HvJ EG, 12-09-2006, nr. C-131/03 P

Met dit middel, dat uit vijf onderdelen bestaat, stellen rekwiranten in de eerste plaats dat het Gerecht van een onjuiste rechtsopvatting blijk heeft gegeven door in punt 79 van het bestreden arrest te oordelen dat het besluit van een gemeenschapsinstelling om beroep in te stellen, in beginsel niet kan worden aangemerkt als een voor beroep vatbare handeling.

Uit de rechtspraak volgt immers dat de enige maatregelen van de instellingen die niet door een rechter kunnen worden getoetst, de maatregelen zijn die worden genomen in een aanhangige communautaire procedure die uitmondt in een beslissing die zelf vatbaar is voor een rechterlijke toetsing in het kader waarvan alle grieven inzake een eerdere onrechtmatigheid of de onbevoegdheid van de betrokken instelling en de gevolgen ervan naar behoren kunnen worden onderzocht door een bevoegde rechter die het gemeenschapsrecht moet toepassen. Rekwiranten beroepen zich in dit verband op de reeds aangehaalde arresten IBM/Commissie (punt 20) en Commissie/Duitsland (punt 44).

In de tweede plaats stellen rekwiranten dat het Gerecht bij het onderzoek of de omstreden besluiten rechtsgevolgen hebben doen ontstaan, de rechtspraak niet correct heeft uitgelegd en toegepast op de totaal nieuwe omstandigheden van de onderhavige zaak. De huidige rechtspraak ziet immers op beroepen tegen maatregelen die de Commissie heeft genomen in de uitoefening van de haar bij het Verdrag toegekende bevoegdheden, en deze beroepen leiden onvermijdelijk tot een beslissing die in de communautaire rechtsorde hetzij door een communautaire rechterlijke instantie wordt genomen, hetzij aan het toezicht van een dergelijke rechterlijke instantie is onderworpen. Indien in casu de omstreden besluiten evenwel niet aan het toezicht van de communautaire rechterlijke instanties worden onderworpen, worden andere handelingen en andere gevolgen evenmin aan dit toezicht onderworpen en kunnen de gemeenschapsinstellingen over elke nieuwe vraag en in elke omstandigheid buiten de communautaire rechtsorde een proces aanspannen.

In de derde plaats heeft het Gerecht de communautaire rechtspraak onjuist uitgelegd door te concluderen dat geen rechtsgevolgen zijn verbonden aan het feit dat er geen mogelijkheid meer is om van het Hof een prejudiciële beslissing te verkrijgen over de bevoegdheid van de Commissie om in een derde staat een procedure in te stellen teneinde niet-betaalde douanerechten en BTW te innen.

Rekwiranten betogen dat, indien de Commissie bij een rechterlijke instantie van een lidstaat een rechtsvordering had ingesteld, zij het recht zouden hebben gehad, de essentiële kwestie van de bevoegdheid van de Commissie op te werpen, waarbij de hoogste nationale rechter krachtens artikel 234, derde alinea, EG ertoe gehouden zou zijn geweest, deze kwestie aan het Hof voor te leggen gelet op het arrest van 22 oktober 1987, Foto-Frost (314/85, Jurispr. blz. 4199), en op het feit dat de rechtspraak in de zaak Cilfit e.a. (arrest van 6 oktober 1982, Cilfit e.a., 283/81, Jurispr. blz. 3415) overduidelijk niet van toepassing is. Dat de partijen in het geding deze mogelijkheid is ontnomen, heeft overduidelijk voor hen rechtsgevolgen gehad.

In de vierde plaats heeft het Gerecht, door te concluderen dat het instellen van een beroep in rechte in een derde land, in plaats van in een lidstaat, geen rechtsgevolgen doet ontstaan, ook een verkeerde uitlegging gegeven van de rechtspraak volgens welke, wanneer voor de ene of de andere procedure is gekozen, het besluit waarbij die keuze is gemaakt, rechtsgevolgen heeft in de zin van artikel 230 EG.

Het Gerecht heeft in punt 98 van het bestreden arrest immers ten onrechte niet erkend dat de factor die in het arrest van 30 juni 1992, Spanje/Commissie (C-312/90, Jurispr. blz. I-4117), de doorslag heeft gegeven, het feit was dat de Commissie een bepaalde procedure boven een andere heeft verkozen en zo deze laatste heeft uitgesloten. Rekwiranten verwijzen in dit verband ook naar het arrest van 15 maart 1967, CBR e.a./Commissie (8/66-11/66, Jurispr. blz. 92). Door de betrokken procedures in de Verenigde Staten in te stellen heeft de Commissie echter een bepaalde procedurele keuze gemaakt waardoor het niet alleen onmogelijk werd, het Hof om een prejudiciële beslissing te verzoeken, maar ook de aanzienlijke procedurele waarborgen van de ter zake dienende communautaire procedures voor het innen van de betrokken belastingen en rechten kwamen te vervallen.

In de vijfde plaats merken rekwiranten op dat het Gerecht niet heeft erkend dat de Commissie met de omstreden besluiten een definitief standpunt heeft ingenomen over haar bevoegdheid naar gemeenschapsrecht, hetgeen rechtsgevolgen heeft doen ontstaan in de zin van de vaste rechtspraak.

De Commissie kon immers slechts handelen krachtens een handeling van afgeleid recht waarbij haar werd toegestaan, in een derde staat beroep in rechte in te stellen teneinde de niet-betaalde douanerechten en BTW te innen. De omstreden besluiten doen dezelfde rechtsgevolgen ontstaan als een dergelijke handeling van afgeleid recht.

Bovendien hebben deze besluiten tot gevolg dat toestemming wordt gegeven voor de uitgaven die de Commissie heeft gedaan om de rechtsvordering bij de rechterlijke instanties van de Verenigde Staten in te stellen en voort te zetten. Dergelijke besluiten zijn vatbaar voor beroep krachtens artikel 230 EG, zoals met name blijkt uit de beschikking van 24 september 1996, Verenigd Koninkrijk/Commissie (C-239/96 R en C-240/96 R, Jurispr. blz. I-4475).

Doordat de omstreden besluiten in de plaats zijn gekomen van handelingen van primair of afgeleid gemeenschapsrecht tot wijziging van de door het Verdrag voorziene bevoegdheidsverdeling, beogen zij tevens deze bevoegdheidsverdeling te wijzigen, hetgeen een zelfde bevoegdheidswijziging oplevert als in het reeds aangehaalde arrest Frankrijk/Commissie.

De Commissie stelt dat alle onderdelen van dit middel niet-ontvankelijk zijn aangezien rekwiranten de door hen in eerste aanleg aangevoerde middelen slechts herhalen.

Aangaande het vijfde onderdeel en het argument dat de Commissie slechts krachtens een specifieke machtiging van de wetgever kan handelen om belastingen in derde staten te innen, stelt zij in de eerste plaats, dat rekwiranten de benadering door het Gerecht onjuist hebben voorgesteld. Het Gerecht heeft in punt 104 van het bestreden arrest immers opgemerkt dat rekwiranten niet hebben aangetoond dat de Commissie de bestaande procedures voor de inning van belastingen en douanerechten of voor fraudebestrijding heeft opzijgezet of omzeild. In de tweede plaats is er nooit sprake van geweest dat de Commissie zelf beroep instelt om de niet-betaalde belastingen te innen. In de derde plaats heeft het Gerecht in punt 102 van het bestreden arrest benadrukt dat het argument dat de Commissie via een vordering tot schadevergoeding belastingen wil invorderen, niet aantoont dat de procedurele rechten van rekwiranten zijn aangetast, afgezien van het feit dat dit argument de grond van de zaak betreft.

Vooraf zij eraan herinnerd dat volgens vaste rechtspraak uit artikel 225 EG, artikel 58, eerste alinea, van het Statuut van het Hof van Justitie en artikel 112, lid 1, sub c, van het Reglement voor de procesvoering van het Hof volgt dat een hogere voorziening duidelijk moet aangeven tegen welke onderdelen van het arrest waarvan de vernietiging wordt gevorderd, zij is gericht, en welke argumenten rechtens die vordering specifiek staven (zie onder meer arresten van 4 juli 2000, Bergaderm en Goupil/Commissie, C-352/98 P, Jurispr. blz. I-5291, punt 34; 8 januari 2002, Frankrijk/Monsanto en Commissie, C-248/99 P, Jurispr. blz. I-1, punt 68, en 6 maart 2003, Interporc/Commissie, C-41/00 P, Jurispr. blz. I-2125, punt 15).

Een verzoekschrift in hogere voorziening dat zich beperkt tot een herhaling of een letterlijke weergave van de voor het Gerecht aangevoerde middelen en argumenten, daaronder begrepen die welke waren gebaseerd op feiten die het Gerecht uitdrukkelijk heeft verworpen, voldoet dus niet aan de motiveringseisen die voortvloeien uit deze bepalingen (zie onder meer beschikking van 25 maart 1998, FFSA e.a./Commissie, C-174/97 P, Jurispr. blz. I-1303, punt 24, en arrest Interporc/Commissie, reeds aangehaald, punt 16). Een dergelijke hogere voorziening beoogt immers in werkelijkheid slechts een nieuw onderzoek van het bij het Gerecht ingediende verzoek, iets waartoe het Hof niet bevoegd is (zie beschikking van 26 september 1994, X/Commissie, C-26/94 P, Jurispr. blz. I-4379, punt 13, en arrest Bergaderm en Goupil/Commissie, reeds aangehaald, punt 35).

De in eerste aanleg onderzochte rechtspunten kunnen echter in hogere voorziening opnieuw worden behandeld wanneer een rekwirant de uitlegging of de toepassing van het gemeenschapsrecht door het Gerecht betwist (zie arrest van 13 juli 2000, Salzgitter/Commissie, C-210/98 P, Jurispr. blz. I-5843, punt 43). De procedure van hogere voorziening zou immers ten dele aan betekenis verliezen, indien een rekwirant niet op die manier zijn hogere voorziening kon baseren op middelen en argumenten die reeds zijn aangevoerd voor het Gerecht (zie onder meer beschikking FNAB e.a./Raad, reeds aangehaald, punten 30 en 31, alsmede arrest van 16 mei 2002, ARAP e.a./Commissie, C-321/99 P, Jurispr. blz. I-4287, punt 49, en arrest Interporc/Commissie, reeds aangehaald, punt 17).

In casu zij evenwel vastgesteld dat rekwiranten met hun eerste middel in feite niet slechts een nieuw onderzoek van het bij het Gerecht ingediende verzoekschrift beogen. In elk van de onderdelen van dit middel geven rekwiranten immers duidelijk aan in welke onderdelen van het bestreden arrest volgens hen sprake is van een onjuiste rechtsopvatting.

Het eerste middel is derhalve ontvankelijk.

Wat het eerste onderdeel van dit middel betreft, is het, zoals het Gerecht in punt 77 van het bestreden arrest terecht heeft opgemerkt, vaste rechtspraak dat als handelingen of besluiten die vatbaar zijn voor beroep tot nietigverklaring, slechts zijn te beschouwen, maatregelen die bindende rechtsgevolgen in het leven roepen welke de belangen van de verzoeker kunnen aantasten doordat zij diens rechtspositie aanmerkelijk wijzigen (zie met name arrest IBM/Commissie, reeds aangehaald, punt 9; beschikking van 4 oktober 1991, Bosman/Commissie, C-117/91, Jurispr. blz. I-4837, punt 13, en arrest van 9 december 2004, Commissie/Greencore, C-123/03 P, Jurispr. blz. I-11647, punt 44).

Anders dan rekwiranten stellen, zijn het dus niet alleen de voorbereidende handelingen die aan het rechterlijke toezicht bedoeld in artikel 230 EG ontsnappen, maar alle handelingen die geen bindende rechtsgevolgen in het leven roepen welke de belangen van de justitiabele kunnen aantasten, zoals de bevestiging en de loutere uitvoering (zie met name arrest van 1 december 2005, Verenigd Koninkrijk/Commissie, C-46/03, Jurispr. blz. I-10167, punt 25), de aanbeveling en het advies (arrest van 23 november 1995, Nutral/Commissie, C-476/93 P, Jurispr. blz. I-4125, punt 30) en, in beginsel, de interne instructie (zie arrest Frankrijk/Commissie, reeds aangehaald, punt 9).

Derhalve heeft het Gerecht niet van een verkeerde rechtsopvatting blijk gegeven door uit de omstandigheid dat de omstreden besluiten geen bindende rechtsgevolgen in de zin van artikel 230 EG deden ontstaan, af te leiden dat zij niet voor beroep vatbaar waren, zonder daarbij de draagwijdte van deze conclusie te beperken tot uitsluitend de voorbereidende handelingen.

Bijgevolg dient het eerste onderdeel van het eerste middel te worden afgewezen.

Aangaande het tweede onderdeel, voor zover dit niet samenvalt met het derde, het vierde en het vijfde onderdeel, zij vastgesteld dat het Gerecht onder verwijzing naar punt 47 van het reeds aangehaalde arrest Commissie/Duitsland terecht heeft opgemerkt dat, hoewel het adiëren van een rechter een noodzakelijke handeling is om een bindende rechterlijke uitspraak te krijgen, deze handeling als zodanig niet op definitieve wijze de verplichtingen van de partijen in het geding bepaalt, zodat a fortiori het besluit om beroep in rechte in te stellen op zich de litigieuze rechtssituatie niet wijzigt.

Of de omstreden besluiten aan het toezicht van de gemeenschapsrechter zijn onderworpen, is daarbij niet relevant.

Derhalve moet het tweede onderdeel van het eerste middel worden afgewezen.

Wat het derde onderdeel betreft, heeft het Gerecht in punt 105 van het bestreden arrest eveneens terecht vastgesteld dat het feit dat de rechter zijn eigen procedureregels toepast, een van de gevolgen is die noodzakelijkerwijs verbonden zijn aan het adiëren van een rechter, en bijgevolg niet kan worden aangemerkt als een rechtsgevolg, in de zin van artikel 230 EG, van het besluit om beroep in te stellen.

Bovendien hangt het antwoord op de vraag of de omstreden besluiten van de Commissie als voor beroep vatbare rechtshandelingen in de zin van de in punt 54 van onderhavig arrest aangehaalde rechtspraak kunnen worden aangemerkt, niet af van het feit dat, indien de Commissie een rechterlijke instantie van een lidstaat had geadieerd, in het kader van deze procedure een prejudiciële verwijzing krachtens artikel 234 EG mogelijk ware geweest.

Derhalve moet het derde onderdeel van het eerste middel worden afgewezen.

Wat het vierde onderdeel betreft, heeft het Gerecht het reeds aangehaalde arrest Spanje/Commissie (punten 12–20) correct uitgelegd door erop te wijzen dat uit dat arrest volgt dat het besluit om het onderzoek van staatssteun te openen, rechtsgevolgen doet ontstaan in de zin van artikel 230 EG. Dat vloeit immers voort uit de specifieke rechtsgevolgen van de beoordeling en de kwalificatie van bedoelde steun alsmede uit de keuze van de daaruit voortvloeiende procedure. Het feit alleen dat de Commissie met de omstreden besluiten een keuze heeft gemaakt ter zake van de tegen rekwiranten in te leiden procedure, en andere procedures daardoor heeft uitgesloten, vormt op zich geen rechtsgevolg in de zin van dat artikel.

Hieruit volgt dat het vierde onderdeel van het eerste middel moet worden afgewezen.

Wat het vijfde onderdeel betreft, heeft het Gerecht terecht vastgesteld dat, hoewel de omstreden besluiten, net als elke andere handeling van een instelling, bijkomend een standpuntbepaling van de auteur ervan bevatten over diens bevoegdheid om de handelingen te verrichten, een dergelijke standpuntbepaling op zich evenwel niet kan worden aangemerkt als een bindend rechtsgevolg in de zin van artikel 230 EG, zoals uitgelegd in de rechtspraak.

Aangaande het aanwenden van begrotingsmiddelen om de betrokken rechtsvorderingen in te stellen en voort te zetten, waarvoor in de omstreden besluiten impliciet toestemming wordt gegeven, behoeft slechts te worden vastgesteld dat dit van geen belang is voor het antwoord op de vraag of deze besluiten bindende rechtsgevolgen doen ontstaan welke de belangen van rekwiranten kunnen aantasten doordat hun rechtspositie aanmerkelijk wordt gewijzigd.

Uit het voorgaande volgt dat het vijfde onderdeel van het eerste middel en bijgevolg het eerste middel in zijn geheel dienen te worden afgewezen.

Volgens rekwiranten heeft het Gerecht in punt 105 van het bestreden arrest ten onrechte geoordeeld dat de District Court het ontbreken van een stelsel van prejudiciële verwijzing in de Verenigde Staten kon verhelpen door zelf het gemeenschapsrecht toe te passen. Als gevolg van de ‘Act of State’-doctrine is het onwaarschijnlijk dat de District Court uitspraak doet over voor hem opgeworpen fundamentele vragen van gemeenschapsrecht. Anders dan de Commissie stelt, hebben rekwiranten zich in dit verband voor het Gerecht reeds beroepen op deze doctrine, althans op wat zij inhoudt.

De Commissie stelt dat dit middel niet-ontvankelijk is omdat het gaat om een nieuw middel. Hoewel rekwiranten daartoe de mogelijkheid hadden, hebben zij de ‘Act of State’-doctrine immers voor het Gerecht noch voor de District Court aangevoerd.

Om te beginnen zij vastgesteld dat, zoals de advocaat-generaal in punt 66 van haar conclusie heeft vastgesteld, uit punt 72 van het bestreden arrest blijkt dat rekwiranten de ‘Act of State’-doctrine hebben aangevoerd voor het Gerecht, zodat het tweede middel ontvankelijk is.

Dat middel dient echter, voor zover het verschilt van het derde en het vierde onderdeel van het eerste middel, ongegrond te worden verklaard.

Of de bevoegde rechter van de Verenigde Staten de ‘Act of State’-doctrine toepast, is immers niet relevant voor het begrip voor beroep vatbare handeling in de zin van artikel 230 EG.

Rekwiranten stellen dat het Gerecht hun daadwerkelijke rechterlijke bescherming heeft ontnomen en van een onjuiste rechtsopvatting blijk heeft gegeven door in punt 123 van het bestreden arrest als ter zake relevant criterium te nemen de toegang tot de rechter in plaats van het jurisprudentiële criterium van het bestaan van een doeltreffende voorziening in rechte. Daartoe beroepen zij zich op het arrest van 25 juli 2002, Unión de Pequeños Agricultores/Raad (C-50/00 P, Jurispr. blz. I-6677, punt 39).

Het feit dat het Hof in het reeds aangehaalde arrest Unión de Pequeños Agricultores/Raad (punt 40) en in het arrest van 2 april 1998, Greenpeace Council e.a./Commissie (C-321/95 P, Jurispr. blz. I-1651), erop heeft gewezen dat is voorzien in een volledig stelsel van rechtsmiddelen en procedures om het toezicht op de wettigheid van de handelingen van de instellingen te waarborgen, doch daarbij artikel 288 EG niet heeft betrokken, toont de onjuistheid aan van de overweging van het Gerecht in punt 123 van het bestreden arrest, namelijk dat de noodzaak van daadwerkelijke rechterlijke bescherming niet in het gedrang komt wanneer het beroep tot nietigverklaring niet-ontvankelijk wordt verklaard, aangezien het mogelijk is, op grond van dat artikel een beroep wegens niet-contractuele aansprakelijkheid in te stellen. Bovendien leidt de onbevoegdheid van de gemeenschapsinstellingen op zich niet tot de niet-contractuele aansprakelijkheid van de Gemeenschap, zodat een beroep tot vergoeding van schade geen afdoende voorziening in rechte is om rekwiranten daadwerkelijke rechterlijke bescherming te bieden.

De Commissie stelt dat het beginsel van daadwerkelijke rechterlijke bescherming bescherming waarborgt tegen handelingen van de gemeenschapsinstellingen die de in het gemeenschapsrecht erkende rechten en vrijheden kunnen schenden, dat wil zeggen de handelingen die voor de betrokkenen rechtsgevolgen hebben. De omstreden besluiten zijn evenwel geen dergelijke handelingen.

Wat het reeds aangehaalde arrest Unión de Pequeños Agricultores/Raad betreft, herinnert de Commissie eraan dat het Hof in punt 44 van dat arrest heeft verklaard dat de voor een beroep tegen een verordening gestelde voorwaarde dat de verzoeker individueel is geraakt, weliswaar, gelet op de uiteenlopende situaties die de verzoeker kunnen individualiseren, moet worden uitgelegd tegen de achtergrond van het beginsel van daadwerkelijke rechterlijke bescherming, doch dat deze uitlegging die voorwaarde niet tot een dode letter mag maken.

Wat artikel 288 EG betreft, is de Commissie van mening dat het echte probleem waarmee rekwiranten te kampen hebben, niet schuilt in de vraag of dat artikel hun daadwerkelijke bescherming biedt, doch veeleer in de moeilijkheid om aan te tonen dat de Commissie een onwettige handeling heeft verricht door haar poging om van de District Court een beslissing te verkrijgen waarin deze rechterlijke instantie verklaart dat zij zich schuldig hebben gemaakt aan de verschillende in de burgerlijke rechtsvorderingen genoemde onwettige en strafbare activiteiten, en dat de geleden schade een rechtstreeks gevolg is van het instellen van dit soort van vordering.

Om te beginnen zij vastgesteld dat het Gerecht zich in punt 123 van het bestreden arrest terecht heeft gebaseerd op de vaststelling dat maatregelen zonder bindende rechtsgevolgen welke de belangen van de justitiabelen kunnen aantasten, niet vatbaar zijn voor beroep tot nietigverklaring.

Zoals in punt 121 van dat arrest in herinnering is gebracht, roept het Verdrag bij de artikelen 230 EG en 241 EG enerzijds en artikel 234 EG anderzijds een volledig stelsel van rechtsmiddelen en procedures in het leven, waarbij aan de gemeenschapsrechter het toezicht op de wettigheid van de handelingen van de instellingen is opgedragen (zie de reeds aangehaalde arresten Les Verts/Parlement, punt 23, en Foto-Frost, punt 16, alsmede arrest van 6 december 2005, Gaston Schul Douane-expediteur, C-461/03, Jurispr. blz. I-10513, punt 22).

Hoewel de voorwaarde betreffende bindende rechtsgevolgen die de belangen van de verzoeker kunnen aantasten doordat diens rechtspositie aanmerkelijk wordt gewijzigd, moet worden uitgelegd tegen de achtergrond van het beginsel van daadwerkelijke rechterlijke bescherming, mag deze uitlegging die voorwaarde evenwel niet tot een dode letter maken, omdat anders de door het Verdrag aan de gemeenschapsrechter verleende bevoegdheden zouden worden overschreden (zie, mutatis mutandis, inzake de voorwaarde dat de verzoekende natuurlijke of rechtspersoon individueel moet worden geraakt door de bestreden handeling, arrest Unión de Pequeños Agricultores/Raad, reeds aangehaald, punt 44).

Het Gerecht heeft in punt 123 van het bestreden arrest eveneens terecht vastgesteld dat ook al kunnen de justitiabelen tegen deze maatregelen geen beroep tot nietigverklaring instellen, de toegang tot de rechter hun niet wordt ontzegd, aangezien het in de artikelen 235 EG en 288, tweede alinea, EG voorziene beroep wegens niet-contractuele aansprakelijkheid mogelijk blijft wanneer de betrokken gedraging van dien aard is dat de Gemeenschap aansprakelijk is.

Een dergelijk beroep behoort niet tot het stelsel van toezicht op de geldigheid van gemeenschapshandelingen met bindende rechtgevolgen die de belangen van de verzoeker kunnen aantasten, doch staat open wanneer een partij schade ondervindt als gevolg van een onrechtmatige handeling van een instelling.

Dat rekwiranten eventueel niet in staat zijn, het bestaan van een onrechtmatige gedraging van de gemeenschapsinstellingen, van schade of van een causaal verband tussen die gedraging en die schade te bewijzen, betekent bovendien niet dat hun daadwerkelijke rechterlijke bescherming is ontnomen.

Uit het voorgaande volgt dat het derde middel ongegrond dient te worden verklaard.

Rekwiranten benadrukken dat geen enkele verdragsbepaling of handeling van afgeleid recht de Gemeenschap machtigt, een procedure in rechte in te stellen buiten de communautaire rechtsorde, of de Commissie machtigt, uitvoeringsmaatregelen te nemen ter zake van de inning van douanerechten en BTW. In dit verband wijzen rekwiranten erop dat artikel 211 EG geen algemene machtigingsbepaling is die artikel 7 EG elke relevantie ontneemt. Aangezien de omstreden besluiten dus kennelijk onwettig zijn, had het Gerecht de beroepen tot nietigverklaring ontvankelijk moeten verklaren, overeenkomstig het reeds aangehaalde arrest IBM/Commissie.

Aangaande de reeds aangehaalde beschikking FNAB e.a./Raad, waarnaar het Gerecht in de punten 87 en 88 van het bestreden arrest verwijst, stellen rekwiranten, die refereren aan de in het Verdrag gestelde ‘voorwaarden voor ontvankelijkheid’ in punt 40 van deze beschikking, dat het Hof doelde op de in artikel 230, vierde alinea, EG gestelde voorwaarden betreffende het rechtstreeks en individueel geraakt zijn, los van de vraag of in uitzonderlijke omstandigheden tegen kennelijk onwettige maatregelen een beroep tot nietigverklaring kan worden ingesteld.

Rekwiranten stellen dat het Gerecht in elk geval een onjuiste toepassing heeft gemaakt van de rechtspraak die met name voortvloeit uit het reeds aangehaalde arrest van 9 oktober 1990, Frankrijk/Commissie, en uit het arrest van 16 juni 1993, Frankrijk/Commissie (C-325/91, Jurispr. blz. I-3283), en een wezenlijk vormvoorschrift heeft geschonden door de ontvankelijkheid niet te voegen met de grond van de zaak.

De Commissie is in de eerste plaats van mening dat dit middel niet-ontvankelijk is, omdat de voorgedragen argumenten slechts een herhaling zijn van de in eerste aanleg aangevoerde argumenten.

Zij merkt in de tweede plaats op dat de partijen die krachtens artikel 230, tweede alinea, EG een recht van beroep hebben en wier institutionele prerogatieven rechtstreeks worden geraakt door een eenzijdige standpuntbepaling van de Commissie ter zake van haar bevoegdheid, voor het Gerecht het recht van deze laatste om de omstreden besluiten te nemen, zeer duidelijk hebben verdedigd. Bovendien heeft de Commissie zelf de haar door artikel 282 EG toegekende prerogatieven inzake vertegenwoordiging van de Gemeenschap in herinnering gebracht; dat artikel is een toepassing van het algemene beginsel dat de Commissie bij uitsluiting gemachtigd is, de Gemeenschap voor de rechter te vertegenwoordigen. De Commissie heeft haar repliek op de bij de District Court geformuleerde vordering tot afwijzing gebaseerd op artikel 211 EG en op andere verdragsartikelen. Aangezien de Commissie dus, althans a priori, ter zake bevoegd is, kan niet worden aangenomen dat zij kennelijk onbevoegd is, of dat de omstreden besluiten kennelijk onwettig zijn.

Wat in de derde plaats de reeds aangehaalde beschikking FNAB e.a./Raad betreft, en het argument van rekwiranten dat het Gerecht de kwestie van de ontvankelijkheid had moeten voegen met de grond van de zaak, herinnert de Commissie eraan dat een justitiabele een beslissing pas kan aanvechten nadat hij heeft bewezen dat deze bepaalde definitieve rechtsgevolgen heeft doen ontstaan, hetgeen niet het geval is.

Om te beginnen dient de door de Commissie opgeworpen exceptie van niet-ontvankelijkheid te worden afgewezen om dezelfde redenen als die welke in de punten 49 tot en met 52 van het onderhavige arrest zijn uiteengezet.

Vervolgens dient te worden vastgesteld, zonder dat behoeft te worden geantwoord op de vraag of uit het reeds aangehaalde arrest IBM/Commissie voortvloeit dat een beroep tot nietigverklaring van een kennelijk onwettige maatregel in uitzonderlijke omstandigheden ontvankelijk moet worden verklaard, dat in elk geval in casu overduidelijk geen sprake is van een dergelijke situatie.

Dienaangaande behoeft immers slechts te worden opgemerkt dat artikel 211 EG bepaalt dat de Commissie toeziet op de toepassing van zowel de bepalingen van het Verdrag als de bepalingen tot uitvoering ervan, dat de Gemeenschap overeenkomstig artikel 281 EG rechtspersoonlijkheid bezit, en dat artikel 282 EG, dat volgens de bewoordingen ervan beperkt is tot de lidstaten doch een algemeen beginsel vormt, preciseert dat de Gemeenschap handelingsbevoegdheid bezit en daartoe door de Commissie wordt vertegenwoordigd.

Aangaande de grief dat het Gerecht de beoordeling van de exceptie van niet-ontvankelijkheid had moeten voegen met de grond van de zaak, zij vastgesteld dat, anders dan in de door rekwiranten aangehaalde arresten, de beoordeling van de gegrondheid van de voor het Gerecht opgeworpen exceptie van niet-ontvankelijkheid in casu los staat van de beoordeling van de door rekwiranten ten gronde aangevoerde middelen.

Derhalve dient het vierde middel te worden afgewezen.

Rekwiranten stellen dat het Gerecht, door te concluderen dat de District Court elk geschil betreffende de bevoegdheid van de Commissie om de betrokken procedures in de Verenigde Staten in te leiden, kon beslechten, artikel 292 EG en het stelsel van de verdragen heeft geschonden.

De autonomie van de communautaire rechtsorde loopt immers gevaar wanneer een niet-communautair stelsel de Gemeenschap en haar instellingen in de uitoefening van hun interne bevoegdheden kan binden aan een bepaalde uitlegging van de regels van het gemeenschapsrecht (zie met name adviezen 1/91 van 14 december 1991, Jurispr. blz. I-6079, punten 41–46, en 1/00 van 18 april 2002, Jurispr. blz. I-3493, punt 45), hetgeen het geval zou zijn wanneer de District Court uitspraak doet ter zake van de bevoegdheid van de Commissie om een procedure in een derde staat in te stellen teneinde niet-betaalde douanerechten en BTW te innen.

De Commissie herinnert er allereerst aan dat artikel 292 EG ziet op de lidstaten en niet op de Commissie.

Vervolgens betoogt zij dat de Gemeenschap niet probeert, de District Court in de plaats van het Hof te stellen als scheidsrechter in zaken van gemeenschapsrecht. Alle argumenten betreffende de machtiging en de bevoegdheid van de Commissie die rekwiranten voor de District Court kunnen aanvoeren, worden door deze rechterlijke instantie op dezelfde wijze behandeld als alle andere prealabele vragen die kunnen rijzen in een door de Gemeenschap tegen hen ingestelde burgerlijke rechtsvordering. Aangezien de District Court voor de toepassing van de regels van haar eigen rechtsorde rekening moet houden met het gemeenschapsrecht, zal de District Court alle daartoe vereiste gegevens inzamelen.

De keuze van rechterlijke instantie is een strategische keuze voor de Commissie, die erop toeziet, rechtsvorderingen in te stellen of te interveniëren in procedures in de staat waar de gelaakte activiteiten zijn verricht en waar tenuitvoerlegging zal plaatsvinden. Een of meer rekwiranten zijn gevestigd en de onwettige activiteiten zijn naar verluidt verricht binnen het rechtsgebied van de District Court, die bijgevolg de meest geëigende rechterlijke instantie is om de daadwerkelijke tenuitvoerlegging van de rechterlijke uitspraak te verkrijgen.

Anders dan rekwiranten stellen, kan een beslissing van een rechterlijke instantie in de Verenigde Staten inzake de bevoegdheid van de Commissie om bij haar beroep in rechte in te stellen, de Gemeenschap en haar instellingen in de uitoefening van hun interne bevoegdheden niet binden aan een bepaalde uitlegging van de regels van het gemeenschapsrecht. Zoals de advocaat-generaal in punt 90 van haar conclusie heeft opgemerkt, is een dergelijke beslissing immers alleen in het kader van een bepaalde procedure bindend.

Derhalve moet het vijfde middel ongegrond worden verklaard.

Aangezien geen enkele van de door rekwiranten ter ondersteuning van hun hogere voorziening aangevoerde middelen gegrond is, moet de hogere voorziening worden afgewezen.