HvJ EG, 10-04-2008, nr. C-265/06

De gemeenschapswetgever heeft geen regeling vastgesteld voor gekleurde folie die bestemd is om op de ruiten van motorvoertuigen te worden aangebracht.

Er bestaat wel een gemeenschapsregeling betreffende de goedkeuring van veiligheidsruiten waarmee motorvoertuigen van meet af aan, met andere woorden vóór zij in het verkeer worden gebracht, worden uitgerust, welke regeling onder meer getinte ruiten betreft. Tot deze regeling behoort richtlijn 92/22/EEG van de Raad van 31 maart 1992 betreffende veiligheidsruiten en materialen voor ruiten van motorvoertuigen en aanhangwagens daarvan (PB L 129, blz. 11), zoals gewijzigd bij richtlijn 2001/92/EG van de Commissie van 30 oktober 2001 (PB L 291, blz. 24; hierna: ‘richtlijn 92/22’).

In de derde overweging van de considerans van richtlijn 2001/92 en in bijlage II B bij deze richtlijn wordt verwezen naar reglement nr. 43 van de Economische Commissie voor Europa van de Verenigde Naties, met als opschrift ‘Uniforme eisen voor de goedkeuring van materialen voor veiligheidsruiten en de montage daarvan in voertuigen’ (E/ECE/324-E/ECE/TRANS/505/Rev.1/Add 42/Rev.2; hierna: ‘reglement nr. 43’).

Artikel 4 van dit reglement bepaalt dat de normale lichtdoorlatendheid van voorruiten niet minder dan 75 % mag zijn. Voor de andere veiligheidsruiten dan de voorruit die zich in het voorwaartse gezichtsveld van de bestuurder bevinden, moet dit percentage minstens 70 % bedragen. De lichtdoorlatendheid van de veiligheidsruit die zich in het achterwaartse gezichtsveld van de bestuurder bevindt, mag minder dan 70 % bedragen, mits het voertuig over twee zijspiegels beschikt.

Artikel 2, lid 1, van decreto-lei nr. 40/2003 bepaalt:

De Commissie is van mening dat artikel 2, lid 1, van decreto-lei nr. 40/2003, waarbij het aanbrengen van elk type gekleurde folie met het oog op de tempering van het licht dat door de voorruit en de ruiten aan de passagierszijden van motorvoertuigen valt wordt verboden, in de praktijk verhindert dat gekleurde folies die rechtmatig zijn vervaardigd of in de handel gebracht in een andere lidstaat of in een staat die partij is bij de EER-Overeenkomst, in Portugal in de handel worden gebracht, hetgeen in strijd is met de artikelen 28 EG en 30 EG en de artikelen 11 en 13 van de EER-Overeenkomst.

Volgens de Commissie zullen eventueel geïnteresseerde handelaars of particulieren de betrokken folie immers niet kopen, omdat zij weten dat zij deze niet op de ruiten van motorvoertuigen mogen aanbrengen.

De Commissie herinnert eraan dat volgens reglement nr. 43, dat overeenkomstig richtlijn 92/22 van toepassing is, de voorruit en de andere ruiten die zich in het voorwaartse gezichtsveld van de bestuurder bevinden, vóór een punt dat zij als ‘B-stijl’ aanduidt, respectievelijk een normale lichtdoorlatendheid van minstens 75 % en 70 % moeten hebben. Deze ruiten mogen dus getint zijn, voor zover zij aan deze eisen voldoen.

Voorts stelt de Commissie dat voor ruiten die zich achter de B-stijl bevinden, geen minimumnorm inzake minimale lichtdoorlatendheid geldt, wanneer deze ruiten niet erg belangrijk zijn voor het zicht van de bestuurder. In de praktijk betekent dit dat een motorvoertuig achter deze tussenstijl mag zijn uitgerust met getinte ruiten die normalerwijs zeer weinig licht doorlaten, op voorwaarde dat het over twee zijspiegels beschikt.

De Commissie verwijt de Portugese Republiek dan ook dat zij het aanbrengen van alle gekleurde folies op de voorruit en op de ruiten aan de passagierszijden van motorvoertuigen voor personen- of goederenvervoer verbiedt, ook wanneer de normale lichtdoorlatendheid van de folie voldoet aan de minimumwaarden waarin reglement nr. 43 voorziet.

De Commissie erkent dat de lidstaten bij gebreke van harmonisatievoorschriften het niveau van bescherming van de veiligheid van het wegverkeer mogen bepalen dat zij op hun grondgebied passend achten, en maatregelen kunnen vaststellen om de openbare veiligheid te beschermen. Zij is evenwel van mening dat de Portugese Republiek geen elementen heeft verstrekt die de conclusie wettigen dat het gebruik van eender welke gekleurde folie, ongeacht de kleur en de eigenschappen en inzonderheid de lichtdoorlatendheid ervan, een gevaar voor de openbare veiligheid en/of de veiligheid van het wegverkeer vormt. De litigieuze bepaling is noch noodzakelijk, noch evenredig aan de nagestreefde doelstellingen.

De Portugese Republiek betwist de in het verzoekschrift vermelde feiten niet. Zij is het evenwel niet eens met de uitlegging, het belang en de betekenis van sommige feiten.

Om te beginnen stelt de Portugese Republiek dat de Commissie geen beroep tegen haar hoefde in te stellen, aangezien zij in de loop van de precontentieuze procedure officieel te kennen had gegeven dat zij haar wettelijke regeling in de door de Commissie aangeduide zin ging wijzigen. Het wijzigingsontwerp, dat aan de Commissie is meegedeeld, houdt volgens de Portugese Republiek in dat zij het in artikel 2, lid 1, van decreto-lei nr. 40/2003 neergelegde verbod heeft opgeheven.

Verder erkent de Portugese Republiek weliswaar dat deze bepaling een beperking van het vrije verkeer van goederen oplevert, maar stelt zij dat deze beperking hoe dan ook wordt gerechtvaardigd door het doel, de veiligheid van het wegverkeer en de openbare veiligheid te verzekeren.

Zo beklemtoont de Portugese Republiek dat het verbod tot doel heeft, de bevoegde autoriteiten in staat te stellen om van buitenaf snel een blik in motorvoertuigen te werpen, zonder dat zij deze tot staan hoeven te brengen, teneinde in de eerste plaats te verifiëren of de verplichting tot het dragen van de veiligheidsgordel wordt nagekomen, en in de tweede plaats om eventuele delinquenten te kunnen identificeren in het kader van de bestrijding van de criminaliteit.

Ten slotte is de Portugese Republiek van mening dat er geen minder beperkende middelen bestaan waarmee zij de verwezenlijking van het doel dat zij zichzelf heeft opgelegd, namelijk de veiligheid van het wegverkeer en de openbare veiligheid te verzekeren, kan waarborgen. Zij merkt in dit verband op dat het verbod om gekleurde folie op de ruiten van voertuigen aan te brengen, niet algemeen is, maar dat het slechts een gedeeltelijk verbod betreft, in die zin dat het niet voor laadruimten van motorvoertuigen voor goederenvervoer geldt, en evenmin voor andere vervoermiddelen dan auto's, zoals vaartuigen.

Volgens vaste rechtspraak moet het bestaan van een niet-nakoming in het kader van een beroep krachtens artikel 226 EG worden beoordeeld op basis van de situatie zoals die bestond aan het einde van de in het met redenen omkleed advies gestelde termijn, en kan het Hof met sindsdien opgetreden wijzigingen geen rekening houden (zie arresten van 17 januari 2002, Commissie/België, C-423/00, Jurispr. blz. I-593, punt 14, en 7 juni 2007, Commissie/België, C-254/05, Jurispr. blz. I-4269, punt 39).

In casu staat evenwel vast dat de Portugese Republiek bij het verstrijken van de in het met redenen omkleed advies gestelde termijn van twee maanden artikel 2, lid 1, van decreto-lei nr. 40/2003, dat verbiedt om gekleurde folie op de ruiten van motorvoertuigen aan te brengen, niet had ingetrokken. Dat deze lidstaat achteraf een ontwerp-regeling heeft meegedeeld waarin de litigieuze bepaling niet langer was opgenomen, doet niet af aan het bestaan van deze bepaling op het relevante tijdstip.

Bijgevolg moet worden onderzocht of deze bepaling, zoals zij in punt 6 van het onderhavige arrest in herinnering is geroepen, in overeenstemming is met de door de Commissie genoemde bepalingen van gemeenschapsrecht en van de Overeenkomst betreffende de Europese Economische Ruimte.

Richtlijn 92/22 bevat geen regeling voor gekleurde folie die bestemd is om op de ruiten van motorvoertuigen te worden aangebracht, maar enkel voor ruiten waarmee deze voertuigen van meet af aan zijn uitgerust, te weten getinte ruiten.

Bij gebreke van een harmonisatie op gemeenschapsniveau dient artikel 2, lid 1, van decreto-lei nr. 40/2003 derhalve tegen de achtergrond van de bepalingen van het EG-Verdrag betreffende het vrije verkeer van goederen en de overeenkomstige bepalingen van de EER-Overeenkomst te worden onderzocht.

Aangezien laatstgenoemde bepalingen in nagenoeg dezelfde bewoordingen zijn geformuleerd als die van het Verdrag, moeten de hierna volgende overwegingen over de artikelen 28 EG en 30 EG aldus worden verstaan dat zij ook gelden voor de overeenkomstige bepalingen van de EER-Overeenkomst, te weten de artikelen 11 en 13 van deze Overeenkomst.