HvJ EU, 07-09-2017, nr. C-174/16

De positie van een ambtenaar in een leidinggevende functie op proef bij het Land Berlin wordt geregeld door § 97 van de Landesbeamtengesetz (wet houdende het ambtenarenstatuut voor de deelstaat Berlijn; hierna: ‘LBG’) van 19 maart 2009.

§ 97, lid 1, LBG bepaalt met name dat de proeftijd voor een dergelijke functie twee jaar bedraagt en niet kan worden verlengd.

§ 97, lid 2, tweede volzin, LBG luidt:

§ 97, lid 4, LBG, zoals gewijzigd bij de Dienstrechtsneuordnungsgesetz (wet tot herziening en modernisering van het arbeidsrecht in overheidsdiensten) van 22 juni 2011, bepaalt:

Met zijn eerste vraag wenst de verwijzende rechter in wezen te vernemen of clausule 5, punten 1 en 2, van de herziene raamovereenkomst aldus moet worden uitgelegd dat zij zich verzet tegen een nationale regeling zoals die in het hoofdgeding, die voor een definitieve bevordering in een leidinggevende functie bij de overheid vereist dat de geselecteerde kandidaat eerst met succes een proeftijd van twee jaar in die functie vervult, en op grond waarvan die proeftijd in het geval dat een dergelijke kandidaat tijdens het grootste deel daarvan met ouderschapsverlof was en dit nog steeds is, van rechtswege en zonder mogelijkheid van verlenging eindigt na deze periode van twee jaar, waardoor de betrokkene bij zijn terugkeer uit ouderschapsverlof opnieuw de zowel in statutaire rang als op het vlak van beloning lagere functie krijgt die hij vervulde voordat hij tot de proeftijd werd toegelaten. Indien deze eerste vraag bevestigend moet worden beantwoord, wenst de verwijzende rechter met het eerste onderdeel van zijn derde vraag te vernemen of clausule 5, punten 1 en 2, aldus moet worden uitgelegd dat een dergelijke nationale regeling niettemin gerechtvaardigd kan zijn door het doel van die proeftijd, namelijk de geschiktheid voor de vacante leidinggevende functie beoordelen, dat derhalve vereist dat die proeftijd een langere periode beslaat.

Vooraf moet worden gepreciseerd dat H. gedurende het grootste deel van de proeftijd die moest worden vervuld om benoemd te worden in de betrokken leidinggevende functie, afwezig was wegens haar ouderschapsverlof en dat zij nog met ouderschapsverlof was op het ogenblik dat het Landesverwaltungsamt Berlin haar meedeelde dat zij weer haar vorige functie kreeg, zodat de nationale regeling die in het hoofdgeding aan de orde is, enkel moet worden getoetst aan richtlijn 2010/18 en de herziene raamovereenkomst.

Zoals blijkt uit de eerste alinea van de preambule van de herziene raamovereenkomst, verbinden de sociale partners, vertegenwoordigd door de algemene brancheoverkoepelende organisaties, zich er met deze raamovereenkomst toe door middel van minimumeisen voor ouderschapsverlof, maatregelen vast te stellen die de combinatie van werk en gezinstaken mogelijk maken en gelijke kansen en behandeling van mannen en vrouwen bevorderen.

In overweging 8 van richtlijn 2010/18, over de uitvoering van de herziene raamovereenkomst, wordt eveneens benadrukt dat die richtlijn ertoe strekt de combinatie van werk, privé- en gezinsleven voor werkende ouders en de gelijkheid van mannen en vrouwen wat kansen op de arbeidsmarkt en behandeling op het werk betreft in de gehele Unie te verbeteren.

Voorts zij eraan herinnerd dat het beginsel van gelijkheid van vrouwen en mannen, met name op het gebied van werkgelegenheid, beroep en beloning enerzijds, en het recht op ouderschapsverlof teneinde beroeps- en gezinsleven te kunnen combineren anderzijds, zijn neergelegd in artikel 23 respectievelijk artikel 33, lid 2, van het Handvest van de grondrechten van de Europese Unie (hierna: ‘Handvest’), waarnaar punt 3 van de algemene overwegingen van de herziene raamovereenkomst verwijst.

Het recht op ouderschapsverlof is namelijk in artikel 33, lid 2, van het Handvest opgenomen onder de sociale grondrechten, die zijn samengebracht in titel IV, met als opschrift ‘Solidariteit’. Volgens die bepaling heeft eenieder onder meer recht op ouderschapsverlof na de geboorte of adoptie van een kind, teneinde beroeps- en gezinsleven te kunnen combineren.

Bovendien houden de doelstellingen die aldus door de herziene raamovereenkomst worden nagestreefd, verband met de verbetering van de levensomstandigheden en de arbeidsvoorwaarden en het bestaan van een adequate sociale bescherming van werknemers, die doelstellingen van de sociale politiek van de Unie zijn, zoals blijkt uit artikel 151 VWEU (zie in die zin, met betrekking tot de raamovereenkomst van 1995, arrest van 22 oktober 2009, Meerts, C-116/08, EU:C:2009:645, punt 37).

Tot slot moet in herinnering worden gebracht dat de herziene raamovereenkomst ook — net als de raamovereenkomst van 1995 — geldt voor werknemers die, zoals verzoekster in het hoofdgeding, ambtenaar zijn. Clausule 1, punt 2, van de herziene raamovereenkomst heeft immers in het algemeen betrekking op ‘alle werknemers […] met een arbeidsovereenkomst of arbeidsbetrekking overeenkomstig de in elke lidstaat geldende wetgeving, collectieve overeenkomsten en/of gebruiken’ en in clausule 2, punt 1, van die raamovereenkomst wordt verwezen naar ‘werknemers’, zonder onderscheid naar de openbare dan wel particuliere aard van hun werkgever, waarmee dus alle werknemers worden bedoeld (zie in die zin arrest van 16 september 2010, Chatzi, C-149/10, EU:C:2010:534, punten 28-30).

Om te beginnen moet worden opgemerkt dat de punten 1 tot en met 3 van clausule 5 van de herziene raamovereenkomst nagenoeg identiek zijn aan de punten 5 tot en met 7 van clausule 2 van de raamovereenkomst van 1995, zodat de uitlegging van laatstbedoelde bepalingen door het Hof ook geldt voor eerstbedoelde (zie in die zin arrest van 16 juni 2016, Rodríguez Sánchez, C-351/14, EU:C:2016:447, punt 47).

Opdat jonge ouders hun beroepsactiviteit kunnen onderbreken om zich aan hun gezinstaken te wijden, biedt de herziene raamovereenkomst hun in clausule 5, punt 1, van de raamovereenkomst de waarborg dat zij na hun ouderschapsverlof in hun oude functie kunnen terugkeren of, indien dat niet mogelijk is, in een gelijkwaardige of vergelijkbare functie die in overeenstemming is met hun arbeidsovereenkomst of arbeidsverhouding. Deze bepaling waarborgt dus dat de werknemer na afloop van het ouderschapsverlof kan terugkeren in zijn functie onder dezelfde voorwaarden als die welke bestonden op het ogenblik dat bedoeld verlof werd opgenomen (zie in die zin arrest van 13 februari 2014, TSN en YTN, C-512/11 en C-513/11, EU:C:2014:73, punt 39 en aldaar aangehaalde rechtspraak).

Clausule 5, punt 2, eerste volzin, van de herziene raamovereenkomst beoogt vanuit dezelfde optiek het verlies of de beperking te voorkomen van de uit de arbeidsverhouding voortvloeiende verworven rechten of rechten in wording waarop de werknemer op de datum van ingang van het ouderschapsverlof aanspraak kan maken, en te verzekeren dat hij zich na afloop van het verlof wat deze rechten betreft in dezelfde situatie bevindt als bij aanvang ervan (zie in die zin arresten van 16 juli 2009, Gómez-Limón Sánchez-Camacho, C-537/07, EU:C:2009:462, punt 39, en 22 oktober 2009, Meerts, C-116/08, EU:C:2009:645, punt 39 en aldaar aangehaalde rechtspraak).

Deze bepaling regelt niet de rechten en plichten die uit de arbeidsverhouding voortvloeien gedurende het ouderschapsverlof. Die worden volgens clausule 5, punt 3, van de herziene raamovereenkomst door de lidstaten en/of de sociale partners bepaald. Een dergelijke verwijzing naar het nationale recht en collectieve arbeidsovereenkomsten doet volgens het Hof echter niet af aan de minimumeisen van de herziene raamovereenkomst, en met name die in clausule 5, punten 1 en 2, daarvan (zie in die zin arresten van 16 juli 2009, Gómez-Limón Sánchez-Camacho, C-537/07, EU:C:2009:462, punt 46, en 22 oktober 2009, Meerts, C-116/08, EU:C:2009:645, punt 45).

Gelet op het betoog van het Land Berlin moet in de eerste plaats worden verduidelijkt dat een werknemer, anders dan het Land Berlin stelt, zelfs dan het recht geniet om terug te keren naar zijn oude functie en verworven rechten of rechten in wording behoudt, zoals gewaarborgd door clausule 5, punten 1 en 2, van de herziene raamovereenkomst, wanneer de duur van het krachtens de geldende nationale bepalingen opgenomen ouderschapsverlof langer is dan de minimumduur van vier maanden die is neergelegd in clausule 2, punt 2, van de herziene raamovereenkomst.

Naast de omstandigheid dat deze oplossing, zoals de advocaat-generaal in punt 20 van zijn conclusie heeft opgemerkt, reeds impliciet uit de rechtspraak van het Hof volgt (zie in die zin arrest van 20 juni 2013, Riežniece, C-7/12, EU:C:2013:410, punten 12, 17, 32, 50 en 51), is er immers voor de omgekeerde stelling, die het Land Berlin aanvoert, geen grondslag te vinden in de tekst van de herziene raamovereenkomst, waarvan clausule 5 in de punten 1 en 2 respectievelijk het recht terug te keren in dezelfde functie ‘[n]a afloop van het ouderschapsverlof’ vermeldt en het recht op het ongewijzigde behoud van verworven rechten en rechten in wording ‘tot het einde van het ouderschapsverlof’.

Bovendien zou de betrokken werknemer die niet de waarborg wordt geboden dat hij in zijn oude functie kan terugkeren en dergelijke verworven rechten of rechten in wording blijft genieten indien de duur van het ouderschapsverlof meer bedraagt dan de minimumduur van vier maanden, worden ontmoedigd om gebruik te maken van zijn recht op een dergelijk verlof, waardoor afbreuk zou worden gedaan aan de doeltreffendheid van dit recht en de nuttige werking van richtlijn 2010/18 en de herziene raamovereenkomst (arrest van 13 februari 2014, TSN en YTN, C-512/11 en C-513/11, EU:C:2014:73, punt 51) en wat indruist tegen de doelstelling van de herziene raamovereenkomst om werk en gezinstaken te combineren (arrest van 27 februari 2014, Lyreco Belgium, C-588/12, EU:C:2014:99, punt 40).

In de tweede plaats moet ook de stelling van het Land Berlin worden afgewezen dat H. aan clausule 5, punten 1 en 2, van de herziene raamovereenkomst geen recht ontleent om na afloop van haar ouderschapsverlof terug te keren in de functie op proef aan de orde in het hoofdgeding, noch een recht op behoud van de op de datum van ingang van dat verlof verworven rechten of rechten in wording die in het bijzonder met die functie waren verbonden, omdat zij die functie nooit daadwerkelijk heeft uitgeoefend.

De begrippen ‘functie’ en ‘verworven rechten of rechten in wording’ in clausule 5, punten 1 en 2, moeten, bij ontbreken van uitdrukkelijke verwijzing naar het recht van de lidstaten om hun betekenis en strekking te bepalen, normaliter in de gehele Unie autonoom en uniform worden uitgelegd, rekening houdend met de context van die bepalingen en het doel van de betrokken regeling (zie in die zin arrest van 22 oktober 2009, Meerts, C-116/08, EU:C:2009:645, punt 41).

Gelet op de in de punten 29 en 30 van het onderhavige arrest in herinnering gebrachte doelstellingen van de herziene raamovereenkomst en richtlijn 2010/18, en de omstandigheid dat clausule 5, punten 1 en 2, eerste volzin, van de herziene raamovereenkomst een beginsel van sociaal recht van de Unie met een bijzonder belang tot uitdrukking brengt en daarnaast het — door artikel 33, lid 2, van het Handvest als grondrecht gewaarborgde — recht op ouderschapsverlof concretiseert, mag deze bepaling niet restrictief worden uitgelegd (zie in die zin arresten van 22 oktober 2009, Meerts, C-116/08, EU:C:2009:645, punt 42, en 27 februari 2014, Lyreco Belgium, C-588/12, EU:C:2014:99, punt 36).

Voorts volstaat het voor de toepassing van clausule 5, punten 1 en 2, van de herziene raamovereenkomst dat H. op het ogenblik dat zij met ouderschapsverlof ging, reeds als ambtenaar op proef in de betrokken functie was aangesteld ten gevolge van een selectieprocedure en haar bevordering, waardoor zij ook werd betaald overeenkomstig de hogere loongroep waartoe die functie behoort. De omstandigheid dat betrokkene op het ogenblik van die aanstelling met ziekteverlof was als gevolg van haar zwangerschap heeft daarentegen geen enkele invloed op het feit dat die nieuwe functie vanaf dat ogenblik de hare was, zodat moet worden aangenomen dat betrokkene, toen zij later met ouderschapsverlof ging, die functie reeds bekleedde en de daarmee mogelijk verbonden verworven rechten en rechten in wording genoot.

Aanvaarding van de door het Land Berlin voorgestane uitlegging zou bovendien de betrokken werknemers ontmoedigen om ouderschapsverlof te nemen en de doelstellingen van die raamovereenkomst doorkruisen.

In de derde plaats moet worden onderzocht of een regeling zoals die in het hoofdgeding indruist tegen clausule 5, punten 1 en 2, van de herziene raamovereenkomst voor zover zij niet voorziet in een verlenging van de proeftijd wanneer de ambtenaar op proef in een leidinggevende functie met ouderschapsverlof is.

Wat ten eerste de rechten betreft die door clausule 5, punt 1, van de herziene raamovereenkomst aan werknemers in ouderschapsverlof worden toegekend, te weten een terugkeer naar hun oude functie na afloop van dat verlof of, indien dat niet mogelijk is, in een gelijkwaardige of vergelijkbare functie die in overeenstemming is met hun arbeidsovereenkomst of arbeidsbetrekking, blijkt uit de verwijzingsbeslissing dat § 97 LBG automatisch tot gevolg heeft dat een ambtenaar in het geval van verzoekster in het hoofdgeding na afloop van zijn ouderschapsverlof niet kan terugkeren in de functie die hij als ambtenaar op proef bekleedde vóór dat verlof. Het staat immers vast dat betrokkene, die met ouderschapsverlof was tijdens de toegelaten duur van de proeftijd, waardoor zij de met die functie verbonden taken niet heeft uitgeoefend en dus niet heeft kunnen aantonen dat zij geschikt was om definitief in die functie te worden benoemd, bij haar terugkeer uit verlof niet kon terugkeren in die functie.

Daarnaast leidt die nationale regeling er ook automatisch toe, zoals blijkt uit de verwijzingsbeslissing, dat betrokkene na afloop van haar ouderschapsverlof geen functie als ambtenaar op proef kon krijgen die gelijkwaardig was aan of vergelijkbaar met de functie die zij vóór haar verlof bekleedde, aangezien de periode van twee jaar waarin zij toegelaten was tot een proeftijd om aan te tonen dat zij geschikt was om een leidinggevende functie uit te oefenen, op dat ogenblik voorbij was en niet kon worden verlengd.

Bijgevolg verzet clausule 5, punt 1, van de herziene raamovereenkomst zich tegen een regeling als die in het hoofdgeding.

Wat ten tweede clausule 5, punt 2, eerste volzin, van de herziene raamovereenkomst betreft, waarin is voorzien in het ongewijzigde behoud van ‘verworven rechten en rechten in wording’, zij erop gewezen dat die uitdrukking alle rechten en voordelen in geld of in natura omvat die direct of indirect uit de arbeidsverhouding voortvloeien en waarop de werknemer jegens de werkgever aanspraak kan maken op de datum van ingang van het ouderschapsverlof (zie in die zin arrest van 22 oktober 2009, Meerts, C-116/08, EU:C:2009:645, punt 43).

Dergelijke rechten en voordelen omvatten ook die op basis van bepalingen waarbij de voorwaarden voor toegang tot een hoger niveau van de beroepshiërarchie worden vastgesteld, aangezien die uit de arbeidsverhouding voortvloeien (zie in die zin arrest van 18 november 2004, Sass, C-284/02, EU:C:2004:722, punt 31). Dit is in casu het geval wat betreft het in § 97 LBG neergelegde recht voor een ambtenaar om eventueel definitief in een leidinggevende functie te worden bevorderd door een proeftijd van een zekere duur te vervullen in de loop van de uitoefening van de arbeidsverhouding in dienst van het Land Berlin en na een selectieprocedure.

In dit verband moet worden vastgesteld dat § 97 LBG H. in casu, ten gevolge van het feit dat zij ouderschapsverlof heeft genomen, elke mogelijkheid heeft ontnomen om aan te tonen dat zij geschikt is om de door haar beoogde leidinggevende functie uit te oefenen en om in voorkomend geval definitief in die functie te worden bevorderd na afloop van de proeftijd waarvoor zij vóór dat verlof was geselecteerd.

Bijgevolg verzet ook clausule 5, punt 2, eerste volzin, van de herziene raamovereenkomst zich tegen een regeling als die in het hoofdgeding. Deze regeling, die een werknemer in de situatie van H. kan ontmoedigen van zijn recht op ouderschapsverlof gebruik te maken, doet bovendien afbreuk aan de doeltreffendheid van dit recht zoals het wordt gewaarborgd door de herziene raamovereenkomst.

Wat betreft de redenering van de verwijzende rechter dat de bepalingen van § 97, lid 1, en lid 2, tweede volzin, LBG mogelijk bepalingen van nationale ‘wetgeving’ in de zin van clausule 5, punt 2, tweede volzin, van de herziene raamovereenkomst vormen, waardoor de rechten van de werknemer zoals die welke aan de orde zijn in het hoofdgeding na afloop van het ouderschapsverlof rechtmatig gewijzigd kunnen zijn, zij meteen opgemerkt dat er verschillen bestaan tussen de verschillende taalversies van deze bepaling. Terwijl bepaalde taalversies, zoals onder meer de Duitse, bepalen dat de verworven rechten of de rechten in wording, met inbegrip van de onder meer uit de nationale wetgeving voortvloeiende wijzigingen, van toepassing zijn na afloop van het ouderschapsverlof, heet het in de Franse taalversie immers dat na afloop van het ouderschapsverlof de in clausule 5, punt 2, eerste volzin, van die raamovereenkomst bedoelde rechten van toepassing zijn, evenals de wijzigingen die onder meer ‘aan de nationale wetgeving’ (‘à la législation nationale’) zijn aangebracht.

Volgens vaste rechtspraak moet, wanneer er verschillen bestaan tussen de taalversies van een bepaling van Unierecht, bij de uitlegging van de betrokken bepaling worden gelet op de algemene opzet en de doelstelling van de regeling waarvan deze een onderdeel vormt (zie met name arresten van 4 september 2014, Vnuk, C-162/13, EU:C:2014:2146, punt 46, en 26 april 2017, Popescu, C-632/15, EU:C:2017:303, punt 35).

In casu mag clausule 5, punt 2, tweede volzin, van de herziene raamovereenkomst, gelet op de in de punten 29 en 30 van het onderhavige arrest in herinnering gebrachte doelstellingen van die raamovereenkomst en het belang van de bescherming die krachtens clausule 5, punten 1 en 2, van de herziene raamovereenkomst aan werknemers wordt toegekend, zoals benadrukt in punt 44 van dit arrest, niet worden uitgelegd op een wijze die afbreuk doet aan de nuttige werking van de bescherming die werknemers krachtens clausule 5, punt 2, eerste volzin, van die raamovereenkomst genieten. Dat zou het geval zijn indien in omstandigheden zoals die van het hoofdgeding het tenietgaan van een verworven recht of een recht in wording van een werknemer gerechtvaardigd zou kunnen worden krachtens clausule 5, punt 2, tweede volzin, van de herziene raamovereenkomst, op grond dat de nationale wetgeving bepaalt dat een dergelijk recht van rechtswege ophoudt te bestaan aan het einde van een niet-verlengbare termijn die blijft lopen tijdens de afwezigheid van de betrokken werknemer wegens ouderschapsverlof.

Ten vierde en tot slot moet worden ingegaan op de vraag van de verwijzende rechter of de aantasting van de door clausule 5, punten 1 en 2, van de herziene raamovereenkomst gewaarborgde rechten die aldus uit § 97 LBG voortvloeit, in voorkomend geval kan worden gerechtvaardigd door de doelstelling van de proeftijd in het hoofdgeding, namelijk de geschiktheid voor de vacante leidinggevende functie beoordelen, wat slechts mogelijk is indien de bij die functie behorende taken daadwerkelijk gedurende langere tijd worden uitgeoefend.

Dienaangaande bevat de herziene raamovereenkomst, zoals ook de advocaat-generaal in punt 30 van zijn conclusie heeft opgemerkt, geen bepaling die afwijkingen van de aldus gewaarborgde rechten mogelijk maakt. De aantasting van deze rechten in casu is hoe dan ook niet noodzakelijk om de aldus nagestreefde doelstelling te verwezenlijken. Een doelstelling zoals die uiteengezet door de verwijzende rechter kan immers worden gewaarborgd door middel van bepaalde aanpassingen die ervoor zorgen dat, zoals clausule 5, punt 2, eerste volzin, van de herziene raamovereenkomst vereist, het lopende proces van loopbaanontwikkeling geheel gevrijwaard blijft en de proeftijd voor de vereiste duur wordt voortgezet na afloop van het ouderschapsverlof, in de functie die werd vervuld op het ogenblik dat dit verlof werd opgenomen, dan wel, indien dit onmogelijk is gebleken, in een gelijkwaardige of vergelijkbare functie, zoals clausule 5, punt 1, van de herziene raamovereenkomst vereist.

Evenmin kan het argument van het Land Berlin slagen dat de verplichting voor de werkgever om de terugkeer van de werknemer in zijn oude functie te waarborgen gedurende een periode die de maximumduur van het toegekende ouderschapsverlof kan bedragen — drie jaar in Duitsland —, waarbij hij in voorkomend geval die functie vacant moet laten gedurende die periode, de goede werking van de diensten van dat Land kan ondermijnen en in de particuliere sector zelfs het voortbestaan van de onderneming kan bedreigen.

Overeenkomstig clausule 3, punt 1, van de herziene raamovereenkomst staat het aan de lidstaten om de uitvoeringsbepalingen voor het ouderschapsverlof vast te stellen en onder meer de toegestane duur van dat verlof te bepalen, met inachtneming van de minimumeisen van deze raamovereenkomst. Zoals uit de bewoordingen van clausule 3, punt 1, blijkt, behoren de behoeften van de werkgevers, met name die inzake de werking en de organisatie van — in het bijzonder kleine — ondernemingen, net als de behoeften van de werknemers, tot de criteria op basis waarvan de lidstaten en/of sociale partners in voorkomend geval de toegangsvoorwaarden en uitvoeringsbepalingen voor het ouderschapsverlof moeten vaststellen.

Als de toegestane duur van het verlof overeenkomstig die bepaling eenmaal is vastgesteld, kan niet worden aanvaard dat werknemers die ouderschapsverlof hebben genomen voor die toegestane duur, omwille van diezelfde behoeften niet langer de bescherming genieten van de door de herziene raamovereenkomst gewaarborgde minimumeisen, zoals met name die neergelegd in clausule 5, punten 1 en 2.

Gelet op al deze overwegingen moet op de eerste vraag en het eerste onderdeel van de derde vraag worden geantwoord dat clausule 5, punten 1 en 2, van de herziene raamovereenkomst aldus moet worden uitgelegd dat zij zich verzet tegen een nationale regeling zoals die in het hoofdgeding, die voor een definitieve bevordering in een leidinggevende functie bij de overheid vereist dat de geselecteerde kandidaat eerst met succes een proeftijd van twee jaar in die functie vervult, en op grond waarvan die proeftijd in het geval dat een dergelijke kandidaat tijdens het grootste deel daarvan met ouderschapsverlof was en dit nog steeds is, van rechtswege en zonder mogelijkheid van verlenging eindigt na deze periode van twee jaar, waardoor de betrokkene bij zijn terugkeer uit ouderschapsverlof opnieuw de zowel in statutaire rang als op het vlak van beloning lagere functie krijgt die hij vervulde voordat hij tot die proeftijd werd toegelaten. Deze aantasting van die clausule kan niet worden gerechtvaardigd door de doelstelling van die proeftijd, namelijk de geschiktheid voor de vacante leidinggevende functie beoordelen.

Gelet op het antwoord op de eerste vraag en het eerste onderdeel van de derde vraag behoeven de tweede vraag en het tweede onderdeel van de derde vraag niet te worden beantwoord.