Hof Amsterdam, 22-12-2011, nr. 23-001881-04

er geen wettelijke basis was Leeuwarden na 1 oktober 2007 als nevenzittingsplaats voor strafzaken van het gerechtshof Amsterdam te beschouwen en

het gerechtshof Leeuwarden niet bevoegd was zich uit te laten over het desbetreffende wrakingsverzoek.

Anders dan de verdediging is het hof voorts van oordeel dat de verwijzing van de zaak geen betrekking had op de behandeling der strafzaak doch uitsluitend op de behandeling van het wrakingsverzoek.

Ook indien juist zou zijn de stelling van de raadsman dat de strafzaak door het gerechtshof Leeuwarden is verwezen naar het gerechtshof Amsterdam, faalt het verweer. Het gerechtshof Leeuwarden heeft zich immers –terecht- slechts onbevoegd verklaard om het wrakingsverzoek te behandelen en daarop te beslissen.

Uit het vorenoverwogene vloeit voort dat de betreffende beschikking niet heeft te gelden als een einduitspraak met betrekking tot de strafzaak. Ook overigens is het hof niet gebleken dat de verdachte door de zijdens de verdachte geschetste procedurele gang van zaken op enigerlei wijze in zijn processuele belangen is geschaad.

Overige verzoeken van de raadsman

Ten aanzien van het proces-verbaal van de wrakingskamer

De raadsman van de verdachte heeft verzocht om het onderzoek ter terechtzitting te schorsen ten einde het dossier te completeren met het proces-verbaal van de zitting van de wrakingskamer van 8 oktober 2007 (pleitnotitie p. 6-8).

Voornoemd verzoek is naar het oordeel van het hof tardief, nu dit pas één dag voor de zitting is aangekondigd en de verdachte dan wel zijn raadslieden ruimschoots in de gelegenheid zijn geweest dit verzoek in een eerder stadium – namelijk vanaf 20 december 2007, de datum van de wrakingsbeschikking – aan het hof te richten. Het hof laat hierbij meewegen het belang van afdoening van de onderhavige strafzaak binnen een aanvaardbare termijn.

Daarnaast is gelet op hetgeen ter adstructie van dit verzoek naar voren is gebracht niet gebleken van de noodzaak daartoe, noch is aannemelijk geworden dat de verdediging in, het vorenstaande in aanmerking genomen, enig rechtens te respecteren belang zou worden geschaad door het ontbreken van voornoemd proces-verbaal. Het verzoek wordt daarom afgewezen.

Ten aanzien van de tapgesprekken

De raadsman heeft voorts verzocht nader onderzoek te doen verrichten naar mogelijke manipulatie van tapgesprekken op de vier zich in het dossier bevindende gegevensdragers.

Het hof overweegt hierover dat er geen enkel aanknopingspunt is om te veronderstellen dat de tapgesprekken zijn gemanipuleerd en dat derhalve gelet op hetgeen door de verdediging hieromtrent is aangevoerd de noodzaak niet aanwezig kan worden geacht om nader onderzoek te laten verrichten.

Ten aanzien van het verzoek tot het als herhaald beschouwen van alle verdedigingsinspanningen

De raadsman van de verdachte heeft ter terechtzitting van 8 december 2011 verzocht alle verdedigingsinspanningen uit de zaak met parketnummer 24-000761-05 als herhaald en ingelast te beschouwen (pleitnotitie p. 6). Het hof heeft ter zitting reeds beslist dat verweren en verzoeken ter terechtzitting uitdrukkelijk gevoerd dan wel gedaan dienen te worden. Ook overigens acht het hof geen noodzaak aanwezig tot het toewijzen van voornoemd verzoek, mede in aanmerking genomen dat niet geconcretiseerd is op welke specifieke inspanningen de raadsman doelt.

Ook overigens is het hof niet gebleken van de noodzaak tot het (doen) verrichten van nader onderzoek noch tot het toevoegen van stukken aan het dossier zodat het verzoek dienaangaande- wordt afgewezen.

het feit dat bepaalde personen en locaties stelselmatig werden geobserveerd, en

het feit dat de telecommunicatie van bepaalde personen door opsporingsambtenaren werd opgenomen met een technisch hulpmiddel,

heeft doorgegeven aan die [betrokkene 1], door aan die [betrokkene 1] te vertellen dat de politie een strafrechtelijk onderzoek naar hem verrichtte en dat diens woning met behulp van een camera werd geobserveerd en dat de telefoons van die [betrokkene 1] en anderen werden afgeluisterd.

feit 3:

dat hij op tijdstippen in de maand september 2001, en/of de maand oktober 2001 te Amsterdam, althans in Nederland, anders dan als ambtenaar, optredend als lasthebber,

te weten als tolk ten behoeve van het vertalen van telecommunicatie, opgenomen in het kader van een strafrechtelijk onderzoek naar een vermoedelijke groepering van en/of of rond [betrokkene 1] welk onderzoek werd verricht door de Regiopolitie Amsterdam-Amstelland, Dienst Centrale Recherche, onder verantwoordelijkheid van de officier van justitie in het arrondissement Amsterdam, naar aanleiding van hetgeen hij, verdachte, bij de uitvoering van zijn last heeft gedaan een gift, namelijk een aantal sieraden en een geldbedrag van Hfl. 50.000,-, heeft aangenomen van [betrokkene 1], tegen wie bedoeld strafrechtelijk onderzoek onder meer was gericht, en dit aannemen in strijd met de goede trouw heeft verzwegen tegenover zijn lastgever.

Hetgeen onder 2 en 3 meer of anders is ten laste gelegd, is niet bewezen. De verdachte moet hiervan worden vrijgesproken.

Het hof grondt zijn overtuiging dat de verdachte het bewezen verklaarde heeft begaan op de feiten en omstandigheden die in de bewijsmiddelen zijn vervat.

Nadere bewijsoverwegingen ten aanzien van de feiten 2 en 3

Verweer ten aanzien van uitsluiting rapport The Maastricht Forensic Institute

De raadsman van de verdachte heeft zich op het standpunt gesteld dat het rapport van The Maastricht Forensic Institute van 10 mei 2011, opgesteld door prof. dr. Broeders, van het bewijs dient te worden uitgesloten nu de onderzochte tapgesprekken mogelijk zijn gemanipuleerd (pleitnotitie p. 8-9). Het hof ziet, zoals hiervoor overwogen onder “overige verzoeken van de raadsman” geen aanleiding om aan te nemen dat de voor de bewezenverklaring te bezigen tapgesprekken zijn gemanipuleerd en daarmee tevens geen aanleiding om voornoemd rapport uit te sluiten van het bewijs. Ook overigens ziet het hof hiervoor geen aanknopingspunten. Het verweer wordt verworpen.

Verweer ten aanzien van uitsluiting verklaringen van [betrokkene 2]

De raadsman van de verdachte heeft zich op het standpunt gesteld dat de verklaringen van [betrokkene 2] als onrechtmatig verkregen dienen te worden uitgesloten van het bewijs, nu [betrokkene 2] als gestuurde informant ex artikel 126v Wetboek van Strafvordering zou zijn ingezet zonder dat hiervoor een bevel zoals vereist in voornoemd artikel was afgegeven (pleitnotitie p. 10-11).

Voorts heeft de raadsman bepleit dat de verklaringen van [betrokkene 2] onbetrouwbaar zijn.

Het hof overweegt hierover het volgende.

Artikel 126v Wetboek van Strafvordering ziet op het inzetten van een persoon teneinde stelselmatig informatie in te winnen omtrent een verdachte.

Met de raadsman stelt het hof vast dat niet is gebleken van een bevel als bedoeld in laatstvermelde bepaling. Gelet op de aard, frequentie en duur van de contacten van de politieambtenaren met [betrokkene 2] in de onderhavige situatie is naar het oordeel van het hof echter geen sprake geweest van een handelen van politie en/of justitie waarbij door [betrokkene 2] stelselmatig informatie is ingewonnen over de verdachte. [Betrokkene 2] is derhalve door politieambtenaren niet ingezet teneinde een min of meer compleet beeld van (een bepaald aspect van) het leven van de verdachte in kaart te brengen. Ook overigens is naar het oordeel van het hof niet aannemelijk geworden dat de verklaringen die [betrokkene 2] heeft afgelegd zijn voortgekomen uit enige vorm van ontoelaatbaar dan wel onwettig handelen van de politie.

Het hof is voorts van oordeel dat de omstandigheid dat [betrokkene 2] zich zou begeven in het criminele milieu aanleiding vormt diens verklaringen met behoedzaamheid te beoordelen, maar niet tot gevolg heeft dat deze verklaringen voor zover zij de strafzaak van de verdachte betreffen automatisch als onbetrouwbaar dienen te worden aangemerkt. De verklaringen door [betrokkene 2] afgelegd in de onderhavige strafzaak zijn consistent en deze vinden steun in de overige bewijsmiddelen, zodat het hof deze betrouwbaar acht. Ook overigens is van de door de raadsman gestelde onbetrouwbaarheid niet gebleken.

Het hof overweegt in dit verband nog dat de omstandigheid dat de verdachte in een periode, gelegen ruim na de bewezenverklaarde periode, niet door observanten is gezien niet afdoet de betrouwbaarheid van de voor het bewijs van de feiten 2 en 3 te bezigen bewijsmiddelen, waaronder begrepen de verklaringen van [betrokkene 2] nu deze daarmede niet in tegenspraak zijn.

De verweren van de raadsman dienaangaande worden derhalve verworpen.

Verweer met betrekking tot uitsluiting uitkomsten van de enkelvoudige fotoconfrontatie

De raadsman heeft –samengevat– aangevoerd dat in het onderzoek gebruik is gemaakt van een enkelvoudige fotoconfrontaties waarbij getuigen verdachte hebben herkend en dat het een feit van algemene bekendheid is dat enkelvoudige confrontaties makkelijk kunnen leiden tot het aanwijzen van de verkeerde persoon als dader. Volgens de raadsman had een meervoudige confrontatie moeten plaatsvinden. De raadsman is van mening dat het proces-verbaal met de uitkomst van de enkelvoudige fotoconfrontatie buiten beschouwing dient te blijven (pleitnotitie p. 11-14).

Het hof overweegt hieromtrent dat de uitkomst van de enkelvoudige fotoconfrontaties met behoedzaamheid dient te worden te beoordeeld, maar dat in hetgeen is aangevoerd geen aanknopingspunt kan worden gevonden de resultaten hiervan uit te sluiten van het bewijs. Dit geldt temeer nu de getuigen aan wie de desbetreffende foto is getoond de persoon over wie zij hebben verklaard (door de politie geïdentificeerd als de verdachte) kenden, nu er een ontmoeting tussen hen was geweest. Het verweer van de raadsman wordt verworpen.

Nadere bewijsoverweging ten aanzien van feit 3

De raadsman heeft zich op het standpunt gesteld dat de aan de verdachte onder 3 ten laste gelegde handelingen niet kunnen worden bewezen nu –samengevat– het moet gaan om handelen dat valt binnen de uitvoering van de last en hiervan in de onderhavige situatie geen sprake is. De raadsman stelt voorts, onder verwijzing naar de parlementaire geschiedenis van artikel 328ter van het Wetboek van Strafrecht (Sr) dat het geld dat zijn cliënt kreeg niet een gift, belofte of dienst betrof doch een betaling voor een vermeende illegaal geleverde concrete dienst. Voorts wordt gewezen op het beginsel dat niemand verplicht kan worden mee te werken aan zijn eigen strafrechtelijke veroordeling, het zogeheten nemo tenetur- beginsel, en er dus geen sprake kan zijn van een verplichting een strafbare gedraging aan zijn opdrachtgever te melden, aldus de raadsman (pleitnotitie p. 16 en 17).

Het hof is, anders dan de raadsman van oordeel dat de parlementaire geschiedenis en literatuur alsmede inhoud en strekking van het ten laste gelegde in het licht van artikel 328ter Sr. geenszins tot vrijspraak nopen.

Verdachte heeft geld en sieraden van een mogelijke verdachte aangenomen naar aanleiding van hetgeen hij heeft gedaan, namelijk het beluisteren van door de politie afgetapte gesprekken in een vreemde taal, onder het zegel van vertrouwelijkheid, opdat hij deze gesprekken ten behoeve van de recherche in de Nederlandse taal zou vertalen. Anders dan de raadsman is het hof van oordeel dat hiermee wel sprake is van een gift in de zin van artikel 328ter Sr.

Verdachte heeft in strijd met de voor hem geldende verplichting tot het te goeder trouw ten uitvoer leggen van de overeenkomst tot vertalen, waaronder begrepen het bewaren van vertrouwelijkheid ten aanzien van het aftappen van de onderhavige telefoongesprekken, een gift van een mogelijke verdachte aangenomen teneinde deze over dit aftappen in te lichten. Het daarvoor aannemen van een gift van de zijde van een mogelijke verdachte heeft verdachte in strijd met zijn verplichting aan de politie verzwegen, terwijl het op zijn weg had gelegen, zulks onverwijld, ter beperking van de schade, te melden aan de desbetreffende politiebeambten. Het hof tekent daarbij aan dat de strafbaarheid van het in strijd met art. 328ter Sr handelen van de verdachte juist wordt geconstitueerd door het in strijd met de goede trouw verzwijgen van bedoelde gift aan de werkgever en er derhalve geen sprake is van een strafwaardige gedraging in het licht van evenbedoelde bepaling, artikel 328ter Sr., bij het onverwijld melden daarvan. De omstandigheid dat het melden van bedoelde gift aan de lastgever (de politie) of het openbaar ministerie deze(n) zou doen concluderen dat sprake was van een redelijk vermoeden van schuld aan handelen in strijd met het bepaalde in artikel 272 Sr. en dat hij, nadat hij eventueel als verdachte zou worden aangemerkt, het recht had om te zwijgen, doet aan de verplichting tot het melden van de gift niet af.

Het hof overweegt voorts dat de omstandigheid dat verdachte strafrechtelijk op grond van het beginsel dat niemand is gehouden tegen zichzelf (bewijs) te leveren (nemo tenetur prodere se ipsum) niet gehouden was om een verklaring af te leggen over de vraag of hij al dan niet in strijd met artikel 272 Sr. in feite ook inderdaad had “gelekt”, daaraan niet afdoet. Het hof merkt in dit verband nog op dat niet gezegd kan worden dat artikel 328ter Wetboek van Strafrecht er niet toe strekt dergelijke onzuiverheden in vertrouwelijke werkzaamheden als de onderhavige tegen te gaan.

Het verweer wordt derhalve verworpen.

Het hof acht het ten laste gelegde dan ook wettig en overtuigend bewezen op grond van de inhoud van de gebruikte bewijsmiddelen, nu de verdachte de geheimhoudingsplicht, die hij uit hoofde van zijn last had, heeft geschonden en hiervoor een beloning als omschreven in de tenlastelegging heeft aangenomen, zodat de hem onder feit 2 en 3 verweten gedragingen door het hof bewezen worden geacht.

Strafbaarheid van het bewezen verklaarde

De raadsman heeft op de hiervoor, onder nadere bewijsoverweging ten aanzien van feit 3 weergegeven gronden, subsidiair bepleit dat de verdachte zal worden ontslagen van alle rechtsvervolging ten aanzien van het onder 3 ten laste gelegde.

Gelet op hetgeen hiervoor is overwogen behoort het onder 3 bewezen verklaarde feit naar het oordeel van het hof te worden gekwalificeerd als hieronder vermeld en bestaat geen aanleiding de verdachte ten aanzien van dat feit te ontslaan van alle rechtsvervolging. Het hof merkt in dit verband nog op dat de omstandigheid dat het melden van bedoelde gift aan de lastgever laatstgenoemde mogelijk zou doen concluderen dat sprake is van een handelen in strijd met artikel 282 Sr. niet tot gevolg heeft dat het onder feit 2 bewezenverklaarde feit niet kan worden gekwalificeerd. Evenmin leidt dit ertoe dat de verdachte voor dit feit dient te worden ontslagen van alle rechtsgevolgen, nu melding van de giften aan de lastgever strekt tot de bescherming van een andere norm als die waarop feit 2 ziet en het aannemen van een gift en het daadwerkelijk handelen in strijd met de verplichting tot het bewaren van vertrouwelijkheid niet noodzakelijkerwijs aan elkaar gepaard hoeven te gaan.

Ook voor het overige is er geen omstandigheid aannemelijk geworden die de strafbaarheid van het onder 2 en 3 bewezen verklaarde uitsluit, zodat dit strafbaar is.

het onder 2 bewezen verklaarde levert op:

Enig geheim waarvan hij weet dat hij uit hoofde van beroep verplicht is het te bewaren, opzettelijk schenden.

het onder 3 bewezen verklaarde levert op:

Anders dan als ambtenaar, optredend als lasthebber, naar aanleiding van hetgeen hij bij de uitvoering van zijn last heeft gedaan of nagelaten dan wel zou doen of nalaten, een gift aannemen en dit aannemen in strijd met de goede trouw verzwijgen tegenover zijn lastgever.

Strafbaarheid van de verdachte

Er is geen omstandigheid aannemelijk geworden die de strafbaarheid van de verdachte uitsluit, zodat de verdachte strafbaar is.

Oplegging van straffen

De rechtbank Amsterdam heeft de verdachte voor het onder 2 en 3 ten laste gelegde veroordeeld tot een gevangenisstraf voor de duur van 15 maanden met aftrek van de tijd die verdachte in verzekering en voorlopige hechtenis heeft doorgebracht. Voorts is aan verdachte opgelegd de ontzetting van het recht tot de uitoefening van het beroep van tolk ten behoeve van politie en justitie voor de duur van 5 jaren.

Tegen voormeld vonnis is door de verdachte hoger beroep ingesteld.

De advocaat-generaal heeft gevorderd dat de verdachte voor het onder 2 en 3 ten laste gelegde, rekening houdend met een overschrijding van de redelijke termijn als bedoeld in artikel 6 van het Europees verdrag tot bescherming van de rechten van de mens en de fundamentele vrijheden, zal worden veroordeeld tot een gevangenisstraf voor de duur van 14 maanden met aftrek van de tijd die de verdachte in verzekering en voorlopige hechtenis heeft doorgebracht. Voorts heeft zij gevorderd een ontzetting van het recht tot het uitoefenen van het beroep van tolk ten behoeve van politie en justitie voor de duur van 5 jaren.

Het hof heeft in hoger beroep de op te leggen straffen bepaald op grond van de ernst van de feiten en de omstandigheden waaronder deze zijn begaan en gelet op de persoon van de verdachte.

Het hof heeft daarbij in het bijzonder het volgende in beschouwing genomen.

Verdachte heeft vertrouwelijke gegevens uit een omvangrijk politieonderzoek doorgespeeld aan een hoofdverdachte uit dat onderzoek. Deze informatie was verdachte bekend geworden door zijn functie als tolk voor de politie. Hiermee heeft hij het vertrouwen dat in hem als tolk gesteld was op zeer ernstige wijze ondermijnd en zich laten leiden door persoonlijk winstbejag. Ook heeft hij daarmee op onaanvaardbare wijze het politieonderzoek bemoeilijkt. Het hof rekent de verdachte dit zwaar aan.

Ten tijde van het begaan van de betreffende feiten gold ten aanzien van zowel feit 2 als feit 3 een wettelijk strafmaximum van 1 jaar gevangenisstraf. Rekening houdend met de samenloopregeling zoals die destijds gold en ook thans geldt, is een gevangenisstraf voor de duur van 16 maanden mogelijk.

Gelet op de ernst van de feiten is het hof van oordeel dat een gevangenisstraf voor de duur van 15 maanden in beginsel passend en geboden is.

De persoonlijke omstandigheden van de verdachte, in het bijzonder de impact die de procedure op zijn privéleven heeft gehad en hetgeen door de verdediging is aangevoerd omtrent de medische en psychische problematiek bij de verdachte, geven naar het oordeel van het hof evenwel aanleiding van voornoemde gevangenisstraf een gedeelte, groot 6 maanden in voorwaardelijke vorm op te leggen. Daarbij is, als door de raadsman bepleit, acht geslagen op de gevolgen van de van de (gewijzigde) regeling van de vervroegde invrijheidstelling. Blijkens een de verdachte betreffend Uittreksel Justitiële Documentatie van 22 november 2011 is de verdachte niet eerder strafrechtelijk veroordeeld, hetgeen in zijn voordeel weegt.

Gelet op het vorenstaande acht het hof de door de advocaat-generaal geëiste straf geen recht doen aan de persoonlijke situatie van de verdachte.

Het hof heeft voorts geconstateerd dat in deze zaak de redelijke termijn als bedoeld in artikel 6 van het Europees verdrag tot bescherming van de rechten van de mens en de fundamentele vrijheden is overschreden. De periode tussen het moment waarop het appel is ingesteld (24 februari 2004) en de onderhavige uitspraak heeft veel langer geduurd dan 24 maanden en dit valt niet (geheel) aan de verdachte toe te rekenen. Gelet op de ruime mate van de overschrijding acht het hof een verlaging van de gevangenisstraf voor de duur van 2 maanden op zijn plaats.

Het hof acht, alles afwegende, een deels voorwaardelijke gevangenisstraf van na te melden duur passend en geboden. Voorts acht het hof, gelet op de bewezenverklaring van feit 3, ten aanzien van dat feit de bijkomende straf van ontzetting van het recht tot het uitoefenen van het beroep van tolk voor politie en justitie van na te melden duur op zijn plaats.

Toepasselijke wettelijke voorschriften

De op te leggen straffen zijn gegrond op de artikelen 14a, 14b, 14c, 28, 57 (oud), 272, 328ter (oud) en 339 van het Wetboek van Strafrecht.