Hof Den Haag, 27-06-2017, nr. 200.202.319/01

gevestigd te Brussel,

2. Aegon Schadeverzekering N.V.,

gevestigd te Den Haag,

geïntimeerden,

hierna te noemen: Allianz en Aegon,

advocaat: mr. P. van Huizen te Arnhem.

Bij exploot van 19 oktober 2016 is [appellant] in hoger beroep gekomen van een door de rechtbank Rotterdam, team handel, (hierna de voorzieningenrechter) tussen partijen gewezen vonnis in kort geding van 28 september 2016. Bij memorie van grieven (met één productie) heeft [appellant] vijf grieven aangevoerd. Bij memorie van antwoord (met twaalf producties) hebben Allianz en Aegon de grieven bestreden.

Vervolgens hebben partijen de stukken overgelegd en is een datum voor arrest bepaald.

De door de voorzieningenrechter in het vonnis van 28 september 2016 vastgestelde feiten zijn niet in geschil. Met inachtneming van die feiten en van hetgeen voorts als niet of onvoldoende gemotiveerd bestreden is komen vast te staan, gaat het in deze zaak om het volgende.

[appellant] heeft bij Allianz en Aegon in december 2015 melding gemaakt van zijn betrokkenheid bij een verkeersongeval op 16 december 2015 tussen een door hem bestuurde auto (een Mercedes CLS met kenteken [kenteken], hierna: de auto ) en een door [bestuurder 2] (hierna: [bestuurder 2]) bestuurde bestelbus. De botsing zou volgens bedoelde melding hebben plaatsgevonden op de Flevoweg ter hoogte van Harderwijk. [appellant] is die avond naar het ziekenhuis gebracht, alwaar hij is “gekraagd.” Naast [appellant] bevond zich ook een persoon genaamd [passagier] in de auto, als passagier.

Er zijn ter plekke geen remsporen aangetroffen door de politie.

De auto was voor het cascorisico verzekerd bij Allianz (handelend onder de naam London Verzekeringen).

[bestuurder 2] had de bestelbus gehuurd bij Bo-rent-a-car B.V. Voor deze bus was een WAM-verzekering afgesloten bij Aegon.

In opdracht van Allianz heeft onderzoeksbureau Dekra Automotive B.V. (hierna: Dekra) een onderzoek ingesteld naar de technische staat van de auto. In het rapport van 7 januari 2016 is onder meer te lezen:

“Tijdens de berging van het voertuig is door de hulpdiensten een aantal elektrische kabels doorgesneden. Onder andere de plus- en massakabel ter hoogte van de accu, alsmede een kabelboom van het motormanagementsysteem ter hoogte van het rechter binnenscherm. Als gevolg van deze kabelbreuk is een dertigtal afzonderlijke kabels doorgesneden, waardoor het niet mogelijk was het motormanagementsysteem uit te lezen.(…)Het is zeer aannemelijk dat door de hulpdiensten de kabels in de motorruimte zijn doorgesneden ten behoeve van het veiligstellen van het voertuig.”

Allianz heeft in een aanvullend rapport van 26 januari 2016 de schade aan de auto van [appellant] begroot op € 22.500,-, waarbij de dagwaarde (€ 38.000,-) is verminderd met een restwaarde (€ 15.500,-) wegens “behoud.”

In een aanvullende brief van 23 februari 2016 heeft Dekra in verband met vragen over de schade aan de bekabeling van de auto aan (de tussenpersoon van) Allianz bericht dat de brandweer van Garderen tijdens het incident op 16 december 2015 is opgeroepen. Dekra heeft telefonisch contact opgenomen met de heer [bevelvoerder], bevelvoerder van de uitgerukte bluseenheid, en heeft daarover het volgende bericht:

“De heer [bevelvoerder] heeft zijn manschappen opdracht gegeven de accuspanning van het voertuig te verwijderen. Wij stuurden per email enkele foto’s van de aangetroffen bekabeling, waarna de heer [bevelvoerder] zijn manschappen heeft gevraagd of dit door hen was uitgevoerd. Wij ontvingen onderstaande reactie van de heer [bevelvoerder]:

“Ik heb de betreffende manschap gesproken. Hij bevestigd de beide accukabels te hebben doorgeknipt, maar weet niets van een derde kabel.”

Ook Aegon heeft Dekra opdracht gegeven onderzoek te doen naar de toedracht van de gemelde aanrijding. In het daarvan op 17 februari 2016 opgestelde rapport zijn onder meer de volgende bevindingen en conclusies vermeld.- er heeft daadwerkelijk een aanrijding plaatsgevonden;- [appellant] en [bestuurder 2] wonen vlak bij elkaar in de buurt;

- [bestuurder 2] heeft verklaard dat hij op weg was naar Tilburg om zijn zoon te verhuizen. [bestuurder 2] wilde via Nijmegen rijden, hetgeen volgens Dekra een onlogische route is.

- [bestuurder 2] heeft verklaard dat hij niet vlak voor Harderwijk heeft gestopt, “ook niet om te tanken, te plassen of bijvoorbeeld iets te kopen”, terwijl uit de ritregistratie van de bus blijkt dat deze tussen 22.34 en 22.40 uur heeft stilgestaan nabij een tankstation.

[appellant] heeft Aegon op 7 april 2016 aansprakelijk gesteld voor de schade als gevolg van het ongeval en daarbij als aanschafprijs van de auto een bedrag van € 44.500,- genoemd. Aegon heeft de aansprakelijkheid op 6 juni 2016 erkend. Aan [appellant] is een voorschot op de geclaimde schadevergoeding betaald van € 5.000,-.

Allianz heeft de vordering van [appellant] op grond van de polisvoorwaarden afgewezen en heeft de gegevens van [appellant] opgenomen in haar Intern Verwijzing Register (hierna: IVR). In een e-mailbericht van 10 juni 2016 aan de advocaat van [appellant] heeft Allianz zich onder meer op het standpunt gesteld dat [appellant] heeft gefraudeerd.

[appellant] vorderde in eerste aanleg, uitvoerbaar bij voorraad:1. Allianz en Aegon hoofdelijk te veroordelen tot vergoeding van de cascoschade van € 22.500,-, te vermeerderen met de wettelijke rente;

2. Allianz te gebieden om de gegevens van [appellant] en de gegevens van zijn claim binnen drie dagen na het vonnis te verwijderen en verwijderd te houden uit het IVR, op straffe van verbeurte van een dwangsom;3. Aegon te veroordelen tot betaling van de buitengerechtelijke kosten van € 10.157,91, te vermeerderen met de wettelijke rente;4. veroordeling van Allianz en Aegon in de proceskosten.

[appellant] stelde daartoe, samengevat, dat het ongeval is ontstaan doordat hij plotseling hard moest remmen vanwege een overstekend dier. Daardoor is het bestelbusje van [bestuurder 2] achterop de auto van [appellant] gebotst. Aegon en Allianz zijn hoofdelijk aansprakelijk voor de schade aan de auto van [appellant]. Allianz is dit als de casco-verzekeraar van [appellant] en Aegon als de WAM-verzekeraar van [bestuurder 2], die de aansprakelijkheid heeft erkend. Niet is voldaan aan de voorwaarden uit de Gedragscode Verwerking Persoonsgegevens Financiële Instellingen die opneming van de gegevens van [appellant] in het IVR rechtvaardigen. Opneming van deze gegevens verhindert dat [appellant] een verzekering kan afsluiten bij een aan Allianz gerelateerde verzekeraar.

Allianz en Aegon hebben verweer gevoerd.

Bij het bestreden vonnis heeft de voorzieningenrechter de vorderingen afgewezen en [appellant] veroordeeld in de proceskosten.

[appellant] vecht deze beslissing in hoger beroep onder handhaving van zijn vorderingen aan.

In deze zaak is in geschil of de door [appellant] gestelde schade het gevolg is van een authentieke (dat wil zeggen: niet-geënsceneerde) aanrijding, zoals [appellant] heeft gesteld en Aegon en Allianz hebben bestreden. Het hof zal moeten onderzoeken of het bestaan van een vordering van [appellant] op Allianz en op Aegon voldoende aannemelijk is. Daarbij zal het geen acht slaan op de door de verzekeraars in hoger beroep overgelegde producties en het daarop gebaseerde aanvullende verweer. Deze stukken, waarover [appellant] zich (nog) niet heeft uitgelaten, zijn niet van beslissend belang voor de uitkomst van de zaak.

In debat is allereerst op wie de bewijslast rust ten aanzien van de authenticiteit van de aanrijding. [appellant] stelt zich op het standpunt dat Allianz en Aegon met hun stelling dat sprake is van een geënsceneerde aanrijding een bevrijdend verweer voeren en daarom de bewijslast dragen van die stelling. Allianz en Aegon voeren daarentegen aan dat [appellant] zich beroept op de rechtsgevolgen van het bestaan van een verzekerd evenement, bestaande in schade als gevolg van een onzeker voorval (de beweerde authentieke aanrijding). Het hof acht de door Aegon en Allianz bepleite bewijslastverdeling juist en overweegt daartoe het volgende. Met betrekking tot Aegon als WAM-verzekeraar heeft op grond van artikel 3 lid 1 WAM als verzekerd voorval te gelden de aansprakelijkheid voor de aanrijding, hetgeen in een geval als dit betekent dat vereist is dat de aanrijding aan een (werkelijk gemaakte) verkeersfout van [bestuurder 2] is te wijten. Ten aanzien van Allianz als cascoverzekeraar is van belang dat in de polisvoorwaarden voor dekking mede als eis is gesteld dat het moet gaan om een “onverwachte en plotselinge gebeurtenis”, terwijl een geënsceneerde aanrijding niet als onverwacht is aan te merken. Dit alles brengt mee dat [appellant] tegenover beide verzekeraars voldoende onderbouwd moet stellen en – bij betwisting – in een eventuele bodemprocedure moet bewijzen dat zich een authentiek ongeval heeft voorgedaan.

Voor de uitkomst van dit kort geding – welke procedure zich niet leent voor bewijslevering –, is deze bewijslastverdeling overigens niet doorslaggevend. Ook ingeval de bewijslast zou rusten op Allianz en Aegon, is het hof van oordeel dat zij voldoende aannemelijk hebben gemaakt dat de aanrijding is geënsceneerd. Dit oordeel is gebaseerd op de volgende omstandigheden, waarop Allianz en Aegon hun verweer hebben gegrond en waarvan een aantal ook is genoemd in het bestreden vonnis. Bij de bespreking daarvan zal het hof ook de in grief I vervatte stellingen betrekken.

De hiervoor genoemde omstandigheden, in samenhang met elkaar beschouwd, doen zoveel twijfel rijzen over de gestelde authenticiteit van de aanrijding, dat Allianz en Aegon naar het oordeel van het hof voldoende aannemelijk hebben gemaakt dat de aanrijding is geënsceneerd.

Op bovenstaande overwegingen stuit grief I dus af.

Met grief II bestrijdt [appellant] de juistheid van het door de voorzieningenrechter gegeven oordeel onder 4.7 van het bestreden vonnis. Dit oordeel houdt in dat niet is uit te sluiten dat Aegon een beroep op dwaling toekomt, zodat zij niet is gehouden aan de erkenning van aansprakelijkheid. [appellant] heeft aangevoerd dat Aegon ten tijde van de erkenning volledig op de hoogte was van alle relevante feiten en omstandigheid en zij daarom niet met succes een beroep kan doen op dwaling. Ook deze grief kan niet slagen. Aegon is niet aan haar erkenning gebonden als komt vast te staan dat zij tot die erkenning is gekomen onder invloed van bedrog (artikel 3:44 BW; vergelijk in dit verband ECLI:NL:GHDHA:2015:2546). Naar het voorlopig oordeel van het hof wijzen de door [appellant] aan Aegon verstrekte inlichtingen, gezien de daarin vervatte onwaarschijnlijkheden en ongerijmdheden, op bedrog. Het hof komt in dit kort geding dan ook tot het oordeel dat niet is uit te sluiten dat Aegon in een eventuele bodemprocedure ten aanzien van de erkenning van aansprakelijkheid met succes een beroep kan doen op bedrog.

Het hof komt dan ook, net als de voorzieningenrechter, tot het oordeel dat de geldvordering niet toewijsbaar is.

De voorzieningenrechter heeft voorts overwogen dat nu de geldvordering niet toewijsbaar is, ook de gevorderde buitengerechtelijke incassokosten niet voor vergoeding in aanmerking komen. Tegen dat oordeel komt [appellant] in grief III op, onder aanvoering van het betoog dat Aegon in ieder geval de incassokosten moet vergoeden nu zij de aansprakelijkheid heeft erkend. Ook deze grief kan niet slagen. Afwijzing van de vordering tot vergoeding van de cascoschade brengt mee dat in kort geding ook geen grond bestaat voor toewijzing van de vordering tot vergoeding van de buitengerechtelijke kosten. Voor zover [appellant] met deze grief bedoelt dat de aanvankelijke erkenning een vergoeding van de buitengerechtelijke kosten rechtvaardigt, faalt de grief evenzeer. Het oordeel dat deze erkenning mogelijk met succes kan worden vernietigd op grond van bedrog staat al aan toekenning van de vordering ter zake van de buitengerechtelijke kosten in de weg.

Met grief IV komt [appellant] op tegen het onder 4.10 van het bestreden vonnis vervatte oordeel dat de verwerking van de gegevens over [appellant] noodzakelijk is voor de gerechtvaardigde belangen van Allianz. Deze grief bevat geen zelfstandige klacht maar bouwt voort op de eerdere grieven en deelt het lot daarvan.

Ook grief V dat betrekking heeft op het oordeel dat sprake is van een restitutierisico, bouwt voort op de eerdere grieven en kan om die reden niet slagen.

Voorgaande overwegingen leiden tot de slotsom dat alle grieven falen. Of [appellant] een spoedeisend belang heeft bij zijn vordering, hetgeen door Allianz en Aegon – ook in appel –

is bestreden, kan daarom in het midden blijven.

Het vonnis van de voorzieningenrechter zal worden bekrachtigd. Bij deze uitkomst zal [appellant] als de in het ongelijk gestelde partij in de proceskosten worden veroordeeld, op de wijze als in het dictum vermeld.

Beslissing

Het hof:

Dit arrest is gewezen door mrs. D. Aarts, P.M. Verbeek en F.R. Salomons en is uitgesproken ter openbare terechtzitting van 27 juni 2017 in aanwezigheid van de griffier.