CRvB, 11-12-2007, nr. 06/6100 WWB, nr. 06/6115 WWB, nr. 07/944 WWB, nr. 07/958 WWB

Namens appellante heeft mr. J.H.F. de Jong, advocaat te Utrecht, hoger beroep ingesteld.

Namens appellant heeft mr. A.S. Bakker, advocaat te Utrecht, hoger beroep ingesteld.

Het College heeft een verweerschrift ingediend en voorts aan de Raad twee op 26 september 2006 genomen besluiten toegezonden.

Het onderzoek ter zitting heeft plaatsgevonden op 30 oktober 2007. Appellanten zijn verschenen, bijgestaan door mr. De Jong en mr. Bakker. Het College heeft zich laten vertegenwoordigen door C. van den Bergh, werkzaam bij de gemeente Utrecht.

De Raad gaat uit van de volgende feiten en omstandigheden.

Appellante ontving vanaf 1 februari 1972 tot 1 februari 2005 bijstand naar de norm voor een alleenstaande, laatstelijk ingevolge de Wet werk en bijstand (hierna: WWB). Op 21 april 1992 heeft appellante het College bericht dat appellant vanaf 16 april 1992 als kostganger bij haar inwoont.

Naar aanleiding van een anonieme tip dat appellanten samenwonen, beiden een auto rijden en zwart werken heeft het College een onderzoek ingesteld naar de rechtmatigheid van de aan appellante verleende bijstand. In dat kader is onder meer dossieronderzoek verricht, is een huisbezoek afgelegd, zijn kentekengegevens bij de RDW opgevraagd, is informatie opgevraagd bij een assurantiekantoor en zijn appellanten verhoord.

De onderzoeksresultaten zijn voor het College aanleiding geweest om bij besluit van 26 april 2005 de bijstand van appellante over de periode van 1 juli 1997 tot en met 31 januari 2005 te herzien (lees: in te trekken) op de grond dat appellanten hun hoofdverblijf hebben in dezelfde woning en blijk hebben gegeven zorg te dragen voor elkaar. Tevens zijn de kosten van bijstand over de periode van 1 juli 1997 tot en met 31 januari 2005 tot een bedrag van € 72.697,51 van appellanten teruggevorderd en zijn zij hoofdelijk aansprakelijk gesteld voor de terugbetaling van dit bedrag.

Bij afzonderlijke besluiten van 11 oktober 2005 heeft het College de door appellanten tegen het besluit van 26 april 2005 gemaakte bezwaren ongegrond verklaard.

Bij de aangevallen uitspraak heeft de rechtbank, met bepalingen omtrent griffierecht en proceskosten, de beroepen tegen de besluiten van 11 oktober 2005 gegrond verklaard, deze besluiten vernietigd wegens strijd met artikel 7:12, eerste lid, van de Algemene wet bestuursrecht (hierna: Awb) en het College opgedragen om met inachtneming van de uitspraak nieuwe besluiten op de bezwaren van appellanten te nemen. Naar het oordeel van de rechtbank heeft het College zich op grond van de onderzoeksgegevens in redelijkheid op het standpunt kunnen stellen dat de situatie waarin appellanten zich bevinden (thans) uitstijgt boven hetgeen in een zuiver commerciële kostgangersrelatie gebruikelijk is, maar bieden deze gegevens een ontoereikende grondslag voor het standpunt dat hiervan reeds vanaf 1 juli 1997 sprake is. De rechtbank heeft daarbij in aanmerking genomen dat een groot deel van de gegevens die hebben geleid tot de conclusie dat sprake is van een gezamenlijke huishouding niet uit het naar aanleiding van de anonieme tip gestarte onderzoek naar voren zijn gekomen, maar uit eerder verrichte (her)onderzoeken bij het College bekend waren. De uit het recente onderzoek naar voren gekomen gegevens zijn niet van dusdanige aard dat kan worden gesteld dat reeds vanaf 1 juli 1997 sprake is van een meer dan commerciële kostgangersrelatie. De bijstand kan naar het oordeel van de rechtbank dan ook niet over de gehele in geding zijnde periode worden ingetrokken zodat daarmee tevens de grondslag aan de terugvordering en de medeterugvordering komt te ontvallen.

Appellanten hebben zich in hoger beroep tegen deze uitspraak gekeerd voor zover de rechtbank heeft overwogen dat de situatie waarin appellanten zich bevinden (thans) uitstijgt boven hetgeen in een zuiver commerciële relatie gebruikelijk is. Volgens appellanten is geen sprake van een gezamenlijke huishouding.

Het College heeft ter uitvoering van de aangevallen uitspraak op 26 september 2006 twee nieuwe besluiten op bezwaar genomen.

De Raad komt tot de volgende beoordeling.

De Raad stelt voorop dat, anders dan de rechtbank heeft overwogen, bij de beantwoording van de vraag of appellanten een gezamenlijke huishouding voeren niet maatgevend is of het College zich in redelijkheid op het standpunt heeft kunnen stellen dat de situatie waarin appellanten zich bevinden uitstijgt boven hetgeen in een zuiver commerciële kostgangersrelatie gebruikelijk is. Het College heeft in dezen immers geen beoordelingsvrijheid, zodat de bestuursrechter zich ten volle een eigen oordeel dient te vormen omtrent de vaststelling en vervolgens de waardering van de feiten.

Ingevolge artikel 3, tweede lid, aanhef en onder a, van (achtereenvolgens) de Abw en de WWB wordt als gehuwd of als echtgenoot mede aangemerkt de ongehuwde die met een ander een gezamenlijke huishouding voert, tenzij het betreft een bloedverwant in de eerste graad. Op grond van het derde lid van deze artikelen is sprake van een gezamenlijke huishouding indien twee personen hun hoofdverblijf in dezelfde woning hebben en zij blijk geven zorg te dragen voor elkaar door middel van het leveren van een bijdrage in de kosten van de huishouding dan wel anderszins.

De Raad is op grond van de gedingstukken van oordeel dat appellanten ten tijde van belang hun hoofdverblijf in de woning van appellante hadden. De gestelde omstandigheid dat appellant elk jaar gedurende een half jaar in zijn caravan op de camping verblijft doet hier niet aan af nu, gelet op het feit dat appellant telkens naar de woning van appellante terugkeert, niet gezegd kan worden dat hij met het verblijf op de camping zijn hoofdverblijf in de woning van appellante heeft prijsgegeven.

De Raad is voorts met de rechtbank van oordeel dat de onderzoeksbevindingen een toereikende grondslag bieden voor de conclusie dat appellanten blijk hebben gegeven zorg te dragen voor elkaar. Daarbij heeft de Raad onder meer in aanmerking genomen dat blijkens de door appellante afgelegde verklaring verschillende meubelstukken van appellant in haar woonkamer staan. Voorts heeft appellante verklaard dat appellant de auto, die op naam van appellante staat, voor haar heeft gekocht en dat hij de onderhoudskosten van deze auto betaalt. Verder is uit het onderzoek naar voren gekomen dat appellanten ieder een levensverzekering hebben afgesloten waarbij zij elkaar als begunstigde hebben aangewezen. Gelet op het voorgaande alsmede op het feit dat geen kostgangersovereenkomst is opgemaakt of betalingsbewijzen zijn overgelegd, is de Raad van oordeel dat geen sprake is van een louter zakelijke kostgangersrelatie, maar van een relatie die de grenzen overschrijdt van hetgeen in een zakelijke relatie gebruikelijk is.

Gelet op hetgeen hiervoor is overwogen komt de aangevallen uitspraak, voor zover aangevochten, voor bevestiging in aanmerking.

Vervolgens staat ter beoordeling of het College met de besluiten van 26 september 2006 op juiste wijze uitvoering aan de aangevallen uitspraak heeft gegeven.

De Centrale Raad van Beroep;

Recht doende:

Bevestigt de aangevallen uitspraak, voor zover aangevochten;

Verklaart de beroepen tegen de besluiten van 26 september 2006 ongegrond;

Wijst het verzoek van appellante om veroordeling tot schadevergoeding af.

Deze uitspraak is gedaan door Th.C. van Sloten als voorzitter en K. Zeilemaker en J.J.A. Kooijman als leden. De beslissing is, in tegenwoordigheid van N.L.E.M. Bynoe als griffier, uitgesproken in het openbaar op 11 december 2007.

(get.) Th.C. van Sloten.

(get.) N.L.E.M. Bynoe.

Tegen deze uitspraak kunnen partijen binnen zes weken na de datum van verzending beroep in cassatie instellen bij de Hoge Raad der Nederlanden (Postbus 20303, 2500 EH 's‑Gravenhage) ter zake van schending of verkeerde toepassing van bepalingen inzake het begrip gezamenlijke huishouding.