Hof 's-Gravenhage, 14-09-2010, nr. 200.014.738/01

Blijkens de hiervoor (in rechtsoverweging 2.2) aangehaalde onderdelen van het huurcontract zijn partijen toepasselijkheid van de algemene voorwaarden overeengekomen. Europcar heeft deze voorwaarden immers aangeboden, terwijl [geïntimeerde] ze met haar handtekeningen in het huurcontract heeft aanvaard. Voor zover [geïntimeerde] desondanks de toepasselijkheid van de algemene voorwaarden heeft willen bestrijden, heeft ze hiertoe in de gegeven omstandigheden onvoldoende aangevoerd.

Anders dan de rechtbank, is het hof van oordeel dat Europcar heeft voldaan aan de eis van tijdige ter handstelling in de zin van artikel 6:234, eerste lid en onder a BW in samenhang met artikel 6:233, aanhef en onder b BW, zoals hierna verder zal worden toegelicht. De tegen het oordeel van de rechtbank gerichte grief (I) van Europcar slaagt dan ook.

Europcar heeft gesteld dat [geïntimeerde] bij het aangaan van de overeenkomst de algemene voorwaarden ter hand gesteld heeft gekregen. Dit wordt door [geïntimeerde] niet als zodanig betwist (zie conclusie van antwoord 16 en conclusie van dupliek 10). In die conclusies stelt [geïntimeerde] weliswaar dat zij niet daadwerkelijk de mogelijkheid heeft gekregen om de algemene voorwaarden nader te bestuderen, maar zij betwist niet dat zij de algemene voorwaarden toen heeft ontvangen ([geïntimeerde] trof hierover naar haar zeggen een folder aan bij de autopapieren). Daar komt bij dat [geïntimeerde] ook heeft getekend voor ontvangst (zie rechtsoverweging 2.2), hetgeen op grond van artikel 157, tweede lid Rv dwingend bewijs oplevert. (HR 21 september 2007, LJN: BA9610). Aan tegenbewijs daartegen wordt niet toegekomen, omdat [geïntimeerde] daartoe onvoldoende heeft gesteld.

De conclusie is dan ook dat [geïntimeerde] de voorwaarden heeft ontvangen bij het sluiten van de overeenkomst. Hiermee is voldaan aan de eis van artikel 6:234, eerste lid en onder a BW, zodat op deze grond geen vernietiging van de betreffende bepalingen (geciteerd in rechtsoverweging 2.3) kan volgen.

De stelling van [geïntimeerde] dat zij bij deze terhandstelling niet daadwerkelijk de mogelijkheid heeft gekregen om de algemene voorwaarden nader te bestuderen levert bij de toets aan dit artikel geen grond op voor vernietiging van (bepalingen in) de algemene voorwaarden. In artikel 6:234, eerste lid, aanhef en onder a BW is immers uitdrukkelijk bepaald dat bij een terhandstelling ‘voor of bij het sluiten van de overeenkomst’ is voldaan aan de eis van artikel 6:233 onder b BW dat een redelijke mogelijkheid tot kennisneming van de algemene voorwaarden is geboden.

Onder deze omstandigheden hoeft de stelling van Europcar dat [geïntimeerde] bij eerdere overeenkomsten eveneens de algemene voorwaarden heeft ontvangen, niet verder te worden onderzocht.

[geïntimeerde] acht de in rechtsoverweging 2.3 genoemde bedingen onredelijk bezwarend en of in strijd met de redelijkheid en de billijkheid, omdat, naar het hof begrijpt, zij bij een schadegeval of vermissing voor veel meer aansprakelijk is dan het eigen risico (van € 150,--). Verwacht mag worden, aldus [geïntimeerde], dat een professioneel autobedrijf voldoende verzekerd is en wel zodanig dat de verzekering ook dekking biedt wanneer de huurder van een auto de auto heeft overgedragen aan een derde en/of de auto niet zelf bestuurt (conclusie van antwoord 24 en memorie van antwoord 28).

Deze stellingname gaat niet op. Hier is niet aan de orde het door [geïntimeerde] aangehaalde geval Spruijt/Tigchelaar Autoverhuur), HR 24-10-1997, NJ 1998, 69, waarbij de huurder de auto niet kon teruggeven door overmacht. Het gaat in deze zaak, aldus Europcar, om het geval waarbij sprake is van een toerekenbare tekortkoming aan de zijde van [geïntimeerde].

Europcar grondt haar vordering immers in de kern op de stelling dat [geïntimeerde] zich niet als een goed huurster heeft gedragen door de auto in strijd met de huurovereenkomst (artikel 7.4) ter beschikking te stellen aan een derde (haar zoon en/of diens vriend). Artikel 8.3 van de algemene voorwaarden heeft blijkens de formulering ervan in de tenzij-clausule een dergelijk geval op het oog. Het hof is van oordeel dat een beding waarbij een partij aansprakelijk kan worden gesteld voor de gevolgen van een dergelijke toerekenbare tekortkoming niet onredelijk bezwarend is in de zin van artikel 6:233, aanhef en onder a BW. Evenmin wordt een dergelijk beding kennelijk onredelijk geacht.

[geïntimeerde] is van mening dat dit beding desondanks in strijd is met de redelijkheid en billijkheid, omdat zij niet (of hoogstens tot het bedrag van het eigen risico) aansprakelijk zou zijn geweest wanneer zij zelf de schade zou hebben veroorzaakt. Ook deze stelling wordt verworpen. [geïntimeerde] miskent hiermee dat de verhuurder in redelijkheid een wanpresterende huurder aansprakelijk mag stellen.

Van een verplichting van Europcar om als verhuurster ten behoeve van huurder ook in een verzekeringsdekking te voorzien voor het geval deze toerekenbaar tekortschiet in de nakoming van een uitdrukkelijk in de huurovereenkomst opgenomen verplichting zoals artikel 7.4, is geen sprake.

Op deze grond kan dus evenmin vernietiging van deze bedingen volgen. De in rechtsoverweging 2.3 geciteerde bedingen zijn dus van toepassing op de huurovereenkomst tussen partijen.

Uit het voorgaande vloeit voort dat thans onderzocht moet worden of [geïntimeerde] aansprakelijk is voor de door de aanrijding veroorzaakte schade.

Op grond van artikel 8.3 algemene voorwaarden is de huurder in de regel niet aansprakelijk voor schade aan de gehuurde auto (behoudens het eigen risico, dat kan worden afgekocht).

Deze regel lijdt blijkens de tenzij-clausule in artikel 8.3 uitzondering, onder meer wanneer de huurder de auto in strijd met de verplichtingen uit de huurovereenkomst aan een derde ter beschikking heeft gesteld (artikel 7.4) en/of de bij het voertuig behorende autosleutels niet bij de verhuurder heeft ingeleverd . Wanneer dit laatste het geval is vormt dit, zo begrijpt het hof Europcar, een duidelijke aanwijzing dat de huurder de auto in strijd met het huurcontract aan een derde ter beschikking heeft gesteld, met alle risico's van dien, die zich thans, aldus Europcar, hebben verwezenlijkt.

Op Europcar ligt de stelplicht en de bewijslast met betrekking tot de vraag of zich hier deze uitzonderingssituatie voordoet.

Europcar heeft gesteld dat de auto in de nacht van 14 op 15 augustus in Eindhoven onbeheerd werd teruggevonden met een aanzienlijke aanrijdingsschade. Ongeveer 500 meter vanaf de plaats waar de auto is teruggevonden werd de politie door een persoon gebeld die aangaf dat de auto was gestolen. Rondom dat tijdstip kreeg de politie Eindhoven tevens melding van de aanrijding. Door de politie werd direct sterk getwijfeld aan de melding van diefstal.

De auto was pas enkele weken oud en voorzien van de modernste vorm van startonderbreking, waarbij het absoluut onmogelijk is om de auto zonder sleutel te starten. De auto vertoonde aan ramen, deuren en contactslot geen braak- of verbrekingsschade. Slechts de bedrading was losgetrokken onder de stuurkolom, vermoedelijk om diefstal te suggereren.

Er is dus met de auto gereden, naar haar eigen zeggen niet door [geïntimeerde] omdat zij terug naar Den Haag was gegaan die avond. Vermoedelijk is door de zoon van [geïntimeerde] en/of diens vriend [D] gereden, waarbij de originele sleutel moet zijn gebruikt. De stelling van [geïntimeerde] dat zij de autosleutel steeds op zak heeft gehad en dat desondanks de auto in Eindhoven is gestolen is volstrekt ongeloofwaardig, gelet op het voorgaande. [geïntimeerde] verklaart bovendien op onderdelen tegenstrijdig. Hier komt bij dat [geïntimeerde] niet in staat is gebleken om de autosleutel, ondanks het verzoek van Europcar, onmiddellijk terug te geven. Pas later, na ruim twee en half jaar, heeft Europcar de sleutel via de raadsman van [geïntimeerde] ontvangen, aldus nog steeds Europcar .

[geïntimeerde] heeft hier het volgende tegenover gesteld. Zij betwist dat zij de autosleutel aan een derde heeft afgegeven. De gang van zaken is de volgende geweest. Zij is 14 augustus 2004 met haar zoon en diens vriend [D] naar Eindhoven gereden om een muziekfestival te bezoeken. Zij heeft daarbij de auto bestuurd. De auto is vervolgens geparkeerd in Eindhoven bij het station. [D] heeft de auto geparkeerd omdat het een lastige parkeerplek was. [geïntimeerde] zat bij het inparkeren in de auto en heeft de autosleutel na het inparkeren zelf meegenomen.

Zij werd tijdens het muziekfestival niet lekker en is vanuit Eindhoven door een derde terug naar Den Haag gebracht. De gehuurde auto is toen achtergebleven op de parkeerplaats in Eindhoven. De sleutel van de auto heeft [geïntimeerde] mee naar Den Haag genomen. Later bleek dat de auto vanaf de parkeerplek was gestolen in de nacht van 14 op 15 augustus 2004. Op maandag 16 augustus 2004 heeft [geïntimeerde] de aangiftepapieren ingeleverd bij Europcar. De mevrouw achter de balie zei, desgevraagd, dat het (nog) niet nodig was om de autosleutels af te geven. Zij is er toen door Europcar niet op gewezen dat zij de sleutel alsnog moest inleveren.

Europcar heeft niet aangetoond dat zij onzorgvuldig met de auto is omgegaan. Er is geen enkele grond om verdenkingen jegens de zoon van [geïntimeerde] en diens vriend te koesteren. De veroorzakers van het ongeval moeten verwondingen hebben opgelopen. Daarvan was bij deze twee geen sprake.

Betwist wordt dat de auto niet kan rijden zonder originele sleutel.

Op grond van hetgeen door Europcar is aangevoerd heeft Europcar het begin van bewijs geleverd dat [geïntimeerde] in strijd met artikel 7.4 van de huurovereenkomst een derde met de auto heeft laten rijden. Het hof wijst in dit verband op de afwezigheid van braakschade aan contactslot, ramen en portieren van de auto, de aanwezigheid van een startonderbreker en het feit dat de originele sleutel pas veel later door [geïntimeerde] is ingeleverd bij Europcar. Nu [geïntimeerde] echter betwist

Europcar zal in de gelegenheid worden gesteld om overeenkomstig haar aanbod nader bewijs (door middel van getuigen) te leveren.