Hof Amsterdam, 18-06-2009, nr. 23-000491-08

adres: [adres en woonplaats].

Dit arrest is gewezen naar aanleiding van het onderzoek op de terechtzitting in eerste aanleg van 23 januari 2008 en op de terechtzittingen in hoger beroep van 13 maart 2009 (met verwijzing naar de meervoudige kamer) en 4 juni 2009.

Het hof heeft kennis genomen van de vordering van de advocaat-generaal en van hetgeen door de verdachte en de raadsvrouw naar voren is gebracht.

Aan de verdachte is ten laste gelegd hetgeen vermeld staat in de inleidende dagvaarding. Van die dagvaarding is een kopie in dit arrest gevoegd. De daarin vermelde tenlastelegging wordt hier overgenomen.

Voor zover in de tenlastelegging taal- en/of schrijffouten voorkomen, leest het hof deze verbeterd. De verdachte wordt daardoor niet in de verdediging geschaad.

Het vonnis waarvan beroep kan niet in stand blijven, omdat het hof zich daarmee niet verenigt.

De ontvankelijkheid van het openbaar ministerie in zijn vervolging

Voordat het hof beide door de advocaat-generaal opgeworpen argumenten bespreekt, zal het eerst een ander begrip in art. 31-1 Verdrag beschouwen, te weten het begrip ‘illegal entry’.

(ad a) “illegal entry”

In zijn conclusie bij het arrest van de Hoge Raad van 2 juni 1987 (LJN: AC9880, 81233) citeert de toenmalige advocaat-generaal bij de Hoge Raad mr. Meijers de Memorie van Toelichting bij de goedkeuringswet van 22 maart 1956 (Stb.1956, 137; Kamerstukken 1953-1954, nr.3542):

“Onder het in lid 1 bedoelde verbod van strafsancties dient uitsluitend te worden verstaan het verbod tot het opleggen van straffen enkel voor het feit van de illegale binnenkomst of aanwezigheid.”

Mede op grond hiervan concludeert de advocaat-generaal bij de Hoge Raad dat artikel 31-1 Verdrag een vreemdeling niet vrijwaart tegen een strafvervolging, indien bij binnenkomst in Nederland op hem de verdenking rust zich op Nederlandse grondgebied al dan niet in verband met die binnenkomst te hebben schuldig gemaakt aan een commuun strafbaar feit, waaronder ook het gebruik van een vals of vervalst paspoort dient te worden verstaan.

Nadien is in de stafrechtspraak meermalen geoordeeld dat het gebruik of bezit van een niet op eigen naam gesteld of van een valse/vervalst reisdocument niet mede bepalend is voor het illegale karakter van de inreis en dat reeds daarom art. 31-1 Verdrag geen beletsel vormt voor strafvervolging, veroordeling en oplegging van straf in zaken als genoemd.

De advocaat-generaal heeft zich ter terechtzitting in hoger beroep niet bij deze rechtspraak aangesloten. Integendeel, hij heeft naar voren gebracht dat zijns inziens ook het binnenkomen van de vreemdeling met een vals of vervalst paspoort een ‘illegal entry’ oplevert en dat mitsdien bij vervolging van die vreemdeling voor dat binnenkomen met een vals of vervalst paspoort toepassing van art. 31-1 Verdrag in de strafzaak niet is uitgesloten.

Het hof volgt de advocaat-generaal in dit standpunt.

Naar het oordeel van het hof dwingt voormeld citaat uit de Memorie van Toelichting bij de goedkeuringswet, ook als dit wordt gezien in het geheel van de parlementaire behandeling van die wet, geenszins tot de door advocaat-generaal bij de Hoge Raad in 1987 getrokken conclusie.

Niet valt in te zien dat de inreis waarbij op enigerlei wijze de grenscontrole wordt omzeild wel de bescherming van art. 31-1 Verdrag zou kunnen opleveren terwijl de inreis waarbij aan autoriteiten belast met grensbewaking een reisdocument op andermans naam of een vals of vervalst reisdocument wordt getoond dit resultaat niet zou hebben. Zo’n onderscheid is juridisch te zeer gekunsteld.

De wijze waarop de verdachte zegt Nederland te zijn binnengekomen kan naar het oordeel van het hof derhalve worden aangemerkt als een “illegal entry” in de zin van het verdrag.

(ad b) “Coming directly from a territory where their life or freedom was threatened”

1) De totstandkoming van het Verdrag

Eén van de vereisten waaraan de vreemdeling moet voldoen om in aanmerking te kunnen komen voor bescherming tegen strafsancties op grond van het Vluchtelingenverdrag is dat hij rechtstreeks moet komen van een grondgebied waar zijn leven of vrijheid werd bedreigd in de zin van artikel 1 van het verdrag, te verstaan als dat de vreemdeling een gegronde vrees heeft voor vervolging wegens ras, godsdienst, nationaliteit, politieke overtuiging of het behoren tot een sociale groep, waartegen hij geen effectieve bescherming kan inroepen (‘persecution’).

Uit de travaux préparatoires voor het Verdrag blijkt dat aan de definitieve formulering van art. 31-1 Verdrag op dit onderdeel veel discussie is voorafgegaan (zie hiervoor internetsite UNHCR, waarop de travaux preparatoires zijn opgenomen, en de publicatie “The Refugee Convention, the travaux preparatoires analysed” van Paul Weiss, Cambridge, 1995). Het hof vermeldt in dit verband de uit die publicaties blijkende volgende omstandigheden.

De regering van Frankrijk was bevreesd voor een grote instroom van vluchtelingen uit de haar omringende landen, terwijl deze vluchtelingen in deze landen reeds een veilig heenkomen hadden gevonden. Frankrijk wilde onder deze omstandigheden gerechtigd zijn om dergelijke vluchtelingen enige tijd te detineren. De onderhandelaars hebben zich ingespannen om een formulering te vinden die aan de Franse wensen voldeed en waarmee werd voorkomen dat personen die verbleven dan wel zich hadden gevestigd in een veilig land strafrechtelijke immuniteit zouden genieten na onrechtmatige binnenkomst en verblijf in een tweede land van ontvangst.

Daarnaast speelde de problematiek van Oost-Europese vluchtelingen die zich soms in de loop van enkele jaren één of meermalen genoodzaakt zagen om te vluchten vanuit het land dat hen aanvankelijk opvang had geboden. Daarbij stond het voorbeeld voor ogen van de Poolse vluchteling die na enige tijd in veiligheid te zijn geweest in Tsjecho-Slowakije dit laatste land wegens nieuwe ontwikkelingen moest ontvluchten naar een West-Europees land. Een eerder concept van het artikellid waarbij het criterium was dat de vreemdeling direct diende te komen vanuit zijn ‘country of origin’ bood hiervoor geen oplossing.

Uit beide kwesties kan worden afgeleid dat bij de voorbereidingen van het verdrag niet zozeer de problematiek van de zogeheten ‘transitlanden’ centraal heeft gestaan maar de authenticiteit van het vluchtelingschap. Tegen deze achtergrond moet worden begrepen dat in art. 31-1 Verdrag tevens de formulering is opgenomen dat de vreemdeling moet ‘show good cause’ voor zijn illegale inreis en verblijf.

De voorzitter, de Nederlander Van Heuven Goedhart, die zich heeft ingespannen om aan de Fransen tegemoet te komen, heeft juist op het punt van de transitproblematiek op enig moment zijn eigen persoonlijke vluchtrelaas naar voren gebracht dat inhield dat hij in 1944, gespreid over enige tijd via diverse landen vanuit Nederland naar het veilige Gibraltar was gereisd.

Het hof begrijpt uit een en ander dat tijdens de totstandkoming van het Vluchtelingenverdrag het accent niet heeft gelegen op het voorkómen dat een vluchteling via één of meer andere landen naar zijn beoogde land van bestemming reist.

Het Vluchtelingenverdrag is tot stand gekomen in het Europa van enige jaren na de Tweede Wereldoorlog. Diverse kwesties hielden de verdragsluitende Staten verdeeld. In het oog springend is de temporele beperking: de vraag naar de toepasselijkheid van het verdrag op personen die vluchteling zijn geworden ten gevolge van gebeurtenissen vóór of ook na

1 januari 1951. Verder was er de discussie of het verdrag betrekking diende te hebben op vluchtelingen uit Europa of vanuit de gehele wereld (“europeanisme” versus “universalisme”).

Bij het protocol van 31 januari 1967, in werking getreden op 4 oktober 1967, is de grensdatum van 1 januari 1951 vervallen ten einde aan het verdrag een universeel bereik te verschaffen. Het betreft dus essentiële wijzigingen. Van een gewijzigd inzicht in de transitproblematiek is bij die gelegenheid evenwel niet gebleken.

Zoals ook onderkend door de rechtbank Haarlem in haar uitspraak van 17 september 2008 (LJN: BF1164) wordt in het Nederlandse vreemdelingenbeleid een maatstaf gehanteerd die ruimte geeft aan de transitproblematiek. De Vreemdelingencirculaire vermeldt in C4/3.8.2 als stelregel op dit punt dat een verblijf van twee weken of meer in een derde land erop wijst dat de vreemdeling niet de intentie had om naar Nederland door te reizen maar dat objectieve feiten en omstandigheden aanleiding kunnen geven om naar boven dan wel beneden af te wijken.

Gezien het voorgaande dwingt het Vluchtelingenverdrag zelf naar het oordeel van het hof niet tot het stellen van de eis dat de vluchteling zonder enige onderbreking en zonder te reizen door een land waarin hij ook de bescherming van de autoriteiten zou kunnen inroepen, naar het land reist waar hij asiel aanvraagt.

De enkele omstandigheid dat in de onderhavige zaak de verdachte volgens zijn verklaring vanuit zijn land van vertrek, alvorens Nederland binnen te komen, is gereisd door Syrië, Turkije en Griekenland brengt mitsdien nog niet mee dat hem een beroep op toepassing van art. 31-1 Verdrag niet zou kunnen toekomen.

2) Betekenis van een gehonoreerde Dublinclaim

De advocaat-generaal heeft in het kader van de uitleg van het vereiste ‘coming directly from a territory where their life or freedom was threatened in the sense of Article 1’ erop gewezen dat in de zaak van de verdachte de Dublinclaim is gehonoreerd, hetgeen inhoudt dat het asielverzoek van de verdachte in beginsel in Griekenland zal worden behandeld.

Het hof overweegt hieromtrent als volgt.

De zogeheten Dublinverordening, vastgesteld door de Raad van de Europese Unie op 18 februari 2003 (nr.343-2003), regelt de criteria en de instrumenten om te bepalen welke EU-lidstaat verantwoordelijk is voor de behandeling van een asielverzoek dat door een onderdaan van een land van buiten de Unie bij één van de lidstaten wordt ingediend. De verordening is bindend voor alle lidstaten behalve Denemarken.

Uit de considerans van de verordening blijkt (onder 2) dat de lidstaten uitgaan van het interstatelijk vertrouwensbeginsel, hetgeen inhoudt dat zij alle het beginsel van non-refoulement (verbod op uitzetting van personen die aanspraak hebben op bescherming van het Vluchtelingenverdrag, het EVRM of het Anti-folterverdrag) eerbiedigen en dat zij alle worden beschouwd als veilige landen voor asielzoekers.

Voor zover in deze zaak van belang regelt de verordening in artikel 10, eerste lid, dat wanneer is vastgesteld dat een asielzoeker op illegale wijze de grens van een lidstaat heeft overschreden, de verantwoordelijkheid voor de behandeling van een asielverzoek bij die lidstaat berust. Bij dit ‘land van eerste binnenkomst’ kan een lidstaat waar de vreemdeling een asielverzoek doet, een zogeheten ‘Dublinclaim’ neerleggen, dat wil zeggen een verzoek aan dat eerste land om de verantwoordelijkheid voor de behandeling van de aanvraag over te nemen.

In de onderhavige zaak is deze claim door Nederland bij Griekenland gedaan. Als gevolg van tijdsverloop sinds de indiening is, op grond van artikel 18, zevende lid, van de verordening -zo begrijpt het hof de door het OM overgelegde informatie van de IND - het verzoek tot overname van rechtswege aanvaard.

Op basis hiervan is de asielaanvraag van de verdachte door de staatssecretaris van justitie afgewezen en is hij in afwachting van de beslissing van de vreemdelingenrechter op zijn, tegen deze afwijzende beschikking, ingestelde beroep.

Een verzoek om een voorlopige voorziening, inhoudend dat de verdachte hangende het beroep niet uit Nederland zal worden verwijderd, is door de voorzieningenrechter toegewezen.

Ten aanzien van de Dublinverordening overweegt het hof dat deze verplichtingen schept tussen de lidstaten. De bepalingen richten zich niet direct tot de vreemdeling. De vreemdeling kan er, zoals door de rechtbank Haarlem is geoordeeld in eerdergenoemde uitspraak, geen aanspraken aan ontlenen op vrijwaring van strafrechtelijke vervolging. Het hof voegt hier evenwel aan toe dat de verordening als zodanig ook geen regels bevat die verplichtingen scheppen voor de vreemdeling, bijvoorbeeld om zijn asielaanvraag in het land van eerste binnenkomst te doen.

De op de verordening gebaseerde claim schept een relatie tussen twee lidstaten maar biedt op zichzelf geen aanknopingspunt om te oordelen dat de vreemdeling niet heeft voldaan aan het vluchtelingenrechtelijke vereiste van de directe inreis. Dit komt ook tot uiting in de Nederlandse nationale regeling van de zogeheten derde-landenexcepties in de Vreemdelingenwet 2000 (hierna: Vw2000).

Artikel 30 lid 1 Vw2000 bevat de imperatieve weigeringsgronden voor de verblijfsvergunning asiel. Daaronder valt, naast het land van eerder verblijf met overnameovereenkomst (welke hier verder buiten beschouwing kan blijven), het geval dat een ander Dublin-land verantwoordelijk is voor behandeling van de asielaanvraag. In artikel 31, tweede lid, Vw2000 zijn onder h, i en j de facultatieve weigeringsgronden die betrekking hebben op derde landen, opgenomen.

Een gehonoreerde Dublin-claim levert een imperatieve weigeringsgrond op (artikel 30, eerste lid, onder d Vw2000). Hiervoor is toereikend dat de vreemdeling het Dublin-territoir is ingereisd via een ander EU-land (artikel 10, eerste lid, van de verordening). Anders dan bij de facultatieve weigeringsgronden van artikel 31, lid 2, onder h en i, Vw2000 (veilig derde land en land van eerder verblijf) geldt hier geen enkele eis met betrekking tot de duur van het verblijf. Voor de twee genoemde facultatieve weigeringsgronden is een indicatie voor de minimale verblijfsduur nader ingevuld met de eerdergenoemde “twee-wekenregel”.

Eén en ander houdt voor de onderhavige strafzaak in dat het enkele feit dat er sprake is van een gehonoreerde Dublin-claim op zichzelf geen aanknopingspunt geeft voor beoordeling van de vraag of de verdachte al dan niet direct is binnengekomen vanuit het grondgebied waar zijn leven of vrijheid werden bedreigd.

Hierbij moet nog worden bedacht dat de toetsing door de Nederlandse vreemdelingenrechter van de aanspraken van de asielzoeker (i.c. de verdachte) op toelating in beginsel beperkt zal blijven tot de vraag of de staatssecretaris van justitie op goede gronden toepassing heeft gegeven aan de weigeringsgrond van artikel 30, eerste lid, onder d, Vw2000. Een inhoudelijke beoordeling van zijn asielrelaas komt noch in de fase van besluitvorming door het bestuursorgaan noch in de fase van de rechterlijke toetsing door de vreemdelingenrechter aan de orde. Bij ongegrondverklaring van het beroep van de verdachte door de vreemdelingenrechter zijn het in beginsel de Griekse autoriteiten die deze inhoudelijke beoordeling zullen geven.

In enkele recente uitspraken heeft de Afdeling Bestuursrechtspraak van de Raad van State geoordeeld dat overdracht van vreemdelingen aan Griekenland ter behandeling van hun asielverzoek in beginsel geen risico op refoulement oplevert (onder meer in de uitspraak van 29 december 2008, LJN BG8478).

Op grond van hetgeen hiervoor is overwogen komt het hof tot het oordeel dat de omstandigheid dat de Nederlandse autoriteiten beschikken over een gehonoreerde Dublinclaim voor de verdachte niet kan bijdragen aan de beoordeling of de verdachte al dan niet voldoet aan het verdragsvereiste dat hij rechtstreeks is ingereisd uit het land waar hij zich niet veilig achtte.

3) Is de vereiste behoedzaamheid betracht?

Bij deze stand van zaken zal het hof bezien of het openbaar ministerie bij de vervolgingsbeslissing in de zaak van de verdachte voldoende behoedzaam te werk is gegaan.

Uit meergenoemd vonnis van de rechtbank Haarlem van 17 september 2008 (LJN: BF1164) blijkt dat de officier van justitie in die zaak ter terechtzitting het standpunt heeft ingenomen dat alleen de asielzoekers die naar het oordeel van het openbaar ministerie zeker niet onder de bescherming van art. 31-1 Verdrag vallen, worden vervolgd voor overtreding van artikel 231, tweede lid, WvSr en dat het OM zich daarbij in het bijzonder baseert op de verklaring van de verdachte zelf.

Dit standpunt wijkt af van de gedragslijn verwoord in de brief van de minister van 24 juli 2007 welke inhoudt dat, ingeval van een lopende asielprocedure, de officier van justitie na inzending van het dossier contact opneemt met de IND-locatie in de regio en dat de strafrechtelijke vervolging wordt aangehouden totdat de uitkomst van de asielprocedure bekend is.

Het hof kan zich niet aan de indruk onttrekken dat in het beleid zoals dat is verwoord in de brief van officier van justitie van Eck het OM meer ruimte voor zichzelf schept om te bepalen welke vreemdeling in elk geval niet de bescherming van art. 31-1 Verdrag kan inroepen. Verblijf in een “veilig land” gedurende “kortere of langere tijd”, kennelijk nader ingevuld als een termijn van twee weken, biedt op grond van dit beleid de zekerheid dat de verdachte niet aan het criterium van de directe inreis voldoet. De advocaat-generaal heeft zich met zijn stelling dat de verdachte in Griekenland in ieder geval veilig was, kennelijk willen aansluiten bij dit beleid.

Een nader onderscheid zoals dit nog was aangebracht in de brief van officier van justitie Vos van 5 februari 2008, waarbij relevant is of de vreemdeling bewegingsvrijheid heeft gehad in het als veilig aangemerkte land, keert in het door Van Eck beschreven beleid geldend vanaf 1 januari 2008 niet terug. Dit onderscheid is door de advocaat-generaal ter terechtzitting ook niet naar voren gebracht. Evenmin lijkt het OM in het door Van Eck weergegeven beleid betekenis toe te kennen aan de verklaring van de verdachte over de omstandigheden waaronder hij in Griekenland verbleef en ook de advocaat-generaal heeft ter terechtzitting aan hetgeen de verdachte in de onderhavige zaak heeft verklaard over de omstandigheden waaronder hij in Griekenland verbleef, geen aandacht geschonken.

Het hof is van oordeel dat behoedzaamheid aan de zijde van het OM om over te gaan tot vervolging in gevallen als de onderhavige op haar plaats is. Daarbij speelt een rol hetgeen het hof heeft overwogen aangaande de reikwijdte van art. 31-1 Verdrag. Er is in dit licht geen aanleiding om, waar het gaat om een onderbreking van de reis in een transitland, de grenzen zo nauw te trekken als de advocaat-generaal lijkt te willen doen. Daar komt bij, zoals eveneens overwogen, dat een gehonoreerde Dublinclaim inhoudelijk geen bijdrage kan leveren aan een toetsing van de gegrondheid van de vluchtmotieven van de vreemdeling.

Voorts merkt het hof op dat het OM en de strafrechter geen taak hebben bij de beoordeling van een asielverzoek. Dit betekent dat het in beginsel noch aan het OM noch aan de strafrechter is om te treden in een beoordeling van asielgerelateerde gronden voor toelating. Daar waar het verblijf in een veilig derde land wordt tegengeworpen, wordt in feite in een dergelijke beoordeling getreden nu dit één van de facultatieve weigeringsgronden van artikel 31, tweede lid, Vw 2000 betreft. Het facultatieve karakter is een vingerwijzing dat hierbij rekening dient te worden gehouden met feiten en omstandigheden van het concrete geval en dat ambtshalve kennis van een daartoe toegerust bestuursorgaan mede een rol heeft te spelen in de beoordeling.

Ook indien wordt uitgegaan van het interstatelijk vertrouwensbeginsel op grond waarvan Griekenland als veilig land wordt aangemerkt, laat dit de vereiste behoedzaamheid bij een beoordeling op individueel niveau onverlet.

Toegepast op de zaak van de verdachte betekent dit het volgende. In zijn verhoor bij de Koninklijke Marechaussee op 16 november 2007 heeft de verdachte verklaard dat hij op 1 november 2007 per auto van Irak naar Syrië is vertrokken, dat hij daar vier dagen heeft verbleven, dat hij vanuit Syrië met behulp van de reisagent tot vlak voor de Turkse grens is gebracht en dat hij vervolgens te voet de grens is overgestoken. De verdachte heeft voorts verklaard dat hij vanuit Turkije per auto tot vlak voor de Turkse grens is gebracht, dat hij vervolgens weer te voet de grens is overgestoken en dat hij in Griekenland een vals paspoort heeft geregeld waarmee hij naar Nederland is gekomen.

De verdachte heeft ter terechtzitting in hoger beroep dit relaas in grote lijnen herhaald en daaraan toegevoegd dat hij zes dagen in Athene heeft verbleven en dat hij geen asiel heeft aangevraagd in Griekenland, omdat hij bevreesd was dat hij slecht zou worden behandeld door de Griekse autoriteiten.

Onder deze omstandigheden kan naar het oordeel van het hof niet (uitsluitend) op grond van het tijdscriterium worden geconcludeerd dat aan de eis van de directe inreis niet is voldaan.

Het door het OM eerder verwoorde beleid waarbij de asielprocedure wordt afgewacht, biedt dan meer waarborgen. Als toch, hangende de asielprocedure, tot vervolging wordt overgegaan, dienen naar het oordeel van het hof strenge eisen gesteld te worden aan de motivering van deze beslissing. In de situatie van de verdachte is hieraan in elk geval niet voldaan. Het is niet evident dat de verdachte niet de bescherming geniet van artikel 31-1 Verdrag.

Het hof ziet hierbij onder ogen dat in het geval van de verdachte alsmede in vergelijkbare andere gevallen de statusdeterminatie mogelijk in een ander EU-land zal plaatsvinden. Dit heeft een complicerend effect bij het toepassen van vervolgingsbeleid waarbij de besluitvorming op een aanvraag om toelating wordt afgewacht.

Dit is echter een onvermijdelijk gevolg van een proces waarbij geleidelijk een Europese ruimte zonder binnengrenzen tot stand wordt gebracht en in communautair kader gezamenlijke inspanningen worden verricht voor het beheer van de buitengrenzen ook waar het de binnenkomst van asielzoekers betreft.

(ad c) “Provided they present themselves without delay to the authorities”

Het hof zal het tweede argument van de advocaat-generaal voor zijn stelling dat de verdachte niet de bescherming geniet van art. 31-1 Verdrag nog kort beschouwen. De advocaat-generaal heeft ter terechtzitting namelijk ook gesteld dat de verdachte niet onverwijld asiel heeft aangevraagd.

Het hof overweegt hieromtrent als volgt.

De verdachte heeft tijdens zijn verhoor bij de Koninklijke Marechaussee van 16 november 2007 gezegd heeft dat hij zich in Noorwegen wilde vestigen. Blijkens de brief van het IND heeft de verdachte nog dezelfde dag een officieel asielverzoek in Nederland ingediend.

De staatssecretaris van justitie hanteert als criterium een termijn van 48 uur na grensoverschrijding waarbinnen een asielzoeker te kennen dient te geven asiel te vragen (C4/ 3.3 Vc). Niet valt in te zien dat in dit kader een striktere regeling moet worden gehanteerd.

Bovendien is gesteld noch gebleken dat de verdachte bij zijn binnenkomst geen asielmotieven had.

Onder deze omstandigheden bestaat geen grond voor het oordeel dat de verdachte niet binnen de daaraan te stellen grenzen tijdig asiel heeft aangevraagd.

Het hof:

Vernietigt het vonnis waarvan beroep en doet opnieuw recht.

Verklaart het openbaar ministerie niet ontvankelijk in de strafvervolging van de verdachte.

Dit arrest is gewezen door de derde meervoudige strafkamer van het gerechtshof te Amsterdam, waarin zitting hadden mr. A. Krikke, mr. R.M. Steinhaus en mr. F.M.D. Aardema, in tegenwoordigheid van mr. J.K.D. Bakker, griffier, en is uitgesproken op de openbare terechtzitting van dit gerechtshof van 18 juni 2009.

Mr. Aardema is buiten staat dit arrest mede te ondertekenen.