Hof 's-Gravenhage, 22-05-2012, nr. 200.082.789/01

Aan het hof zijn twee vonnissen voorgelegd, waarin identieke problematiek speelt en die grotendeels gelijkluidend zijn. Het hof zal gemakshalve in de regel verwijzen naar het vonnis tegen [appellant sub 1] (256735 CV EXPL 10-4562), met dien verstande dat het hof waar nodig het vonnis tegen [appellant sub 2] apart zal bespreken.

De feiten, zoals weergegeven in de bestreden vonnissen in rechtsoverweging 1 (1.1 tot en met 1.8) staan niet ter discussie, zodat ook het hof daarvan uitgaat.

Kort en zakelijk weergegeven gaat het om het volgende.

[appellant sub 1] huurt van Woonkracht10 (en voorheen van haar rechtsvoorgangster Stichting Forta; hierna ook: verhuurster) de woning [adres] te [woonplaats]. [appellant sub 2] huurt van dezelfde verhuurster een woning aan de [adres] te [woonplaats] (hierna: het gehuurde).

Woonkracht10 is een woningcorporatie en beheert ruim 11.500 woningen, winkels en bedrijfspanden. [appellanten] hebben in strijd met de toepasselijke huurvoorwaarden zonder voorafgaande schriftelijke toestemming een schotelantenne bevestigd aan de buitengevel respectievelijk balkonreling van het gehuurde. Ondanks verzoeken daartoe heeft [appellant sub 1] geweigerd de schotelantenne te verwijderen of te verplaatsen. [appellant sub 2] heeft naar aanleiding van het bestreden vonnis de schotelantenne verwijderd.

Inzet van deze procedure is de vraag of [appellanten] de schotelantenne moeten verwijderen en verwijderd moeten houden. De kantonrechter heeft de vordering van verhuurster van deze strekking toegewezen. De kantonrechter heeft daartoe, kort gezegd en voor zover thans van belang, het volgende overwogen:

[appellanten] klagen met hun grieven over deze beslissing. Grief 1 bevat klachten over overweging (iv), grief 2 over overweging (v), grief 3 over overweging (vii), grief 4 over overweging (viii), terwijl met grief 5 wordt geklaagd over overweging (ix). Deze grieven lenen zich voor gezamenlijke behandeling.

Het hof stelt voorop dat het hof geen acht zal slaan op nieuwe stellingen en weren, die pas bij pleidooi naar voren zijn gebracht, nu dit zich niet verdraagt met de beginselen van een goede procesorde

Niet in geschil is dat bij wet is voorzien in de mogelijkheid van inbreuk op het recht van vrije nieuwsgaring, zoals bedoeld in artikel 10, tweede lid EVRM. Op grond van artikel 7:215, zesde lid, BW is het naar Nederlands recht toegestaan de plaatsing van een schotelantenne aan de buitenzijde van de gehuurde woning, zoals in dit geval, contractueel te onderwerpen aan toestemming van de verhuurder. Hiermee hebben [appellanten] als huurders in hun privaatrechtelijke verhouding tot verhuurster een deel van hun vrijheid van meningsuiting aan die toestemming onderworpen en in zoverre afstand gedaan van onbeperkte toegang tot het verkrijgen van informatie.

Het hof zal, gelet op de door de nationale rechter te toetsen beginselen die aan het EVRM ten grondslag liggen, onderzoeken of de weigering van Woonkracht10 om toestemming te verlenen in de gegeven omstandigheden en gelet op de tussen partijen geldende privaatrechtelijke verhouding, een gerechtvaardigde inbreuk (ex artikel 10, lid 2 EVRM) vormt op het grondrecht op vrije nieuwsgaring, dat iedere burger in de gemeenschap toekomt, ongeacht de vraag of hij hiermee slechts privé-hobbies beoefent of ook zakelijke belangen dient (EHRM 16-12-2008, LJN: BH1809, AB 2009,286, NJ 2010,149).

Het hof zal bij de beoordeling hiervan veronderstellenderwijs tot uitgangspunt nemen dat de ontvangst met een schotelantenne op een door verhuurster gewenste paal van 1.20 m hoog op het balkon van [appellanten] in hun geval geen deugdelijke ontvangst oplevert. Bij bespreking van grief 3 hebben [appellanten] daarom geen belang.

De op grond van het tweede lid van artikel 10 EVRM vereiste belangenafweging valt in dit geval in het voordeel van verhuurster uit, zoals hierna zal worden toegelicht.

Aan de kant van [appellanten] staat het grondrecht op vrije nieuwsgaring. Op dit recht wordt echter in dit geval slechts een beperkte inbreuk gemaakt. [appellanten] kunnen immers gebruikmaken van alternatieven, zoals kabel en (breedband)internet, waarbij zij in ieder geval een flink aantal Turkse/Arabische zenders kunnen ontvangen. Ook in hoger beroep hebben [appellanten] niet voldoende concreet aangegeven welke programma’s, die zij niet via alternatieve bronnen kunnen ontvangen, voor hen van belang zijn en waaróm. De stellingen bij pleidooi dat Mevrouw […] en mevrouw […] verstoken zijn van de door hen gevolgde series, met een zekere mate van depressiviteit tot gevolg, alsmede het achteruitgaan van de tweetaligheid van de kinderen zijn dusdanig vaag dat daaraan voorbij wordt gegaan. Ten aanzien van dit laatste argument wordt bovendien opgemerkt dat zonder nadere toelichting, die ontbreekt, niet valt in te zien waarom de kinderen de kennis van de Turkse taal niet met de wel toegankelijke Turkse zenders op peil zouden kunnen houden.

Anders dan [appellanten] stellen biedt artikel 10, lid 1 EVRM bovendien geen absoluut en onbeperkt recht om de door hen gewenste 200 of 99 voorkeurszenders in het gehuurde te ontvangen, noch op ontvangst daarvan op elk moment en van de door hen gewenste kwaliteit.

Woonkracht10 heeft, zakelijk weergegeven, aangevoerd dat haar belangen zijn gelegen in het volgende:

De argumenten (3), (4) en (6) hangen alle samen met de esthetiek en de leefomgeving. Het is een feit van algemene bekendheid dat (een) schotelantenne(s) aan de buitengevel van woningen veelal een stigmatiserend beeld oplevert/ opleveren, zulks met risico op verloedering van de leefomgeving met alle negatieve gevolgen van dien (niet alleen voor de betreffende individuele huurder maar ook voor de overige huurders in de omgeving). Schotelantennes worden, mede hierom, veelal als ontsierend ervaren. In het licht hiervan is onder omstandigheden te billijken dat een verhuurder, zeker een grote verhuurster als Woonkracht10 die zich (naast bedrijfsmatige verhuur) richt op sociale huisvesting en een groot aantal woningen onder zich heeft, een beleid voert en wil handhaven dat is gericht op het reguleren van de wijze van plaatsing van schotelantennes/ het tegengaan van wildgroei. Onder deze omstandigheden heeft verhuurster krachtige argumenten om precedentwerking (5) en (7) te voorkomen, zoals de kantonrechter met juistheid heeft overwogen (rechtsoverweging 10 vonnis [appellant sub 1]). [appellanten] hebben niet met de vereiste tijdigheid over dit oordeel van de kantonrechter geklaagd, zodat dit ook hierom vast staat. Met de opmerkingen ter zake bij pleidooi, die in feite een nieuwe grief inhouden, is [appellanten] te laat.

De argumenten (1) en (2) lijken op het eerste gezicht minder zwaarwegend, maar worden niet zonder belang geacht. Een eigenaar van een woning heeft belang bij het voorkomen van beschadiging van zijn woning en het beperken van zijn (risico)aansprakelijkheid als bezitter van de opstal (artikel 6:174 BW). De wens om potentiële schade te voorkomen is valide.

Alles afwegende worden de belangen van Woonkracht10 zwaarder bevonden dan die van [appellanten].

Daarnaast verdient, zoals gezegd, nog aandacht dat [appellanten] tegenover verhuurster contractueel is gebonden aan de door verhuurster gestelde regels ter zake (zie de – in hoger beroep niet weersproken – overweging van de kantonrechter, zoals kort weergegeven in rechtsoverweging 4 (i) van dit arrest). Aldus hebben [appellanten] afstand gedaan van onbeperkte toegang in hun woning tot (de wijze van) informatie(vergaring).

De slotsom is dat de overige grieven eveneens falen, althans niet verder (afzonderlijk) besproken hoeven te worden. De bestreden vonnissen zullen worden bekrachtigd, met veroordeling van [appellanten] in de kosten van het hoger beroep.

bekrachtigt de bestreden vonnissen;

veroordeelt [appellanten] in de kosten van het geding in hoger beroep, aan de zijde van Woonkracht10 tot op heden begroot op € 649,-- aan verschotten en € 2.682,-- aan salaris advocaat;

verklaart dit arrest ten aanzien van de proceskostenveroordeling uitvoerbaar bij voorraad.

Dit arrest is gewezen door mrs. M.A.F. Tan-de Sonnaville, M.J. van der Ven en J.E.H.M. Pinckaers, en is uitgesproken ter openbare terechtzitting van 22 mei 2012 in aanwezigheid van de griffier.