CRvB, 24-04-2007, nr. 06/2116 WWB, nr. 06/2117 WWB, nr. 06/4894 WWB, nr. 06/4916 WWB

Ingevolge artikel 6:2 van de Algemene wet bestuursrecht (Awb) worden voor de toepassing van wettelijke voorschriften over bezwaar en beroep met een besluit gelijkgesteld:

Het beroepschrift van verzoeker van 19 mei 2006 richt zich blijkens de inhoud daarvan tegen het door het College niet tijdig uitvoering geven aan de uitspraak van de rechtbank van 28 februari 2006.

Bij die uitspraak heeft de rechtbank geen termijn gegeven waarbinnen het College opnieuw op de bezwaren diende te beslissen zodat naar het oordeel van de Raad moet worden uitgegaan van de in artikel 7:10 van de Awb aangegeven termijnen. Als aanvang van de termijn waarbinnen het nieuwe besluit op bezwaar moet zijn genomen geldt de datum waarop de aangevallen uitspraak is verzonden, te weten 6 maart 2006. Nu de aan de gemachtigde van appellanten gerichte brief van het College van 4 april 2006 moet worden aangemerkt als een verdagingsbrief in de zin van artikel 7:10, derde lid, van de Awb, diende het besluit op bezwaar uiterlijk op 16 mei 2006 te zijn genomen. De Raad stelt vast dat op die datum van een besluit op bezwaar ter uitvoering van de aangevallen uitspraak nog geen sprake was. Eerst nadien heeft het College op 2 juni 2006 ter uitvoering van die uitspraak een reëel besluit genomen. Naar vaste rechtspraak van de Raad heeft de betrokkene, indien tijdens het beroep tegen het niet tijdig nemen van een beslissing op bezwaar alsnog een reële beslissing op bezwaar wordt genomen, in beginsel geen belang bij het beroep tegen het niet tijdig beslissen op het bezwaar. De Raad is niet gebleken dat appellant een procesbelang heeft bij de beoordeling van het beroep tegen het uitblijven van het besluit op bezwaar.

Met besluit C heeft het College uitvoering gegeven aan de aangevallen uitspraak. Naar vaste rechtspraak merkt de Raad dit besluit aan als een besluit in de zin van artikel 6:18, eerste lid, van de Awb. Gelet op het bepaalde in artikel 6:19, eerste lid, van de Awb in verbinding met artikel 6:24, eerste lid, van de Awb, stelt de Raad vast dat het College met besluit C ter zake van de aanvraag van 5 december 2003 geheel aan de bezwaren van appellanten is tegemoet gekomen. Het beroep van appellanten wordt in zoverre dan ook niet geacht te zijn gericht tegen besluit C. Dat is niet het geval met betrekking tot de intrekking per 14 november 2003 aangezien het College bij besluit C geen beslissing heeft genomen op het reeds in bezwaar door appellanten gedane verzoek om vergoeding van wettelijke rente. Het is evenmin het geval met betrekking tot de herziening van het recht op bijstand over de periode van 1 oktober 2000 tot 30 september 2003, de hiermee verband houdende terugvordering van de over dit tijdvak gemaakte kosten van bijstand en de brutering, aangezien appellanten zich in hoger beroep op het standpunt blijven stellen dat appellante weliswaar heeft gewerkt maar in een veel geringere omvang dan die waarvan het College ook in besluit C is uitgegaan.

Het College heeft op grond van de resultaten van het naar de rechtmatigheid van de aan appellanten verleende bijstand ingestelde onderzoek een schatting gemaakt van de door appellante gedurende de periode van 1 oktober 2000 tot en met 30 september 2003 met het verrichten van schoonmaakwerkzaamheden verworven inkomsten. Van een dergelijke schatting kan worden uitgegaan indien deze is gebaseerd op voldoende betrouwbare objectieve gegevens. Daarvan is naar het oordeel van de Raad in het geval van appellanten sprake. Namens het College zijn bij de bewoners van de adressen die door appellante in haar verklaring van 13 november 2003 zijn genoemd en die (grotendeels) overeenstemmen met de adressen die uit de melding, alsmede uit de namens het College verrichte waarnemingen zijn gebleken, inlichtingen ingewonnen omtrent de duur en omvang van de door appellante verrichte activiteiten alsmede omtrent de hiermee verworven inkomsten. Uit hetgeen appellant heeft aangevoerd blijkt onvoldoende dat deze gegevens onjuist zijn. Voor de stelling van appellanten dat het College behalve bij de werkzaamheden op de twee adressen in de wijk [naam wijk] ook bij de overige adressen (drie aan [adres 3] en één adres aan de [adres 4] te 's‑Gravenhage) rekening diende te houden met de schoolvakanties, bieden de gedingstukken geen aanknopingspunten. Voorts gaat de stelling van appellanten dat appellante niet heeft kunnen werken gedurende de periode dat zij een cursus volgde niet op omdat de bedoelde cursus slechts een dagdeel in beslag nam en die cursus haar derhalve niet aan het uitoefenen van werkzaamheden in de geschatte omvang in de weg stond.

Appellanten hebben in het kader van de omvang van de door het College berekende herziening van de bijstand een beroep gedaan op de vrijlatingsregeling als bedoeld in artikel 43, tweede lid, onder m, van de Abw. Dit beroep slaagt niet omdat appellanten niet tot de in deze bepaling genoemde categorieën personen behoren. Vanaf 1 oktober 2000 was er geen sprake van zorg voor een of meer kinderen jonger dan vijf jaar en voorts was appellant noch appellante gedurende de periode hier in geding ouder dan 57,5 jaar.

Nu appellante van de door haar verrichte activiteiten en de daarmee verworven inkomsten geen melding heeft gemaakt, is sprake van schending van de in artikel 65, eerste lid, van de Abw neergelegde inlichtingenverplichting. Ingevolge artikel 69, derde lid, aanhef en onder a, van de Abw was het College gehouden om de bijstand van appellante te herzien. Zoals hierboven is overwogen is niet gebleken dat de door het College bij besluit C berekende omvang van de herziening voor onjuist moet worden gehouden. In hetgeen is aangevoerd ziet de Raad geen dringende redenen, waarin het College redelijkerwijs aanleiding had moeten vinden om geheel of gedeeltelijk van herziening af te zien.

Met het voorgaande is tevens gegeven dat is voldaan aan de voorwaarden voor toepassing van artikel 81, eerste lid, van de Abw, zodat het College gehouden was tot terugvordering van de gemaakte kosten van bijstand over de periode van 1 oktober 2000 tot 30 september 2003 over te gaan. Niet is gebleken dat het bedrag van de terugvordering onjuist is berekend. In hetgeen appellanten hebben aangevoerd ziet de Raad geen dringende redenen als bedoeld in artikel 78, derde lid, van de Abw, zodat het College niet bevoegd was geheel of gedeeltelijk van terugvordering af te zien.

Appellanten hebben in het kader van de herziening en terugvordering nog aangevoerd dat naar hun mening sprake is van schending van artikel 6 van het Europees Verdrag tot bescherming van de rechten van de mens en de fundamentele vrijheden (EVRM). Appellanten voeren in het bijzonder aan dat geen sprake is geweest van ‘equality of arms’ als bedoeld in het genoemde artikel omdat zij, zo wordt door hun gemachtigde gesteld, geen gelijke of gelijkwaardige kans hebben gehad om het door het College aangedragen bewijsmateriaal of verklaringen van vermeende ex-werkgevers te weerleggen. De Raad overweegt hieromtrent dat op geen enkele wijze is aangetoond dat geen sprake is geweest van ‘equality of arms’. Zo stond appellanten niets in de weg om de betrokken personen, van wie de namen en de adressen ook bij hen bekend waren, bijvoorbeeld als getuige op te roepen.

Ingevolge artikel 58, vierde lid, van de Wet werk en bijstand (WWB) kan het college het bedrag van de terugvordering verhogen met loonbelasting en de premies volksverzekeringen voor zover deze belasting en premies niet kunnen worden verrekend met de door het College af te dragen loonbelasting en premies. De Raad is niet gebleken dat het College in het geval van appellanten niet in redelijkheid van deze bevoegdheid gebruik heeft kunnen maken.

Gelet op hetgeen hiervoor ter zake van de herziening en de terugvordering is overwogen, staat vast dat appellanten de verplichting als bedoeld in artikel 65, eerste lid, van de Abw niet of niet behoorlijk zijn nagekomen door geen melding te maken van de door appellante verrichte werkzaamheden en de hiermee verworven inkomsten. De Raad ziet geen grond voor het oordeel dat bij appellanten elke verwijtbaarheid ten aanzien van deze gedraging ontbreekt. Gelet daarop en in aanmerking genomen dat deze gedraging heeft geleid tot het ten onrechte verlenen van bijstand — zodat niet met een waarschuwing kan worden volstaan — was het College verplicht aan appellanten een boete als bedoeld in artikel 14a, eerste lid, van de Abw op te leggen. De Raad merkt hierbij op dat artikel 14a van de Abw ten tijde hier van belang in de gemeente 's‑Gravenhage nog van toepassing was. De Raad kan zich verder geheel verenigen met de overwegingen van de rechtbank voor zover deze betrekking hebben op de hoogte van de boete zoals deze door het College nader bij besluit B is vastgesteld. De Raad volstaat hier dan ook om naar die overwegingen te verwijzen.

Zoals hiervoor is overwogen heeft het College bij besluit C ten onrechte geen beslissing genomen op het verzoek van appellanten om het College op de voet van artikel 8:73 van de Awb te veroordelen tot vergoeding van schade in de vorm van wettelijk rente in verband met het niet langer handhaven van de intrekking van de bijstand per 14 november 2003. Besluit C dient dan ook te worden vernietigd voor zover hierbij niet is beslist op het verzoek om schadevergoeding.

Ingevolge artikel 73, eerste lid, van de Abw wordt de algemene bijstand maandelijks achteraf betaald. Ingevolge het met ingang van 1 januari 2004 in werking getreden artikel 43, eerste lid, van WWB wordt de bijstand per kalendermaand vastgesteld en betaald. Daarmee is de dag van de betaling niet concreet aangeduid. Nu er geen algemeen verbindende voorschriften gelden met betrekking tot de dag waarop de bijstand had moeten zijn betaald, neemt de Raad omwille van een praktische en eenvormige rechtstoepassing tot uitgangspunt dat het juiste bedrag van de bijstand had moeten zijn betaald uiterlijk op de laatste dag van de maand volgend op de maand waarop die bijstand betrekking heeft. In dit geval is de bijstand ten onrechte geheel geweigerd over de periode van 14 november 2003 tot 5 december 2003. Dit betekent dat de eerste dag waarop over de niet tijdig betaalbaar gestelde bruto-uitkering over deze maanden wettelijke rente is verschuldigd, dient te worden gesteld op 1 januari 2004, respectievelijk 1 februari 2004 en wel tot de dag van algehele voldoening. Bij het voorgaande geldt dat telkens na afloop van een jaar het bedrag waarover de rente wordt berekend, dient te worden vermeerderd met de over dat jaar verschuldigde rente.

De stelling dat het College in strijd met het voorschrift van artikel 2:4, eerste lid, van de Awb zijn taak niet zonder vooringenomenheid zou hebben verricht, is op geen enkele wijze onderbouwd.

De Raad volgt appellanten evenmin in hun stelling dat in dit geval sprake is van schending van de redelijke termijn als bedoeld in art. 6 van het EVRM. Voor het aanvangen van die termijn dient ten minste een standpunt van het bestuursorgaan voorhanden te zijn dat de betrokkene aanleiding kan geven een geschil op te werpen. De Raad moet het ervoor houden dat de redelijke termijn in dit geval op 3 december 2003, de dag dat het College het door appellanten tegen de besluiten 1 en 2 gerichte bezwaarschrift heeft ontvangen is aangevangen. Vervolgens heeft de procedure tot aan de datum van deze uitspraak circa drie jaar en vijf maanden geduurd. Naar het oordeel van de Raad is een dergelijke periode voor de afhandeling van de zaak door het bestuursorgaan en de rechter (in twee instanties) niet zo lang dat moet worden gezegd dat de redelijke termijn als bedoeld in artikel 6, eerste lid, van het EVRM is geschonden. Van een vergoeding van schade wegens spanning en frustraties, zoals gevorderd, kan dan ook geen sprake zijn.

De Raad stelt verder vast dat het College bij besluit C geheel in overeenstemming met het verzoek van appellanten met toepassing van artikel 7:15 van de Awb de vergoeding voor kosten van rechtsbijstand in de bezwaarfase heeft vastgesteld op een bedrag van € 644,--.

De Raad ziet aanleiding om het College te veroordelen in de proceskosten die appellanten redelijkerwijs hebben moeten maken wegens het instellen van beroep in verband met het niet tijdig nemen van een besluit op bezwaar ter uitvoering van de aangevallen uitspraak. De Raad begroot deze kosten op € 80,50 wegens verleende rechtsbijstand. De Raad heeft hierbij de gewichtsfactor ‘zeer licht’ toegepast.

Nu het beroep tegen besluit C gegrond zal worden verklaard en dat besluit zal worden vernietigd voor zover hierbij niet is beslist op het verzoek om wettelijke rente ziet de Raad aanleiding het College te veroordelen in de proceskosten van appellanten. Deze kosten worden begroot op € 644,-- voor verleende rechtsbijstand.

Voor het overige wordt beslist als hieronder nader is aangegeven.