Totstandkoming Wet compensatie wegens selectie aan de poort (36424)

Totstandkoming Wet compensatie wegens selectie aan de poort (36424)

De redactie

id-7749ad0b-3daa-4fb6-b5d2-40c46809cb8a

Op Prinsjesdag heeft de staatssecretaris van Financiën het wetsvoorstel Wet compensatie wegens selectie aan de poort (36424) bij de Tweede Kamer ingediend. Het wetsvoorstel is onderdeel van het pakket Belastingplan 2024. Het is de bedoeling dat de wet op 1 januari 2024 in werking treedt.

Jaarlijks ontvangt de Belastingdienst ongeveer 12 miljoen aangiften IB/PVV. Aangiften met een mogelijk verhoogd risico op systeemfraude werden geselecteerd door middel van een selectieproces met de naam ‘Detectie en selectie aan de Poort’ (hierna Selectie aan de poort). Deze vorm van die selectie werd toegepast van 2008 tot en met het najaar van 2020.

De Belastingdienst dient criteria te gebruiken die relevant, objectief en gerechtvaardigd zijn om te controleren of fiscale wet en regelgeving juist wordt toegepast. Bij Selectie aan de poort leidde een risico in veel gevallen tot een vermelding in de registratie-applicatie Fraude Signalering Voorziening (hierna FSV). In dit systeem, dat niet voldeed aan de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG), stonden circa 270.000 mensen geregistreerd.

Doordat selecties hebben plaatsgevonden op niet-fiscale gronden zijn aangiften gecorrigeerd die normaal gesproken niet zouden zijn beoordeeld door de inspecteur. Het ingediende wetsvoorstel geeft de grondslag voor compensatie aan de burgers waar het hier om gaat.

Uit onderzoek dat is uitgevoerd in het kader van dit wetsvoorstel trekt het kabinet de conclusie dat van een onderzoekspopulatie van 18.800 belastingplichtigen bij ongeveer 9.200 belastingplichtigen objectief gerechtvaardigde criteria voor selectie zijn gevonden. Ruim 9.600 belastingplichtigen komen in aanmerking voor handmatig onderzoek.

Als na herbeoordeling van een aangifte blijkt dat selectie plaatsvond op niet-fiscale gronden volgt een forfaitaire compensatie die gelijk is aan 100 procent van het bedrag waarmee het verzamelinkomen is gecorrigeerd. Dit bedrag wordt vermeerderd met forfaitaire rentecompensatie. Wanneer in eerdere of latere jaren het verzamelinkomen is gecorrigeerd, door een onterechte selectie in een ander jaar, is ook compensatie mogelijk.

Belastingplichtigen van wie herbeoordeling van de aangifte plaatsvindt kunnen in bezwaar komen als de conclusie van een herbeoordeling is dat de aangifte op fiscale gronden is geselecteerd. Beroep, hoger beroep en beroep in cassatie is daarna ook mogelijk.

Belastingplichtigen worden waarschijnlijk in overwegende mate gecompenseerd voor alle gevolgen van de correctie voor belasting en premies en inkomensafhankelijke regelingen. Mogelijke overcompensatie is volgens het kabinet aanvaardbaard omdat dit de uitvoerbaarheid ten goede komt en op die manier compensatie sneller plaatsvindt.

Belastingplichtigen hebben de mogelijkheid om zelf een verzoek tot ambtshalve vermindering in te dienen bij de inspecteur tot vijf jaar na het jaar waarop de aanslag betrekking heeft. Het is echter niet de bedoeling dat er tweemaal compensatie plaatsvindt door middel van ambtshalve vermindering én door middel van forfaitaire compensatie.

Naast de forfaitaire compensatie is aanvullende compensatie mogelijk voor direct nadeel dat ziet op de nadelige gevolgen met betrekking tot de belasting, premies en inkomensafhankelijke regelingen, zoals de huurtoeslag. Belastingplichtigen worden geïnformeerd over deze mogelijkheid bij het toekennen van de forfaitaire compensatie.

Aanvullende compensatie ziet niet op immateriële schade of andere materiële schade. Hiervoor kunnen belastingplichtigen zich wenden tot bestaande schadeprocessen binnen de Belastingdienst omtrent de gevolgen door FSV.

Stand van zaken

Het voorstel is ingediend bij de Tweede Kamer. De Tweede Kamer is op 26 oktober 2023 akkoord gegaan met het voorstel. De Eerste Kamer heeft op 19 december 2023 ingestemd met het voorstel.

id-d16680a3-0599-47b6-9d38-779ccb8cbd96

Documenten bij dit thema

Wetgeving in wording

Kies voorgestelde wetsversie in de tijdsbalk bij het wetsartikel. Hier is vergelijken van versie ook mogelijk.

Art. 1 Wet compensatie wegens selectie aan de poort

Art. 2 Wet compensatie wegens selectie aan de poort

Art. 3 Wet compensatie wegens selectie aan de poort

Art. 4 Wet compensatie wegens selectie aan de poort

Art. 5 Wet compensatie wegens selectie aan de poort

Art. 6 Wet compensatie wegens selectie aan de poort

Art. 7 Wet compensatie wegens selectie aan de poort

Art. 8 Wet compensatie wegens selectie aan de poort

Wet compensatie wegens selectie aan de poort in Staatsblad geplaatst, V-N 2024/4.3.8

Wet compensatie wegens selectie aan de poort. Nota naar aanleiding van het verslag en van het tweede verslag, V-N 2023/59.12

Pakket Belastingplan 2024. Antwoorden op vragen eerste wetgevingsoverleg, V-N 2023/50.24

Wet compensatie wegens selectie aan de poort. Nota naar aanleiding van het verslag, V-N 2023/50.15

Inleiding, V-N 2023/50.1

Wet compensatie wegens selectie aan de poort. Memorie van toelichting. Algemeen, V-N 2023/46.5

Wet compensatie wegens selectie aan de poort. Voorgestelde wettekst met artikelsgewijze toelichting, V-N 2023/46.6

Wet compensatie wegens selectie aan de poort. Advies Raad van State en nader rapport, V-N 2023/46.7

Staatssecretaris geeft inzicht in inhoud pakket Belastingplan 2024, V-N 2023/39.3

Inhoud pakket Belastingplan 2024 bekendgemaakt, V-N 2023/22.3

Tegemoetkomingsbeleid voor opname in FSV vastgesteld, V-N 2022/51.17