Rb. Noord-Nederland, 14-02-2013, nr. 18/670135-12

wonende te [adres].

Dit vonnis is gewezen naar aanleiding van het onderzoek op de terechtzitting van 31 januari 2013.

De verdachte is verschenen, bijgestaan door mr. A. Allersma, advocaat te Groningen.

Aan verdachte is ten laste gelegd dat:

hij,

op of omstreeks 13 februari 2012,

in de gemeente Stadskanaal,

tezamen en in vereniging met een ander of anderen, althans alleen, met het

oogmerk van wederrechtelijke toeëigening heeft weggenomen

een geldbedrag van (ongeveer) 4995,-- euro, althans enig geldbedrag en/of zes,

althans een of meer, sloffen sigaretten en/of een pakje kauwgum en/of een

bosje bloemen en/of emballagebonnen, in elk geval enig goed, geheel of ten

dele toebehorende aan het winkelbedrijf [naam winkelbedrijf], in elk geval aan een ander of

anderen dan aan verdachte en/of zijn mededader(s), welke diefstal werd

voorafgegaan en/of vergezeld en/of gevolgd van geweld en/of bedreiging met

geweld tegen [slachtoffer 1] en/of [slachtoffer 2] en/of [slachtoffer 3] en/of [slachtoffer 4] en/of een of meer andere in die winkel aanwezige personen, gepleegd met

het oogmerk om die diefstal voor te bereiden en/of gemakkelijk te maken en/of

om bij betrapping op heterdaad aan zichzelf en/of aan zijn mededader(s) hetzij

de vlucht mogelijk te maken, hetzij het bezit van het gestolene te verzekeren,

welk geweld en/of welke bedreiging met geweld hierin bestond(en) dat hij,

verdachte, tezamen en in vereniging met een ander, althans alleen,

gewapend met een pistool, althans een op een vuurwapen gelijkend voorwerp en

voorzien van een bivakmuts en/of een masker en/of een zonnebril, althans een

gezichtsvermomming die winkel is binnengegaan en/of (vervolgens)

dat pistool, althans dat op een vuurwapen gelijkend voorwerp, op die [slachtoffer 1] en/of die [slachtoffer 2] en/of die [slachtoffer 3] en/of een of meer andere

in de winkel aanwezige personen heeft gericht, althans duidelijk zichtbaar

heeft getoond en daarbij (meermalen) dreigend de woorden heeft toegevoegd:

Gelet op hetgeen hiervoor is overwogen is wettig en overtuigend bewezen dat verdachte het ten laste gelegde heeft begaan, met dien verstande dat

[medeverdachte 1] en [medeverdachte 2], op 13 februari 2012, in de gemeente Stadskanaal, tezamen en in vereniging met anderen, met het oogmerk van wederrechtelijke toeëigening hebben weggenomen een geldbedrag en zes sloffen sigaretten en een pakje kauwgum en een bosje bloemen en emballagebonnen, toebehorende aan het winkelbedrijf [naam winkelbedrijf], welke diefstal werd voorafgegaan en vergezeld van geweld en bedreiging met geweld tegen [slachtoffer 1] en/of [slachtoffer 2] en/of [slachtoffer 3] en/of [slachtoffer 4]e, gepleegd met het oogmerk om die diefstal voor te bereiden en gemakkelijk te maken, welk geweld en welke bedreiging met geweld hierin bestonden dat [medeverdachte 1] en/of [medeverdachte 2] tezamen en in vereniging met een

ander, gewapend met een op een vuurwapen gelijkend voorwerp en voorzien van een bivakmuts en/of een masker en/of een zonnebril, die winkel zijn binnengegaan en (vervolgens) dat op een vuurwapen gelijkend voorwerp, op die [slachtoffer 1] en/of die [slachtoffer 2] en/of die [slachtoffer 3] heeft gericht, en daarbij (meermalen) dreigend de woorden heeft toegevoegd: "Haal die lades eruit, haal het geld er uit" en/of "Doe die kassa open, haal het geld er uit" en/of "Godverdomme, kassa open, nu sneller, sneller" en/of "Sneller, sneller" en/of "Open up, open up" en/of "Dit is en overval" en/of "Geld, geef geld" en/of "Money", en die [slachtoffer 4] heeft (weg)geduwd en met een voorwerp in de rug geprikt en daarbij dreigend de woorden heeft toegevoegd: "Wegwezen",

tot het plegen van welk misdrijf verdachte op 11 februari 2012, in de gemeente Groningen opzettelijk middelen heeft verschaft door kleding en bivakmutsen en handschoenen,

welke door die [medeverdachte 1] en die [medeverdachte 2] tijdens de overval zijn gedragen, te kopen

EN

[medeverdachte 1] en [medeverdachte 2], op 13 februari 2012, in de gemeente Stadskanaal, tezamen en in vereniging met anderen, met het oogmerk om zich en anderen wederrechtelijk te bevoordelen door geweld en bedreiging met geweld [slachtoffer 1] en/of [slachtoffer 2] en/of [slachtoffer 3] heeft gedwongen tot de afgifte van een geldbedrag toebehorende aan het winkelbedrijf [naam winkelbedrijf], welk geweld en welke bedreiging met geweld hierin bestonden dat [medeverdachte 1] en/of [medeverdachte 2] tezamen en in vereniging met een ander, gewapend met een op een vuurwapen gelijkend voorwerp en voorzien van een bivakmuts en/of een masker en/of een zonnebril, die winkel is binnengegaan en (vervolgens) dat op een vuurwapen gelijkend voorwerp, op die [slachtoffer 1] en/of die [slachtoffer 2] en/of die [slachtoffer 3] heeft gericht en daarbij (meermalen) dreigend de woorden heeft toegevoegd: "Haal die lades eruit, haal het geld er uit" en/of "Doe die kassa open, haal het geld er uit" en/of "Godverdomme, kassa open, nu sneller, sneller" en/of "Sneller, sneller" en/of "Open up, open up" en/of "Dit is en overval" en/of "Geld, geef geld" en/of "Money", en die [slachtoffer 4] heeft (weg)geduwd en met een voorwerp in de rug geprikt en daarbij dreigend de woorden heeft toegevoegd: "Wegwezen",

tot het plegen van welk misdrijf verdachte op 11 februari 2012, in de gemeente Groningen opzettelijk middelen heeft verschaft door kleding en bivakmutsen en handschoenen, welke

door die [medeverdachte 1] en die [medeverdachte 2] tijdens de overval zijn gedragen, te kopen.

De rechtbank acht niet wettig en overtuigend bewezen hetgeen meer of anders is ten laste gelegd. Verdachte zal hiervan worden vrijgesproken.

Strafbaarheid van het feit

Hetgeen de rechtbank bewezen heeft verklaard, levert de volgende strafbare feiten op:

Medeplichtigheid aan diefstal, voorafgegaan en vergezeld van geweld en bedreiging met geweld tegen personen, gepleegd met het oogmerk om die diefstal voor te bereiden en gemakkelijk te maken, terwijl het feit wordt gepleegd door twee of meer verenigde personen

EN

Medeplichtigheid aan afpersing, terwijl het feit wordt gepleegd door twee of meer verenigde personen.

Er zijn geen feiten of omstandigheden aannemelijk geworden die de strafbaarheid van het feit uitsluiten.

Strafbaarheid van verdachte

De rechtbank acht verdachte strafbaar nu ten aanzien van verdachte geen strafuitsluitings-gronden aanwezig worden geacht.

Strafoplegging

Vordering van de officier van justitie

De officier van justitie heeft gevorderd dat verdachte ter zake van het subsidiair ten laste gelegde wordt veroordeeld tot een gevangenisstraf voor de duur van 12 maanden waarvan 4 maanden voorwaardelijk met een proeftijd van 2 jaar en de bijzondere voorwaarden zoals vermeld in het reclasseringsrapport. Bij het bepalen van de te vorderen straf heeft de officier van justitie rekening gehouden met de ernst van het feit, de gevolgen voor de slachtoffers, de rol van verdachte bij het ten laste gelegde feit, de straffen die de mededaders van verdachte hebben gekregen, de persoonlijke omstandigheden van verdachte, zijn documentatie en het reclasseringsrapport dat aangaande zijn persoon is opgemaakt.

Standpunt van de verdediging

De raadsman heeft er voor gepleit om verdachte ter zake van de meer subsidiair ten laste gelegde opzetheling te veroordelen tot een geldboete van € 600,- waarvan de helft voorwaardelijk, zodat daaraan de voorwaarden zoals vermeld in het reclasseringsrapport kunnen worden gekoppeld.

Subsidiair heeft de raadsman gepleit voor het opleggen van een werkstraf indien de rechtbank verdachte veroordeelt voor medeplichtigheid aan diefstal met geweld en/of afpersing.

Oordeel van de rechtbank

Bij de bepaling van de straf heeft de rechtbank rekening gehouden met de aard en de ernst van het bewezen en strafbaar verklaarde, de omstandigheden waaronder dit is begaan, de persoon van verdachte zoals deze naar voren is gekomen uit het onderzoek op de terechtzitting en het aangaande zijn persoon opgemaakte reclasseringsrapport, het hem betreffende uittreksel uit de justitiële documentatie, alsmede de vordering van de officier van justitie.

De rechtbank heeft in het bijzonder het volgende in aanmerking genomen.

Verdachte heeft zich schuldig gemaakt aan medeplichtigheid aan diefstal met geweld en afpersing. Hij heeft speciaal ten behoeve van het plegen van een overval kleding, bivakmutsen en handschoenen gekocht en deze middelen aan zijn mededaders verschaft. Ook heeft hij meegedeeld in de buit. Dit is een ernstig feit. Dergelijke ernstige feiten schokken de maatschappij als geheel en veroorzaken voor een ieder gevoelens van onveiligheid en angst. In het bijzonder de bij de overval bedreigde personeelsleden kunnen er nog lange tijd negatieve gevolgen van ondervinden. De rechtbank acht voor een dergelijk feit een gevangenisstraf van enige duur in beginsel gerechtvaardigd. Verdachtes mededaders [medeverdachte 1] en [medeverdachte 2] zijn ter zake ook tot onvoorwaardelijke gevangenisstraffen veroordeeld.

De rechtbank acht de rol van verdachte, tot uiting komend in de kwalificatie als medeplichtige, echter in belangrijke mate beperkter dan die van zijn mededaders, voornamelijk nu hij geen feitelijk aandeel heeft gehad in de uitvoering van de overval. Daarin ziet de rechtbank reden om af te wijken van voornoemd uitgangspunt.

De rechtbank houdt voorts rekening met de jeugdige leeftijd van verdachte en de huidige (positieve) ontwikkelingen aangaande zijn levensstijl. Verdachte heeft inmiddels een vaste baan en is verhuisd naar Groningen waar hij een eigen studio heeft betrokken. Het opleggen van een onvoorwaardelijke gevangenisstraf zou deze positieve ontwikkelingen doorkruisen.

Tegen dit licht en gezien de in het reclasseringsadvies d.d. 29 januari 2013 geconstateerde problematiek van verdachte, acht de rechtbank het van belang om een voorwaardelijke gevangenisstraf op te leggen, enerzijds om daaraan bijzondere voorwaarden te verbinden zoals vermeld in het advies van de reclassering en anderzijds als stok achter de deur.

Een geheel voorwaardelijke gevangenisstraf zou geen recht doen aan de ernst van het feit. Om die reden zal de rechtbank tevens een werkstraf van maximale duur opleggen.

Blijkens het Uittreksel Justitiële Documentatie d.d. 8 maart 2012 is verdachte bij vonnis van de rechtbank Groningen d.d. 16 november 2009 reeds eerder veroordeeld tot een werkstraf voor een soortgelijk feit. Gelet op artikel 22b lid 2 Sr, in werking getreden op 3 januari 2012, kan in het geval aan een verdachte in de vijf jaren voorafgaande aan het door hem begane feit wegens een soortgelijk misdrijf een taakstraf is opgelegd en de taakstraf reeds is verricht dan wel op grond van art. 22g Sr de tenuitvoerlegging van de vervangende hechtenis is bevolen, geen taakstraf worden opgelegd. Het opleggen van een taakstraf is in een dergelijk geval, ingevolge art. 22b lid 3 Sr, alleen mogelijk indien er daarnaast een onvoorwaardelijke gevangenisstraf wordt opgelegd. De rechtbank is evenwel van oordeel dat het opleggen van een onvoorwaardelijke gevangenisstraf, in het licht van verdachtes persoonlijke omstandigheden, zoals die naar voren komen uit het reclasseringsrapport dat over hem is opgemaakt, onaanvaardbaar is en tot maatschappelijk onwenselijk gevolgen zal leiden, aangezien een dergelijke straf de in gang gezette positieve ontwikkeling zou doorbreken. De rechtbank zal om die reden afwijken van art. 22b Sr en volstaan met na te noemen strafmodaliteiten.

Vordering van de benadeelde partij

Als benadeelde partij heeft zich in het strafproces gevoegd [naam winkelbedrijf], gevestigd te Veghel. De benadeelde partij heeft schriftelijk opgave gedaan van de inhoud van de vordering en van de gronden waarop deze berust. Gevorderd wordt een bedrag van

€ 6.114,74 aan materiële schade.

Standpunt van de officier van justitie

De officier van justitie heeft gevorderd dat de vordering in zijn geheel wordt toegewezen met oplegging van de schadevergoedingsmaatregel en de hoofdelijkheidsclausule.

Standpunt van de verdediging

De raadsman is van oordeel dat de vordering moet worden afgewezen nu civiele aansprakelijkheid niet mogelijk is in geval van medeplichtigheid aan een strafbaar feit. Subsidiair heeft de raadsman betoogd dat € 700,-- aan gederfde inkomsten discutabel is.

Beoordeling

De rechtbank is van oordeel dat is komen vast te staan dat aan de benadeelde partij door het bewezen verklaarde rechtstreeks schade is toegebracht tot een bedrag van € 6.114,74, zodat de rechtbank de vordering tot dat bedrag zal toewijzen. Daartoe overweegt de rechtbank dat in het civiele recht op grond van art. 6:166 BW geldt dat indien meerdere personen samen een onrechtmatige daad plegen, zij jegens de benadeelde hoofdelijk aansprakelijk zijn voor de totale schade. Vertaald naar het strafrecht zijn alle deelnemers aan het strafbare feit, ook de medeplichtigen, hoofdelijk aansprakelijk voor de schade die door dat feit is veroorzaakt. Dit is alleen anders indien het redelijkerwijs onvoorzienbaar zou zijn dat de schade door een ander groepslid zou worden toegebracht (HR 16 januari 2001, NJ 2001/379). De schadeposten die door de benadeelde partij zijn aangevoerd, kunnen allen worden aangemerkt als voorzienbare gevolgen van een gewapende overval, hetgeen meebrengt dat verdachte aansprakelijk is voor de gehele vordering.

Ten aanzien van het subsidiair door de raadsman gevoerde verweer, overweegt de rechtbank dat dit als onvoldoende onderbouwd wordt gepasseerd.

Schadevergoedingsmaatregel

De rechtbank zal aan verdachte de verplichting opleggen voornoemd geldbedrag ten behoeve van de benadeelde partij aan de Staat te betalen. De rechtbank heeft daartoe besloten omdat verdachte jegens de benadeelde partij naar burgerlijk recht aansprakelijk is voor de schade die door het strafbare feit is toegebracht en het belang van de benadeelde partij ermee is gediend niet zelf te worden belast met het innen van de toegewezen schadevergoeding.

Hoofdelijkheid

Verdachte is niet tot vergoeding van bovengenoemd bedrag van € 6.114,74 gehouden voor zover dit bedrag al door verdachtes mededaders is voldaan.

Toepasselijke wettelijke voorschriften

De rechtbank heeft gelet op de artikelen 14a, 14b, 14c, 14d, 22c, 22d, 24c, 36f, 48, 55, 312 en 317 van het Wetboek van Strafrecht.

De rechtbank:

Verklaart het primair ten laste gelegde niet wettig en overtuigend en spreekt verdachte daarvan vrij.

Verklaart het subsidiair ten laste gelegde wettig en overtuigend bewezen zoals hiervoor is aangegeven, te kwalificeren als voormeld en verklaart het bewezen verklaarde strafbaar.

Verklaart verdachte voor het bewezen verklaarde strafbaar.

Verklaart het meer of anders ten laste gelegde niet bewezen en spreekt verdachte daarvan vrij.

Veroordeelt verdachte voor het bewezen en strafbaar verklaarde tot:

een gevangenisstraf voor de duur van 6 maanden.

Bepaalt dat deze straf niet ten uitvoer zal worden gelegd, tenzij de rechter later anders gelast omdat de veroordeelde voor het einde van de op 2 jaren gestelde proeftijd een of meer van de hierna te noemen algemene of bijzondere voorwaarden niet heeft nageleefd.

Stelt als algemene voorwaarden dat de veroordeelde: