De wetgever wil het bovenmatig lenen bij de eigen vennootschap ontmoedigen. Daartoe is het volgende wetsvoorstel ingediend: Wet excessief lenen bij eigen vennootschap. De aanmerkelijk belanghouder die meer leent dan € 500.000, krijgt te maken met een fictief regulier voordeel. In het coalitieakkoord is opgenomen dat deze grens wordt verhoogd tot € 700.000. Dit moet nog worden aangepast in het lopende wetgevingsproces. Op 27 december 2022 is de Wet excessief lenen bij eigen vennootschap in de Staatscourant opgenomen.
Aanleiding voor Wet excessief lenen bij eigen vennootschap
Relatief veel aanmerkelijkbelanghouders lenen grote bedragen bij hun eigen vennootschap(pen). De wetgever vindt dit onwenselijk. Daarom heeft hij op 18 september 2018 een wetsvoorstel aangekondigd om paal en perk te stellen aan dit excessief lenen. Het wetsvoorstel is op 17 juni 2020 ingediend en heeft het parlementaire proces doorlopen. Op 27 december 2022 is de Wet excessief lenen bij eigen vennootschap in de Staatscourant opgenomen.
Hoofdlijnen wetsvoorstel
Het wetsvoorstel komt er kort gezegd op neer dat als de totale schuld aan de eigen vennootschap(pen) meer bedraagt dan € 700.000, de aanmerkelijkbelanghouder dit meerdere als inkomen uit aanmerkelijk belang in aanmerking moet nemen. Het bovenmatige deel van de schuld wordt namelijk aangemerkt als een fictief regulier voordeel. De maximumgrens van € 700.000 geldt voor de aanmerkelijkbelanghouder en zijn partner samen.
Het maakt niet uit waarvoor de aanmerkelijkbelanghouder de schulden gebruikt. De excessief-lenenmaatregel geldt dus ook in de situatie waarin sprake is van zogenoemde gedekte schulden, zoals schulden waar bijvoorbeeld door recht van hypotheek bezittingen tegenover staan die meer waard zijn dan de hoogte van de schuld.
Eigenwoningschulden aan de eigen vennootschap vallen onder voorwaarden buiten het bereik van de excessief-lenenmaatregel.
Anticiperen
De maatregel treedt naar verwachting op 1 januari 2023 in werking. Dit betekent dat aanmerkelijkbelanghouders tot uiterlijk 31 december 2023 (eerste peildatum) hebben om te anticiperen op het wetsvoorstel.
Kennisgroepstandpunt Belastingdienst van 20 juli 2023, KG:003:2023:4, Maximumbedrag excessief lenen en verkrijging krachtens erfrecht
Kennisgroepstandpunt Belastingdienst van 26 september 2023, KG:003:2023:7, Overgangsbepaling vereisten hypotheekrecht bij oversluiten eigenwoningschuld naar eigen vennootschap
Kennisgroepstandpunt Belastingdienst van 21 december 2023, KG:003:2023:11, Excessief lenen en eigenwoningschuld ingeval eigen woning en eigenwoningschuld beide behoren tot ondernemingsvermogen aanmerkelijkbelanghouder/IB-ondernemer
Kennisgroepstandpunt Belastingdienst van 21 december 2023, KG:003:2023:12, Winstrechtverplichting en excessief lenen
Kennisgroepstandpunt Belastingdienst 25 juni 2024, KG:003:2024:10, Excessief lenen en artikel 10a.23 Wet IB 2001
Kamerbrief van de Staatssecretaris van Financiën van 1 oktober 2021 met het verzoek tot aanhouden van de plenaire behandeling van het wetsvoorstel Excessief lenen bij de eigen vennootschap
Dr. Jeroen van Strien
Dr. Jeroen van Strien, Partner en Hoofd Bureau Vaktechniek Belastingadvies Newtone, universitair docent VU Amsterdam en Radboud Universiteit Nijmegen
Meer over dr. Jeroen van Strien
De wetgever wil het bovenmatig lenen bij de eigen vennootschap ontmoedigen. Daartoe is het volgende wetsvoorstel ingediend: Wet excessief lenen bij eigen vennootschap. De aanmerkelijk belanghouder die meer leent dan € 500.000, krijgt te maken met een fictief regulier voordeel. In het coalitieakkoord is opgenomen dat deze grens wordt verhoogd tot € 700.000. Dit moet nog worden aangepast in het lopende wetgevingsproces. Op 27 december 2022 is de Wet excessief lenen bij eigen vennootschap in de Staatscourant opgenomen.
Aanleiding voor Wet excessief lenen bij eigen vennootschap
Relatief veel aanmerkelijkbelanghouders lenen grote bedragen bij hun eigen vennootschap(pen). De wetgever vindt dit onwenselijk. Daarom heeft hij op 18 september 2018 een wetsvoorstel aangekondigd om paal en perk te stellen aan dit excessief lenen. Het wetsvoorstel is op 17 juni 2020 ingediend en heeft het parlementaire proces doorlopen. Op 27 december 2022 is de Wet excessief lenen bij eigen vennootschap in de Staatscourant opgenomen.
Hoofdlijnen wetsvoorstel
Het wetsvoorstel komt er kort gezegd op neer dat als de totale schuld aan de eigen vennootschap(pen) meer bedraagt dan € 700.000, de aanmerkelijkbelanghouder dit meerdere als inkomen uit aanmerkelijk belang in aanmerking moet nemen. Het bovenmatige deel van de schuld wordt namelijk aangemerkt als een fictief regulier voordeel. De maximumgrens van € 700.000 geldt voor de aanmerkelijkbelanghouder en zijn partner samen.
Het maakt niet uit waarvoor de aanmerkelijkbelanghouder de schulden gebruikt. De excessief-lenenmaatregel geldt dus ook in de situatie waarin sprake is van zogenoemde gedekte schulden, zoals schulden waar bijvoorbeeld door recht van hypotheek bezittingen tegenover staan die meer waard zijn dan de hoogte van de schuld.
Eigenwoningschulden aan de eigen vennootschap vallen onder voorwaarden buiten het bereik van de excessief-lenenmaatregel.
Anticiperen
De maatregel treedt naar verwachting op 1 januari 2023 in werking. Dit betekent dat aanmerkelijkbelanghouders tot uiterlijk 31 december 2023 (eerste peildatum) hebben om te anticiperen op het wetsvoorstel.
Documenten bij dit thema
Wetgeving
Artikel 4.13, lid 1, onderdeel f Wet IB 2001
Artikel 4.14a Wet IB 2001
Artikel 4.14b Wet IB 2001
Artikel 4.14c Wet IB 2001
Artikel 4.14d Wet IB 2001
Artikel 4.43, lid 3 Wet IB 2001
Artikel 10a.23 Wet IB 2001
Artikel 25c Invorderingswet
Kennisgroepstandpunt Belastingdienst van 20 juli 2023, KG:003:2023:4, Maximumbedrag excessief lenen en verkrijging krachtens erfrecht
Kennisgroepstandpunt Belastingdienst van 26 september 2023, KG:003:2023:7, Overgangsbepaling vereisten hypotheekrecht bij oversluiten eigenwoningschuld naar eigen vennootschap
Kennisgroepstandpunt Belastingdienst van 21 december 2023, KG:003:2023:11, Excessief lenen en eigenwoningschuld ingeval eigen woning en eigenwoningschuld beide behoren tot ondernemingsvermogen aanmerkelijkbelanghouder/IB-ondernemer
Kennisgroepstandpunt Belastingdienst van 21 december 2023, KG:003:2023:12, Winstrechtverplichting en excessief lenen
Kennisgroepstandpunt Belastingdienst 25 juni 2024, KG:003:2024:10, Excessief lenen en artikel 10a.23 Wet IB 2001
Standaardarrest
HR 26 april 2000, nr. 35 361, ECLI:NL:HR:2000:AA5624, BNB 2000/199, WFR 2000/706, 1, V-N 2000/21.12, FED 2000/219, FED 2000/254
HR 29 oktober 2004, nr. 40 296, ECLI:NL:HR:2004:AR4761, BNB 2005/64, V-N 2004/57.18, WFR 2004/1676, 1, FED 2004/627, Belastingadvies 2004/23.9
HR 13 januari 2023, nr. 20/01589, ECLI:NL:HR:2023:26, BNB 2023/40, V-N 2023/4.7, FED 2023/46, NJB 2023/279, TaxVisions, editie 20 januari 2023
Belangrijkste uitspraken
Hof Amsterdam, 4 oktober 2018, nr. 17/00581, ECLI:NL:GHAMS:2018:3711, V-N 2019/3.1.3, Belastingadvies 2019/4.4
Literatuur
Excessief lenen bij aanvang en einde fiscaal partnerschap: kiezen of delen?, P.W.H. van den Heuvel en D.W.M. Romijn, VFP 2024/100
De Wet excessief lenen bij overlijden: zorgelijk of juist voordelig?, R. Martens, VFP 2024/98
De Wet excessief lenen bij eigen vennootschap; excessief wetgevingsgeweld, J. van Strien, Ars Aequi oktober 2023
Nota naar aanleiding van nader verslag van 2 juni 2021 bij het wetsvoorstel Wet excessief lenen, Kamerstukken II 2020/21, 35496, nr. 9, V-N 2021/29.5
Nota van wijziging van 2 juni 2021 bij het wetsvoorstel Wet excessief lenen, Kamerstukken II 2020/21, 35496, nr. 10, V-N 2021/29.6
Kamerbrief van de Staatssecretaris van Financiën van 1 oktober 2021 met het verzoek tot aanhouden van de plenaire behandeling van het wetsvoorstel Excessief lenen bij de eigen vennootschap
Derde Nota van Wijziging, Kamerstukken II 2021/22, 35496, nr. 14 en nr. 15, V-N 2022/15.5
Wetstechnische opmerkingen over het voorstel Wet excessief lenen bij de eigen vennootschap, J.H.M. Arts, FTV 2021/32
NOB-commentaar Wet excessief lenen bij eigen vennootschap, NOB, 21 augustus 2020
Special Wet excessief lenen bij de eigen vennootschap, A.J. van Lint, TaxVisions 5 juli 2020
Voorstel tegen excessief lenen bij eigen bv nog altijd onder de maat, TaxLive, 24 juni 2020
De internationale aspecten van de voorgestelde Wet excessief lenen bij eigen vennootschap, J.P. Boer en E.J.W. Heithuis, WFR 2020/175
De nationale aspecten van de voorgestelde Wet excessief lenen van de eigen vennootschap, J.P. Boer en E.J.W. Heithuis, WFR 2020/170
DGA dubbel gepakt met maatregel tegen excessief lenen bij eigen bv, TaxLive, 11 maart 2019
Naslag
Cursus Belastingrecht IB.4.5.5.A, Excessief lenen van vennootschap, N.C.G. Gubbels
Vakstudie Inkomstenbelasting, art. 7.5 Wet IB 2001, aant. 1.7.7, Excessief lenen bij eigen vennootschap
Verwante onderwerpen
Thema: Box 3
Thema: Totstandkoming Belastingplan 2023 (36202)