Belastingheffing in een digitaliserende economie staat hoog op de (inter)nationale discussieagenda. Zijn de bestaande regels en concepten nog wel geschikt? En hoe gaan belastingautoriteiten en gerechtelijke instanties om met digitalisering? Het winstbelastingsysteem staat aan de vooravond van grote veranderingen.
In dit thema over belastingheffing en de digitale economie staan de volgende twee deelonderwerpen centraal:
1
De invloed van digitalisering en globalisering op de belastingheffing over de winst van multinationale ondernemingen.
2
De invloed van digitalisering op de meer formele kanten van het belastingrecht.
In dit thema krijgt u onder meer antwoord op de volgende vragen:
•
Wat wordt bedoeld met ‘digitale economie’?
•
Welke fiscale vraagstukken brengt een digitaliserende economie met zich mee?
•
Welke rol speelt het begrip ‘vaste inrichting’?
•
Welke maatregelen voor de digitale economie stellen de G20/OECD en EU voor?
•
Wat is een ‘digital services tax’?
•
Welke impact heeft COVID-19, Corona?
•
In hoeverre verloopt het berichtenverkeer met de Belastingdienst digitaal?
•
Wanneer is digitaal procederen bij de Hoge Raad verplicht?
•
Wat zijn ‘cryptocurrencies’?
•
Wat houden Pillar One en Pillar Two in?
•
Welke rol speelt de uitleg van ‘misbruik’ door het HvJ EU?
Uitdagingen digitale economie voor heffing winstbelasting
De steeds verdergaande digitalisering en globalisering van de economie leidt tot verschillende fiscale vragen. Er wordt nationaal en internationaal nagedacht over de meest geschikte manier om de heffing over de winst behaald met online of digitale ondernemingsactiviteiten in internationale situaties, toe te wijzen aan de relevante heffingsjurisdicties. Onderdeel van die zoektocht is een nieuwe benadering van het begrip ‘vaste inrichting’ als aanknopingspunt voor belastingheffing en een nieuwe verdeelsleutel voor de winstallocatie. Ook wordt toegewerkt naar het realiseren van een wereldwijd effectief minimumwinstbelastingtarief van 15%, via een Income Inclusion Rule (IIR) en een Undertaxed Payments Rule (UTPR) of qualified domestic top-up tax (QDMTT). De EU lidstaten hebben medio december 2022 akkoord bereikt over de EU Richtlijn ter implementatie van Pijler 2 in de EU. Nederland heeft die richtlijn geïmplementeerd via de 'Wet minimumbelasting 2024'.
Impact pandemie
De Corona-pandemie lijkt de internationale roep om multinationals meer te belasten te hebben versterkt en de initiatieven vanuit het G20/OECD Inclusive Framework on BEPS en de EU verstevigd.
Digitale berichtenverkeer Belastingdienst
Het berichtenverkeer tussen belastingplichtigen of inhoudingsplichtigen en de inspecteur of ontvanger, verloopt in de regel elektronisch. Wel gelden enige uitzonderingen. Daarnaast worden bepaalde berichten voorlopig zowel digitaal als op papier verstrekt.
Digitaal bezwaar
Natuurlijke personen kunnen digitaal bezwaar maken tegen een aanslag inkomstenbelasting. Dat kan via de online bezwaarvoorziening van de Belastingdienst. Daarbij is het mogelijk om online de voortgang van het bezwaar te volgen.
Digitaal in cassatie
Sinds 15 april 2020 is digitaal procederen bij de Hoge Raad in fiscale zaken verplicht. Voor natuurlijke personen die niet worden vertegenwoordigd door een beroepsmatige derde, geldt een uitzondering.
Een aanmerkelijke digitale aanwezigheid: de juiste stap vooruit?, M.T.M. Hennevelt, WFR 2018/141
Digitale belastingheffing – waar moet belastingheffing plaatsvinden?, D.B. Middelburg, WFR 2018/151
Fiscale digitalisering, hulp of hinderpaal bij rechtsbescherming?, R.H.M.J. Offermanns, WFR 2020/74
Blockchain: wereldwijd ondernemen zonder vaste inrichting?, I.J.J. Burgers en J. W. B. D. Volkers, MBB 2019/3-14
OESO-consultatie digitale economie: ‘grondslagherverdeling’ en ‘ik belast wat jij niet doet’?, M.F. de Wilde en C. Wisman, NLFiscaal Wetenschappelijk, 2019/0001
M.F. de Wilde en C. Wisman, After CJEU now EFTA Court too embraces arm’s-Length standard as a beacon; what’s next?, KluwerTaxBlog 10 juni 2022
Cursus Belastingrecht, OB.2.2.1.A.f8, Vergoeding; het totale in rekening gebrachte of ontvangen bedrag; vergoeding of betaling in andere valuta dan de euro
Ciska Wisman
Fiscalist. Verbonden aan de Universiteit van Amsterdam. Redacteur en auteur van nationale en internationale publicaties.
Meer over Ciska Wisman
Belastingheffing in een digitaliserende economie staat hoog op de (inter)nationale discussieagenda. Zijn de bestaande regels en concepten nog wel geschikt? En hoe gaan belastingautoriteiten en gerechtelijke instanties om met digitalisering? Het winstbelastingsysteem staat aan de vooravond van grote veranderingen.
In dit thema over belastingheffing en de digitale economie staan de volgende twee deelonderwerpen centraal:
De invloed van digitalisering en globalisering op de belastingheffing over de winst van multinationale ondernemingen.
De invloed van digitalisering op de meer formele kanten van het belastingrecht.
In dit thema krijgt u onder meer antwoord op de volgende vragen:
Wat wordt bedoeld met ‘digitale economie’?
Welke fiscale vraagstukken brengt een digitaliserende economie met zich mee?
Welke rol speelt het begrip ‘vaste inrichting’?
Welke maatregelen voor de digitale economie stellen de G20/OECD en EU voor?
Wat is een ‘digital services tax’?
Welke impact heeft COVID-19, Corona?
In hoeverre verloopt het berichtenverkeer met de Belastingdienst digitaal?
Wanneer is digitaal procederen bij de Hoge Raad verplicht?
Wat zijn ‘cryptocurrencies’?
Wat houden Pillar One en Pillar Two in?
Welke rol speelt de uitleg van ‘misbruik’ door het HvJ EU?
Uitdagingen digitale economie voor heffing winstbelasting
De steeds verdergaande digitalisering en globalisering van de economie leidt tot verschillende fiscale vragen. Er wordt nationaal en internationaal nagedacht over de meest geschikte manier om de heffing over de winst behaald met online of digitale ondernemingsactiviteiten in internationale situaties, toe te wijzen aan de relevante heffingsjurisdicties. Onderdeel van die zoektocht is een nieuwe benadering van het begrip ‘vaste inrichting’ als aanknopingspunt voor belastingheffing en een nieuwe verdeelsleutel voor de winstallocatie. Ook wordt toegewerkt naar het realiseren van een wereldwijd effectief minimumwinstbelastingtarief van 15%, via een Income Inclusion Rule (IIR) en een Undertaxed Payments Rule (UTPR) of qualified domestic top-up tax (QDMTT). De EU lidstaten hebben medio december 2022 akkoord bereikt over de EU Richtlijn ter implementatie van Pijler 2 in de EU. Nederland heeft die richtlijn geïmplementeerd via de 'Wet minimumbelasting 2024'.
Impact pandemie
De Corona-pandemie lijkt de internationale roep om multinationals meer te belasten te hebben versterkt en de initiatieven vanuit het G20/OECD Inclusive Framework on BEPS en de EU verstevigd.
Digitale berichtenverkeer Belastingdienst
Het berichtenverkeer tussen belastingplichtigen of inhoudingsplichtigen en de inspecteur of ontvanger, verloopt in de regel elektronisch. Wel gelden enige uitzonderingen. Daarnaast worden bepaalde berichten voorlopig zowel digitaal als op papier verstrekt.
Digitaal bezwaar
Natuurlijke personen kunnen digitaal bezwaar maken tegen een aanslag inkomstenbelasting. Dat kan via de online bezwaarvoorziening van de Belastingdienst. Daarbij is het mogelijk om online de voortgang van het bezwaar te volgen.
Digitaal in cassatie
Sinds 15 april 2020 is digitaal procederen bij de Hoge Raad in fiscale zaken verplicht. Voor natuurlijke personen die niet worden vertegenwoordigd door een beroepsmatige derde, geldt een uitzondering.
Documenten bij dit thema
Wetgeving
Art. 3 Wet Vpb 1969
Art. 5 OESO-Modelverdrag
Art. 3a AWR, art. 7c Invorderingswet 1990 en art. 13 Awir
Regeling elektronisch berichtenverkeer Belastingdienst
Staatssecretaris van Financiën, Beantwoording vragen vaste CIE Financiën fiscale aspecten cryptovaluta
Notitie Fiscaal Verdragsbeleid Nederland 2020, 29 mei 2020, V-N 2020/30.3, V-N 2020/59.9
Statement on a Two-Pillar Solution to Address the Tax Challenges Arising From the Digitalisation of the Economy - 1 July 2021
Statement on a Two-Pillar Solution to Address the Tax Challenges Arising from the Digitalisation of the Economy - 8 October 2021
Publieke consultatie over ‘nexus’ en ‘allocatie’ Pillar One
Modelregels Pillar Two
OECD, Addressing the Tax Challenges of the Digital Economy, Action 1 - 2015 Final Report
Members of the OECD/G20 Inclusive Framework on BEPS joining the Statement on a Two–Pillar Solution to Address the Tax Challenges Arising from the Digitalisation of the Economy as of 5 July 2021
Communication_on_business_taxation_for_the_21st_century.pdf (europa.eu)
Mededeling van de Commissie aan het Europees Parlement, de Raad, het Europees Economisch en Sociaal Comité en het Comité van de Regio's, Aangepast werkprogramma van de Commissie voor 2020, Brussel, 27.5.2020 COM(2020) 440 final
Summary Digitalized Economy Taxation Developments, KPMG, update 15 januari 2021
Literatuur
Fiscale aspecten van cryptovaluta, V-N 2018/31.3
Een aanmerkelijke digitale aanwezigheid: de juiste stap vooruit?, M.T.M. Hennevelt, WFR 2018/141
Digitale belastingheffing – waar moet belastingheffing plaatsvinden?, D.B. Middelburg, WFR 2018/151
Fiscale digitalisering, hulp of hinderpaal bij rechtsbescherming?, R.H.M.J. Offermanns, WFR 2020/74
Blockchain: wereldwijd ondernemen zonder vaste inrichting?, I.J.J. Burgers en J. W. B. D. Volkers, MBB 2019/3-14
OESO-consultatie digitale economie: ‘grondslagherverdeling’ en ‘ik belast wat jij niet doet’?, M.F. de Wilde en C. Wisman, NLFiscaal Wetenschappelijk, 2019/0001
M.F. de Wilde en C. Wisman, After CJEU now EFTA Court too embraces arm’s-Length standard as a beacon; what’s next?, KluwerTaxBlog 10 juni 2022
Naslag
Cursus Belastingrecht, Misbruik: Internationaal Belastingrecht, Europees Belastingrecht en Formeel Belastingrecht, prof. mr. F.P.G. Pötgens
Cursus Belastingrecht, OB.2.2.1.A.f8, Vergoeding; het totale in rekening gebrachte of ontvangen bedrag; vergoeding of betaling in andere valuta dan de euro
Cursus Belastingrecht, IB.5.4.1.N, Cryptovaluta
Verwante onderwerpen
Thema: Blockchain, crypto-munten en fiscaliteit
Thema: Vaste inrichting: Grensoverschrijdende activiteiten belast in het buitenland
Thema: e-Privacyverordening