Rb. Dordrecht, 03-04-2003

De voorzieningenrechter heeft ter terechtzitting van 20 maart 2003 kennis genomen van de volgende processtukken:

Op grond van de - in zoverre niet of onvoldoende gemotiveerd weersproken - stellingen van partijen en in het geding gebrachte producties wordt in dit geding van het volgende uitgegaan:

Stokke Gruppen houdt zich bezig met de productie van en de handel in meubelen. Sinds 1972 brengt zij de door <de ontwerper> ontworpen Tripp Trapp kinderstoel, hierna de Tripp Trapp, uit hoofde van een licentieovereenkomst met <de ontwerper> op de markt. De verkoop van de producten van Stokke Gruppen geschiedt sinds 1995 exclusief door Stokke Nederland.

Het ontwerp van de Tripp Trapp is internationaal met diverse prijzen bekroond, tentoongesteld en in vele publicaties verschenen.

Prénatal houdt zich bezig met de handel in en het vervaardigen van baby- en kinderartikelen. Tussen Stokke Nederland en Prénatal bestaat sinds 1999 een distributierelatie, uit hoofde waarvan Prénatal de Tripp Trapp in haar warenhuizen en in enkele van haar winkels verkoopt.

Prénatal biedt sedert een aantal weken in haar winkels de Mon Ami-kinderstoel, hierna de Mon Ami, te koop aan. De Mon Ami wordt gefabriceerd door Geuther GmbH.

Op 18 februari 2003 hebben Stokke c.s. conservatoir beslag tot afgifte doen leggen op de Mon Ami kinderstoelen die Prénatal in haar magazijn, in haar warenhuizen, in haar nevenvestiging te Dordrecht en in haar hoofdvestiging in voorraad heeft.

De standpunten van partijen

In conventie en reconventie

Stokke c.s. vorderen in conventie na vermindering ven eis ter terechtzitting - kort samengevat - (1) Prénatal te bevelen om elke inbreuk op het auteursrecht van Stokke c.s. te staken en gestaakt te houden; (2) Prénatal te bevelen door middel van een door een registeraccountant gecontroleerd en gecertificeerd overzicht aan (de advocaten van) Stokke c.s. opgave te doen van het totale aantal ingekochte, bestelde, ontvangen en in voorraad gehouden Mon Ami stoelen, van de Nederlandse klanten aan wie Mon Ami stoelen zijn aangeboden, verkocht of geleverd, alsmede een specificatie te geven van het totale aantal door Prénatal reeds verkochte, geleverde en retour gezonden Mon Ami stoelen, gespecificeerd per afnemer, met vermelding van verkoopprijzen en leverdata; (3) Prénatal te bevelen de voorraad Mon Ami stoelen en promotiematerialen aan Stokke c.s. af te geven ter vernietiging; (4) Prénatal te bevelen een brief met de in het petitum van de dagvaarding genoemde inhoud te zenden aan de Nederlandse afnemers van twee of meer Mon Ami stoelen, met afschrift aan de advocaten van Stokke c.s.; (5) Prénatal te veroordelen tot betaling van een dwangsom voor elke dag of keer dat Prénatal handelt in strijd met voormelde bevelen, danwel - ter uitsluitende keuze van Stokke c.s. - tot betaling van een dwangsom per Mon Ami stoel; (6) Prénatal te veroordelen tot betaling van een voorschot op schadevergoeding en winstafdracht; (7) te bepalen dat Stokke c.s. binnen zes maanden na het in kracht van gewijsde gaan van dit vonnis een bodemprocedure aanhangig maakt, een en ander met veroordeling van Prénatal in de kosten van het geding. Zij stellen hiertoe dat aan de Tripp Trapp een ruime auteursrechtelijke bescherming toekomt en dat het totaalbeeld van de Mon Ami in wezen overeenstemt met het ontwerp van de Tripp Trapp, zodat de Mon Ami niet kan worden aangemerkt als een nieuw oorspronkelijk werk in de zin van de Auteurswet. Prénatal maakt met de Mon Ami dan ook inbreuk op het auteursrecht op de Tripp Trapp. Voorts is de Mon Ami te beschouwen als een verminking van het ontwerp van de Tripp Trapp, zodat sprake is van schending van de persoonlijkheidsrechten van <de ontwerper>.

In reconventie vordert Prénatal primair opheffing van de op 18 februari 2003 ten laste van haar gelegde conservatoire beslagen; subsidiair vordert zij Stokke c.s. hiertoe te veroordelen. Zij stelt dat de Mon Ami geen inbreuk maakt op de auteursrechten op de Tripp Trapp, zodat de gelegde beslagen onrechtmatig zijn.

Partijen bestrijden over en weer elkaars standpunten. De inhoud van hun stellingen zal in het navolgende voor zover nodig nader worden beschreven.

De beoordeling

in conventie

Tussen partijen is niet in geschil dat de Tripp Trapp een auteursrechtelijk beschermd werk in de zin van de Auteurswet is. Zij verschillen echter van mening over de omvang van de bescherming die de Tripp Trapp toekomt.

Voor de vraag of de Mon Ami inbreuk maakt op het auteursrecht op de Tripp Trapp is van belang of de Mon Ami in zodanige mate de auteursrechtelijk beschermde trekken van de Tripp Trapp vertoont dat de totaalindrukken die de beide werken maken te weinig verschillen voor het oordeel dat de Mon Ami als een eigen oorspronkelijk werk in de zin van de Auteurswet valt te beschouwen.

Stokke c.s. hebben genoegzaam aangetoond dat het ontwerp van de Tripp Trapp ten tijde van de totstandkoming in 1972 als een baanbrekend ontwerp was, zodat hieraan in beginsel een ruime bescherming toekomt. Naar voorlopig oordeel is genoegzaam gebleken dat de Tripp Trapp en de Mon Ami een zodanig overeenstemmend totaalbeeld hebben, dat de Mon Ami niet als een eigen oorspronkelijk werk in de zin van de Auteurswet valt te beschouwen. Immers, beide stoelen hebben dezelfde algemene opbouw in de vorm van twee stevige schoren, twee in hoogte verstelbare horizontale vlakken als voetenplank en zitvlak tussen de staanders, de dwarsverbindingen tussen de staanders, de uit twee gebogen horizontaal geplaatste planken bestaande rugleuning en de sleuven in de poten. De overeenstemmende totaalindruk wordt voorshands nog versterkt door de gekozen maatvoeringen, de gebruikte materialen en de overeenstemmende verpakking. Tussen de Tripp Trapp en de Mon Ami bestaan ook verschillen (met name de achterwaartse, gekromde schoor en de minder diepe voetenplank bij de Mon Ami) doch - anders dan Prénatal stelt - zijn deze verschillen naar voorlopig oordeel niet zo opvallend dat zij aan het totaalbeeld van overeenstemming afbreuk doen. Prénatal heeft nog aangevoerd dat het ontwerp van de Tripp Trapp grotendeels technisch is bepaald, doch Stokke c.s. hebben met de overgelegde afbeeldingen van kinderstoelen genoegzaam aangetoond dat een verstelbare kinderstoel op vele andere wijzen te maken valt. Uit het voorgaande is dan ook genoegzaam gebleken dat Prénatal door de Mon Ami op de markt te brengen inbreuk maakt op het auteursrecht van <de ontwerper> en daarvan afgeleid van Stokke c.s.. De vorderingen onder 8. (1), (2), (3), (5) en (7) worden dan ook toegewezen, met dien verstande dat de gevorderde dwangsommen en het daaraan verbonden maximum worden gematigd en dat de termijn voor het instellen van een bodemprocedure rekening houdend met de belangen van Prénatal wordt beperkt, een en ander zoals in het dictum vermeld. Hetgeen partijen overigens nog ter zake van deze vorderingen hebben aangevoerd behoeft gelet op het voorgaande geen bespreking meer.

De vordering onder 8. (4) wordt afgewezen, nu Stokke c.s. haar belang om dit voorlopig oordeel in kort geding aan de afnemers van Prénatal, voorafgaand aan en vooruitlopend op een beslissing in de bodemprocedure, te doen mededelen voorshands onvoldoende aannemelijk heeft gemaakt.

Voor toewijzing van een geldvordering in kort geding moet het bestaan van de vordering voldoende aannemelijk zijn, terwijl voorts uit hoofde van onverwijlde spoed een onmiddellijke voorziening nodig moet zijn. Stokke c.s. hebben hun spoedeisend belang bij de vordering onder 8.(6) op geen enkele wijze onderbouwd, zodat deze vordering reeds hierom wordt afgewezen.

in reconventie

Gelet op de beslissing in conventie bestaat naar voorlopig oordeel thans geen aanleiding de onder 7. bedoelde conservatoire beslagen op te heffen. De vordering in reconventie wordt dan ook afgewezen.

in conventie en reconventie

Als de overwegend in het ongelijk gestelde partij dient Prénatal de proceskosten in conventie en in reconventie te dragen.

De beslissing in kort geding

De voorzieningenrechter:

in conventie

beveelt Prénatal met onmiddellijke ingang elke (directe of indirecte) inbreuk op de auteursrechten van <de ontwerper> en, daarvan afgeleid, van Stokke c.s. in Nederland te staken en gestaakt te houden en verbiedt Prénatal meer in het bijzonder de Tripp Trapp kinderstoel te verveelvoudigen en/of openbaar te maken, bijvoorbeeld door vervaardiging of verhandeling van de Mon Ami kinderstoel of door het verspreiden/ter beschikking stellen van folders, advertenties, afbeeldingen of ander promotioneel materiaal waarin de Mon Ami kinderstoel is afgebeeld, dan wel daar bij op enigerlei wijze betrokken te zijn;

beveelt Prénatal om binnen veertien dagen na betekening van dit vonnis aan (de raadslieden van ) Stokke c.s. schriftelijk volledige en door een register accountant geaccordeerde opgave te doen van: