HvJ EG, 18-05-2006, nr. C-343/04

Het Hof heeft reeds de gelegenheid gehad om artikel 16, punt 1, sub a, van het Executieverdrag uit te leggen en om het toepassingsgebied van dit stelsel van exclusieve bevoegdheid voor vorderingen betreffende zakelijke rechten op onroerende goederen na te gaan.

Het Hof heeft in de eerste plaats geoordeeld dat een autonome uitlegging van dit begrip moet worden gehanteerd. Derhalve dient het begrip ‘ten aanzien van zakelijke rechten op onroerende goederen’‘autonoom’ te worden gedefinieerd ten opzichte van elk overeenkomstig nationaal begrip in de verdragsluitende staten20., zoals ook noodzakelijk was met betrekking tot de andere terreinen waarop artikel 16 in een exclusieve bevoegdheid voorziet.21.

In de tweede plaats heeft het Hof geoordeeld dat dit begrip ‘niet in een ruimere zin [mag] worden uitgelegd dan het oogmerk ervan verlangt’, aangezien de toepassing van artikel 16, punt 1, sub a, ‘tot gevolg heeft dat partijen worden beroofd van de forumkeuze die hun anders zou toekomen, en dat zij in bepaalde gevallen worden gedaagd voor een rechter die ten aanzien van geen hunner de eigen rechter van de woonplaats is’.22.

De analyse van het doel van het exclusieve bevoegdheidsstelsel van artikel 16, punt 1, sub a, speelt derhalve een centrale rol bij de uitlegging van dit begrip en bij de afbakening van zijn toepassingsgebied. Ik zal dit aspect hieronder aan de orde stellen. Vervolgens zal ik in het licht van deze analyse het onderscheid tussen zakelijke rechtsvorderingen en persoonlijke rechtsvorderingen bespreken, dat van essentieel belang is voor de uitlegging van artikel 16, punt 1, sub a, en dat het Hof heeft aangebracht om het toepassingsgebied van deze bepaling te preciseren.

Het begrip vorderingen ‘ten aanzien van zakelijke rechten op onroerende goederen’ moet zonder twijfel autonoom worden uitgelegd. Hoewel een dergelijke uitlegging de nationale verschillen bij de keuze van de rechtsregeling ter bescherming van onroerende goederen in acht dient te nemen, moet zij een autonome communautaire uitlegging blijven. Met andere woorden, die uitlegging kan niet worden gebaseerd op de betekenis die aan dit begrip in een van de verdragsluitende staten wordt toegekend. Derhalve is het noodzakelijk om vast te stellen of de kwalificatie op nationaal niveau van de specifieke rechtsvordering in kwestie overeenkomt met het autonome begrip zakelijk recht zoals hierboven beschreven. Zoals het Hof heeft benadrukt, dient bovendien niet een ruimere uitlegging aan dit autonome begrip te worden gegeven dan vereist is uit hoofde van de redenen waarom exclusieve bevoegdheid is toegekend aan het forum rei sitae.56.

De vraag die nu gesteld moet worden, is of een rechtsvordering zoals de Immissionsabwehrklage onder dat autonome begrip zakelijke rechten in de zin van artikel 16, punt 1, sub a, valt. Dit is een typische oefening bij de kwalificatie van een bepaald soort rechtsvordering, in het onderhavige geval de Immissionsabwehrklage. De moeilijkheid van een dergelijke kwalificatie, zoals vaak het geval is in het internationaal privaatrecht, is dat het geen kwalificatie is van feiten, maar van een rechtsvordering die voortvloeit uit specifieke nationale wettelijke bepalingen.

In dit verband is er, zoals ik zojuist gezegd heb, geen twijfel mogelijk dat het op zich irrelevant is dat volgens de verwijzingsbeslissing in Oostenrijk de Immissionsabwehrklage naar nationaal recht aangemerkt wordt als een zakelijk recht.

Deze kwalificatie vergt veeleer een objectief onderzoek van de inhoud en het doel van de Immissionsabwehrklage, teneinde de aard ervan vast te stellen. Een dergelijk onderzoek moet worden verricht door middel van een objectieve beschouwing van de Immissionsabwehrklage tegen de achtergrond van het rechtssysteem waartoe zij behoort. Het onderzoek naar het wezen en het doel van de Immissionsabwehrklage maakt het mogelijk om vast te stellen of zij, in het licht van de hierboven omschreven betekenis en doelstelling van artikel 16, punt 1, sub a, van het Executieverdrag, onder het autonome begrip zakelijke rechtsvordering valt.57.

Volgens mij is het uiteindelijk de taak van de verwijzende rechter om een dergelijk onderzoek naar de Immissionsabwehrklage, als onderdeel van zijn nationale recht, te verrichten. In elk geval moet het onderzoek naar de precieze inhoud en doelstelling van de Immissionsabwehrklage, dat nodig is om vast te stellen of zij een zakelijk recht in de zin van artikel 16, punt 1, sub a, vormt, een antwoord geven op de kernvraag die deze specifieke kwalificatie opwerpt, namelijk of deze rechtsvordering rechtstreeks beoogt beperkingen op het eigendomsrecht vast te stellen die voortvloeien uit de verhouding tussen naburige percelen.

In dit verband zij erop gewezen, dat de meeste nationale stelsels bepalingen kennen die vooraf wettelijke beperkingen aan het eigendomsrecht op een perceel opleggen met betrekking tot emissies die afkomstig zijn van naburige percelen.58.

Dergelijke bepalingen hebben rechtstreeks betrekking op de juridische afbakening van de omvang van de bevoegdheden die eigen zijn aan de eigendomsrechten op elk van de naburige percelen. Indien een rechter derhalve kennis neemt van een rechtsvordering die op grond van dergelijke bepalingen is ingesteld om een emissie te voorkomen, kan hij terecht geacht worden het eigendomsrecht rechtstreeks te beperken, hetzij door de uitoefening van het eigendomsrecht op het perceel waarvan de emissie afkomstig is te beperken, hetzij door het recht op het perceel dat de hinder ondervindt, te beperken indien hij van mening is dat dit perceel de emissie moet dulden.59.

Bovendien zal elke beperking die een rechter het getroffen perceel oplegt, omdat hij van mening is dat het betrokken perceel de emissies van een naburig perceel moet dulden, een voordeel opleveren voor het ene perceel, omdat het een ander perceel in zekere mate hinder mag toebrengen. Deze last is geen erfdienstbaarheid. In elk geval komt het neer op een beperking van het eigendomsrecht op het ene perceel die uiteindelijk het andere perceel begunstigt, welke beperking zal voortduren, ongeacht de personen die daadwerkelijk de naburige percelen bezitten.60.

Indien dit opgaat voor een rechtsvordering als de Immissionsabwehrklage van § 364, lid 2, ABGB, kan moeilijk beweerd worden dat dit type procedure niet rechtstreeks betrekking heeft op zakelijke rechten op onroerende goederen. De Immissionsabwehrklage zou in dat geval door de verwijzende rechter moeten worden aangemerkt als een zakelijke rechtsvordering die onder het toepassingsgebied van artikel 16, punt 1, sub a, valt.

Gelet op het voorgaande ben ik derhalve van mening dat een rechtsvordering die rechtstreeks beoogt de wettelijke beperkingen op het eigendomsrecht vast te stellen die voortvloeien uit de verhouding tussen naburige percelen, en die strekt tot beëindiging van de hinder die een onroerend goed ondervindt, welke hinder geacht wordt onverenigbaar te zijn met die beperkingen, beschouwd moet worden onder het begrip vorderingen ‘ten aanzien van zakelijke rechten op onroerende goederen’ in de zin van artikel 16, punt 1, sub a, van het Executieverdrag te vallen. Het is aan de nationale rechter om te bepalen, of dat het geval is van de Immissionsabwehrklage van § 364, lid 2, ABGB.

Een verschillende maar verwante kwestie is de mogelijke toepassing van § 364a, ABGB, die bepaalt dat ‘wanneer deze grotere hinder evenwel wordt veroorzaakt door een […] bedrijf met een vergunning, de eigenaar van het perceel langs gerechtelijke weg enkel vergoeding van de berokkende schade [kan] vorderen’.

In dit verband moet er om te beginnen op worden gewezen, dat Oostenrijkse gerechten op grond van artikel 1 van het Executieverdrag niet bevoegd zijn administratiefrechtelijke kwesties te behandelen die met de zaak te maken hebben. Derhalve is de vraag naar het bestaan, de inhoud en de rechtsgevolgen van een officiële vergunning voor de exploitatie van de kerncentrale een zaak voor de bevoegde Tsjechische overheidsinstantie die ‘krachtens overheidsbevoegdheid handelt’.61.

In de tweede plaats kan, wanneer deze vraag is beantwoord door de bevoegde autoriteiten, de vergunning door Oostenrijkse gerechten beschouwd worden als een feit waarmee rekening moet worden gehouden bij de toepassing van § 364a, ABGB. Dit zou ertoe kunnen leiden dat, zelfs wanneer aangenomen wordt dat de Immissionsabwehrklage van § 364, lid 2, binnen het toepassingsgebied van artikel 16, punt 1, sub a, van het Executieverdrag valt, niet aan de door het Oostenrijkse recht gestelde voorwaarden voor de toepassing ervan wordt voldaan. Uiteraard zijn Oostenrijkse gerechten, indien bij hen thans een schadevordering op basis van § 364a, ABGB wordt ingesteld, bevoegd hiervan kennis te nemen op grond van artikel 5, lid 3, van verordening nr. 44/2001, die voortaan zowel in Oostenrijk als in de Tsjechische Republiek toepasselijk is, maar niet op grond van artikel 16, punt 1, sub a, van het Executieverdrag.

Indien de twee onroerende goederen in de onderhavige zaak beide in Oostenrijk waren gelegen, zouden er geen echte problemen ontstaan door de Immissionsabwehrklage als een rechtsvordering te kwalificeren die onder de exclusieve bevoegdheid van Oostenrijkse gerechten krachtens artikel 16, punt 1, sub a, valt.62.

Aangezien in casu echter sprake is van onroerende goederen in twee verschillende staten, heeft de kwalificatie van de Immissionsabwehrklage als zakelijke rechtsvordering in de zin van artikel 16, punt 1, sub a, heikele implicaties. Hoewel de Oostenrijkse gerechten krachtens artikel 16, punt 1, sub a, exclusieve bevoegdheid kunnen claimen om kennis te nemen van rechtsvorderingen ter beperking en ter bescherming van zakelijke rechten op onroerende goederen die op Oostenrijks grondgebied zijn gelegen, is het eveneens een feit dat de gerechten van de Tsjechische Republiek volgens hun nationale recht ook een gelijkwaardige exclusieve bevoegdheid kunnen claimen met betrekking tot de onroerende goederen waarvan de emissies afkomstig zouden zijn.

Volgens mij zijn de Oostenrijkse gerechten, voorzover de Immissionsabwehrklage in het onderhavige geval gekwalificeerd wordt als een zakelijke rechtsvordering in de zin van artikel 16, punt 1, sub a, exclusief bevoegd om kennis te nemen van deze vordering, ongeacht of de Tsjechische gerechten eveneens aanspraak op een exclusieve bevoegdheid kunnen maken.

En hiermee kom ik derhalve op het gebied van de concurrerende exclusieve bevoegdheden. Deze vreemde situatie lijkt op het eerste gezicht een logische absurditeit met zich mee te brengen. Van een dergelijke absurditeit is echter niet in alle gevallen sprake.

In dit verband dient eraan te worden herinnerd, dat deze situatie, waarin meer dan één gerecht aanspraak kan maken op exclusieve bevoegdheid ten aanzien van zakelijke rechtsvorderingen met betrekking tot hetzelfde onderwerp of hetzelfde juridische probleem, door artikel 23 van het Executieverdrag wordt erkend en geregeld. Hierin is bepaald dat ‘[w]anneer ten aanzien van de vorderingen meer dan één gerecht bij uitsluiting bevoegd is, […] partijen [worden] verwezen naar het gerecht waarbij de zaak het eerst aanhangig is gemaakt’.

A priori wordt deze bepaling op grond van de innerlijke logica van het bevoegdheidsmonopolie van de staat waar het onroerend goed is gelegen, zelden toegepast om kennis te nemen van zakelijke rechtsvorderingen en zijn eigendomsrechtsstelsel toe te passen. Artikel 23 kan echter van toepassing zijn wanneer het juridisch gezien onmogelijk is om een perceel van naburige percelen te scheiden als gevolg van de materiële rechtsvraag die aan de orde is, of wanneer een onroerend goed zich uitstrekt over twee verschillende staten en ondeelbaar is.63.

In het arrest Scherrens werd de kwestie van de toepasselijkheid van artikel 23 door het Hof indirect aan de orde gesteld.64. In deze zaak stelde Scherrens dat hij op basis van één pachtovereenkomst de pachter was van in Nederland en, op zeven kilometer afstand, daarvan in België gelegen landbouwgrond (ongeveer twaalf hectare, respectievelijk vijf hectare). Deze bewering werd door de verpachters bestreden. Scherrens stelde afzonderlijke vorderingen in Nederland en in België in met betrekking tot de verschillende percelen en het Hof werd gevraagd of de gerechten van elke staat exclusief bevoegd waren ten aanzien van het in die staat gelegen perceel. Het Hof heeft geoordeeld dat ‘artikel 16, aanhef [en punt] 1, Executieverdrag aldus moet worden uitgelegd, dat in een geschil omtrent het al dan niet bestaan van een pachtovereenkomst met betrekking tot een onroerend goed, gelegen in twee verdragsluitende staten, de gerechten van iedere verdragsluitende staat bij uitsluiting bevoegd zijn ten aanzien van de op het grondgebied van hun staat gelegen onroerende goederen’.65.

Deze oplossing vermeed in de praktijk de erkenning van het bestaan van concurrerende exclusieve bevoegdheden van de gerechten van beide staten om zich over het onroerend goed in zijn geheel uit te spreken. Derhalve werd de door de Commissie in de zaak Scherrens voorgestane toepassing van artikel 23 afgewezen. Deze benadering van het Hof is begrijpelijk in het licht van het feit dat de in de verschillende staten gelegen percelen, zoals advocaat-generaal Mancini heeft opgemerkt, gesplitst konden worden ‘in delen die juridisch onderscheiden zijn en die derhalve zeer wel onder de bevoegdheid van verschillende nationale gerechten kunnen vallen’.66.

Indien twee onroerende goederen echter juridisch ondeelbaar zijn, is het bestaan van concurrerende exclusieve bevoegdheden, ondanks de uitzonderlijke aard ervan, niet alleen voor de hand liggend, maar vraagt het bovendien om een eenvoudige oplossing, zoals artikel 23 die biedt. In dit verband hoeft men enkel te denken aan het klassieke geval waarin sprake is van een conflict over het bestaan of de omvang van een erfdienstbaarheid tussen twee naburige onroerende goederen die in twee verschillende staten zijn gelegen. De eigenaar van het heersende erf stelt dat zijn grond een recht van overpad geniet (bijvoorbeeld om toegang te krijgen tot een openbare weg) op het naburige perceel. De eigenaar van dat naburige perceel verzet zich tegen die aanspraak op een recht op zijn onroerend goed.

Een vordering om het bestaan of de omvang van een dergelijke erfdienstbaarheid vast te stellen, dient gekwalificeerd te worden als een zakelijke rechtsvordering in de zin van artikel 16, punt 1, sub a, van het Executieverdrag en niet als een persoonlijke rechtsvordering. Een gerecht dat kennis neemt van die vordering zal zich rechtstreeks uitspreken over zakelijke rechten als beschikkings- en beheersbevoegdheden over goederen. De eigenaars van beide percelen kunnen veranderen, maar de erfdienstbaarheid zal blijven bestaan zolang de situatie daar aanleiding toe geeft. Aangezien bovendien de vestiging van een dergelijke erfdienstbaarheid tot gevolg heeft dat het eigendomsrecht op het dienende erf beperkt wordt door de erfdienstbaarheid, terwijl het heersende erf voordeel heeft van de erfdienstbaarheid, is er duidelijk sprake van een geval waarin de twee onroerende goederen juridisch ondeelbaar zijn. Vanuit juridisch oogpunt zal het onmogelijk zijn om de zakelijke rechten op het ene onroerend goed te onderzoeken zonder de zakelijke rechten op het andere onroerend goed in acht te nemen. Volgens mij zou een dergelijk geval daardoor binnen het toepassingsgebied van artikel 23 van het Executieverdrag vallen.

In het onderhavige geval gaat het niet precies om erfdienstbaarheden. Maar aangezien de betrokken rechtsvordering ertoe kan strekken beperkingen vast te stellen van een eigendomsrecht dat niet begrepen kan worden zonder de omvang van het eigendomsrecht op een naburig perceel af te bakenen, moet erkend worden dat de twee betrokken onroerende goederen inderdaad juridisch ondeelbaar zijn.

De voordelen van een restrictieve uitlegging van het begrip zakelijke rechtsvordering van artikel 16, punt 1, sub a, teneinde gevallen van concurrerende exclusieve bevoegdheden, die onderworpen zijn aan artikel 23, en de daaruit voortvloeiende forumkeuze van de eiser te voorkomen, verdienen zeker de aandacht. Ik ben echter van mening dat de uitlegging van het begrip zakelijke rechtsvorderingen in de zin van artikel 16, punt 1, sub a, en de objectieve kwalificatie dat een bepaalde soort rechtsvordering binnen het toepassingsgebied van deze bepaling valt, niet afhankelijk kunnen worden gemaakt van de eventuele latere ontdekking dat alsdan een geval van concurrerende exclusieve bevoegdheden zou ontstaan. Dit geldt temeer indien men bedenkt dat artikel 23 van het Executieverdrag zelf uitdrukkelijk in dergelijke gevallen van concurrerende exclusieve bevoegdheden voorziet en daarvoor regels geeft.

Wat het probleem van forum-shopping betreft, is er op zich niets onrechtmatigs aan de mogelijkheid tot forumkeuze in een geval dat betrekking heeft op percelen die juridisch ondeelbaar zijn.67. Een dergelijke forumkeuze is enkel een gevolg van het feit dat slechts één gerecht kan worden toegestaan een beslissing te nemen over dat onderwerp, en het eenvoudigste criterium om te bepalen welk gerecht dat is, is volgens artikel 23 het criterium van het gerecht waarbij de zaak het eerst aanhangig is gemaakt.

Ik ben ook van mening dat de voorgestelde oplossing het best strookt met de regeling van artikel 5, punt 3, zoals die door het Hof wordt uitgelegd sinds het arrest Bier.68. Volgens deze regeling is er een concurrerende bijzondere bevoegdheid om kennis te nemen van rechtsvorderingen ten aanzien van verbintenissen uit onrechtmatige daad van twee gerechten: het gerecht van de plaats waar het schadeveroorzakende feit heeft plaatsgevonden en het gerecht van de plaats waar de schade zich heeft voorgedaan. Hieruit volgt dat de verweerder, naar keuze van de eiser, kan worden opgeroepen voor de gerechten van beide plaatsen.

Ten slotte wil ik nog enkele opmerkingen maken met betrekking tot de voorwaarden waaronder nationale gerechten de hun bij het Executieverdrag toegekende bevoegdheid zouden moeten uitoefenen in gevallen als het onderhavige.

Een stelsel op basis waarvan de eigenaar van onroerend goed het recht heeft om gevrijwaard te blijven van aantastingen van zijn eigendomsrecht en op basis waarvan hij gerechtigd is te vorderen dat die aantastingen worden beëindigd, komt neer op de toepassing van een eigendomsregel (property rule). Daarentegen wordt in het kader van een schadevordering een beroep gedaan op een klassieke aansprakelijkheidsregel (liability rule), volgens welke de eigenaar de emissie moet dulden maar hij een schadeloosstelling kan eisen op grond van het stelsel van civiele aansprakelijkheid.69. Zowel de aansprakelijkheids- als de eigendomsregels beogen geschillen te beslechten die betrekking hebben op hinder, en zijn verschillende manieren om het eigendomsrecht op het door de emissies getroffen perceel te beschermen. Wanneer namelijk sprake is van hinderproblematiek, dient degene die beslist of de rechter uiteindelijk in wezen te kiezen tussen een eigendomsregel en een aansprakelijkheidsregel.

Er dient echter aan herinnerd te worden, dat in de context van het Executieverdrag niet gekozen hoeft te worden tussen juridische oplossingen voor het materiële probleem, maar tussen concurrerende bevoegdheden. Ofschoon de vaststelling van een aansprakelijkheidsregel de beste oplossing zou zijn voor het probleem van grensoverschrijdende radioactieve emissies, zoals een onderzoek naar de transactiekosten voorstelt70., is het Hof niet bevoegd om aan een dergelijke oplossing de voorkeur te geven wanneer het gevraagd wordt om de regels van het Executieverdrag betreffende bevoegdheidsconflicten uit te leggen. Het Executieverdrag beoogt niet eenvormigheid tussen de materiële rechtsstelsels van de verdragsluitende staten met betrekking tot de bescherming van onroerend goed tot stand te brengen door alle rechtsmiddelen van het stelsel van de onrechtmatige daad en van het eigendomsrecht onder het begrip geschillen ten aanzien van verbintenissen uit onrechtmatige daad in de zin van artikel 5, punt 3, van het Executieverdrag te brengen. Het is veeleer gebaseerd op het streven naar coördinatie en samenwerking tussen de verschillende rechterlijke instanties.

Derhalve kunnen problemen van internationale bevoegdheid volgens het Executieverdrag in gevallen als het onderhavige, wanneer deze zich voordoen tussen verdragsluitende staten, het beste worden opgelost door de bevoegdheid ten aanzien van verbintenissen uit onrechtmatige daad te koppelen aan de bevoegdheid ten aanzien van zakelijke rechtsvorderingen. Indien de twee naburige percelen in verschillende verdragsluitende staten zijn gelegen, moeten volgens mij beide gerechten exclusieve bevoegdheid kunnen claimen voor het onderzoek naar de wettelijke beperkingen van de eigendom van onroerende goederen die op hun respectieve grondgebieden zijn gelegen. Bovendien zullen zij beide bevoegd geacht worden om het geschil te onderzoeken vanuit de invalshoek van de onrechtmatige daad, indien de schade zich voordoet in de ene staat en het schadeveroorzakende feit in een andere staat plaatsvindt.

Indien uiteindelijk beide gerechten bereid zijn om kennis te nemen van dergelijke verschillende rechtsvorderingen die gebaseerd zijn op de onrechtmatige daad en op het eigendomsrecht, bestaat de mogelijkheid dat met elkaar strijdige uitspraken worden gewezen. De bepalingen over aanhangigheid en samenhang in de artikelen 21 en 22 van het Executieverdrag gaan dan meespelen om te voorkomen dat die mogelijkheid zich verwezenlijkt.71.

Door beide gerechten de bevoegdheid toe te kennen om te beslissen over beperkingen van de eigendom en/of over aansprakelijkheid uit onrechtmatige daad in het kader van hinder waarbij onroerende goederen in twee verschillende staten zijn betrokken, ontstaat in elk geval een probleem van verplaatsing van de kosten van de ene staat naar de andere. Indien namelijk het gerecht waar het getroffen onroerend goed is gelegen uiteindelijk bevoegd is om over de hele zaak te beslissen, omdat de zaak daar het eerst aanhangig is gemaakt, zou het een beslissing kunnen nemen zonder rekening te houden met de kosten en baten van de vervuiling in de staat waaruit de vervuiling afkomstig is, door zich alleen te concentreren op de door de emissies in zijn eigen staat veroorzaakte kosten. Dit risico op verplaatsing van de kosten is reëel. Het antwoord op dit probleem moet echter gezocht worden op het niveau van de specifieke rechterlijke beslissingen van de nationale gerechten waarbij dergelijke rechtsvorderingen het eerst zijn ingesteld.

In dit verband wijst de geest van coördinatie en samenwerking waardoor het Executieverdrag wordt gekenmerkt, op het grote belang van het vertrouwen in het kader van de grensoverschrijdende rol van de nationale gerechten. Dit is met name van belang in gevallen van grensoverschrijdende hinder waarbij onroerende goederen in verschillende staten zijn betrokken. In dergelijke gevallen dient de uitspraak bijzondere aandacht te besteden aan het grensoverschrijdende karakter van de situatie. Dit betekent dat op nationale gerechten die krachtens het Executieverdrag bevoegd zijn om grensoverschrijdende situaties te behandelen, specifieke verplichtingen rusten die voortvloeien uit het grensoverschrijdende karakter van de zaak, met name om het hierboven genoemde risico op verplaatsing van de kosten te voorkomen.

Deze verplichtingen vloeien in de eerste plaats voort uit het bestaan van grenzen aan de erkenning van beslissingen die strijdig zijn met de openbare orde van de rechtsstelsels die kunnen worden aangezocht.72. Wanneer een beslissing een internationale situatie betreft, zoals grensoverschrijdende hinder, zal zij ook gevolgen hebben in andere staten; in dit verband kan de kwestie van de erkenning van de beslissing in het buitenland zich voordoen. De gerechten van de verdragsluitende staat die bevoegd zijn om kennis te nemen van de zaak, dienen derhalve hun verplichtingen te vervullen op grond van de overweging, wat een beslissing die onverenigbaar is met buitenlandse bepalingen van openbare orde zou betekenen.73.

In het kader van gevallen van grensoverschrijdende hinder dient met deze verplichtingen in de eerste plaats rekening te worden gehouden bij de keuze van het meest geschikte rechtsmiddel. Indien het nationale rechtsstelsel bescherming van het onroerend goed mogelijk maakt door een eigendomsregel of een aansprakelijkheidsregel, kunnen de grensoverschrijdende dimensie van de zaak en de eventuele moeilijkheid om een volledige kosten-batenanalyse te verrichten, deze keuze beïnvloeden. In de tweede plaats kan het streven naar inaanmerkingneming van het grensoverschrijdende karakter van de situatie een rol spelen bij de afweging van alle relevante aspecten ter vaststelling van het schadevergoedingsbedrag of ter beoordeling van het risico dat die schade zich zal voordoen.