HR, 14-02-2003, nr. 36 740

X (de belanghebbende) heeft de Belgische nationaliteit en woont in België. Hij oefent in België het beroep van advocaat uit als vennoot in de Coöperatieve Vennootschap A. Op grond daarvan is hij als zelfstandige geregistreerd bij het Belgische Rijksinstituut voor de Sociale Verzekeringen der Zelfstandigen en verzekerd op grond van de Belgische sociale-verzekeringswetten.

De belanghebbende werkt tevens in Nederland als directeur van de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid B B.V. gevestigd te Q, waarin hij alle aandelen houdt. Het loon dat hij ter zake van zijn werkzaamheden voor de BV ontvangt is op grond van de Nederlandse wetgeving in Nederland onderworpen aan de heffing van inkomstenbelasting en premie volksverzekeringen. Zijn werkzaamheden in Nederland worden naar nationaal recht voor de toepassing van deze heffingen aangemerkt als in loondienst verricht.

Naar Nederlands recht is de belanghebbende voorts verzekerd krachtens de Wet arbeidsongeschiktheidsverzekering zelfstandigen (hierna: WAZ). Aan hem is voor het jaar 1998 een voorlopige premie-aanslag WAZ opgelegd naar een premie-inkomen van f 84.000 (EUR 38.117,54).

Voor de toepassing van Verordening (EEG) nr. 1408/71 van de Raad van de Europese Gemeenschappen van 14 juni 19711. (hierna de Verordening) worden de in België verrichte werkzaamheden aangemerkt als anders dan in loondienst uitgeoefend.

Voor het Hof 's-Gravenhage was in geschil of de belanghebbende premieplichtig is op grond van de WAZ, met name of de belanghebbende voor de toepassing van hoofdstuk II van de Verordening zijn werkzaamheden in Nederland "in loondienst" dan wel "anders dan in loondienst" uitoefent.

Het hof oordeelde dat de werkzaamheden die de belanghebbende in Nederland verrichtte, niet als "in loondienst" kunnen worden aangemerkt in de zin van de Verordening. Het Hof overwoog daartoe:

De Staatssecretaris stelt één middel van cassatie voor. Hij betoogt dat hoofdstuk II van Verordening is geschonden doordat het Hof de werkzaamheden van de belanghebbende, directeur/enige aandeelhouder (hierna: dga), voor de toepassing van de WAZ heeft aangemerkt als niet in loondienst verricht en dat deze kwalificatie ook geldt voor de toepassing van hoofdstuk II van Verordening.

De Staatssecretaris wijst erop dat de Verordening gebaseerd is op de gedachte dat slechts één nationale sociale-zekerheidswetgeving van toepassing is op een persoon werkzaam binnen de EG, en dat op die hoofdregel slechts twee uitzonderingen bestaan, waarvan één is het in casu toepasselijke art. 14quater, onder b, juncto punt 1 van Bijlage VII bij de Verordening (de andere uitzondering is art. 14 septies).

Het oordeel van het Hof dat een dga voor de toepassing van de WAZ als een zelfstandige geldt, strookt niet met het genoemde beginsel van eenheid van toepasbare wetgeving, nu hij voor de (overige) volksverzekeringen wordt beschouwd als een werknemer, waardoor twee wetgevingen van toepassing zouden geraken: de Belgische voor het door de WAZ verzekerde risico (nl. arbeidsongeschiktheid) en de Nederlandse voor de (overige) risico's die gedekt worden door de Nederlandse volksverzekeringen. Als men voor de toepassing van de Verordening een dga voor de WAZ als zelfstandig aanmerkt hoewel hij voor de volksverzekeringen als werknemer wordt beschouwd, worden namelijk twee toewijzingsbepalingen van de Verordening van toepassing. Voor de volksverzekeringen zou artikel 14quater onder b juncto punt 1 van bijlage VII gelden (waardoor twee wetgevingen van toepassing kunnen zijn), terwijl voor de WAZ art. 14bis, lid 2, zou gelden, op grond waarvan uitsluitend de Belgische wetgeving van toepassing wordt verklaard.

Indien voor de toepassing van hoofdstuk II van de Verordening een dga als werknemer wordt aangemerkt voor zowel de volksverzekeringen als voor de WAZ, dan is slechts art. 14quater onder b van toepassing. Eén toewijzingsregel dus, zoals door de Verordening beoogd. Resultaat van deze regel is helaas dat toch wetgevingen van twee Lidstaten van toepassing worden verklaard (voor de aldaar verdiende inkomsten), maar zo zit de Verordening nu eenmaal in elkaar, aldus de Staatssecretaris.

De Staatssecretaris betoogt voorts dat titel II van de Verordening geen bepaling kent die voorziet in een situatie waarin een persoon door de nationale wetgeving zowel als werknemer als in de hoedanigheid van zelfstandige wordt beschouwd. De Staatssecretaris acht het wenselijk dat het HvJ EG zich over de gevolgen daarvan voor de toepassing van de Verordening uitspreekt.

De belanghebbende heeft een verweerschrift doen indienen waarin hij het beroep weerspreekt. De Staatssecretaris heeft van repliek gediend. De belanghebbende heeft niet gedupliceerd.

Art. 51 (oud; thans 42) EG-Verdrag dient tot uitwerking van art. 48 (oud; thans 39) EG-Verdrag (vrije verkeer van werknemers). De Raad van de EG stelt maatregelen vast op het gebied van de sociale zekerheid die noodzakelijk zijn met het oog op het vrije verkeer van migrerende werknemers. De maatregelen zijn gericht op de coördinatie van de sociale-zekerheidsstelsels van de lidstaten (het op elkaar afstemmen van de nationale stelsels), maar niet op harmonisatie van die stelsels. Bestaande verschillen tussen de sociale-zekerheidsregelingen van de lidstaten blijven onder art. 51 Verdrag intact2.. De coördinatie van de sociale verzekeringsstelsels is tot stand gekomen in de litigieuze Verordening 1408/71, die uitsluitend conflictregels geeft, en geen verzekering creëert, behoudens in gevallen waarin een belanghebbende buiten de bescherming van het nationale stelsel valt uitsluitend als gevolg van een EG-rechtelijk ontoelaatbare internrechtelijke aansluitvoorwaarde, zoals nationaliteit of woonplaats.3. De lidstaten bepalen voor het overige vooralsnog zelf de inhoud van hun sociale-zekerheidsstelsels.

In casu zijn twee conflictregels uit de Verordening relevant: art. 14bis (Bijzondere regels voor personen die anders dan in loondienst werkzaam zijn, met uitzondering van zeelieden) ziet op personen die zelfstandige arbeid in twee of meer Lidstaten verrichten en luidt - voor zover in casu relevant - als volgt:

Art. 14quater (Bijzondere regels voor personen die gelijktijdig werkzaamheden in loondienst en werkzaamheden anders dan in loondienst op het grondgebied van verschillende Lid-Staten uitoefenen) ziet op personen die zowel zelfstandig als in loondienst werken in twee of meer Lidstaten en luidt als volgt:

In de genoemde Bijlage VII (Gevallen waarin op een persoon gelijktijdig de wetgeving van twee Lid-Staten van toepassing is) wordt sub 1 vermeld:

Vast staat dat de belanghebbende voor de Belgische sociale-zekerheidswetgeving als zelfstandige wordt aangemerkt. Uit de geciteerde bepalingen volgt dan dat hij, indien hij voor de Nederlandse wetgeving als zelfstandige geldt, hij (uitsluitend) in België verzekerd is (art. 13bis, lid 2), en dat hij, indien hij voor de Nederlandse wetgeving als werknemer geldt, hij in beide Staten verzekerd is (art. 14quater, letter b, juncto Bijlage VII, sub 1).

De Verordening houdt rekening met gevallen waarin één persoon in twee of meer Staten werkt en ofwel in alle Staten als werknemer geldt (daarover gaat art. 14 van de Verordening), ofwel in alle Staten als zelfstandige geldt (art. 14bis), ofwel in de ene Staat als werknemer geldt en in de andere Staat als zelfstandige (art. 14quater). Niet voorzien is de - inderdaad nogal merkwaardige - situatie waarin één Lidstaat voor de toepassing van zijn sociale-verzekeringswetgeving ter zake van de op zijn grondgebied verrichte werkzaamheden één persoon tegelijkertijd als werknemer en als zelfstandige kwalificeert, zoals Nederland doet met de dga, die immers voor de werknemersverzekeringen als zelfstandige en voor de volksverzekeringen als werknemer wordt behandeld. De Verordening verzet zich echter niet tegen dergelijk onvast intern beleid, mits het zonder onderscheid naar nationaliteit wordt toegepast, aldus blijkt uit het arrest van het Hof van Justitie van de EG (HvJ EG) in de zaak De Jaeck. 4.

De Jaeck betrof een geval dat feitelijk gelijk is aan het thans te berechten geval. De Jaeck was Belg en woonde in België. Hij was in België werkzaam als zelfstandige, maar had bovendien werkzaamheden in Nederland als directeur en enige aandeelhouder van een besloten vennootschap. Aan hem werd een aanslag premieheffing voor de Nederlandse volksverzekeringen opgelegd. Hij bestreed die aanslag onder meer met de stelling dat hij volgens de jurisprudentie van de Centrale Raad van Beroep inzake de Nederlandse werknemersverzekeringen niet als werknemer gold, zodat hij overeenkomstig artikel 14bis, lid 2, van de Verordening (zie 4.2 hierboven) enkel onderworpen was aan de Belgische sociale-zekerheidswetgeving. De Staatssecretaris stelde daartegenover dat een dga volgens de jurisprudentie van de Hoge Raad voor de premieheffing volksverzekeringen als werknemer geldt en daardoor ex art. 14quater premieplichtig is voor de Nederlandse volksverzekeringen. U stelde drie prejudiciële vragen aan het HvJ EG, waarvan de eerste inhield de vraag hoe de inhoud van de begrippen "in loondienst" en "anders dan in loondienst" moet worden bepaald, de tweede of een Lidstaat bevoegd is om een persoon ter zake van op zijn grondgebied verrichte arbeid slechts voor een deel van zijn sociale zekerheidsstelsel aan te sluiten bij dat stelsel (nl. alleen voor de volksverzekeringen (als werknemer) en niet voor de werknemersverzekeringen (geen werknemer)), en de derde of het EG-recht zich ertegen verzet dat, indien de verordening verwijst naar de sociale-verzekeringsstelsel van twee Lidstaten (hetgeen het geval is als de belanghebbende in België als zelfstandige geldt en in Nederland als werknemer), een Lidstaat premies heft over het op zijn grondgebied verdiende inkomen zonder rekening te houden met eventueel in de andere Lidstaat over het daar verdiende inkomen geheven premies. Het Hof overwoog:

(...)

Ik maak hier uit op (i) dat het nationale recht in beginsel beslissend is voor de kwalificatie als werknemer of zelfstandige (of post-actieve) in de zin van de Verordening (behoudens, uiteraard, indien intern recht criteria kent die EG-rechtelijk ontoelaatbaar zijn), (ii) dat in de situatie van de belanghebbende de sociale-zekerheidstelsels van Nederland en België tegelijk van toepassing kunnen zijn (nl. indien hij voor de Nederlandse wetgeving als werknemer geldt), en (iii) dat het EG-recht zich er niet tegen verzet dat een dga in de positie van de belanghebbende door één en dezelfde Lid-Staat voor de ene tak van sociale zekerheid (volksverzekeringen) wordt aangemerkt als werknemer en tegelijkertijd voor de andere tak van sociale zekerheid (werknemersverzekeringen) als zelfstandige.

de laatste gevolgtrekking leid ik vervolgens af dat het EG-recht zich er evenmin tegen verzet dat Nederland de belanghebbende voor de toepassing van de WAZ beschouwt als zelfstandige hoewel het de belanghebbende voor de volksverzekeringen als werknemer beschouwt.

De wetgever vond het bij de integratie van de AAW en WAO wenselijk dat ook zelfstandigen en andere niet-werknemers met arbeidsinkomen sociale bescherming tegen het risico van langdurige arbeidsongeschiktheid zouden genieten op AAW-niveau9..

Art. 3 (De verzekerde), lid 1, WAZ bepaalt:

Art. 5 WAZ (Beroepsbeoefenaar) bepaalt:

Art. 1 (Algemene begrippen), lid 1, onder f, WAZ bepaalt dat onder "dienstbetrekking" verstaan moet worden een dienstbetrekking in de zin van de WAO. Art. 6, lid 1, sub d, WAO bepaalt:

De bedoelde "regels" zijn gesteld in de Regeling aanwijzing directeur-grootaandeelhouder.10.Art. 2 van die Regeling bepaalt:

Al wordt men licht kregel van deze ontoegankelijke manier van verwijswetgeven, is uiteindelijk duidelijk dat de wettekst de belanghebbende als dga aanmerkt en daarmee als niet in dienstbetrekking voor de toepassing van de WAO en de WAZ.

Tijdens de parlementaire behandeling van de WAZ11. is als volgt toegelicht waarom ook de dga onder de WAZ-verzekering moest vallen:12.

De wetgever heeft dus principieel geoordeeld dat een dga zowel sociaal-verzekeringstechnisch als arbeidsrechtelijk niet als werknemer beschouwd kan worden, althans niet voor de verzekering van het arbeidsongeschiktheidsrisico, dus niet voor de toepassing van de WAZ.

Een ander argument voor onderbrenging van de dga in de WAZ in plaats van de WAO was voorkoming van complicaties met betrekking tot premiedifferentiatie. Van WAO-premiedifferentiatie zou bij een dga zonder personeel geen sprake kunnen zijn, nu het bij een éénmans-BV alleen om het arbeidsongeschiktheidsrisico van de dga zou gaan. Voor zelfstandigen die winst uit onderneming genieten geldt geen premiedifferentiatie.13. Een derde bezwaar tegen onderbrenging van de dga in de WAO was de dubbelrol van zowel werkgever/verzekeringnemer als werknemer/verzekerde die de dga zou krijgen. Door onderbrenging in de WAZ zou calculerend handelen en uitholling van het draagvak worden voorkomen.14.

De WAZ-premie wordt geheven op de grondslag van het premie-inkomen vanaf een premievrije voet tot aan een maximum premie-inkomen, met een landelijk uniform premiepercentage. In verband met de aansluiting van de WAZ bij de fiscale wetgeving wordt de heffing uitgevoerd door de belastingdienst. De premie wordt geheven bij wijze van aanslag (art. 75 WAZ). Ook deze wijze van heffing wijst erop dat de WAZ-verzekerde - in Verordeningstermen - als zelfstandige beschouwd moet worden.

Gezien het bovenstaande, bieden wettekst, -geschiedenis en -systeem mijns inziens slechts steun voor de opvatting dat de dga naar Nederlands recht voor de WAZ als zelfstandige aangemerkt wordt.

Over de vraag hoe de kwalificatie van een dga als zelfstandige in het kader van de WAZ zich verhoudt tot de Europese wetgeving en met name tot de Verordening, heeft de regering tijdens de parlementaire behandeling van de WAZ het volgende opgemerkt:15.

Het komt mij voor dat daaruit volgt dat de wetgever zich ook voor de toepassing van de Verordening voorstelde dat de dga als zelfstandige zou gelden.

De staatssecretaris merkt echter op dat de Nederlandse regering op 28 oktober 1998 via de EG-Commissie (die het Nederlandse voorstel overnam) de Raad van de EG heeft voorgesteld om de directeur-grootaandeelhouder voor de toepassing van titel II van de Verordening voor werkzaamheden in Nederland uitsluitend als werknemer aan te merken. Dit voorstel is aanvaard en neergelegd in punt 7 van Bijlage VI, rubriek J. Nederland, dat door middel van Verordening (EG) Nr. 1399/1999 van de Raad van 29 april 199916. aan die Bijlage is toegevoegd. Het genoemde punt 7 bepaalt:

Deze bijlage VI is voorzien in art. 89 (Bijzonderheden inzake toepassing van bepaalde wetgevingen), dat als volgt luidt:

Vanaf 1 september 1999 (volgens art. 3 van Vo. 1399/1999 treedt deze in werking op 1 september 1999) wordt voor de toepassing van titel II van de Verordening een dga dus als werknemer beschouwd voor de in Nederland verrichte werkzaamheden. Voor een in België wonende Belg zoals de belanghebbende die in België als zelfstandige wordt aangemerkt, betekent dit dat vanaf 1999 zowel de Belgische als de Nederlandse sociale verzekeringswetgeving van toepassing is (zie art. 14quater, sub b, juncto punt 1 van Bijlage VII van de Verordening). Die Nederlandse wetgeving bepaalt vervolgens dat een dga onder de WAZ valt en derhalve premies moet betalen.

In het litigieuze jaar (1998) was punt 7 echter nog niet aan bijlage VI toegevoegd. Het voorstel tot wijziging van de bijlage werd pas in de tweede helft van 1998 ingediend. Voor 1988 gelden dus slechts de in 4.2 geciteerde conflictregels van de artt. 14bis en 14quater van de Verordening. Anders dan de Staatssecretaris wenselijk acht, is het gevolg daarvan inderdaad dat op de belanghebbende deze twee conflictbepalingen tegelijkertijd van toepassing zijn. Voor wat betreft de volksverzekeringen is art. 14quater, letter b, juncto punt 1 van bijlage VII van toepassing (nl. op personen die als zelfstandige in België werken en als werknemer in een andere Lidstaat). Deze conflictregel is eigenlijk geen conflictregel, want hij laat toepassing van beide sociale-verzekeringsstelsels toe. Nederland kan dus voor wat betreft de volksverzekeringen zijn nationale wetgeving toepassen op de belanghebbende. Voor de WAZ daarentegen is een tweede conflictregel van toepassing, nl. art. 14bis, lid 2, van de Verordening (van toepassing op personen die in twee Lidstaten werkzaamheden anders dan in loondienst verrichten). Deze conflictregel verwijst exclusief naar de woonstaat België.

Het gevolg is dat de belanghebbende voor het arbeidsongeschiktheidsrisico uitsluitend in België onder de sociale zekerheid valt en voor de door de volksverzekeringen gedekte risico's in Nederland. De staatssecretaris zij toegegeven dat dit resultaat weinig fraai is, maar dat kan niet de belanghebbende doch uitsluitend de Nederlandse en de Europese regelgever verweten worden, welke laatste met Verordening 1408/71 en haar satellieten naar mijn mening ook in menig ander opzicht geen paarlen van overzichtelijkheid heeft gegeven. Dat dit resultaat in de praktijk mogelijk niet altijd even ontspannen uitvoerbaar is, kan eveneens uitsluitend de regelgevers aangerekend worden. Ik merk voorts op dat de Staatssecretaris vooral bezorgd lijkt over de uitvoeringsproblemen in België. Hoe lofwaardig zulks ook moge zijn, het komt mij voor dat een en ander niet een Nederlandse zorg is. Dat het gevonden resultaat, tenslotte, voor andere belanghebbenden in andere feitelijke omstandigheden mogelijk ongunstig zou kunnen uitpakken voor die andere belanghebbenden in die andere omstandigheden, is geen reden om aan deze belanghebbende, die het gevonden resultaat uitdrukkelijk wél wenst, dit te onthouden.

De Staatssecretaris betoogt vervolgens dat Nederland ook vóór 1999, hoewel punt 7 toen nog niet aan Bijlage VI bij de Verordening was toegevoegd, het beleid voerde om een dga voor de toepassing van WAZ in het kader van de Verordening 1408/71 als een werknemer aan te merken, met name ook in het litigieuze jaar 1998. De Staatssecretaris doelt waarschijnlijk op de (toelichting bij de) Regeling premieheffing WAZ (Stcrt. 1997, 248, blz. 12-14) (zie blz. 4 van zijn cassatieberoep). Die Regeling werpt geen licht op de ons bezig houdende vraag; zij regelt het maximum premie-inkomen, de samenstelling van het premie-inkomen, het criterium 65-jarige leeftijd, etc. In art. 1, lid 2, sub b, wordt bepaald dat onder verzekerde in de zin van de Regeling de verzekerde in de zin van de wet wordt verstaan.

In de toelichting op de Regeling wordt echter onder meer het volgende gesteld:

De vraag rijst welke rechtskundige betekenis aan dit standpunt van de Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid toekomt. De Ministeriële regeling dient, aldus haar art. 1, tot uitvoering van de artt. 71, 72, 73 en 77 WAZ. Deze bepalingen betreffen de financiering van de WAZ, met name de premieplicht (art. 71), de maatstaf van heffing (art. 72), de franchise en het tarief (art. 73) en nadere regels met betrekking tot financiering (art. 77).

Art. 77 WAZ bepaalt:

Ik zie niet dat deze delegatie, hoewel ruim ("zonodig afwijkende"), tevens de bevoegdheid omvat om de dga in afwijking van de art. 1, 3, 5 en 6 WAZ en van de parlementaire geschiedenis van de WAZ (zie hierboven) als werknemer in plaats van als zelfstandige te kwalificeren. Dat zou ook vreemd zijn, nu voor werknemers de WAO geldt en de wetgever de dga daar nu juist niet onder wilde laten vallen. Bovendien is, zoals gezegd, in de Regeling zelf geen kwalificatie van de dga als werknemer te vinden; alleen de geciteerde toelichting betoogt dat uit de Verordening een voorrangsregel af te leiden zou zijn, inhoudende dat de werknemerskwalificatie vóórgaat indien een persoon binnen één nationaal stelsel zowel werknemer als zelfstandige is, omdat de sociale zekerheid van werknemers in het algemeen beter geregeld is dan die van zelfstandigen.

Ik trek het gevolg dat het geciteerde deel van de toelichting en het daarin vervatte standpunt rechtskundig niet als (onderdeel van) een algemeen verbindend voorschrift kunnen worden gezien, maar uitsluitend als een standpunt of een beleidsuiting van de uitvoerende macht. Dat betekent dat de beleidsuiting naar intern recht slechts dan afwijkend van de dwingende wet kan worden toegepast indien de belanghebbende zich er op grond van de beginselen van behoorlijk bestuur rechtens op kan beroepen en zich er ook daadwerkelijk op beroept. De belanghebbende in casu wenst echter onverkorte toepassing van de wet en de Verordening. Daarop heeft hij aanspraak, zelfs als dat, zoals de Staatssecretaris betoogt, mogelijk niet steeds in zijn voordeel is. De beleidsregel staat de belanghebbende immers ter beschikking: hij kan zich naar keuze op de dwingende wet of - via de vertrouwens- en gelijkheidsbeginselen - contra legem op de daarvan afwijkende beleidsregel beroepen indien hij meent dat dat laatste zijn belang meer dient dan toepassing van de wet.(17)

De conclusie is dat de belanghebbende naar intern recht voor de toepassing van de WAZ aangemerkt wordt als zelfstandige, althans niet-werknemer, hetgeen tot gevolg heeft dat de Verordening voor het arbeidsongeschiktheidsrisico het Belgische en niet het Nederlandse verzekeringsstelsel aanwijst.

De Staatssecretaris vestigt nog de aandacht op de conclusie van Advocaat-Generaal bij het HvH EG Jacobs in de gevoegde zaken C-393/99 en C-394/99, Inasti v. Hervein en Hervilier SA en Inasti v. Lorthiois Comtexbel SA, waarin deze tot de conclusie komt dat art. 14quater, onder b, juncto Bijlage VII een belemmering vormt voor het vrij verkeer van werknemers en van diensten waarvoor geen rechtvaardiging bestaat. De Staatssecretaris ziet hierin bevestiging van zijn standpunt dat gelijktijdige onderworpenheid aan twee wetgevingen, zo deze niet al in strijd is met het EG-Verdrag, dan toch in elk geval zoveel mogelijk te vermijden ware.

Indien art. 14quater, onder b, onverbindend zou zijn, zou art. 14quater, onder a, zijn werking hernemen en zou het stelsel van de Staat waar de werkzaamheden in loondienst worden uitgeoefend exclusief van toepassing zijn. Dat zou in casu Nederland zijn.

Het Hof van Justitie van de EG heeft inmiddels arrest gewezen in de genoemde zaken.18. Hij acht art. 14quater, sub b, juncto bijlage VII, Vo. 1408/71 slechts in strijd met de art. 39 en 43 EG-Verdrag in zoverre er een ongelijkwaardigheid tussen premie en uitkeringsrechten zou ontstaan ten gevolge van de dubbele verzekering. Indien een dubbele verzekering (en een daarmee gepaard gaande dubbele premieplicht) ook tot dubbele aanspraken leidt, vormt art. 14quater, sub b, van de Verordening op zichzelf geen verboden belemmering. Een niet-exclusief karakter van de toewijzing door de Verordening is niet per definitie bezwaarlijk. Nu de partijen niets gesteld hebben over de verhouding tussen de (cumulatie van) aanspraken van de belanghebbende in Nederland en België en (de cumulatie van) zijn premieplichten in Nederland en België, meen ik - mede gezien de algemene procesrechtelijke instructie van het HvJ EG in de zaken Van Schijndel en Van Veen19. en Peterbroeck20. - dat in cassatie niet ingegaan kan worden op het betoog van de Staatssecretaris voor zover dat gegrond is op het arrest Hervein II et Lorthiois. Niets belette de partijen om (de feitelijke grondslag voor) de kwestie van de dubbele onderworpenheid, de dubbele premieplicht en de mate van verdubbeling van aanspraken reeds in feitelijke instantie aan de orde te stellen, met name niet gezien het bestaan van (i) het arrest Kemmler,21. waarin het HvJ EG reeds aangaf dat extra premies als gevolg van grensoverschrijdende activiteit gerechtvaardigd kunnen worden door extra aanspraken, en (ii) het arrest Hervein I et Hervillier,22. waarin het Hof weliswaar niet op de verbindendheid van art. 14quater, onder b, inging, maar in de conclusie waarvoor de Advocaat-Generaal het Hof in overweging had gegeven om de onverenigbaarheid uit te spreken van art. 14quater, onder b, van de Verordening met primair EG-recht.

Ik merk volledigheidshalve op dat uit het genoemde recente arrest Hervein II et Lorthiois ook blijkt dat een belanghebbende beroep kan doen op een de Verordening predaterend bilateraal sociale-verzekeringsverdrag tussen twee Lid-Staten (hoewel een dergelijk verdrag in principe opzij gezet wordt door de Verordening), indien dat verdrag voor hem gunstiger uitwerkt dan de toepassing van de Verordening. Het oude sociale-verzekeringsverdrag tussen België en Nederland23. biedt de belanghebbende echter geen extra munitie, nu dit verdrag geen bijzondere regels inhoudt voor inwoners van België die aldaar zelfstandig werkzaam zijn en in Nederland als dga van een Nederlandse BV werken.

Ik geef u in overweging het beroep van de staatssecretaris ongegrond te verklaren.

De Procureur-Generaal

Bij de Hoge Raad der Nederlanden

(a.-g.)