CRvB, 08-11-2005, nr. 05/4200 WWB, nr. 05/4203 WWB

Uit hetgeen de Raad heeft overwogen in zijn uitspraak van 21 april 2005, LJN AT4358, volgt dat appellant vanaf 1 januari 2004 aan de artikelen 54 en 58 van de WWB zijn bevoegdheid ontleent om tot herziening of intrekking van het recht op bijstand en tot terugvordering van kosten van bijstand over te gaan, en dat de rechten en verplichtingen van een belanghebbende in beginsel dienen te worden beoordeeld naar de wetgeving zoals die van kracht was op de datum of gedurende het tijdvak waarop die rechten en verplichtingen betrekking hebben.

Ingevolge artikel 54, derde lid, aanhef en onder a, van de WWB kan het college het recht op bijstand herzien of intrekken indien het niet of niet behoorlijk nakomen van de inlichtingenverplichting heeft geleid tot het ten onrechte of tot een te hoog bedrag verlenen van bijstand.

Ingevolge artikel 58, eerste lid, van de WWB kan het college de kosten van bijstand terugvorderen voorzover de bijstand ten onrechte of tot een te hoog bedrag is verleend.

De Raad is van oordeel dat appellant op basis van de verkregen informatie van de Belastingdienst en de looninformatie van [werkgever] op goede gronden heeft aangenomen dat gedaagden gedurende de periode in geding inkomsten uit arbeid hebben ontvangen en dat zij die inkomsten niet aan appellant hebben gemeld, waarmee zij tekort zijn geschoten in de vervulling van hun wettelijke plicht tot het geven van juiste en volledige inlichtingen. Het is vervolgens aan gedaagden om feiten te stellen en, zo nodig, te bewijzen waaruit kan worden afgeleid dat, indien zij wel aan hun inlichtingenverplichting zouden hebben voldaan, appellant niet bevoegd zou zijn geweest om het recht op bijstand over de periode van 1 mei 2000 tot en met 26 mei 2000 tot genoemd bedrag te herzien. Hierin zijn gedaagden niet geslaagd. De stelling dat zij slechts proef hebben gedraaid bij een bedrijf waarvan zij de naam niet meer weten en voor de gewerkte uren een onkostenvergoeding van ƒ 30,-- (€ 13,61) per persoon hebben ontvangen, is niet met bewijsstukken onderbouwd. Ook de stelling dat er misbruik is gemaakt van het sofinummer is door gedaagden niet nader met bewijsstukken onderbouwd of anderszins aannemelijk gemaakt, bijvoorbeeld door overlegging van een aangifte bij de politie hieromtrent.

Gelet op het voorgaande was appellant bevoegd om op grond van artikel 54, derde lid, aanhef en onder a, van de WWB het recht op bijstand van 1 mei 2000 tot en met 26 mei 2000 te herzien en alsnog rekening te houden met de verzwegen inkomsten. De Raad is niet gebleken dat appellant bij afweging van de hierbij rechtstreeks betrokken belangen in redelijkheid niet tot herziening van het recht op bijstand van gedaagden heeft kunnen besluiten.

Uit het voorgaande volgt dat aan gedaagden tot een te hoog bedrag bijstand is verleend als gevolg van een besluit als bedoeld in artikel 54, derde lid, aanhef en onder a, van de WWB. Appellant was derhalve op grond van artikel 58, eerste lid, aanhef en onder a, van de WWB bevoegd om de kosten van bijstand terug te vorderen voorzover de bijstand tot een te hoog bedrag is verleend.

Anders dan de rechtbank heeft aangenomen, heeft appellant in dit geval toepassing gegeven aan het beleid zoals neergelegd in de op 24 december 2003 bekendgemaakte Beleidsnotitie en dus niet aan de bij besluit van 5 april 2005 gewijzigde Beleidsnotitie. Ter zitting is gebleken dat appellant, ofschoon hij zijn beleid bij besluit van 5 april 2005 heeft gewijzigd, van het oorspronkelijke beleid geen afstand heeft genomen in die zin dat hij dit beleid onrechtmatig acht.

In de in 2003 vastgestelde Beleidsnotitie is vermeld dat het college van burgemeester en wethouders bij de uitoefening van zijn bevoegdheid als bedoeld in artikel 58, eerste lid, aanhef en onder a, van de WWB altijd overgaat tot terugvordering indien het terug te vorderen bedrag hoger is dan € 25,--. Verder vermeldt de Beleidsnotitie dat burgemeester en wethouders met het terugvorderingsbeleid beogen een bijdrage te leveren aan een rechtmatige, doelmatige en doeltreffende fraudeaanpak waarbij de rechten van de cliënt worden gewaarborgd. Voorts wordt benadrukt dat bij terugvordering van de kosten van bijstand getracht wordt een evenwicht te bewaren tussen een zo efficiënt mogelijke werkwijze en een zo effectief mogelijke invordering waarbij de belangen van de debiteur te allen tijde worden gewaarborgd door middel van het individualiseringsprincipe.

De Raad begrijpt deze beleidsregels — mede gelet op de toelichting van appellant ter zitting — aldus dat appellant bij de hantering van zijn bevoegdheid als bedoeld in artikel 58, eerste lid, aanhef en onder a, van de WWB in algemene zin het belang van het tegengaan van fraude en het financiële belang van de gemeente het zwaarst laat wegen, en dat hij in beginsel overgaat tot gehele terugvordering van de kosten van bijstand voorzover de bijstand ten onrechte of tot een te hoog bedrag is verleend. Van dit uitgangspunt wordt afgeweken indien het terug te vorderen bedrag € 25,-- of minder bedraagt of indien gehele terugvordering van de kosten van bijstand voorzover de bijstand ten onrechte of tot een te hoog bedrag is verleend, gelet op de belangen van degene van wie teruggevorderd wordt, onaanvaardbaar is. De Raad is van oordeel dat appellant met dit beleid niet buiten de grenzen van een redelijke beleidsbepaling is getreden.

De Raad stelt vast dat appellant de kosten van bijstand, voorzover de bijstand tot een te hoog bedrag is verleend, geheel heeft teruggevorderd. De Raad stelt voorts vast dat het terug te vorderen bedrag meer bedraagt dan € 25,--. De Raad is verder niet gebleken dat de gehele terugvordering van de kosten van bijstand voorzover de bijstand tot een te hoog bedrag is verleend, gelet op de belangen van gedaagden onaanvaardbaar is. Gedaagden hebben in dit verband in beroep aangevoerd dat appellant van terugvordering had moeten afzien omdat appellant te lang met terugvordering heeft gewacht. Zij hebben in dit verband verwezen naar een uitspraak van de Raad van 7 juni 2000, gepubliceerd in USZ 2000/202. In deze uitspraak was de vraag aan de orde of het Landelijk instituut sociale verzekeringen (Lisv) bij de uitoefening van zijn terugvorderingsbevoegdheid als bedoeld in artikel 57, eerste lid, onder a, van de Wet op de arbeidsongeschiktheidsverzekering, zoals deze bepaling luidde tot 1 augustus 1996, voldoende voortvarend had gehandeld. De Raad was van oordeel dat het Lisv onvoldoende zorgvuldigheid had betracht door, alvorens tot afgifte van een terugvorderingsbesluit over te gaan, een termijn van drie jaar te laten verlopen vanaf het tijdstip waarop bij hem het vermoeden rees dat mogelijkerwijs ten onrechte uitkering was betaald. Van een dergelijke situatie is in onderhavige gedingen echter geen sprake. Bij appellant ontstond eerst na de ontvangst van de informatie uit de bestandsvergelijking met de Belastingdienst op 7 augustus 2003 een vermoeden dat mogelijkerwijs ten onrechte uitkering was betaald en op 7 mei 2004 is appellant overgegaan tot afgifte van een terugvorderingsbesluit. Hierbij tekent de Raad nog aan, dat zich hier niet de situatie voordoet waarin als gevolg van het uitblijven van een adequate reactie van het bestuursorgaan op een signaal betreffende de rechtmatigheid van die uitkering het bedrag van de terugvordering onnodig is opgelopen. Het gaat hier immers om terugvordering over een (ver) in het verleden liggend tijdvak.

Het voorgaande brengt mee dat appellant heeft besloten in overeenstemming met zijn beleidsregels. De Raad ziet in hetgeen in beroep is aangevoerd geen bijzondere omstandigheden aan de zijde van gedaagden op grond waarvan appellant daarvan had moeten afwijken. Er is derhalve geen aanleiding te oordelen dat appellant in het geval van gedaagden in redelijkheid geen gebruik heeft kunnen maken van zijn bevoegdheid tot terugvordering.

Mede in aanmerking genomen dat de terugvorderingsbesluiten op grond van het ‘oude’ terugvorderingsbeleid in rechte standhouden, bestaat er voor de Raad geen aanleiding om, zoals appellant heeft verzocht, een oordeel te geven over de rechtmatigheid van het ‘nieuwe’ terugvorderingsbeleid.

Uit het voorgaande volgt dat de besluiten van 13 juli 2004 in rechte standhouden. Doende wat de rechtbank had behoren te doen, zal de Raad het beroep tegen deze besluiten ongegrond verklaren.

De Raad ziet geen aanleiding voor een veroordeling in de proceskosten.