5.4 Levert het voorhanden hebben van een uit misdrijf afkomstig voorwerp door een derde onder alle omstandigheden witwassen op?

Uit artikel 420bis, lid 1 sub b Sr volgt dat een verdachte zich reeds schuldig maakt aan witwassen wanneer hij over een voorwerp beschikt waarvan hij weet dat het van misdrijf afkomstig is. Voor een derde betekent dit dat hij onder het bereik van deze strafbepaling valt zodra hij – met kennis van de herkomst – een van misdrijf afkomstig voorwerp voorhanden heeft. Met deze eenvoudige handeling kan hij immers bijdragen een witwasproces, nu daarmee de band tussen het voorwerp en het onderliggende misdrijf verwijderd raakt. Het is zelfs denkbaar dat het gehele witwasproces in feite in deze handeling besloten ligt. Een voorbeeld kan dit verduidelijken. Wanneer een juwelier een gestolen edelsteen overneemt van een dief, dan verdwijnt de band met het onderliggende misdrijf naar de achtergrond. In het maatschappelijk verkeer is het immers volstrekt gebruikelijk dat een juwelier over sieraden beschikt en op voorhand zal niemand kritische vragen stellen over de herkomst daarvan. Zo bezien maakt de criminele herkomst van het sieraad plaats voor een ogenschijnlijk legale herkomst zodra de edelsteen deel uitmaakt van de handelsvoorraad van de juwelier. Dit betekent echter nog niet dat het enkele voorhanden hebben van een voorwerp dat afkomstig is uit een door een ander gepleegd misdrijf onder alle omstandigheden als witwassen kan worden aangemerkt. In het navolgende besteed ik aandacht aan een beschikking van de Hoge Raad.1 Bezien wordt op welke manier het hoogste rechtscollege het toepassingsbereik van de strafbaarstelling daarin heeft beperkt en welke argumenten het daarvoor aandraagt.