Hof Amsterdam, 11-12-2007, nr. 02/6570 DK

Op 21 november 2002 is bij de Douanekamer van het Gerechtshof te Amsterdam (hierna: de Douanekamer) een beroepschrift ingekomen van P en J , ingediend namens de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid L B.V. te T, belanghebbende. Het beroep is gericht tegen de uitspraak van het hoofd van de Belastingdienst/Grote ondernemingen/Douane A, de inspecteur, van 10 oktober 2002, kenmerk …, waarbij het bezwaar tegen de uitnodigingen tot betaling inzake de aangiften over de maanden november 2000 tot en met mei 2001 is afgewezen.

Van belanghebbende is door de griffier een griffierecht geheven van € 218. De inspecteur heeft een verweerschrift ingediend. Belanghebbende heeft op 16 juli 2003 een conclusie van repliek ingediend. De inspecteur heeft daarna een conclusie van dupliek ingezonden. Bij brief van 2 februari 2006 heeft belanghebbende aanvullende stukken ingezonden.

De mondelinge behandeling van de zaak heeft plaatsgevonden tijdens de zitting van de Douanekamer van 21 februari 2006. Namens belanghebbende zijn verschenen diens gemachtigde P en R. Namens de inspecteur zijn verschenen mr. J, mr. G en E. Partijen hebben ter zitting elk een pleitnota voorgedragen en exemplaren daarvan met bijbehorende bijlagen overhandigd aan de Douanekamer en de wederpartij. Beide partijen hebben kennis kunnen nemen van de bij de pleitnota van de wederpartij gevoegde bijlagen en zich daarover kunnen uitlaten. Beide pleitnota’s, met bijlagen worden tot de gedingstukken gerekend.

De Douanekamer heeft na afloop van de zitting, op verzoek van belanghebbende, het onderzoek heropend. Op 13 maart 2006 heeft belanghebbende nadere stukken ingediend waarop de inspecteur bij brief van 16 mei 2006 heeft gereageerd. De inspecteur heeft bij brief van 11 juli 2006 nadere stukken ingediend. Belanghebbende heeft bij brief van 17 juli 2006 nadere stukken ingediend.

Mede in verband met een gewijzigde samenstelling van de raadkamer heeft een nadere mondelinge behandeling van de zaak plaatsgevonden tijdens de zitting van de Douanekamer van 27 maart 2007. Namens belanghebbende is verschenen diens gemachtigde P. Namens de inspecteur zijn verschenen mr. N en G. Belanghebbende heeft ter zitting een pleitnota voorgedragen en exemplaren daarvan overgelegd aan de Douanekamer en aan de inspecteur. Deze pleitnota wordt tot de gedingstukken gerekend.

Op 19 oktober 2000 heeft E (hierna: E) van de douaneautoriteiten van het Verenigd Koninkrijk (hierna: VK) een bindende tariefinlichting (hierna: de eerste BTI) gekregen, met kenmerk …, voor een spelcomputer met de handelsbenaming “…”. De Britse douaneautoriteiten hebben het product ingedeeld onder post 9504 10 00 van het GDT. In de BTI is het product omschreven als:

“COMPUTER ENTERTAINMENT SYSTEM COMPRISES AN 128-BIT “EMOTION ENGINE” CENTRAL PROCESSING UNIT, A UNIX-LIKE OPERATING SYSTEM KERNAL, GRAPHICS CHIP, A MAIN MEMORY MODULE CONSISTING OF 32 MEGA-BYTE DRAM, A DVD (DIGITAL VERSATILE DISK)-ROM DRIVE, TWO USB CONNECTORS, AN I LINK CONNECTOR, A DRIVE BAY, TWO CONTROLLER PORTS, TWO MEMORY CARD SLOTS FOR USE WITH 8MB MEMORY CARDS (BUT NO MEMORY CARDS INCLUDED IN THE “SET”), AN AV MULTI-OUT CONNECTOR AND AN OPTICAL DIGITAL-OUT CONNECTOR. THE USB CONNECTORS ENABLE A STANDARD KEYBOARD, MOUSE, PRINTER ETC TO BE CONNECTED TO THE ENTERTAINMENT SYSTEM. AND THE DRIVE BAY ALLLOWS FOR A 3.5” HARD-DISC DRIVE AND ETHERNET ADAPTER. THE ETHERNET FUNCTION PERMITS BROADBAND INTERNET ACCESS VIA A CABLE AND ADSL MODEM ETC.”.

Als ingangsdatum wordt in deze BTI 19 oktober 2000 vermeld en als datum van aanvraag 30 augustus 2000.

De onder 2.1. vermelde BTI is onderwerp geweest van een procedure in het Verenigd Koninkrijk. E stelde zich op het standpunt dat de Britse douaneautoriteiten het product ten onrechte hadden ingedeeld onder post 9504 10 00 van het GDT en dat het product moest worden ingedeeld onder post 8471 49 90. Tijdens de hoger beroepsprocedure bij het VAT & Duties Tribunal te Londen stelden de douaneautoriteiten zich uiteindelijk alsnog op het standpunt dat de door SCEE voorgestane indeling onder post 8471 49 90 van het GDT diende te worden gevolgd.

Het VAT & Duties Tribunal heeft vervolgens op 5 juni 2001 de volgende uitspraak gedaan:

“Upon hearing (….) IT IS DIRECTED by consent:

Met dagtekening 12 juni 2001 hebben de Britse douaneautoriteiten E, onder verwijzing naar de uitspraak van 5 juni 2001 van het VAT & Duties Tribunal, het volgende medegedeeld:

“Please find enclosed an amended Binding Tariff Information (BTI) (…) in respect of the … . This has been amended in accordance with the Tribunal Direction dated 5 june (…). The start date of validity, remains 19 october 2000. (…)

As you are aware, the European Commission will shortly be publishing a Regulation which classifies the … to a different commodity code from that on the BTI.”

Bij de onder 2.4. vermelde mededeling is een BTI gevoegd (hierna: de tweede BTI), met kenmerk …, gedagtekend 12 juni 2001, waarop het onder 2.1 vermelde product wordt ingedeeld onder tariefpost 8471 49 90. De op deze BTI vermelde productomschrijving is identiek aan die van de eerste BTI afgegeven op 19 oktober 2000, vermeld onder 2.1. Als ingangsdatum van deze tweede BTI wordt ook 19 oktober 2000 vermeld en als datum van aanvraag 30 augustus 2000.

Naar aanleiding van een op 10 juli 2000 door de Europese Commissie vastgestelde indelingsverordening deelden de Britse douaneautoriteiten E mee dat de onder 2.5. vermelde tweede BTI wordt ingetrokken per 31 juli 2001. Het VAT & Duties Tribunal oordeelde op 15 oktober 2004 dat evenvermelde intrekking van de BTI terecht was geschied. De door E ter zake ingestelde beroepen hebben niet tot een ander resultaat geleid.

Belanghebbende behoort tot het concern waar E ook deel van uitmaakt. Zij heeft, voor zover hier van belang, in de periode november 2000 tot en met mei 2001 diverse aangiften voor het vrije verkeer gedaan van de onder 2.1. vermelde goederen, onder vermelding van tariefpost 9504 10 00 van het GDT. De inspecteur heeft de litigieuze uitnodigingen tot betaling uitgereikt, conform het standpunt dat de goederen onder tariefpost 9504 10 00 vallen, voor in totaal een bedrag van € 14.027.259,91.

Belanghebbende heeft ter zake van de over deze maanden uitgereikte uitnodigingen tot betaling tijdig bezwaarschriften ingediend. Voorts heeft belanghebbende op 5 juli 2001 met betrekking tot dezelfde periode verzocht om terugbetaling op de voet van artikel 236 van het Communautair douanewetboek (hierna: CDW).

In de onder 1.1. vermelde uitspraak staat onder meer het volgende vermeld:

“Ontvankelijkheid van uw bezwaar

(…) De bezwaarschriften zijn derhalve tijdig ingediend.

Tevens heeft belanghebbende een verzoek om teruggaaf ingediend op 5 juli 2001 dat deze bezwaarschriften over de periode november 2000 tot en met mei 2001 omvat. Ik behandel het verzoek om teruggaaf als zijnde een onderdeel van de hierboven genoemde bezwaarschriften. (…)

Samenvoegen uitspraken

Door belanghebbende zijn meerdere bezwaarschriften ingediend, die allen bovendien hetzelfde geschilpunt betreffen. Daarom maak ik gebruik van de in artikel 25, lid 7 Algemene wet inzake rijksbelastingen vermelde bevoegdheid en zal ik de uitspraken vervatten in één geschrift.

Beoordeling van het bezwaar

Geldigheid BTI

Op basis van artikel 12, lid 2, tweede volzin CDW bindt een BTI de douaneautoriteiten slechts ten aanzien van goederen waarvoor de douaneformaliteiten worden vervuld na de datum waarop de inlichtingen door de autoriteiten is verstrekt. (…) De eerste BTI is geldig vanaf 19 oktober 2000 en de tweede BTI is geldig vanaf 13 juni 2001. Ook al staat op de tweede BTI een ingangsdatum van 19 oktober 2000, dan nog is deze pas vanaf 13 juni 2001 geldig gelet op het gestelde in artikel 12, lid 2, tweede volzin CDW.

Recht op teruggaaf

Op grond van artikel 236 CDW wordt overgegaan tot terugbetaling/kwijtschelding van rechten bij invoer wanneer wordt vastgesteld dat het bedrag van de rechten op het tijdstip van betaling/boeking niet wettelijk verschuldigd is.

Omdat aan de BTI van 12 juni 2001 géén rechtsgevolgen kunnen worden verbonden die liggen vóór de datum waarop die inlichting door de autoriteit is verstrekt, is er door de Nederlandse douane ter zake van het in het vrije verkeer brengen van de … in de periode oktober 2000 tot en met 12 juni 2001 niet meer geheven dan wettelijk mocht worden geïnd. Voor terugbetaling op grond van artikel 236 CDW bestaat daarom geen grond.

(…)

Beslissing

Gelet op het bovenstaande besluit ik het bezwaar af te wijzen.

(…)

Beroep

Als u het niet eens bent met deze beslissing op het bezwaarschrift, dan kunt u tegen deze uitspraak beroep instellen bij de rechter. In dat geval moet u binnen zes weken na de dagtekening van de uitspraak een beroepschrift indienen bij de Douanekamer van het Gerechtshof te Amsterdam (…).”

Tot de stukken behoort een overeenkomst van 1 april 1997 tussen E en belanghebbende, in de overeenkomst aangeduid als E, waarin voor zover hier van belang het volgende is opgenomen:

In geschil is of de litigieuze uitnodigingen tot betaling terecht aan belanghebbende zijn uitgereikt.

Het geschil spitst zich daarbij toe op het antwoord op de volgende vragen:

De tweede BTI, afgegeven op 12 juni 2001, is geldig vanaf 19 oktober 2000. De eerste BTI, te weten die welke is afgegeven op 19 oktober 2000, is ongeldig verklaard en deze ongeldigverklaring heeft terugwerkende kracht tot de datum van afgifte.

De douaneautoriteit van het Verenigd Koninkrijk had de verplichting de juridische gevolgen van de eerste BTI ongedaan te maken en aan deze verplichting heeft zij voldaan door de afgifte van de tweede BTI.

Blijkens jurisprudentie van het Hof van Justitie zijn ex tunc maatregelen ter implementatie van een vonnis toegestaan. Artikel 12 van het CDW staat het ex tunc vervangen van een ongeldig verklaarde BTI niet in de weg.

De tweede BTI, afgegeven op 12 juni 2001, is bindend voor de Nederlandse douaneautoriteiten.

Het verzoek om terugbetaling is ten onrechte afgewezen.

Tijdens de mondelinge behandeling van 21 februari 2006 heeft belanghebbende, zakelijk weergegeven, het volgende toegevoegd:

Voor de vraag of de tweede BTI rechtsgeldig is, is niet relevant wat de indeling van het goed moet zijn. De stelling van de inspecteur dat belanghebbende geen rechthebbende is van de tweede BTI en dat zij daarom geen beroep kan doen op deze BTI is nieuw. Naar de juistheid van deze stelling valt op dit moment geen onderzoek te doen. Belanghebbende is er niet mee akkoord gegaan dat de behandeling van het verzoek om terugbetaling opgeschort zou worden tijdens de behandeling van het bezwaar.

Belanghebbende doet op eigen naam aangifte.

Het goed moet worden ingedeeld onder post 8471. Relevant is de fysieke toestand van het goed.

Het klopt dat er geen beschikking is genomen ter zake van het verzoek om terugbetaling. Wellicht kan de uitspraak op bezwaar geacht worden die beschikking te bevatten.

In de nadere stukken ingediend na de heropening van het vooronderzoek heeft belanghebbende, kort en zakelijk weergegeven, het volgende opgemerkt. Belanghebbende maakt deel uit van hetzelfde concern als E en handelde als vertegenwoordiger van E. In dit verband zij verwezen naar de overeenkomst gesloten tussen haar en E van 1 april 1997. De inspecteur was er voorts van op de hoogte dat belanghebbende optrad als vertegenwoordiger van E. Belanghebbende is derhalve gerechtigd zich te beroepen op de aan SCEE verstrekte tweede BTI op 12 juni 2001.

Tijdens de mondelinge behandeling van 27 maart 2007 heeft belanghebbende, zakelijk weergegeven, het volgende toegevoegd.

De intrekking van de tweede BTI van 12 juni 2001 is inmiddels onherroepelijk komen vast te staan. In de tweede BTI is uitdrukkelijk opgenomen dat deze in werking treedt op 19 oktober 2000 en dat deze in zoverre terugwerkende kracht heeft. Belanghebbende beroept zich op paragraaf 2.6.1. van het Handboek Douane waarin staat dat als een importeur verwijst naar een geldige BTI waarvan hij niet de rechthebbende is, terwijl hij aangifte doet voor precies dezelfde goederen als die in de BTI omschreven dat dan de indeling toch moet overeenstemmen met die in de BTI. Belanghebbende concludeert dat zij een beroep kan doen op de tweede BTI van 12 juni 2001.

De eerste BTI, afgegeven op 19 oktober 2000, heeft bestaan en werkt tot 12 juni 2001. De stelling dat deze geacht moet worden nooit te hebben bestaan is onjuist.

De tweede BTI is ten onrechte met terugwerkende kracht verleend. Deze BTI voldoet niet aan de formele eisen en is derhalve niet geldig. Zo aan deze tweede BTI rechtskracht toekomt dan is dat op zijn vroegst met ingang van 12 juni 2001.

Een uitspraak van een nationale rechter kan niet tot gevolg hebben dat een BTI haar geldigheid verliest. De eerste BTI bestond ook nog na de uitspraak van de Britse rechter.

Het Tribunal heeft geen uitspraak gedaan. Zo al gesteld kan worden dat er uitspraak is gedaan dan acht de inspecteur zich niet gebonden aan een uitspraak van een buitenlands rechtscollege.

De goederen dienen te worden ingedeeld onder tariefpost 9504 10 00 van het GDT.

Het verzoek om terugbetaling is terecht afgewezen.

Ter zitting van 21 februari 2006 heeft de inspecteur, zakelijk weergegeven, het volgende verklaard :

Belanghebbende is geen rechthebbende van de tweede BTI en kan reeds om die reden geen beroep doen op deze BTI. Belanghebbende heeft op eigen naam en voor eigen rekening aangifte gedaan van de goederen. Met betrekking tot het beleid van de Douane zoals neergelegd in het Handboek Douane dat ook derden een beroep op een BTI kunnen doen geldt dat dit kan als de BTI de juiste indeling bevat. In casu is de tweede BTI niet rechtsgeldig en dan kan daar geen beroep op worden gedaan. Elke entiteit binnen een concern dient zijn eigen BTI aan te vragen.

Het goed kwalificeert als een videospelmachine. Dat blijkt ook uit de presentatie van het goed en uit de wijze waarop het wordt aangeboden. Het goed moet derhalve worden ingedeeld onder post 9504.

Het klopt dat er geen beschikking genomen is ter zake van het verzoek om terugbetaling van belanghebbende. Belanghebbende ging hiermee akkoord.

In de nadere stukken ingediend na de heropening van het vooronderzoek, heeft de inspecteur, kort en zakelijk weergegeven, het volgende opgemerkt.

Hoezeer belanghebbende ook gemachtigd is E te vertegenwoordigen, zij heeft de maandaangiften niet gedaan als direct dan wel indirect vertegenwoordiger van E in de zin van artikel 5 van het CDW. Zij heeft de aangiften op eigen naam en voor eigen rekening gedaan. Belanghebbende heeft zich ten tijde van het doen van de aangiften niet beroepen op de eerste BTI van E.

Belanghebbende is geen rechthebbende van de tweede BTI. Artikel 10, eerste lid, van de Uitvoeringsverordening CDW (hierna: UCDW) bepaalt dat naast de rechthebbende ook de personen genoemd in artikel 5 en artikel 64 van het CDW een beroep kunnen doen op een BTI. Daarmee worden die personen echter nog geen rechthebbende op die BTI. Die personen krijgen niet de bijzondere bevoegdheden en rechten van een rechthebbende en er ontstaat ook geen gebondenheid van de douane aan die BTI jegens die personen. Paragraaf 2.6.1. van het Handboek Douane deel 1, onderdeel 4.10.00 is slechts een toelichting op artikel 10, eerste lid, van de UCDW.

Ter zitting van 27 maart 2007 heeft de inspecteur zakelijk weergegeven het volgende verklaard.

Belanghebbende is geen rechthebbende van de tweede BTI van 12 juni 2001. Deze BTI is niet rechtsgeldig afgegeven en bevat een onjuiste goederencode.

Voor wat betreft het beroep dat belanghebbende doet op het Handboek Douane geldt dat ik mijn stelling dat het Handboek Douane niet moet worden gevolgd ingeval dit strijdig is met het communautaire recht intrek. Gelet op het Handboek Douane kunnen ook niet rechthebbenden een beroep doen op een afgegeven BTI. Op het Handboek Douane kan in beginsel een beroep worden gedaan. In casu geldt echter dat de desbetreffende passage uit het Handboek Douane niet van toepassing is nu sprake is van een ongeldige BTI. Ingeval sprake was van een rechtsgeldige BTI had belanghebbende daar een beroep op kunnen doen. Niet in geschil is dat belanghebbende dezelfde goederen heeft ingevoerd als vermeld in de BTI. Ingeval de in de BTI vermelde goederencode niet deugt kan door een niet-rechthebbende nimmer een beroep op de BTI worden gedaan. Normaal gesproken zal een BTI de juiste goederencode bevatten en dan kunnen derden een beroep doen op die BTI. De reikwijdte van de passage is dus beperkt.

De Douanekamer acht termen aanwezig voor een veroordeling van de inspecteur in de kosten van het geding als bedoeld in artikel 8:75 van de Algemene wet bestuursrecht. Ingevolge artikel 2, eerste lid, aanhef en onderdeel a, van het Besluit proceskosten bestuursrecht stelt de Douanekamer het bedrag van deze kosten overeenkomstig het in de bijlage van het Besluit opgenomen tarief op 3,5 (beroepschrift, repliek, verschijnen ter zitting, schriftelijke inlichtingen, nadere zitting) x 1,5 (gewicht van de zaak) x € 322 = € 1.690,50.

De Douanekamer: