Rb. Rotterdam, 04-04-2008, nr. 07/2676

2.1

2.2

2.

Een ieder heeft het recht welk land ook, met inbegrip van het eigen land, te verlaten.

3.

4.

2.

Een ieder heeft het recht welk land ook, met inbegrip van het eigen land, te verlaten.

3.

De bovengenoemde rechten kunnen aan geen andere beperkingen worden onderworpen dan die welke bij de wet zijn voorzien, nodig zijn ter bescherming van de nationale veiligheid, de openbare orde, de volksgezondheid of de goede zeden of van de rechten en vrijheden van anderen en verenigbaar zijn met de andere in dit Verdrag erkende rechten.

4.

2.

Het is verboden een woonruimte, aangewezen overeenkomstig artikel 5, voor bewoning in gebruik te geven aan een persoon die niet beschikt over een huisvestingsvergunning.”

Artikel 9, eerste lid, van de Hw luidt als volgt:

“1. De gemeenteraad wijst in de huisvestingsverordening de categorieën van woningzoekenden aan die met het oog op een evenwichtige en rechtvaardige verdeling van de woonruimte, aangewezen overeenkomstig artikel 5, voor het verkrijgen van een huisvestingsvergunning in aanmerking komen.”

Artikel 1, aanhef en onder b en d, van de Wbmgp luidt als volgt:

“In deze wet en de daarop berustende bepalingen wordt verstaan onder:

(…)

b.

huisvestingsvergunning: vergunning als bedoeld in artikel 7, eerste lid, van de Huisvestingswet;

(…)

d.

huisvestingsverordening: verordening als bedoeld in artikel 2 van de Huisvestingswet.”

Artikel 5 van de Wbmgp luidt als volgt:

“1. Onze Minister van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer kan op aanvraag van de gemeenteraad gebieden aanwijzen waarin aan woningzoekenden op grond van de artikelen 8 en 9 eisen kunnen worden gesteld.

2.

De aanwijzing, bedoeld in het eerste lid, geschiedt voor de duur van ten hoogste vier jaar. Deze termijn kan op aanvraag van de gemeenteraad een maal met ten hoogste vier jaar worden verlengd. Het eerste lid van dit artikel en de artikelen 6 en 7 zijn van overeenkomstige toepassing.”

Artikel 6 van de Wbmgp luidt als volgt:

“1. Bij de aanvraag, bedoeld in artikel 5, eerste lid, maakt de gemeenteraad naar het oordeel van Onze Minister van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer voldoende aannemelijk dat de beoogde aanwijzing van de in de aanvraag genoemde gebieden:

a.

noodzakelijk en geschikt is voor het bestrijden van grootstedelijke problematiek in de gemeente, en

b.

voldoet aan de eisen van subsidiariteit en proportionaliteit.

2.

De aanwijzing, bedoeld in artikel 5, geschiedt uitsluitend indien is voldaan aan het eerste lid, en de gemeenteraad naar het oordeel van Onze Minister van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer voldoende aannemelijk heeft gemaakt dat woningzoekenden, aan wie als gevolg van die aanwijzing geen huisvestingsvergunning kan worden verleend voor het in gebruik nemen van woonruimte in de aangewezen gebieden, voldoende mogelijkheden houden om binnen de regio waarin de gemeente is gelegen passende huisvesting te vinden.

3.

Onze Minister van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer kan gedeputeerde staten dan wel, indien de gemeente is gelegen in een plusregio als bedoeld in artikel 104 van de Wet gemeenschappelijke regelingen, het dagelijks bestuur van die plusregio advies vragen over de mogelijkheden, bedoeld in het eerste lid, onderdeel c.

4.

a.

niet langer wordt voldaan aan de voorwaarden gesteld in artikel 6, eerste lid, of

b.

de woningzoekenden, aan wie als gevolg van de aanwijzing, bedoeld in artikel 5, geen huisvestingsvergunning kan worden verleend voor het in gebruik nemen van woonruimte in de aangewezen gebieden, onvoldoende mogelijkheden hebben om binnen de regio waarin de gemeente is gelegen voor hen passende huisvesting te vinden.

2.

Onze Minister van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer trekt de aanwijzing, bedoeld in artikel 5, voorts in indien de gemeenteraad daarom verzoekt.”

Artikel 8 van de Wbmgp luidt als volgt:

“1. De gemeenteraad kan, indien dat naar zijn oordeel noodzakelijk en geschikt is voor het bestrijden van grootstedelijke problematiek in de gemeente en voldoet aan de eisen van subsidiariteit en proportionaliteit, in de huisvestingsverordening bepalen dat woningzoekenden die minder dan zes jaar voorafgaand aan de aanvraag van een huisvestingsvergunning onafgebroken ingezetene zijn van de regio waarin de gemeente is gelegen, slechts voor een huisvestingsvergunning voor het in gebruik nemen van in die verordening aangewezen categorieën van woonruimte in aanmerking komen indien zij beschikken over:

a.

een inkomen op grond van het in dienstbetrekking verrichten van arbeid;

b.

een inkomen uit zelfstandig beroep of bedrijf;

c.

een inkomen op grond van een regeling voor vrijwillig vervroegd uittreden;

d.

een ouderdomspensioen als bedoeld in de Algemene Ouderdomswet;

e.

een ouderdoms- of nabestaandenpensioen als bedoeld in de Wet op de loonbelasting 1964, of

f.

studiefinanciering als bedoeld in de Wet studiefinanciering 2000.

2.

De gemeenteraad bepaalt in de huisvestingsverordening dat burgemeester en wethouders aan een woningzoekende die niet voldoet aan de eisen, genoemd in het eerste lid, een huisvestingsvergunning voor het in gebruik nemen van woonruimte als bedoeld in dat lid kunnen verlenen, indien het weigeren van die huisvestingsvergunning tot een onbillijkheid van overwegende aard zou leiden.

3.

De artikelen 7, 84, tweede en derde lid, en 85 van de Huisvestingswet zijn van overeenkomstige toepassing.

4.

2.

De gemeenteraad bepaalt in de huisvestingsverordening of aan woningzoekenden als bedoeld in het eerste lid voorrang wordt gegeven boven woningzoekenden als bedoeld in artikel 11, eerste lid, van de Huisvestingswet.”

Artikel 2.4, aanhef en onder a, van de HVV 2003 luidt als volgt:

“Burgemeester en wethouders verlenen de huisvestingsvergunning, indien aan de volgende voorwaarden wordt voldaan:

a.

de aanvrager van de huisvestingsvergunning voldoet, ingevolge artikel 2.6., aan de eisen voor toegang tot de woningmarkt.”

In artikel 2.6, tweede lid, van de HVV 2003 is bepaald, dat indien de aanvrager minder dan zes jaar voorafgaand aan de aanvraag van de huisvestingsvergunning onafgebroken ingezetene is van één van de gemeenten in de Stadsregio Rotterdam, hij moet beschikken over:

• een inkomen op grond van het in dienstbetrekking verrichten van arbeid;

• een inkomen uit zelfstandig beroep of bedrijf;

• een inkomen op grond van een regeling voor vrijwillig vervroegd uittreden;

• een ouderdomspensioen als bedoeld in de Algemene Ouderdomswet;

• een ouderdoms- of nabestaandenpensioen als bedoeld in de Wet op de loonbelasting 1964, of

• studiefinanciering als bedoeld in de Wet studiefinanciering 2000.

In het derde lid van genoemd artikel is bepaald dat indien de aanvrager niet voldoet aan de eis in lid 2 en het weigeren van de aangevraagde huisvestingsvergunning tot een onbillijkheid van overwegende aard zou leiden, burgemeester en wethouders de aangevraagde huisvestingsvergunning toch kunnen verlenen.

Ingevolge artikel 4.1 van de HVV 2003 zijn burgemeester en wethouders bevoegd in gevallen waarin de toepassing van deze verordening naar hun oordeel tot een bijzondere hardheid leidt ten gunste van de aanvrager af te wijken van deze verordening.

Bij brief van 13 juni 2006 is door de minister van VROM ingevolge artikel 5 van de Wbmgp onder andere de Tarwewijk te Rotterdam aangewezen als een gebied waarin aan woningzoekenden op grond van de artikelen 8 en 9 van de Wbmgp eisen kunnen worden gesteld.

2.3.

Beoordeling

Allereerst dient de vraag te worden beantwoord of de HVV 2003 onverbindend dient te worden verklaard, omdat deze in strijd zou zijn met artikel 2 van het vierde protocol bij het EVRM en de artikelen 12 en 26 van het IVBPR.

Eiseres is met betrekking tot de eerste twee genoemde bepalingen van mening dat een beperking van het recht van vrije vestiging alleen gerechtvaardigd is als deze noodzakelijk is ter bescherming van de openbare orde. Volgens haar valt niet in te zien hoe het voorkomen van een toename aan sociaaleconomisch zwakke(re) groepen in bepaalde gebieden of wijken onder dit begrip is te brengen.

De rechtbank kan eiseres hierin niet volgen. Uit artikel 2, eerste en derde lid, van het vierde protocol bij het EVRM en artikel 12, eerste en derde lid, van het IVBPR volgt dat aan het recht vrijelijk zijn verblijfplaats te kiezen geen andere beperkingen kunnen worden gesteld dan beperkingen die bij de wet zijn voorzien. Artikel 8, eerste lid, van de Wbmgp voorziet in beperkingen die tijdelijk gesteld kunnen worden aan de vrije vestiging in door de minister aan te wijzen gebieden. Het doel van deze beperkingen is het keren van een proces van overbelasting en afnemende leefkwaliteit, vooral door te streven naar meer gemengd samengestelde wijken in sociaaleconomisch opzicht. De beperkingen zijn voorts er op gericht om via regulering van het aanbod van woonruimte in bepaalde wijken de bestaande segregatie van inkomens over de stad actief tegen te gaan en aldus het leefklimaat voor de bewoners in die wijken te verbeteren (Kamerstukken II 2004/2005, 30 091, nr. 3, blz. 11-13). Niet kan worden geoordeeld dat deze tijdelijke beperkingen van het recht van vrije vestiging, gelet op het weergegeven doel van de wet, niet kunnen worden gerechtvaardigd door het algemeen belang in een democratische samenleving. Evenmin kan geoordeeld worden dat, gelet op de grote omvang van de geconstateerde problemen in bepaalde wijken in Rotterdam, genoemde beperkingen niet nodig zijn ter bescherming van de openbare orde. De rechtbank acht door de wetgever voldoende onderbouwd dat in die wijken de “grens van het absorptievermogen” is bereikt als het gaat om de opvang en begeleiding van sociaaleconomisch kansarmen en dat er bovendien in die wijken sprake is van een concentratie van kansarmen in achterstandswijken en een grote mate van onvrede onder de bevolking over onaangepast gedrag, overlast en criminaliteit.

Ten aanzien van de door eiseres gestelde strijd met artikel 26 van het IVBPR is de rechtbank van oordeel dat naar behoren is gemotiveerd (Kamerstukken II 2004-2005, 30 091, nr. 3 blz. 18-20) dat, voor zover de maatregelen leiden tot een indirect onderscheid, dit onderscheid in voldoende mate objectief gerechtvaardigd is.

De rechtbank wijst er in dit verband op dat de in de HVV 2003 gestelde beperkingen op grond van de Wbmgp slechts een minimale en tijdelijke beperking vormen van het recht op vrijheid van vestiging. Hierbij neemt de rechtbank in ogenschouw dat het haar niet is gebleken - en eiseres heeft dit evenmin aannemelijk gemaakt - dat eiseres elders in de gemeente of regio geen passende huisvesting kan verkrijgen.

De rechtbank is dan ook van oordeel dat de HVV 2003 niet in strijd is met artikel 2 van het vierde protocol bij het EVRM en de artikelen 12 en 26 van het IVBPR en derhalve niet onverbindend is.

Vervolgens dient de vraag te worden beantwoord of de HVV 2003 een onaanvaardbare doorkruising vormt van het systeem van de Hw. Eiseres is van mening dat de bevoegdheid tot het opstellen van een huisvestingsverordening uitsluitend is gelegen in artikel 2 van de Hw en derhalve mag de HVV 2003 niet in strijd zijn met doel en strekking van de Hw. De rechtbank kan eiseres in dat standpunt niet volgen.

Uit artikel 2, eerste lid, van de Hw volgt dat de gemeenteraad bevoegd is een huisvestingsverordening vast te stellen. Op grond van genoemde bepaling kan de gemeenteraad regels stellen met betrekking tot het in gebruik nemen of geven van woonruimte of met betrekking tot wijzigingen van de woonruimtevoorraad. Gegeven die bevoegdheid, bepaalt artikel 8, eerste lid, van de Wbmgp dat de gemeenteraad in de huisvestingsverordening ook nader bepaalde inkomenseisen kan stellen voor het verkrijgen van een huisvestingsvergunning. Zoals in de uitspraak van deze rechtbank van 10 april 2007 (LJN: BA4446), onder verwijzing naar de Memorie van Toelichting op de Wbmgp, is overwogen, biedt de Hw geen bevoegdheid om ter bestrijding van grootstedelijke problematiek eisen te stellen aan woningzoekenden die in aanmerking willen komen voor een huisvestingsvergunning. In genoemde uitspraak wordt echter tevens overwogen dat in de Wbmgp om die reden de mogelijkheid is geopend om in het kader van het huisvestingsbeleid spreiding van bevolkingsgroepen te bevorderen. Doel en strekking van de Hw en de Wbmgp komen weliswaar niet overeen, maar van een onaanvaardbare doorkruising is naar het oordeel van de rechtbank geen sprake. De rechtbank neemt daarbij in aanmerking dat de wetgever thans in behandeling heeft een herziening van de Hw waarin de mogelijkheden worden verkend of, en zo ja, hoe gemeenten meer sturingsmogelijkheden moeten krijgen om de differentiatie van wijken te bevorderen. Deze herziening vergt echter de nodige tijd, terwijl de aanpak van de problemen een grote urgentie kent. Vooruitlopend op de herziening van de Hw is het door de wetgever noodzakelijk geacht om te komen tot wetgeving, die maatregelen bevat die gemeenten in staat zullen stellen de grootstedelijke problematiek effectiever aan te pakken (Kamerstukken II 2004/2005, 30 091, nr. 3, blz. 13). De Wbmgp is derhalve een bewuste keuze van de wetgever, die door de rechtbank dient te worden gerespecteerd, te meer nu hiervoor is geconcludeerd dat geen sprake is van strijd met het EVRM of het IVBPR.

Tot slot dient de vraag te worden beantwoord of ten onrechte geen toepassing is gegeven aan de hardheidsclausule ingevolge de artikelen 2.6, derde lid, en 4.1 van de HVV 2003.

Verweerder heeft in het bestreden besluit de belangen van eiseres bij het verkrijgen van een huisvestingsvergunning afgewogen tegen het belang van de gemeente Rotterdam bij een evenwichtige en rechtvaardige verdeling van de woonruimte in de aangewezen gebieden. De rechtbank ziet geen aanleiding voor het oordeel dat verweerder niet in redelijkheid de belangen van de gemeente zwaarder heeft mogen laten wegen dan de belangen van eiseres. In hetgeen door eiseres is aangevoerd ziet de rechtbank onvoldoende aanknopingspunten voor het oordeel dat sprake is van zulke zwaarwegende omstandigheden op grond waarvan toepassing zou moeten worden gegeven aan de hardheidsclausule zoals neergelegd in artikel 4.1 van de HVV 2003. De rechtbank is, gelet op hetgeen de commissie hieromtrent heeft overwogen en hetgeen eiseres hiertoe ter zitting desgevraagd heeft verklaard, van oordeel dat het weigeren van een huisvestingsvergunning in het onderhavige geding niet tot een onbillijkheid van overwegende aard leidt.

Vaststaat en niet wordt betwist dat eiseres een huisvestingsvergunning heeft aangevraagd voor een woning die is gelegen binnen een door de minister in haar brief van 13 juni 2006 aangewezen gebied. Eveneens staat onbetwist vast dat eiseres per 25 mei 2005 uit de gemeente Haarlemmermeer naar Rotterdam is verhuisd. Niet in geschil is dat eiseres niet gedurende zes jaar voorafgaande aan haar aanvraag voor een huisvestingsvergunning onafgebroken ingezetene is geweest van de Stadsregio Rotterdam. Voorts beschikt eiseres niet over een inkomen uit arbeid, maar over een bijstandsuitkering.

Gelet op artikel 8 van de Wbmgp in samenhang met artikel 2.6 van de HVV en gelet op hetgeen hierboven is overwogen met betrekking tot de vermeende hardheid, heeft verweerder in het onderhavige geval de gevraagde huisvestingsvergunning in redelijkheid kunnen weigeren.

Gelet op het vorenoverwogene is er geen aanleiding om het bestreden besluit te vernietigen. Het beroep is derhalve ongegrond.

Voor een veroordeling in de proceskosten ziet de rechtbank geen aanleiding.