Rb. Arnhem, 03-01-2007, nr. 148721

Het verloop van de procedure blijkt uit:

Ten slotte is vonnis bepaald.

Tot voor enkele jaren werden in Nederland en België meerdaagse wielerwedstrijden georganiseerd onder de namen Ronde van Nederland en Ronde van België op basis van een licentie van de landelijke wielerfederaties. De Ronde van Nederland werd sinds enkele tientallen jaren tot en met 2004 georganiseerd door de stichting en haar rechtsvoorganger. Eneco was vanaf 2001 als hoofdsponsor verbonden aan de Ronde van Nederland.

In 2004 heeft de overkoepelende internationale wielerfederatie Union Cycliste Internationale (hierna: UCI) het profwielrennen gereorganiseerd. Alle grote rondes (de Tour de France, de Ronde van Italië en de Ronde van Spanje), de wereldbekerwedstrijden en de wedstrijden buitencategorie werden samengevoegd in de zogeheten Pro-Tour. De Ronde van Nederland en de Ronde van België konden afzonderlijk geen deel gaan uitmaken van de Pro-Tour. UCI heeft in dit kader bepaald dat er een wielerronde in de Benelux moest komen om deel te kunnen uitmaken van de Pro-Tour.

De voor deze Beneluxronde benodigde licentie is uiteindelijk door UCI verleend aan de stichting en BRRC. In de daartoe op 16 november 2004 gesloten licentie-overeenkomst is onder meer het volgende opgenomen:

Ondergetekenden:

Stichting Ronde van Nederland (…)

en

BRRC (…)

In aanmerking nemende dat:

• De partijen gezamenlijk een licentie zullen ontvangen voor het organiseren van een meerdaags evenement in de UCI Pro Tour;

• Dat dit evenement zal bestaan uit een meerdaagse wielerwedstrijd voor professionals in de Benelux;

• Dat deze licentie wordt verstrekt door de UCI (Union Cycliste Internationale).

Verklaren als volgt te zijn overeengekomen:

Artikel 1 Eigendom van de licentie

De licentie is voor 50% eigendom van ieder der in deze overeenkomst betrokken partijen.

Artikel 2 Overdraagbaarheid van het eigendom van de licentie

Het eigendom van de licentie is door de partijen, noch geheel, noch gedeeltelijk overdraagbaar zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de wederpartij.

Artikel 3 Ondeelbaarheid

Het 50% eigendomsrecht van ieder der partijen is op geen enkele wijze deelbaar.

Artikel 4 Gebruik van de licentie

Het gebruik van de licentie wordt exclusief toegestaan aan een V.O.F. die wordt opgericht ten behoeve van de organisatie van het evenement waarvoor de licentie is bedoeld. Deze V.O.F. zal voor 50% eigendom zijn van Octagon CIS die hiertoe een overeenkomst heeft afgesloten met BRRC vzw, en voor 50% eigendom zijn van een door de Stichting Ronde van Nederland op te richten rechtspersoon.

Artikel 6 Bijzondere bepaling bij beëindiging van de overeenkomst

Indien Octagon CIS haar activiteiten binnen de V.O.F. staakt, of BRRC vzw deze overeenkomst wil beëindigen vervalt het eigendomsrecht op haar deel van de licentie aan de KBWB (Koninklijke Belgische Wielrijdersbond …).

Ter uitvoering van vorengenoemde licentieovereenkomst hebben de stichting en BRRC het exclusieve gebruiksrecht van de licentie via respectievelijk ICSO en Bora ingebracht in Eneco Tour Organisation VOF (hierna: de VOF). Vennoten in de VOF zijn ICSO en Bora. Tot directeuren van de VOF zijn aangesteld, door ICSO de heer [directeur] (hierna: [directeur]) en door Bora de heer [dir[directeur] (hierna: [directeur]).

In de oprichtingsakte van de VOF d.d. 4 maart 2005 (hierna: de VOF-overeenkomst) is onder meer het volgende opgenomen:

Behalve werkkracht brengt elke vennoot in de vennootschap een kapitaalinbreng in

door éénmalige storting per vennoot van een bedrag groot éénhonderdduizend euro

(€ 100.000,00).

Aanvullende inbreng kan slechts met medewerking van de medevennoot geschieden en

dient schriftelijk te worden vastgelegd.

Ieder der vennoten is voor 50 procent (50%) in het vermogen der vennootschap

gerechtigd.

Bestuur en vertegenwoordiging

Artikel 8

De stichting en ICSO vorderen - na wijziging van eis - dat Bora en BRRC op straffe van een dwangsom wordt verboden om op welke wijze dan ook in Nederland en België direct of indirect activiteiten te ondernemen die kunnen worden opgevat als het exploiteren van de licentie tot het organiseren van de Eneco Tour of zich bij belanghebbenden zoals gemeentebesturen, sponsoren, wielerploegen e.d. te presenteren als partij die bevoegd zou zijn om dergelijke activiteiten te verrichten, met de bepaling dat dit verbod zal gelden zolang de VOF exclusief gerechtigd is om de Pro-Tour licentie te exploiteren, echter ten minste tot en met 1 februari 2007 (in de akte staat 2006, maar dat is een kennelijke vergissing).

Daarnaast vordert de stichting dat Bora en BRRC op straffe van een dwangsom wordt verboden om in Nederland in week 34 van enig jaar een wielerronde te organiseren, en de vaste relaties welke de stichting onderhoudt met de gemeentebesturen, sponsoren, wielerploegen e.d. systematisch direct of indirect te benaderen ter zake een door hen te organiseren wielerronde.

Ten slotte vorderen de stichting en ICSO dat Eneco op straffe van een dwangsom wordt verboden de exploitatie van de licentie voor de organisatie van de Eneco Tour toe te staan aan Bora en BRRC respectievelijk aan een hunner.

De stichting en ICSO leggen aan hun vorderingen het volgende ten grondslag.

Tot de boedel van de VOF behoort de Pro-Tour licentie waarvan de stichting en BRRC ieder 50% eigenaar zijn. De licentie kan op grond van de licentieovereenkomst en de VOF-overeenkomst alleen door de VOF worden geëxploiteerd, zodat het Bora en BRRC niet is toegestaan zich de helft van de licentie die aan de stichting toebehoort, toe te eigenen. Nu Bora en BRRC hebben aangegeven de organisatie van de Eneco Tour 2007 te zullen voortzetten met gebruikmaking van het deel van de licentie dat toebehoort aan de stichting, maken zij derhalve inbreuk op het gebruiksrecht van de stichting en schieten zij toerekenbaar tekort in de nakoming van de verplichtingen die voortvloeien uit de licentie-overeenkomst en de VOF-overeenkomst.

Voorts is het onrechtmatig om zonder medewerking van de stichting gebruik te maken van de kring van vaste relaties van de stichting. Het gaat daarbij om lokale overheden, private rechtspersonen, sponsoren, wielerploegen en alle mogelijke personen die bij de organisatie van een wielerronde zijn betrokken. Hoewel deze activa niet formeel zijn ingebracht in de VOF, zijn ze wel feitelijk ter beschikking gesteld en gebruikt bij de organisatie van de Eneco Tour.

Het belangrijkste actief dat wel door de stichting in de VOF is ingebracht is het recht om jaarlijks in week 34 in Nederland een wielerronde te organiseren, ook wel aangeduid als ‘de datum’. Het is Bora en BRRC dan ook niet toegestaan om zonder medewerking van de stichting in week 34 in Nederland een wielerronde te organiseren en daarmee inbreuk te maken op een exclusief aan de stichting toekomend recht.

Eneco ten slotte handelt onrechtmatig jegens de stichting en ICSO door te weigeren de rechten van de stichting en ICSO te respecteren. Bovendien maakt Eneco misbruik van de wanprestatie van Bora en BRRC nu zij immers vanaf het eerste moment nauw betrokken is geweest bij de samenwerking tussen partijen en zij partij heeft gekozen voor Bora en BRRC.

Bora, BRRC en Eneco voeren gemotiveerd verweer waarop, voor zover van belang, hierna zal worden ingegaan.

Het spoedeisend belang vloeit voort uit de stellingen van de stichting en ICSO.

ten aanzien van de vorderingen tegen Bora en BRRC

De eerste vordering van de stichting en ICSO ziet – kort gezegd – op een verbod voor Bora en BRRC om eigenmachtig de door UCI afgegeven Pro-Tour licentie te exploiteren. Ter zitting hebben de stichting en ICSO toegelicht dat dit verbod zowel voor binnen als buiten het verband van de VOF zou dienen te gelden.

Voorop wordt gesteld dat op grond van de licentieovereenkomst (zie r.ov. 2.3.) de Pro-Tour licentie voor 50% eigendom is van zowel de stichting als BRRC (artikel 1), dat deze eigendom noch geheel, noch gedeeltelijk overdraagbaar is zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de ander (artikel 2), dat het 50% eigendomsrecht op geen enkele wijze deelbaar is (artikel 3) en dat het gebruik van de licentie exclusief wordt toegestaan aan een daartoe opgerichte VOF (artikel 4).

En uit de VOF-overeenkomst volgt dat de VOF tot doel heeft het voor gemeenschappelijke rekening exploiteren van een door UCI verleende Pro-Tour licentie op het organiseren van een wielerronde in de Benelux (artikel 1.2) en dat de VOF op grond van de licentie-overeenkomst gerechtigd is tot het exploiteren van die licentie (artikel 1.3).

De vennoten, ICSO en Bora, hebben aan beide directeuren van de VOF ([directeur] en [directeur]) volmacht verleend om de VOF te vertegenwoordigen, zodanig dat de directeuren steeds slechts gezamenlijk tot vertegenwoordiging zijn bevoegd (artikel 8.3).

Voor de beoordeling is voorts van belang dat partijen het erover eens zijn, zo is tijdens de mondelinge behandeling gebleken, dat de licentiehouders niet zonder medewerking van de ander van (elkaars deel van) de Pro-Tour licentie gebruik mogen maken. Bovendien moet er in het kader van dit geding van worden uitgegaan dat als gevolg van de opzegging van de VOF-overeenkomst door Bora en BRRC deze overeenkomst op grond van het bepaalde in artikel 12.2 (zie 2.5.) eindigt op 2 februari 2007.

Het voorgaande – in onderlinge samenhang bezien – leidt voorshands geoordeeld tot de conclusie dat de VOF, zolang zij bestaat, exclusief is gerechtigd tot het exploiteren van de licentie en dat zij derhalve het nodige mag doen met het oog op de organisatie van de Eneco Tour. Daarin brengt de opzegging door Bora en BRRC voor wat betreft de periode van de opzegtermijn geen verandering. Dit betekent dat het Bora en BRRC wel is toegestaan activiteiten gericht op de organisatie van de Eneco Tour in het kader van de VOF voort te zetten, maar niet om dergelijke activiteiten buiten het kader van de VOF te ontplooien. Daarbij zijn zij uiteraard gebonden aan de ter zake tussen partijen geldende contractuele verbintenissen.

Uit de stukken en ter zitting is duidelijk geworden dat het zogenaamde Nederlandse deel van de Eneco Tour wordt georganiseerd door de stichting en/of ICSO en dat het zogenaamde Belgische deel wordt georganiseerd door Bora en/of BRRC. Bora en BRRC hebben aangegeven dat zij geen activiteiten in het kader van de Eneco Tour in Nederland ontplooien en dat zij dat ook niet van plan zijn zolang de VOF exclusief is gerechtigd om de licentie te exploiteren. Deze activiteiten van Bora en BRRC spelen zich dus uitsluitend af in België.

Een en ander leidt ertoe dat deze vordering van de stichting en ICSO zal worden toegewezen voor zover deze ziet op een verbod op activiteiten buiten verband van de VOF en op activiteiten in Nederland binnen verband van de VOF, zolang als de VOF exclusief is gerechtigd om de licentie te exploiteren, een en ander zoals hierna aan te geven. Er bestaat geen aanleiding daarbij te bepalen dat het op te leggen verbod zal gelden tot ten minste 1 februari 2007 nu, in elk geval in theorie, dat exclusieve recht van de VOF ook voordien zou kunnen eindigen.

De tweede vordering ziet op een verbod voor Bora en BRRC om in Nederland in week 34 van enig jaar een wielerronde te organiseren, alsmede op een verbod om de vaste relaties van de stichting te benaderen ter zake een door hen te organiseren wielerronde.

De stichting stelt ter onderbouwing daarvan dat ‘de datum’ (het exclusieve recht om jaarlijks in week 34 in Nederland een wielerronde te organiseren) door haar is ingebracht in de VOF en dat deze aan haar zal terugvallen bij beëindiging van de VOF. Bora en BRRC betwisten een en ander gemotiveerd.

Voorop wordt gesteld dat ook hier geldt dat de VOF, zolang als zij bestaat en over de licentie beschikt, het exclusieve recht heeft om de Pro-Tour licentie te exploiteren. Voorts staat vast dat in de VOF-overeenkomst niet is opgenomen dat ‘de datum’ door de stichting is ingebracht in de VOF en dat deze aan haar zal terugvallen bij beëindiging van die VOF. Dat niets over ‘de datum’ in de VOF-overeenkomst is opgenomen is naar het voorlopig oordeel van de voorzieningenrechter evenwel niet van doorslaggevend belang. Partijen bindende afspraken kunnen ook anderszins blijken. De stichting heeft verwezen naar een gespreksverslag van 19 juli 2004. Daarin is onder meer het volgende opgenomen:

“De Stichting Ronde van Nederland en de KBWB sluiten een eigendomsovereenkomst af met betrekking tot de licentie, waarbij ieder voor 50% eigenaar is. Als één van de ontbindende voorwaarden in de eigendomsovereenkomst geldt de datum die bij verbreking terug zal vallen naar de Stichting Ronde van Nederland”,

en

“Partijen komen overeen dat de plaats (datum) op de kalender bij ontbinding altijd terug zal vallen naar de Stichting Ronde van Nederland.”

Hoewel dat niet geheel duidelijk volgt uit genoemd gespreksverslag, is, voorshands geoordeeld, voldoende aannemelijk geworden dat Bora en BRRC in ieder geval op de hoogte moeten zijn geweest van deze afspraak. Weliswaar was Octagon en niet Bora op 19 juli 2004 betrokken bij de opzet van de Benelux Tour, maar uit het gespreksverslag blijkt wel dat er is gesproken met [directeur], terwijl bovendien vaststaat dat de heer B. Verbeeck, directeur van Octagon, Bora heeft opgericht. Dit betekent Bora en BRRC geacht moeten worden aan de afspraak gebonden te zijn en dat ‘de datum’ ingeval van het einde van de VOF, in beginsel op 2 februari 2007, terugvalt aan de stichting.

Het feit dat de datum zal terugvallen aan de stichting, betekent niet zonder meer dat het Bora en BRRC niet is toegestaan om zonder medewerking van de stichting in week 34 in Nederland een wielerronde te organiseren. Daartoe is, voorshands geoordeeld, ook van belang wie de wielerkalender vaststelt. Volgens Bora en BRRC is dit de exclusieve bevoegdheid van de UCI en kan de stichting dus niet zelf bepalen wanneer zij een wielerronde wil organiseren. De stichting betwist dit en stelt dat zij op basis van haar licentie in elk geval bevoegd is en blijft in week 34 een Ronde van Nederland te organiseren.

In dit kort geding is niet duidelijk geworden welke standpunt het juiste is. Onweersproken is wel de stelling van Bora en BRRC dat de wielerkalender voor 2007 reeds door UCI is vastgesteld en dat volgens die wielerkalender de Eneco Tour in week 34 zal worden verreden.

Op dit moment is niet duidelijk wat de Licentie-commissie van UCI zal besluiten naar aanleiding van het advies van de president van de Pro-Tour-Raad van UCI om de licentie voor de Eneco-Tour in te trekken en of, ingeval van intrekking van de licentie, een nieuwe licentie zal worden verstrekt en zo ja aan wie. De voorzieningenrechter komt het overigens niet erg aannemelijk voor dat op basis van door de UCI afgegeven licenties in week 34 tegelijkertijd zowel de Eneco Tour (of enige andere vergelijkbare Beneluxronde) als een andere professionele wielerronde als de Ronde van Nederland zouden kunnen worden verreden. Hoe dat ook zij, uitsluitend in geval de stichting op basis van haar huidige dan wel een nieuwe nog te verlenen licentie bevoegd is in week 34 een wielerronde in Nederland te organiseren, heeft zij een gerechtvaardigd belang bij dit deel van de vordering. Het gevorderde zal dan ook in zoverre worden toegewezen.

Met betrekking tot het tweede deel van deze vordering, kort gezegd een verbod om vaste relaties van de stichting te benaderen, wordt het volgende overwogen. Bora en BRRC hebben niet betwist dat de stichting een licentie heeft voor het organiseren van de Ronde van Nederland, welke zij tot 2005 gedurende een reeks van jaren jaarlijks heeft georganiseerd. Het is zeer aannemelijk dat de stichting in al die jaren goede contacten heeft opgebouwd met gemeentebesturen, sponsoren en wielerploegen. De voorzieningenrechter acht het daarom alleszins gerechtvaardigd dat Bora en BRRC deze relaties niet (zonder toestemming van de stichting) benaderen, zodat dit deel van de vordering ook zal worden toegewezen.

ten aanzien van de vordering tegen Eneco

Deze vordering ziet op een verbod voor Eneco om toe te staan dat de licentie voor de organisatie van de Eneco Tour wordt geëxploiteerd door Bora en/of BRRC. De stichting en ICSO stellen dat Eneco onrechtmatig jegens hen handelt door te weigeren de rechten van de stichting en ICSO te respecteren. Bovendien maakt Eneco misbruik van de wanprestatie van Bora en BRRC.

Vaststaat dat Eneco als hoofdsponsor vanaf het ontstaan van de Eneco Tour nauw betrokken is geweest bij en op de hoogte is geweest van de samenwerking tussen de stichting en ICSO enerzijds en Bora en BRRC anderzijds. Eveneens staat vast dat Eneco thans niet meer verder wil met [directeur] als directeur van de VOF.

Zoals hiervoor reeds is overwogen, is het Bora en BRRC niet toegestaan de organisatie van de Eneco Tour buiten het verband van de VOF alleen voort te zetten. De vordering ziet op juist die situatie. Uit het vorenstaande volgt naar het voorlopig oordeel van de voorzieningenrechter dat Eneco zich dient te onthouden van actieve bemoeienis met de exploitatie van de licentie buiten het verband van de VOF door Bora en/of BRRC. De vordering zal dan ook in die zin worden toegewezen. Bij een verbod tot overdracht van de exploitatie door Eneco hebben de stichting en ICSO geen belang, aangezien Eneco het desbetreffende recht niet heeft en dus ook niet in de positie verkeert om dat recht te kunnen overdragen.

Er bestaat aanleiding de ten behoeve van de vorderingen gevorderde dwangsommen te matigen in voege zoals hierna aan te geven.

de proceskosten

Bora, BRRC en Eneco zullen als de (grotendeels) in het ongelijk gestelde partij in de proceskosten worden veroordeeld. De kosten aan de zijde van de stichting en ICSO worden begroot op: