Mandatory Disclosure

Mandatory Disclosure

Martijn Weijers

d57968f8-1315-468d-b3a1-c65bffcd3279

Mr. M.B. Weijers is advocaat en verbonden aan de Universiteit van Amsterdam en Radboud Universiteit Nijmegen.

Met ingang van 1 januari 2021 geldt in alle Europese Landen een meldingsplicht voor bepaalde grensoverschrijdende constructies. Dat zijn grensoverschrijdende constructies die een of meer vooraf geformuleerde eigenschappen of kenmerken bezitten die duiden op een potentieel risico op belastingontwijking (‘wezenskenmerken’). Daaronder vallen ook constructies die bepaalde vormen van informatie-uitwisseling frustreren. De meldingsplicht geldt primair voor de betrokken ‘intermediairs’, maar kan bij gebreke aan een meldingsplichtige intermediair verschuiven naar de belastingplichtige.

In dit thema staat de verplichting voor intermediairs en bepaalde belastingplichtigen om meldingsplichtige grensoverschrijdende constructies te melden centraal. Zo wordt kort ingegaan op de achtergrond en systematiek van de meldingsplicht.

Achtergrond van de meldingsplicht

Op 25 mei 2018 is de Mandatory Disclosure-Richtlijn (2018/822) aangenomen. Ook wel ‘DAC6’ genoemd. De richtlijn amendeert de EU-Bijstandsrichtlijn (2011/16/EU) en voorziet in een meldingsplicht voor bepaalde (fiscale) grensoverschrijdende constructies en de geautomatiseerde uitwisseling van de aangeleverde informatie. De bedoeling is belastingautoriteiten in een vroeg stadium te voorzien van volledige en relevante informatie over potentieel schadelijke praktijken. Zij kunnen daardoor sneller en gerichter reageren, bijvoorbeeld door mazen in de wet te dichten of gerichte belastingcontroles uit te voeren. Bovendien moet van de meldingsplicht een ontmoedigend effect uitgaan.

Meldingsplicht

De meldingsplicht wordt in beginsel opgelegd aan alle ‘intermediairs’ die bij een meldingsplichtige grensoverschrijdende constructie betrokken zijn. De meldingsplicht verschuift echter naar de ‘relevante belastingplichtige’ als er geen meldingsplichtige intermediairs zijn, bijvoorbeeld omdat die buiten de EU zijn gevestigd, of zich op hun verschoningsrecht beroepen. Op die manier wordt gewaarborgd dat informatie over meldingsplichtige grensoverschrijdende constructies bij de relevante autoriteiten terecht komt. Grensoverschrijdende constructies zijn meldingsplichtig als zij een of meer eigenschappen of kenmerken bezitten die gelden als indicatie van een mogelijk risico op belastingontwijking: zogenaamde ‘wezenskenmerken’ (ook wel “Hallmarks”). In sommige gevallen wordt ook de (objectieve) verwachting van een belastingvoordeel meegenomen. Dit wordt ook wel de 'main benefit test' genoemd.

Automatische uitwisseling

Na ontvangst van de melding aan de bevoegde autoriteit van de betreffende lidstaat wordt de verkregen informatie binnen de Europese Unie geautomatiseerd uitgewisseld. De autoriteiten worden zo in een vroeg stadium voorzien van volledige en relevante informatie over bepaalde grensoverschrijdende constructies. Daardoor kunnen zij sneller reageren op schadelijke fiscale praktijken, bijvoorbeeld door mazen in de wet te dichten of gerichte belastingcontroles uit te voeren. Bovendien wordt verwacht dat van de meldingsplicht een afschrikeffect uitgaat.

Documenten bij dit thema

Richtlijn 2011/16/EU van de Raad van de Europese Unie van 15 februari 2011 (EU-Bijstandsrichtlijn), betreffende de administratieve samenwerking op het gebied van de belastingen

Richtlijn (EU) 2018/822 van de Raad van de Europese Unie van 25 mei 2018 (DAC 6), tot wijziging van Richtlijn 2011/16/EU, V-N 2018/47.2

Richtlijn (EU) 2023/2226 van de Raad van de Europese Unie van 17 oktober 2023 (DAC8), tot wijziging van Richtlijn 2011/16/EU betreffende de administratieve samenwerking op het gebied van de belastingen

HvJ EU van 8 december 2022, zaaknr. C-694/20, ​ECLI:EU:C:2022:963​ (Orde van Vlaamse Balies e.a.), V-N 2023/6.12, H&I 2023/5

HvJ EU van 29 juli 2024, zaaknr C-623/22, ECLI:EU:C:2024:639 (Belgian Association of Tax Lawyers e.a.), V-N 2024/13.8

Mandatory Disclosure: naar de tijdgeest, maar met (fantoom-)pijn?, J.J.A.M. Korving en J.W.M. Verbaarschot, WFR 2018/173

Mandatory Disclosure, fair play buitenspel, enkele formele opmerkingen, F.R. Herreveld en H.T.P.M. van den Hurk, WFR 2019/105

Mandatory Disclosure. Disbalans verwordt tot rechtsnorm, welkom in de nieuwe tijd, F.R. Herreveld en H.T.P.M. van den Hurk, WFR 2019/111

To disclose or not to disclose: that’s the question, J.J.A.M. Korving en J.W.M. Verbaarschot, WFR 2019/176

Enkele kanttekeningen bij het wetsvoorstel meldingsplicht grensoverschrijdende constructies, J.L. van de Streek, WFR 2019/177

Mandatory disclosure in de EU en Nederland (deel 1), J.A.R. van Eijsden en M. de Ruiter, MBB 2019/16

Mandatory disclosure in de EU en Nederland (deel 2), J.A.R. van Eijsden en M. de Ruiter, MBB 2019/22

DAC6. Leidraad meldingsplichtige grensoverschrijdende constructies, V-N 2020/42.3

Verslag 48e Fiscale Conferentie 'Mandatory Disclosure', C.N. Rabouw en C. Cattel, WFR 2020/107

De Mandatory Disclosure Richtlijn: beschrijving en kritische analyse, E.A.M. Huiskers-Stoop, M. Nieuweboer en A.C. Breuer, TFO 2020/167.1

De Mandatory Disclosure Richtlijn en duidelijkheid: nog steeds een schril contrast (deel 1), M. el Allouchi en I. Benali, WFR 2021/30

De mandatory disclosure Richtlijn en duidelijkheid: nog steeds een schril contrast (deel 2), M. el Allouchi en I. Benali, WFR 2021/36

Beboeting en bestraffing van de intermediair, M.B. Weijers, WFR 2021/71

DAC6, MDR, Mandatory disclosure … what’s in the name, M.B. Weijers, WPNR 2021/7316

Handvatten bij de Nederlandse implementatie van de main benefit test in DAC6, T.H.A. Noe en S. Joosten, NLF-W 2021/12

Main benefit test: een rechtsvergelijking, M.B. Weijers, NLF-W 2021/19

Publicatie nieuwe Leidraad DAC6: veel zoet of ook zuur?, L. Bergwerff & C.B. Brinkers, WFR 2023/326

Cursus Belastingrecht, Uitwisseling van inlichtingen, prof. mr. F.P.G. Pötgens

Cursus Belastingrecht, IBR.4.4.3, Implementatie van BEPS door Nederland

Cursus Belastingrecht, EBR.9.1.3.F, Meldingsplichtige grensoverschrijdende constructies

Vakstudie Nederlands Internationaal Belastingrecht, Mandatory disclosure richtlijn (DAC6)

Vakstudie Nederlands Internationaal Belastingrecht, aanhef Richtlijn 2011/16/EU, aant. 1.22