Hof Leeuwarden, 15-03-2012, nr. 200.093.833/01

[appellant] is [in 1950] geboren staande het huwelijk van [appellant] (hierna: [de vader].) en [de moeder].

In 1990 is [appellant] ermee bekend geworden dat vermoedelijk [de vader]. niet zijn biologische vader was. Het vermoeden werd geuit dat [de overledene] dit zou zijn.

[de overledene] is op 1 oktober 2003 overleden.

In het DNA-onderzoeksrapport van het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC) d.d. 5 januari 2006 wordt geconcludeerd dat op basis van het hen aangeleverde DNA-materiaal [appellant] met aan zekerheid grenzende waarschijnlijkheid het kind van [de overledene] is.

[appellant] heeft bij het Gerecht in Eerste Aanleg van de Nederlandse Antillen en Aruba een verzoek ingediend tot gegrondverklaring van de ontkenning van het vaderschap van [de vader]. Bij beschikking van 21 juni 2006 is [appellant] niet-ontvankelijk verklaard in zijn verzoek op grond van verjaring. Tegen deze beslissing heeft [appellant] hoger beroep ingesteld bij het Gemeenschappelijke Hof van Justitie van de Nederlandse Antillen en Aruba. Bij eindbeschikking van 20 februari 2007 heeft het hof de bestreden beschikking bevestigd, waarna [appellant] cassatie heeft ingesteld bij de Hoge Raad. Bij beschikking van 11 juli 2008 heeft de Hoge Raad het door [appellant] ingestelde cassatieberoep verworpen. [appellant] heeft vervolgens een procedure aangespannen bij het Europese Hof voor de Rechten van de Mens, in welke procedure blijkens mededeling van [appellant] ter zitting thans nog niet is beslist.

Bij inleidend verzoekschrift van 13 maart 2009 heeft [appellant] de rechtbank verzocht de betwisting van de staat van [appellant] (als de zoon van [appellant]) en de inroeping van de werkelijke staat van [appellant] (als de biologische zoon van [de overledene]) gegrond te verklaren, alsmede de Ambtenaar van de Burgerlijke Stand in de Nederlandse Antillen te bevelen om de geboorteakte van [appellant] te corrigeren en daarin de persoonsgegevens van [appellant] door te halen met gelijktijdige vermelding van de persoonsgegevens van [de overledene] als de vader van [appellant].

Bij de beschikking van 17 juni 2011 heeft de rechtbank op het verzoek van [appellant] beslist zoals hiervoor is weergegeven onder 'Het geding in eerste aanleg'. [appellant] heeft tegen deze beschikking en de tussenbeschikking van de rechtbank van 7 oktober 2009 hoger beroep ingesteld.

De overwegingen

Nu [appellant] geen grieven heeft gericht tegen de tussenbeschikking van de rechtbank van 7 oktober 2009 dient het ingestelde hoger beroep tegen die beschikking te worden afgewezen.

[geïntimeerde] heeft zich ter zitting primair op het standpunt gesteld dat het verzoek van [appellant] dient te worden afgewezen, nu niet alle processen-verbaal van de zittingen in eerste aanleg door [appellant] aan het hof zijn overgelegd en [appellant] evenmin de nadere verklaring van [geïntimeerde], zoals door [geïntimeerde] in eerste aanleg overgelegd bij akte van 23 november 2010, in het geding heeft gebracht.

Het hof stelt vast dat er in eerste aanleg drie zittingen bij de rechtbank zijn geweest, te weten op 15 juni 2009, 9 februari 2010 en 20 september 2010. Het hof beschikt over het proces-verbaal van de zitting van 20 september 2010, namens [appellant] bij zijn beroepschrift overgelegd als productie 6, en het proces-verbaal van de zitting van 15 juni 2009, namens [appellant] overgelegd bij brief van 21 oktober 2011. Het proces-verbaal van de zitting van 9 februari 2010 is niet overgelegd.

Gebleken is dat het proces-verbaal van de zitting van 15 juni 2009 door [appellant] niet aan (de advocaten van) [geïntimeerde] is gestuurd. Nu dit proces-verbaal echter bij partijen bekend mag worden verondersteld, kan niet worden gesproken van onvolledigheid van stukken op grond waarvan het verzoek van [appellant] dient te worden afgewezen. Ook het ontbreken van het proces-verbaal van de zitting van 9 februari 2010 acht het hof hiervoor onvoldoende, nu op deze zitting blijkens de beschikking van 22 juni 2010 slechts het verzoek van [geïntimeerde] tot tussenkomst als partij aan de orde is geweest. Het hof acht het voorts aannemelijk dat mr. Kousedghi, zoals zij ter zitting heeft gesteld, het proces-verbaal van 9 februari 2010 wel heeft opgevraagd bij de rechtbank, doch niet heeft ontvangen.

Hoewel [geïntimeerde] terecht naar voren heeft gebracht dat [appellant] heeft verzuimd de nadere verklaring van [geïntimeerde] in het geding te brengen, is dit verzuim naar het oordeel van hof hersteld doordat dit stuk alsnog bij brief van 6 februari 2012 namens [geïntimeerde] in het geding is gebracht.

Gelet op het voorgaande ziet het hof geen reden het verzoek van [appellant] af te wijzen wegens het niet volledig overleggen in hoger beroep van het procesdossier in eerste aanleg.

[appellant] heeft verzocht de betwisting van zijn afstamming volgens zijn geboorteakte als zoon van [de vader]. gegrond te verklaren. Dit verzoek heeft [appellant] gebaseerd op artikel 1:209 BW, welk artikel bepaalt dat iemands afstamming volgens zijn geboorteakte door een ander niet kan worden betwist, indien hij een staat overeenkomstig die akte heeft. Het hof stelt voorop dat een drietal niveaus van persoonlijke staat van elkaar moeten worden onderscheiden.

De persoonlijke staat zoals die volgt uit de wet

Het eerste niveau is de persoonlijke staat zoals die volgt uit de wet. Tussen partijen is niet in geschil dat de persoonlijke staat van [appellant] volgens de wet 'zoon van [de vader].' is, nu [appellant] staande het huwelijk van zijn moeder en [de vader]. is geboren. De persoonlijke staat volgens de wet kan slechts veranderen door een gegrondverklaring van de ontkenning van het vaderschap. Hiertoe staan [appellant] evenwel na de onherroepelijke beschikking van de Hoge Raad van 11 juli 2008 geen rechtsmiddelen meer ter beschikking. Zijn persoonlijke staat volgens de wet staat dan ook vast.

De persoonlijke staat zoals die volgt uit de geboorteakte

De persoonlijke staat die volgt uit de wet wordt vastgelegd in een akte. Met de akte van geboorte kan de staat volgens de wet worden bewezen. Blijkens de in eerste aanleg overgelegde geboorteakte is de persoonlijke staat van [appellant] volgens zijn geboorteakte eveneens die van zoon van [de vader]. De persoonlijke staat van [appellant] volgens zijn geboorteakte stemt derhalve overeen met de persoonlijke staat van [appellant] volgens de wet. Dat de akte overigens onjuist is, is gesteld noch gebleken. De stelling van [appellant] dat de vermelding van [de vader]. als vader van [appellant] in de geboorteakte vals is passeert het hof, nu de ten tijde van de geboorte van [appellant] geldende vaderschapsregel immers met zich meebracht dat [de vader]. werd aangemerkt als de juridische vader van [appellant] en als zodanig in de geboorteakte diende te worden vermeld.

De persoonlijke staat die men bezit

Bij het ontbreken van een persoonlijke staat volgens de wet, dan wel een discrepantie tussen de persoonlijke staat volgens de wet en de persoonlijke staat zoals die volgt uit de geboorteakte, bezit men ook een staat. Bezit van staat kan worden afgeleid uit de wijze waarop iemand met een zekere duurzaamheid aan het maatschappelijk verkeer deelneemt en die er naar zijn uiterlijke vorm op duidt dat hij in een bepaalde familiebetrekking tot iemand staat (HR 7 november 2003, NJ 2004, 98, m.nt. SW).

De beoordeling

Naar het oordeel van het hof kan van een betwisting van staat als bedoeld in artikel 1:209 BW in casu geen sprake zijn. Het hof neemt daartoe in aanmerking dat de staat van [appellant] zowel volgens de wet als volgens zijn geboorteakte die van 'zoon van [de vader].' is. Slechts indien er een discrepantie zou bestaan tussen de persoonlijke staat van [appellant] volgens de wet en de persoonlijke staat van [appellant] volgens zijn geboorteakte, kan sprake zijn van een betwisting van staat. Het bezit van staat zou in casu ook uitsluitend in dat geval een rol van betekenis spelen in de beoordeling van het verzoek. Deze systematiek is naar het oordeel van het hof in overeenstemming met het uitgangspunt dat een kind in beginsel slechts één juridische vader kan hebben.

Anders dan [appellant] stelt, biedt naar het oordeel van het hof artikel 1:209 BW - naast de procedure voor de ontkenning van het vaderschap van artikel 1:200 BW - aan een kind geen mogelijkheid om zijn persoonlijke staat volgens de wet aan te tasten, gelet op de wetsystematiek en de bedoeling van de wetgever.

Op grond van het voorgaande zal het verzoek van [appellant] om de betwisting van zijn afstamming volgens de geboorteakte gegrond te verklaren worden afgewezen.

[appellant] heeft verder verzocht de inroeping van zijn werkelijke staat als zoon van [de overledene] gegrond te verklaren en dit verzoek gebaseerd op artikel 1:211 BW. Het hof stelt voorop dat met het inroepen van staat in artikel 1:211 BW wordt gedoeld op de inroeping van de persoonlijke staat volgens de wet. Nu de persoonlijke staat van [appellant] volgens de wet vast staat, zoals overwogen onder rechtsoverweging 15, kan van een inroeping van staat geen sprake zijn. Het hof zal daarom ook [appellant]s verzoek om de inroeping van zijn werkelijke staat gegrond te verklaren, afwijzen.

Gelet op het voorgaande komt het hof niet toe aan de beoordeling van het verzoek van [appellant] om de Ambtenaar van de Burgerlijke Stand te Curaçao te bevelen om zijn geboorteakte te corrigeren.

De proceskosten

Het hof ziet geen aanleiding om, zoals door [appellant] en [geïntimeerde] verzocht, af te wijken van het gebruikelijke uitgangspunt terzake de proceskosten en zal de kosten van het geding daarom compenseren, in die zin dat ieder der partijen de eigen kosten draagt.

Slotsom

Op grond van het vorenstaande zal het hof beslissen als na te melden.