HvJ EG, 07-09-2006, nr. C-310/04

De Spaanse regering stelt dat de vaststelling van verordening nr. 864/2004, waarbij de nieuwe steunregeling voor katoen in ingevoerd, het gewettigd vertrouwen van de marktdeelnemers in de katoensector heeft geschonden, die mochten verwachten dat zij verder in aanmerking zouden blijven komen voor een steunregeling die in ieder geval in overeenstemming is met de in lid 2 van Protocol nr. 4 vermelde doelstellingen, met name het behoud van de katoenproductie in bepaalde gebieden van de Gemeenschap, en het vereiste dat er een productiesteunregeling zoals bedoeld in lid 3 van het Protocol moet bestaan.

De Raad betoogt dat de vaststelling van bedoelde verordening het gewettigd vertrouwen van de marktdeelnemers in de katoensector in de handhaving van een met Protocol nr. 4 verenigbare steunregeling niet heeft geschonden, aangezien de nieuwe steunregeling voor katoen volledig in overeenstemming is met de doelstellingen van het Protocol en hen niet de door de Spaanse regering gestelde aanzienlijke schade doet lijden, nu de inkomsten van bedoelde marktdeelnemers op hetzelfde peil blijven.

Volgens vaste rechtspraak van het Hof kan op het beginsel van bescherming van het gewettigd vertrouwen een beroep worden gedaan door iedere marktdeelnemer bij wie een instelling gegronde verwachtingen heeft gewekt. Wanneer een voorzichtige en bezonnen marktdeelnemer echter de vaststelling van een voor zijn belangen nadelige communautaire maatregel kon voorzien, kan hij zich niet op dit beginsel beroepen wanneer die maatregel wordt vastgesteld. Bovendien is het vertrouwensbeginsel weliswaar één van de fundamentele beginselen van de Gemeenschap, doch de marktdeelnemers mogen niet vertrouwen op de handhaving van een bestaande situatie die de gemeenschapsinstellingen in het kader van hun beoordelingsvrijheid kunnen wijzigen. Dit is met name het geval op een gebied als dat van de gemeenschappelijke marktordeningen, waarvan het doel een voortdurende aanpassing aan de wijzigingen van de economische situatie meebrengt (arrest van 15 juli 2004, Di Lenardo en Dilexport, C-37/02 en C-38/02, Jurispr. blz. I-6911, punt 70 en de aldaar aangehaalde rechtspraak).

In het onderhavige geval heeft de Spaanse regering niets aangevoerd waaruit blijkt dat de betrokken marktdeelnemers een door de gemeenschapsinstellingen gewekte gegronde verwachting konden koesteren, dat de steunregeling die vóór de wijziging bij verordening nr. 864/2004 in de katoensector gold, ongewijzigd zou blijven.

Daarenboven kan in casu geen beroep worden gedaan op het beginsel van bescherming van het gewettigd vertrouwen, aangezien een voorzichtig en bezonnen marktdeelnemer de vaststelling van verordening nr. 864/2004 en de daarbij vastgestelde hervorming van de steunregeling voor katoen kon voorzien.

Zoals de advocaat-generaal in punt 70 van haar conclusie heeft opgemerkt, kan deze hervorming immers worden ingepast in een ruimere fundamentele hervorming, die sinds 1992 op politiek vlak werd besproken en die overigens specifiek aan de orde was in punt 2 van mededeling COM(2003) 698 def. van de Commissie van 20 november 2003, waarin een voorstel tot wijziging van verordening nr. 1782/2003 was opgenomen en waarvoor een kennisgeving in het Publicatieblad was gepubliceerd (PB 2004, C 96, blz. 5). Daarenboven was de steunregeling voor de katoensector in het verleden reeds herhaaldelijk grondig hervormd.

Voor zover de Spaanse regering ten slotte schending stelt van het beginsel van bescherming van het gewettigd vertrouwen op grond dat de nieuwe steunregeling voor katoen niet beantwoordt aan de doelstellingen van Protocol nr. 4, valt dit betoog samen met het betoog tot staving van het eerste onderdeel van het vierde middel, zodat het niet moet worden onderzocht in het kader van het onderhavige onderdeel.

Bijgevolg moet het tweede onderdeel van het vierde middel, dat is ontleend aan schending van het beginsel van bescherming van het gewettigd vertrouwen, worden afgewezen.

De Spaanse regering betoogt in wezen dat de maatregelen in het kader van de nieuwe steunregeling voor katoen, in het bijzonder de vaststelling van het bedrag van de gewasspecifieke betaling voor katoen op 35 % van het onder de vroegere steunregeling beschikbare steunbedrag, en het feit dat voor subsidiabiliteit enkel is vereist dat de teelt ten minste tot de opening van de katoenbollen in stand wordt gehouden, kennelijk ongeschikt zijn ter bereiking van de doelstelling die in punt 5 van de considerans van die verordening is uiteengezet, en die overeenkomt met de doelstelling van lid 2 van Protocol nr. 4. Bijgevolg is het evenredigheidsbeginsel geschonden.

Volgens de Spaanse regering blijkt immers uit twee door haar overgelegde onderzoeken dat te voorzien valt dat die maatregelen ertoe zullen leiden dat de rentabiliteit van de katoenproductie in de betrokken Spaanse gebieden niet langer zal zijn verzekerd.

In het bijzonder zullen zij waarschijnlijk tot gevolg hebben dat een deel van de Spaanse productie van ruwe katoen zal wegvallen, of zelfs door andere gewassen zal worden verdrongen, en dat de verwerkingscapaciteit van de egreneringsfabrieken in de productiegebieden aanzienlijk minder benut zal worden, waardoor het economisch voortbestaan van die fabrieken in het gedrang zou komen en deze zelfs eventueel definitief zouden moeten sluiten.

Deze laatste ontwikkeling zou de katoenproductie verder kunnen doen dalen, aangezien deze niet kan plaatsvinden zonder de aanwezigheid — en dus het economisch voortbestaan — van dergelijke fabrieken in de nabijheid van de betrokken productiegebieden, nu katoen vóór de verwerking ervan slechts een geringe handelswaarde heeft en niet over grote afstanden kan worden vervoerd.

De Raad en de Commissie betogen dat de litigieuze maatregelen niet kennelijk ongeschikt zijn ter bereiking van de in lid 2 van Protocol nr. 4 en in punt 5 van de considerans van verordening nr. 864/2004 vermelde doelstellingen.

Onder de nieuwe steunregeling voor katoen zijn de inkomsten van de producenten, te weten de bedrijfstoeslag plus de specifieke hectaresteun en de verkoopprijs van de oogst, in grote lijnen gelijk gebleven aan die onder de oude steunregeling, zodat de invoering van die nieuwe regeling de rentabiliteit van de katoenproductie niet negatief heeft beïnvloed.

Bovendien blijkt volgens de Raad en de Commissie uit een onderzoek waarin de onder de nieuwe regeling te verwachten rentabiliteit van de katoenteelt werd vergeleken met die van de teelt van andere gewassen, dat het bedrag van de specifieke hectaresteun was vastgesteld op een niveau waarop de katoenproducenten een brutomarge exclusief bedrijfstoeslag kunnen realiseren die vergelijkbaar is met die van andere gewassen, zoals durumtarwe of maïs.

Nu de katoenteelt naar verwachting rendabel zal blijven, is het onwaarschijnlijk dat deze door andere gewassen zal worden verdrongen.

Om te beginnen zij herinnerd aan de vaste rechtspraak van het Hof inzake het evenredigheidsbeginsel, zoals dit inzonderheid toepassing vindt in het kader van het gemeenschappelijk landbouwbeleid.

De communautaire wetgever beschikt op het gebied van het gemeenschappelijk landbouwbeleid over een ruime beoordelingsvrijheid in overeenstemming met de hem bij de artikelen 34 EG tot en met 37 EG toegekende politieke verantwoordelijkheid. Derhalve dient het toezicht van de gemeenschapsrechter zich te beperken tot het onderzoek of bij de vaststelling van de betrokken maatregel geen kennelijke dwaling of misbruik van bevoegdheid is begaan, dan wel of het betrokken orgaan de grenzen van zijn beoordelingsbevoegdheid niet kennelijk heeft overschreden (arrest van 12 juli 2001, Jippes e.a., C-189/01, Jurispr. blz. I-5689, punt 80 en de aldaar aangehaalde rechtspraak).

Wat de evenredigheidstoetsing betreft, mogen handelingen van gemeenschapsinstellingen volgens het evenredigheidsbeginsel, dat deel uitmaakt van de algemene beginselen van het gemeenschapsrecht, niet buiten de grenzen treden van wat geschikt en noodzakelijk is voor de verwezenlijking van de rechtmatige doelstellingen die met de betrokken regeling worden nagestreefd, met dien verstande dat, wanneer een keuze mogelijk is tussen meerdere geschikte maatregelen, die maatregel moet worden gekozen die de minste belasting met zich brengt, en dat de veroorzaakte nadelen niet onevenredig mogen zijn aan het nagestreefde doel (arrest Jippes e.a., reeds aangehaald, punt 81 en de aldaar aangehaalde rechtspraak).

Wat de rechterlijke toetsing van de wijze van uitvoering van een dergelijk beginsel betreft, kan, gezien de ruime discretionaire bevoegdheid waarover de gemeenschapswetgever op het gebied van het gemeenschappelijk landbouwbeleid beschikt, aan de wettigheid van een op dit gebied vastgestelde maatregel slechts worden afgedaan, wanneer de maatregel kennelijk ongeschikt is ter bereiking van het door de bevoegde instelling nagestreefde doel (arrest Jippes e.a., reeds aangehaald, punt 82 en de aldaar aangehaalde rechtspraak).

De vraag is dus niet, of de door de wetgever vastgestelde maatregel de enig mogelijke of de best mogelijke maatregel was, doch of hij kennelijk ongeschikt was (zie in die zin arrest Jippes e.a., reeds aangehaald, punt 83).

Wat de bij verordening nr. 864/2004 ingevoerde nieuwe steunregeling voor katoen betreft, blijkt uit punt 5 van de considerans van die verordening dat het bedrag van de gewasspecifieke betaling voor katoen zo is berekend dat economische voorwaarden worden gegarandeerd die in de voor deze teelt geschikte regio's de voortzetting van de activiteit in die landbouwsector mogelijk maken en die aldus voorkomen dat katoen door andere gewassen wordt verdrongen.

Die doelstelling geeft uitdrukking aan en preciseert de in lid 2 van Protocol nr. 4 vermelde doelstellingen, naar luid waarvan de regeling voor productiesteun in de katoensector met name ten doel heeft de katoenproductie te ondersteunen in de gebieden van de Gemeenschap waar zij van belang is voor de landbouweconomie, de betrokken producenten in staat te stellen een redelijk inkomen te verwerven, en de markt te stabiliseren door structuurverbetering inzake het aanbod en het op de markt brengen.

Zoals blijkt uit de in de punten 98 en 99 van het onderhavige arrest aangehaalde rechtspraak, noopt het onderhavige onderdeel van het middel van de Spaanse regering tot het onderzoek van de vraag, of de litigieuze maatregelen van de nieuwe steunregeling voor katoen kennelijk ongeschikt zijn ter bereiking van die doelstelling, die in wezen bestaat in de vaststelling van de gewasspecifieke betaling voor katoen op een zodanig niveau dat een voldoende rentabiliteit is gewaarborgd, zodat de katoenproductie kan worden voortgezet in de voor deze teelt geschikte regio's, waardoor wordt voorkomen dat katoen door andere gewassen wordt verdrongen.

Dienaangaande staat vast dat de Commissie vóór de vaststelling van verordening nr. 864/2004 geen onderzoek heeft verricht naar de waarschijnlijke sociaal-economische gevolgen van de voorgestelde hervorming in de katoensector, terwijl dergelijke onderzoeken wél waren verricht in het kader van de hervorming van de steunregelingen in andere sectoren, waaronder de tabakssector.

Bijgevolg rijst de vraag, op welke basis het bedrag van de gewasspecifieke betaling voor katoen is vastgesteld, en dus, of de gemeenschapswetgever op die basis, zonder overschrijding van zijn ruime beoordelingsbevoegdheid, tot het besluit kon komen dat dit bedrag, dat is vastgesteld op 35 % van het totaalbedrag van de steun onder de vroegere steunregeling, volstond ter bereiking van de nagestreefde doelstelling, namelijk de rentabiliteit en dus de voortzetting van die teelt te verzekeren.

In dat verband verwijst de Raad naar een door de Commissie opgestelde tabel, waarin de onder de nieuwe regeling te verwachten rentabiliteit van de katoenteelt werd vergeleken met die van alternatieve teelten. De Raad merkt op dat deze cijfergegevens hem werden verstrekt opdat hij er bij de vaststelling van verordening nr. 864/2004 rekening mee zou kunnen houden.

Volgens dit onderzoek bedraagt de brutomarge per hectare exclusief bedrijfstoeslag voor katoen 744 EUR, en ligt zij dus tussen bedoelde marge voor durumtarwe, van 334 EUR, en die voor maïs, van 914 EUR. Ter terechtzitting heeft de Commissie verklaard dat blijkens deze cijfergegevens de katoenteelt na de inwerkingtreding van de hervorming rendabel zal blijven en zal kunnen blijven voortbestaan.

Bedoelde marge wordt berekend aan de hand van een formule die er in wezen op neerkomt dat op de inkomsten per hectare — die bestaan uit de verkoopprijs van de ruwe katoen, namelijk 750 EUR, en de gewasspecifieke betaling van 1 039 EUR, dus in totaal 1 789 EUR − de productiekosten, dit is de som van de specifieke en de algemene kosten, die volgens de Commissie 1 045 EUR per hectare bedragen, in mindering worden gebracht.

De Raad heeft evenwel gesteld dat bij het onderzoek van de toekomstige rentabiliteit van de katoenteelt eveneens rekening moet worden gehouden met de inkomsten uit de bedrijfstoeslag, die overeenstemt met 65 % van de steun in die sector.

Nu onder de nieuwe steunregeling voor katoen de som van de gekoppelde en de ontkoppelde steun gelijk is aan het totaalbedrag van de zijdelings toegekende steun onder de vroegere steunregeling, staat de toekomstige rentabiliteit van de katoenteelt buiten kijf. Bij de hervorming van de steun aan de katoenteelt is immers uitgegaan van de begrotingsneutraliteit van die hervorming.

Die stelling moet worden afgewezen. Zoals de Spaanse regering heeft opgemerkt zonder door de Commissie te zijn weersproken, moet, nu sprake is van een vergelijkend onderzoek van de rentabiliteit van alternatieve teelten, met de bedrijfstoeslag geen rekening worden gehouden, aangezien bij de toekenning daarvan niet wordt gezien naar de gekozen teelt en deze zelfs wordt toegekend indien de landbouwer zou besluiten niets te produceren.

Die toeslag heeft dus geen enkele invloed op de beslissing van de landbouwer om de ene teelt boven een andere te verkiezen. De begrotingsneutraliteit van de hervorming is als zodanig irrelevant bij de beoordeling of landbouwers in de toekomst niet zullen besluiten de teelt van katoen stop te zetten, of ze eventueel te vervangen door andere gewassen.

Voorts heeft de Spaanse regering op basis van twee onderzoeken bepaalde cijfergegevens betwist, die de Commissie bij de berekening van de rentabiliteit van de katoenteelt had gebruikt, inzonderheid die welke met de productiekosten verband hielden.

Volgens die onderzoeken bedroegen de productiekosten in werkelijkheid ten minste 1 861,81 EUR per hectare. Hierin zijn de loonkosten begrepen, die ten onrechte niet waren opgenomen in het desbetreffende bedrag waar de Commissie is van uitgegaan. Door de toevoeging van de loonkosten aan het door de Commissie gehanteerde bedrag van 1 045 EUR per hectare zou het door de Commissie vastgestelde bedrag nog maar 10 % afwijken van het door de Spaanse regering genoemde bedrag van de totale productiekosten.

Aangezien de katoenteelt veel arbeidsintensiever is dan andere teelten, is het volgens de Spaanse regering absoluut noodzakelijk met die kosten rekening te houden bij het onderzoek van de toekomstige rentabiliteit van die teelt.

Was in de berekening van de Commissie met de loonkosten en bovendien met het thans op de markt geldende verkoopprijsniveau rekening gehouden, dan zou volgens de Spaanse regering hieruit blijken dat onder de nieuwe steunregeling de productiekosten hoger zijn dan de inkomsten van de producenten, zodat de te verwachten brutomarge voor katoen nul is, of zelfs negatief, waardoor de landbouwers het risico lopen verlies te lijden indien zij de katoenteelt voortzetten.

In antwoord op haar ter terechtzitting hierover gestelde vragen, heeft de Commissie uiteengezet dat in het bedrag van 1 045 EUR per hectare waarvan zij was uitgegaan voor de van de productiekosten deel uitmakende algemene kosten, bepaalde loonkosten waren begrepen, waaronder die van de tijdelijke werknemers of seizoenarbeiders, en van de personen die een bepaald werk uitvoeren.

Volgens de Commissie moet in een vergelijkend onderzoek van de rentabiliteit van gewassen echter alleen rekening worden gehouden met de specifieke kosten, dit zijn de kosten die verband houden met de betrokken teelten, en niet met de vaste kosten, die met de exploitatie verband houden. Daarom hield de Commissie geen rekening met de vaste loonkosten, zoals de kosten van de arbeid van de landbouwers en hun familie.

Hieraan heeft de Commissie toegevoegd, dat die laatste kosten hoe dan ook niet konden worden opgenomen in de berekening van de rentabiliteit. Enerzijds waren immers voor die kosten grote, overigens onverklaarbare, verschillen vastgesteld tussen de cijfergegevens van de verschillende regio's, zodat die gegevens niet betrouwbaar waren. Anderzijds is het bijzonder moeilijk om die kosten te verdelen over de verschillende teelten en andere activiteiten van iedere boerderij.

Gelet op deze preciseringen rijst de vraag, of de gemeenschapsinstellingen het evenredigheidsbeginsel hebben geschonden, waar zij het bedrag van de gewasspecifieke betaling voor katoen hebben vastgesteld op basis van het in punt 105 van het onderhavige arrest bedoelde vergelijkend onderzoek.

Het is juist dat de beoordeling van de gemeenschapswetgever, wanneer deze, zoals in casu, de toekomstige gevolgen van een vast te stellen regeling dient te beoordelen en die gevolgen niet met zekerheid zijn te voorzien, slechts kan worden afgekeurd indien zij, gelet op de gegevens waarover de wetgever ten tijde van de vaststelling van de betrokken regeling beschikte, kennelijk onjuist is (arrest Jippes e.a., reeds aangehaald, punt 84 en de aldaar aangehaalde rechtspraak).

Daarenboven is het zo dat de ruime beoordelingsbevoegdheid van de gemeenschapswetgever, waarvan de uitoefening bijgevolg door de rechter beperkt wordt getoetst, niet slechts de aard en de draagwijdte van de vast te stellen bepalingen geldt, doch tot op zekere hoogte ook de vaststelling van de basisgegevens (zie met name arrest van 25 oktober 2001, Italië/Raad, C-120/99, Jurispr. blz. I-7997, punt 44).

Een dergelijke rechterlijke toetsing, ook al is de draagwijdte ervan beperkt, vereist evenwel dat de gemeenschapsinstellingen die de betrokken handeling hebben vastgesteld, voor het Hof kunnen aantonen dat zij bij de vaststelling van de handeling hun beoordelingsbevoegdheid daadwerkelijk hebben uitgeoefend, wat veronderstelt dat rekening wordt gehouden met alle relevante feiten en omstandigheden van de situatie welke die handeling heeft willen regelen.

Hieruit volgt dat die instellingen ten minste de basisgegevens moeten kunnen overleggen en duidelijk en ondubbelzinnig uiteenzetten, waarmee rekening moest worden gehouden als grondslag voor de litigieuze maatregelen van die handeling en waarvan de uitoefening van hun beoordelingsbevoegdheid afhing.

Zoals opgemerkt in de punten 116 tot en met 118 van het onderhavige arrest, blijkt uit de preciseringen van de Commissie ter terechtzitting dat bepaalde loonkosten niet zijn meegerekend, zodat daarmee geen rekening is gehouden bij haar vergelijkend onderzoek van de onder de nieuwe steunregeling te verwachten rentabiliteit van de katoenteelt, op grond waarvan het bedrag van de gewasspecifieke betaling voor katoen is vastgesteld.

De Spaanse regering heeft echter op grond van met cijfergegevens onderbouwde onderzoeken betoogd dat die kosten kunnen worden berekend, dat zij aanzienlijk zijn, en dat de in aanmerkingneming ervan ernstige twijfel kon doen rijzen omtrent de rentabiliteit van de katoenteelt onder de nieuwe steunregeling.

Zonder dat uitspraak behoeft te worden gedaan over de juistheid van de door beide partijen verstrekte cijfergegevens, zij vastgesteld dat de relevantie van de betrokken loonkosten bij de berekening van de productiekosten van katoen en van de te verwachten rentabiliteit van die teelt als zodanig moeilijk lijkt te kunnen worden betwist. De door de Commissie aangevoerde omstandigheid, dat het verkrijgen van deze gegevens een aantal technische problemen zou hebben gesteld, kan niet afdoen aan de relevantie van die gegevens.

Bovendien zij opgemerkt dat de Raad en de Commissie geen precieze argumenten hebben aangevoerd ter weerlegging van de zienswijze van de Spaanse regering, dat de inaanmerkingneming van deze kosten een dusdanige verhoging van de productiekosten van katoen met zich brengt dat een toereikende rentabiliteit van de katoenteelt onder de nieuwe steunregeling niet is verzekerd, zodat het gevaar bestaat dat de katoenteelt — althans voor een belangrijk gedeelte — zal worden stopgezet, of eventueel door andere gewassen verdrongen.

Overigens staat vast dat de mogelijke gevolgen van de hervorming van de steunregeling voor katoen voor de economische positie van de egreneringsbedrijven niet zijn onderzocht.

Zoals de Raad terecht heeft opgemerkt, ziet het uit lid 2 van Protocol nr. 4 voortvloeiende vereiste van de handhaving van de rentabiliteit van de katoenproductie als zodanig op de katoenproducenten en niet op de egreneringsbedrijven.

Een passend onderzoek van de weerslag van bedoelde hervorming op de rentabiliteit van de katoenproductie vereist evenwel dat de mogelijke gevolgen van de hervorming voor de egreneringsbedrijven in de productiegebieden worden onderzocht.

Zoals de Spaanse regering onweersproken heeft gesteld, is de katoenproductie immers niet economisch haalbaar zonder de aanwezigheid van dergelijke onder economisch rendabele voorwaarden opererende ondernemingen in de nabijheid van de productiegebieden, nu katoen voor de verwerking ervan slechts een geringe handelswaarde heeft en niet over grote afstanden kan worden vervoerd.

De productie van katoen en de verwerking ervan door de egreneringsbedrijven zijn dus kennelijk onlosmakelijk verbonden. Bijgevolg zijn de mogelijke gevolgen van de hervorming van de steunregeling voor katoen voor het economisch voortbestaan van de egreneringsbedrijven een basisgegeven waarmee rekening moet worden gehouden bij de beoordeling van de rentabiliteit van de katoenteelt.

In die omstandigheden zij vastgesteld dat de Raad, die verordening nr. 864/2004 heeft vastgesteld, voor het Hof niet heeft aangetoond dat hij bij de vaststelling van de bij die verordening ingestelde nieuwe steunregeling voor katoen zijn beoordelingsbevoegdheid daadwerkelijk heeft uitgeoefend, wat veronderstelde dat rekening werd gehouden met alle relevante feiten en omstandigheden van de situatie, waaronder de aan de katoenteelt verbonden loonkosten en het voortbestaan van de egreneringsbedrijven, die ter beoordeling van de rentabiliteit van die teelt in aanmerking moesten worden genomen.

Hieruit volgt dat het Hof op basis van de door de gemeenschapsinstellingen verstrekte gegevens niet kan nagaan of de gemeenschapswetgever, zonder overschrijding van zijn ruime beoordelingsbevoegdheid ter zake, tot het besluit kon komen dat de vaststelling van het bedrag van de gewasspecifieke betaling voor katoen op 35 % van het totaalbedrag van de steun onder de vroegere steunregeling, volstond ter bereiking van de in punt 5 van de considerans van verordening nr. 864/2004 uiteengezette doelstelling, namelijk de rentabiliteit en dus de voortzetting van die teelt te verzekeren, welke doelstelling overeenkomt met de in lid 2 van Protocol nr. 4 vermelde doelstelling.

Bijgevolg moet worden geconcludeerd dat het evenredigheidsbeginsel is geschonden.

Hieruit volgt dat het vierde middel, voor zover het is ontleend aan schending van dit beginsel, gegrond is, en dat het beroep moet worden toegewezen.

Gelet op een en ander moet hoofdstuk 10 bis van titel IV van verordening nr. 1782/2003, zoals gewijzigd, dus nietig worden verklaard.