CRvB, 26-08-2009, nr. 08/1303 ZFW, nr. 08/1703 AOW, nr. 08/1714 ZFW, nr. 08/1717 ZFW, nr. 08/1718 ZFW, nr. 08/1721 ZFW, nr. 09/501 ZFW, nr. 09/502 ZFW, nr. 09/504 ZFW

De Raad merkt allereerst op dat Nederland tot 1 januari 2006 in de Zfw een stelsel van verplichte ziektekostenverzekering kende voor werknemers met een inkomen beneden een inkomensgrens, die in 2005 € 33.000,- per jaar bedroeg. Niet-werknemers en personen met een inkomen boven deze grens dienden zich particulier te verzekeren tegen ziektekosten. Daarnaast bestond (en bestaat) de AWBZ), die tot doel heeft de gehele bevolking te verzekeren tegen het risico van bijzondere ziektekosten. Het gaat daarbij met name om risico's die niet via de Zfw (thans: de Zvw) of een particuliere verzekering zijn gedekt, zoals verblijf in inrichtingen, instellingen voor gehandicapten, e.d. Ingevolge de AWBZ zijn alle ingezetenen van Nederland verzekerd.

Buiten Nederland en binnen de EU wonende personen die een Nederlandse WAO-uitkering of een AOW-pensioen ontvingen, bleven of werden vóór 1 januari 2006 onder omstandigheden verzekerd krachtens de Zfw. Personen die een WAO-uitkering ontvingen, waren verzekerd ingevolge de Zfw, tenzij hun uitkering was gebaseerd op het maximumdagloon en zij een aanvullende uitkering ontvingen. AOW-gerechtigden en vervroegd gepensioneerden werden slechts als verplicht verzekerd krachtens de Zfw aangemerkt als zij vóór de toekenning van het pensioen — enige tijd — verplicht verzekerd waren. Indien voor deze personen sprake was van een verplichte verzekering krachtens de Zfw, werd tevens verplichte verzekering krachtens de AWBZ aangenomen.

Tot 1 januari 2006 was Vo 1408/71 wat de ziektekosten betreft uitsluitend van toepassing op ziekenfondsverzekerden, omdat alleen op die groep het totaal van de Nederlandse wettelijke ziektekostenverzekering AWBZ en Zfw van toepassing was.

Met de invoering van de Zvw op 1 januari 2006 is het totaal van de wettelijke ziektekostenverzekering van toepassing op iedereen die in Nederland woont en werkt, derhalve ook op de voorheen particulier verzekerden. Het onderscheid tussen een ziekenfondsverzekering en een particuliere verzekering is hiermee komen te vervallen. Personen die buiten Nederland wonen, kunnen niet meer verzekerd zijn voor de AWBZ en de Zvw, omdat zij niet voldoen aan de in die verzekeringen geldende voorwaarde dat zij in Nederland moeten wonen of werken. Als gevolg van de uitbreiding van de groep verzekerden in de Zvw is Vo 1408/71 wat de ziektekosten betreft vanaf 1 januari 2006 ook van toepassing op onder meer rechthebbenden op Nederlandse wettelijke ouderdomspensioenen en arbeidsongeschiktheidsuitkeringen die voorheen particulier verzekerd waren voor de ziektekosten (alsmede hun gezinsleden) en die in een EU-lidstaat, een lidstaat van de Europese Economische Ruimte of een verdragsland wonen.

Ingevolge de artikelen 28 en 28bis van Vo 1408/71 hebben deze personen recht op verstrekkingen in hun woonland, voor rekening van het pensioenland, aangezien zij dat recht ook ingevolge een wettelijke regeling zouden hebben gehad, indien zij in Nederland zouden hebben gewoond. Om aanspraak te maken op verstrekkingen in het woonland dient de betrokkene zich aan te melden bij Cvz en zich vervolgens in te schrijven bij het plaatselijke ziekenfonds met het door Cvz verstrekte E-121formulier. In de Zvw is geregeld dat Cvz is belast met het nemen van beschikkingen over de heffing en de inning van de bijdrage die betrokkenen verschuldigd zijn voor de kosten van zorg. De wet voorziet in de mogelijkheid dat de bijdrage wordt ingehouden door de pensioenfondsen op het pensioeninkomen. Tot 1 augustus 2008 deden de pensioenfondsen dit op eigen naam en titel. In de zaken waarop dit verzoek betrekking heeft, is op grond daarvan de verschuldigde bijdrage op de in geschil zijnde data door de Sociale verzekeringsbank op eigen naam en titel ingehouden op het AOW-pensioen. Vanaf 1 augustus 2008 doen de pensioenfondsen dit in opdracht van, en dus namens, Cvz.

Artikel 69 van de Zvw luidt sinds 1 augustus 2008, voor zover hier van belang, als volgt:

Artikel 6.3.1, eerste lid, van de Regeling zorgverzekering luidt als volgt:

Artikel 6.3.2, eerste lid, van de Regeling zorgverzekering luidt als volgt

Artikel 2.5.2 van de Invoerings- en aanpassingswet Zorgverzekeringswet luidt, voor zover hier van belang, als volgt:

Een overeenkomst met betrekking tot de verzekering van geneeskundige zorg of de kosten daarvan, gesloten voor of met een in het buitenland wonende verzekerde die met toepassing van een verordening van de Raad van de Europese Gemeenschappen dan wel toepassing van zodanige verordening krachtens de overeenkomst betreffende de EER of een verdrag inzake sociale zekerheid recht heeft op zorg of vergoeding van de kosten daarvan, zoals voorzien in de wetgeving over de verzekering voor zorg van het woonland, vervalt met ingang van 1 januari 2006, voor zover aan de overeenkomst rechten kunnen worden ontleend, gelijkwaardig aan die, welke vanaf dat tijdstip met toepassing van zodanige verordening of verdrag aan de betrokkene toekomen, mits de verzekerde voor 1 mei 2006 heeft voldaan aan de verplichting tot aanmelding bij het College zorgverzekeringen ingevolge artikel 69 van de Zorgverzekeringswet.

Artikel 28 van Vo 1408/71 luidt als volgt:

Artikel 28bis van Vo 1408/71 luidt als volgt:

Indien de rechthebbende op een pensioen of rente, verschuldigd krachtens de wettelijke regeling van een Lid-Staat, of op pensioenen of renten, verschuldigd krachtens de wettelijke regelingen van twee of meer Lid-Staten, woont op het grondgebied van een Lid-Staat waaraan de wettelijke regeling voor het recht op verstrekkingen geen voorwaarden stelt inzake de verzekering of de arbeid en krachtens de wettelijke regeling waarvan geen pensioen of rente verschuldigd is, komen de aan hem en aan zijn gezinsleden verleende verstrekkingen voor rekening van het overeenkomstig artikel 28, lid 2 bepaalde orgaan van een van de ter zake van pensioenen bevoegde Lid-Staten, voor zover de betrokken rechthebbende en zijn gezinsleden recht zouden hebben op deze verstrekkingen krachtens de wettelijke regeling die wordt toegepast door het bedoelde orgaan indien zij woonden op het grondgebied van de Lid-Staat waar dit orgaan is gevestigd.

Artikel 33, eerste lid, van Vo 1408/71 luidt als volgt:

Artikel 29 van Vo 574/72 luidt, voor zover hier van belang, als volgt:

Bijlage VI, onder R, onder 1a en b, van Vo 1408/71 luidt als volgt:

De Raad onderschrijft niet het standpunt van appellanten [appellant 1], [appellant 2], [appellant 3] en [appellant 4] dat de bijdrage, bedoeld in artikel 69 van de Zvw, moet worden aangemerkt als een belasting. De Raad stelt daarbij voorop dat de Zvw zelf de bijdrage niet als een belasting kwalificeert. Op grond van artikel 33 van Vo 1408/71 is Nederland bevoegd een bijdrage te heffen overeenkomstig zijn eigen wetgeving. Het gaat derhalve om een bijdrage in de zin van Vo 1408/71 die is geconcretiseerd in de Nederlandse wetgeving. Een dergelijke bijdrage moet naar het oordeel van de Raad, mede gelet op de arresten van het Hof van 15 februari 2000 in de zaken C-34/98 en C-169/98 (Commissie-Frankrijk), worden gekwalificeerd als een sociale bijdrage bestemd voor de financiering van (een deel van) het Nederlandse sociale zekerheidsstelsel. De bijdragen worden immers toegevoegd aan het Zorgverzekeringsfonds, waaruit Nederland de kosten in verband met de Zvw op grond van internationale verdragen betaalt. Nu geen sprake is van een belasting, komt de Raad aan bespreking van hetgeen in dit verband verder is aangevoerd niet toe.

De Raad ziet zich in dit verband allereerst gesteld voor de — prealabele — vraag naar de verhouding tussen titel II en titel III van Vo 1408/71 en meer in het bijzonder voor de vraag naar de betekenis van artikel 13, tweede lid, aanhef en onder f, van Vo 1408/71, waarin is bepaald dat op post-actieven zoals appellanten de wettelijke regeling van het woonland van toepassing is.

De Raad wijst op de arresten van het Hof van 11 november 2004 in de zaak C-372/02 (Adanez-Vega) en 3 mei 2001 in de zaak C-347/98 (Commissie- België). In deze arresten heeft het Hof al overwogen dat de bepalingen in titel II van Vo 1408/71, die betrekking hebben op de vaststelling van de toepasselijke wettelijke regeling, een volledig stelsel van collisieregels vormen, zodat de nationale wetgevers niet meer bevoegd zijn om de draagwijdte en de toepassingsvoorwaarden van hun nationale wettelijke regeling terzake te bepalen met betrekking tot personen die eraan onderworpen zijn, en met betrekking tot het grondgebied waarbinnen de nationale bepalingen effect sorteren. Daarbij heeft het Hof erop gewezen dat in bepaalde domeinen echter uitzonderingen bestaan op deze algemene aanknopingsregels. Uit het stelsel van Vo 1408/71 volgt volgens het Hof dat de toepassing van bijzondere aanknopingsregels vooronderstelt dat de toe te passen wettelijke regeling vooraf overeenkomstig de bepalingen van titel II wordt vastgesteld. Vervolgens moet worden nagegaan of de bijzondere aanknopingsregels in titel III voorzien in de toepassing van een andere wettelijke regeling.

Appellanten zijn in ieder geval vanaf 1 januari 2006 niet langer onderworpen aan de Nederlandse sociale verzekeringswetgeving. Dit betekent dat op grond van artikel 13, tweede lid, aanhef en onder f, van Vo 1408/71 op hen in beginsel de sociale verzekeringswetgeving van hun woonland van toepassing is. In de artikelen 28 en 28bis van Vo 1408/71 is echter een bijzondere regeling ten aanzien van de aanspraak op verstrekkingen krachtens de ziektekostenverzekering voor pensioen- of rentetrekkers opgenomen. Deze bepalingen moeten naar het oordeel van de Raad worden aangemerkt als bijzondere aanknopingsregels als hiervoor bedoeld in titel III van Vo 1408/71, voor personen zoals appellanten, ten aanzien van de aanspraak op ziektekosten en verstrekkingen. Dit betekent dat artikel 13, tweede lid, aanhef en onder f, van Vo 1408/71 niet in de weg staat aan het van toepassing zijn van de artikelen 28 en 28bis van Vo 1408/71 en daarmee evenmin aan de verbindendheid van artikel 69 van de Zvw.

De Raad stelt vervolgens vast dat appellanten allen ‘pensioen- of rentetrekkers’ zijn als bedoeld in de artikelen 28 en 28bis van Vo 1408/71, die uitsluitend een pensioen of rente ontvangen krachtens de Nederlandse wettelijke regelingen hieromtrent en die wonen in een andere lidstaat van de EU. Ingevolge deze artikelen hebben appellanten recht op prestaties inzake ziektekosten ingevolge de wettelijke regelingen van de lidstaat op het grondgebied waarvan zij wonen, nu zij als ze in Nederland zouden wonen recht zouden hebben op prestaties ingevolge de Zvw en de AWBZ. Partijen verschillen er niet over van mening dat appellanten — in beginsel — deze aanspraken hebben in hun woonland. Het geschil tussen partijen spitst zich toe op de vraag of appellanten ervoor kunnen kiezen geen gebruik te maken van deze aanspraken en zo ja, of dan wel of niet een bijdrage als bedoeld in artikel 33 van Vo 1408/71 op hun pensioen of rente kan worden ingehouden.

Uit hetgeen onder 3.5.3 is overwogen vloeit reeds voort dat artikel 28 van Vo 1408/71 een bijzondere regeling bevat om in het geval van pensioen- of rentetrekkers die in een andere lidstaat wonen dan de lidstaat die het pensioen of de rente verschuldigd is, te kunnen uitmaken welk orgaan de in dat artikel bedoelde prestaties moet verlenen en welke wetgeving daarop van toepassing is. De Raad verwijst hierbij met name naar het arrest van het Hof van 10 januari 1980 in de zaak 69/79 (Jordens-Vosters) en naar het arrest Van der Duin. De in Vo 1408/71 gekozen systematiek om voor situaties als hier aan de orde een bijzondere regeling te treffen, waarbij dwingend is omschreven welk land de prestaties aan betrokkenen dient te verstrekken en ten laste van welk ander land, lijkt een keuzerecht als door appellanten bepleit uit te sluiten.

Voorts wijst de Raad erop dat in Vo 1408/71 voor enkele specifieke situaties, zoals in de artikelen 17bis en 71, eerste lid, aanhef en onder b, van Vo 1408/71, wel is voorzien in een keuzerecht voor bepaalde betrokkenen ten aanzien van de toepasselijke wetgeving. In die gevallen is dat keuzerecht steeds uitdrukkelijk neergelegd en uitgewerkt in die artikelen. In de artikelen 28 en 28bis van Vo 1408/71 is in elk geval niet een zodanig verwoord keuzerecht neergelegd. Verder heeft Cvz verwezen naar rechtsoverweging 42 in het arrest van het Hof van 5 maart 1998 in de zaak C-160/96 (Molenaar), waarin is overwogen dat het bieden van de keuze aan een migrerend werknemer om bij voorbaat afstand te doen van de voordelen van — onder meer — artikel 28 van Vo 1408/71 niet voortvloeit uit het EG-Verdrag, noch uit Vo 1408/71. Dit alles lijkt er niet op te wijzen dat daadwerkelijk is beoogd een keuzerecht te geven aan personen zoals appellanten.

Anderzijds hebben appellanten gewezen op artikel 29 van Vo 574/72, waarin is bepaald dat de pensioen- of rentetrekker, om in het woonland in aanmerking te komen voor verstrekkingen krachtens de artikelen 28 en 28bis van Vo 1408/71, verplicht is zichzelf en zijn eventuele gezinsleden in te schrijven bij het orgaan van het woonland onder overlegging van een E-121 verklaring van het pensioenland. In het arrest Van der Duin heeft het Hof in rechtsoverweging 40 voorts overwogen dat wanneer de rechthebbenden op een pensioen of rente en leden van hun gezin onder de regeling van artikel 28 van Vo 1408/71 zijn gaan vallen doordat zij zich overeenkomstig artikel 29 van Vo 574/72 hebben ingeschreven bij het orgaan van de woonplaats, deze rechthebbenden voor zichzelf en hun gezinsleden recht hebben op verstrekkingen. Deze formulering van het Hof lijkt erop te wijzen dat de inschrijving bij het orgaan van de woonplaats constitutief is voor de toepasselijkheid van de artikelen 28 en 28bis van Vo 1408/71, hetgeen zou impliceren dat betrokkenen in die zin een keuzerecht hebben dat zij, door zich — vooralsnog — niet bij dit orgaan in te schrijven, kunnen beïnvloeden of en zo ja wanneer de artikelen 28 en 28bis van Vo 1408/71 op hen van toepassing worden.

Onduidelijk is derhalve of het Hof met de gebezigde formulering in het arrest Van der Duin, bezien in samenhang met artikel 29 van Vo 574/72, daadwerkelijk heeft beoogd aan te geven dat pensioen- en rentetrekkers zoals appellanten een keuzerecht hebben als hiervoor bedoeld.

Met deze onduidelijkheid over het keuzerecht hangt samen de vraag of het feit dat appellanten (althans enkelen van hen) zich niet hebben gemeld bij het orgaan van hun woonplaats, ertoe moet leiden dat geen bijdrage als bedoeld in artikel 69 van de Zvw op hun pensioen of rente kan worden ingehouden. De Raad stelt ten aanzien van dit geschilpunt vast dat Cvz in zoverre voldoet aan de voorwaarden genoemd in artikel 33 van Vo 1408/71 voor het heffen van een bijdrage, dat Nederland een pensioen of rente is verschuldigd waarop ingevolge de Zvw voor ingezetenen van Nederland premies ingehouden dienen te worden ter dekking van ziektekosten. Appellanten hebben verdedigd dat zij niet voldoen aan de nadere voorwaarde in dit artikel dat in het woonland prestaties dienen te zijn verleend voor rekening van een Nederlands orgaan. Zolang appellanten zich niet hebben gemeld bij het orgaan van het woonland, kan volgens hen geen sprake zijn van het verlenen van prestaties door het woonland voor rekening van het pensioenland.

Appellanten stellen zich aldus op het standpunt dat artikel 33 van Vo 1408/71 zo moet worden uitgelegd dat Nederland alleen een bijdrage kan heffen van personen die de Staat der Nederlanden ook daadwerkelijk geld kosten. Er bestaat volgens hen geen enkele rechtvaardiging voor de gedachte dat Nederland een bijdrage zou mogen heffen over perioden waarin de kosten voor de verstrekkingen niet ten laste van Nederland komen. Cvz is daarentegen van opvatting dat artikel 33 van Vo 1408/71 niet doelt op de daadwerkelijk in rekening gebrachte kosten van prestaties, maar op de eventueel in rekening te brengen prestaties. Daarbij is erop gewezen dat de onwenselijke situatie zou kunnen ontstaan dat iedere verdragsgerechtigde ervoor zou kunnen kiezen zich voorlopig niet in te schrijven in het woonland. Op het moment dat de betrokkene zorg nodig heeft, kan hij zich immers altijd nog inschrijven en zal hij vanaf dat moment een bijdrage verschuldigd zijn. Aldus zou de solidariteit binnen het sociaal verzekeringssysteem worden ondermijnd.

De Raad concludeert dat vooralsnog niet volstrekt duidelijk is hoe artikel 33 van Vo 1408/71 moet worden uitgelegd. Het is naar het oordeel van de Raad alleszins aannemelijk te achten dat de bevoegdheid een bijdrage in te houden, in ieder geval betrekking heeft op iedereen die — voor zover hier van belang — krachtens de artikelen 28 en 28bis van Vo 1408/71 in beginsel recht heeft op prestaties in het woonland en niet alleen van degenen die daadwerkelijk zodanige prestaties hebben (of willen) ontvangen. Onduidelijk is echter of ook van personen die zich — al dan niet welbewust — niet hebben ingeschreven bij het orgaan van hun woonland een bijdrage kan worden ingehouden. Aan deze personen kunnen en zullen door het woonland immers (vooralsnog) geen prestaties worden verleend. Onder die omstandigheden zou kunnen worden verdedigd dat niet is voldaan aan alle voorwaarden voor toepassing van artikel 33 van Vo 1408/71.

Ten slotte heeft Cvz in dit verband nog verwezen naar Bijlage VI bij Vo 1408/71, onder R, 1a en b. De Raad ziet echter niet dat daaruit kan worden afgeleid dat Cvz ook bevoegd is een bijdrage te heffen als een betrokkene zich niet heeft gemeld bij het orgaan van het woonland.

De hiervoor weergegeven omstandigheden en overwegingen geven de Raad aanleiding een vraag voor te leggen aan het Hof met betrekking tot de uitleg van de artikelen 28, 28bis en 33 van Vo 1408/71, het bepaalde in Bijlage VI bij Vo 1408/71, onder R, 1a en b, en artikel 29 van Vo 574/72.

Indien de eerste vraag bevestigend wordt beantwoord, dient vervolgens te worden beoordeeld of het inhouden van een bijdrage van appellanten op grond van artikel 69 van de Zvw en artikel 33 van Vo 1408/71 een belemmering vormt van het vrij verkeer van werknemers dan wel het recht van burgers van de EU vrij te reizen en te verblijven in een andere lidstaat, bedoeld in de artikelen 39 en 18 EG.

De Raad stelt in dit verband voorop dat, sinds de introductie (met terugwerkende kracht tot 1 januari 2006) van de woonlandfactor, een eventuele belemmering van het vrij verkeer als gevolg van de hoogte van de bij vestiging in een andere lidstaat aan Nederland verschuldigde bijdrage voor de ziektekosten, in ieder geval niet (meer) lijkt te bestaan voor gepensioneerden en rentetrekkers die zich op en na 1 januari 2006 vanuit Nederland vestigen in een andere lidstaat. Vanaf die datum is iedere ingezetene van Nederland namelijk verplicht verzekerd voor de Zvw. Bij vestiging in een andere lidstaat is de bijdrage die zij vervolgens dienen te betalen krachtens artikel 69 van de Zvw, als gevolg van de gehanteerde woonlandfactor, in vrijwel alle lidstaten lager dan de voor ingezetenen in Nederland verschuldigde premies voor de Zvw.

Voor zover appellanten hebben betoogd dat de verschuldigde bijdrage hoger is dan gerechtvaardigd is te achten gelet op de aard en de omvang van de zorg die zij in het woonland kunnen ontvangen in vergelijking met de zorg die zij in Nederland zouden ontvangen, wijst de Raad erop dat Cvz in beginsel bevoegd is op grond van artikel 33 van Vo 1408/71 de volledige door de lidstaat Nederland te betalen bijdrage in te houden en dat reeds in belangrijke mate aan appellanten is tegemoet gekomen door de introductie van de woonlandfactor. Verder wijst de Raad erop dat Vo 1408/71 geen harmonisatie beoogt, maar uitsluitend een coördinatie van sociale wetgeving in de verschillende lidstaten. Dit betekent dat elke lidstaat zijn soevereiniteit behoudt om te komen tot een eigen nationale wetgeving op het gebied van de gezondheidszorg. Het Hof heeft al eerder tot uitdrukking gebracht dat het EG-Verdrag een werknemer of zelfstandige niet de waarborg biedt dat de verlegging van zijn werkzaamheden of woonplaats naar een andere lidstaat voor de sociale zekerheid neutraal is. Een dergelijke verplaatsing kan voor de betrokkene meer of minder voordelig of nadelig uitvallen en dergelijke gevolgen zijn in beginsel niet in strijd met het EG-verdrag (onder andere het arrest van 9 maart 2006 in zaak C-493/04, Piatkowski).

Tegelijkertijd moet de Raad vaststellen dat appellanten behoren tot een groep gepensioneerden en rentetrekkers die al in een andere lidstaat woonden toen de Zvw werd ingevoerd en zich vanaf hun migratie hadden ingesteld op het regelen van hun risico ter zake van ziektekosten door middel van — al dan niet aanvullende — particuliere verzekeringen. Voor deze groep kan de invoering van de Zvw ertoe leiden dat het voor hen minder aantrekkelijk is geworden om gebruik te (blijven) maken van hun recht om buiten Nederland vrij te reizen en te verblijven, enerzijds omdat zij (stellen) meer kosten (te) moeten maken voor de ziektekostenverzekering en anderzijds omdat zij (stellen) daarvoor andere — veelal mindere — zorg (te) zullen ontvangen. In zoverre lijkt er derhalve sprake van een overgangsprobleem specifiek voor de groep in een andere lidstaat wonende gepensioneerden die vóór 1 januari 2006 particulier verzekerd waren voor ziektekosten en op wie de Zfw toen niet van toepassing was.

Een dergelijke belemmering kan volgens vaste rechtspraak van het Hof uit het oogpunt van het gemeenschapsrecht slechts gerechtvaardigd zijn, indien zij is gebaseerd op objectieve overwegingen van algemeen belang die losstaan van de nationaliteit van de betrokken personen, en evenredig is aan het door het nationale recht rechtmatig nagestreefde doel. Door Cvz zijn weliswaar geen expliciete rechtvaardigingsgronden aangevoerd, maar voor zover een beperking van het vrij verkeer wordt aangenomen, lijkt de wens van de Nederlandse wetgever om te komen tot een ziektekostenverzekering voor alle ingezetenen van Nederland, ongeacht hun nationaliteit, als een op objectieve overwegingen van algemeen belang gebaseerde overweging te kunnen worden aangemerkt. Dat geldt eveneens voor de overweging dat uit het oogpunt van solidariteit binnen het sociaal verzekeringssysteem moet worden voorkomen dat iedere verdragsgerechtigde ervoor zou kunnen kiezen zich eerst in te schrijven in het woonland op het moment dat de betrokkene zorg nodig heeft (zodat pas vanaf dat moment een bijdrage verschuldigd zou zijn). Onduidelijk is echter of de gekozen regeling in artikel 69 van de Zvw, met name wat (de hoogte van) de in te houden bijdrage betreft ook indien geen inschrijving als bedoeld in artikel 29 van Vo 574/72 heeft plaatsgevonden, evenredig is te achten.

De Raad ziet derhalve aanleiding om ook met betrekking tot de betekenis van de artikelen 39 en 18 EG in deze zaken een vraag voor te leggen aan het Hof.