HR (P-G), 23-06-2009, nr. 08/01176

Het Gerechtshof te Amsterdam heeft verdachte op 21 februari 2008 voor afpersing, terwijl het feit wordt gepleegd door twee of meer verenigde personen, veroordeeld tot een gevangenisstraf voor de duur van vier jaren. Voorts heeft het hof de onttrekking aan het verkeer gelast van inbeslaggenomen vuurwapens, beslist op de vorderingen van de benadeelde partijen enschadevergoedingsmaatregelen opgelegd als in het arrest omschreven.

Mr. P. Rombouts, advocaat te Amsterdam, heeft cassatie ingesteld. Mr. S.M. Krans, advocaat te Amsterdam heeft een schriftuur ingezonden, houdende drie middelen van cassatie.

Het eerste middel klaagt over schending van de redelijke termijn in de cassatiefase. Op 4 maart 2008 is cassatie ingesteld en de stukken zijn eerst op 6 november 2008 ter griffie van de Hoge Raad ontvangen. Aldus zijn tussen beide momenten meer dan acht maanden verstreken, hetgeen tot strafvermindering zou behoren te leiden.

De door de Hoge Raad op acht maanden gestelde inzendtermijn is inderdaad met twee dagen overschreden.2. Die overschrijding dient te leiden tot strafvermindering.

Het tweede middel klaagt over het bewijs. Cruciaal in de bewijsvoering zijn volgens de steller van het middel de processen-verbaal van verbalisant [verbalisant 6]. Ten onrechte heeft het hof overwogen dat deze verbalisant verdachte en zijn medeverdachte als de daders van de overval heeft herkend. Maar dat heeft deze verbalisant niet geschreven. Hij heeft slechts gerelateerd dat hij overeenkomsten zag, maar dat is niet gelijk te stellen met een herkenning.

Bewijsmiddel 9 is een proces-verbaal opgemaakt door [verbalisant 6], waarin deze weergeeft wat hij ziet op de beeldopnamen die op 23 oktober 2006 door bewakingscamera's van de overvallen supermarkt zijn gemaakt. Deze verbalisant heeft ook de beschikking gekregen over beeldmateriaal van dezelfde camera's, vastgelegd tijdens de overval. In bewijsmiddel 11 heeft de verbalisant mededeling gedaan van zijn bevindingen nadat hij het beeldmateriaal van de overval had vergeleken met het eerder geproduceerde materiaal. Verbalisant heeft in dat bewijsmiddel de door hem geconstateerde overeenkomsten tussen personen die op 23 oktober 2006 in de winkel zijn geregistreerd en de overvallers van 28 oktober 2006 benoemd.

In het verkort arrest heeft het hof nog een bewijsoverweging opgenomen:

Ter terechtzitting van 15 november 2007 is verbalisant [verbalisant 6] als getuige gehoord en zijn de beelden die door de bewakingscamera's zijn opgenomen getoond. Toen heeft de verdediging alle vragen aan de getuige kunnen stellen en opmerkingen over diens verklaringen en over de getoonde beelden kunnen maken die haar dienstig voorkwamen. Het hof heeft door het gebruik van de aanduiding ‘subjectieve herkenning’ slechts tot uitdrukking willen brengen dat het zich ervan bewust was dat een wetenschappelijke verankering voor de herkenning van overeenkomsten tussen het uiterlijk van beide verdachten en dat van beide overvallers niet kan worden geleverd, maar dat het aantal overeenkomsten dat door de verbalisant is geconstateerd er volgens het hof in redelijkheid op neerkomt dat in het proces-verbaal dat deze verbalisant heeft opgemaakt besloten ligt dat er van een herkenning kan worden gesproken, ook al gebruikt verbalisant die uitdrukking zelf niet. Bovendien heeft het hof ook tot uitdrukking gebracht dat het zelf uit de eigen waarneming van de videobeelden tot de slotsom is gekomen dat beide bezoekers zo een gelijkenis vertoonden met beide overvallers dat het hof zelf de verdachten heeft herkend. Onder deze omstandigheden heeft naar mijn mening het hof kunnen spreken van een ‘subjectieve herkenning’ zonder dat daardoor de verklaring van verbalisant [verbalisant 6] een andere betekenis heeft gekregen dan redelijkerwijs daarin kan worden gelezen.

Het middel faalt.

Het derde middel klaagt dat het hof ten onrechte het bewijs mede heeft gebaseerd op eigen waarneming. In de processen-verbaal van de terechtzitting en in hoger beroep wordt echter nergens melding gemaakt van deze eigen waarneming van het hof. De verdediging is niet in staat gesteld zich uit te laten over die eigen waarneming. Voorzover de eigen waarneming de medeverdachte betreft is die waarneming niet gedaan in het onderzoek ter terechtzitting in verdachtes strafzaak, maar in de strafzaak van die medeverdachte. Een vergelijking van lichaamslengte van de verdachte met die van zijn medeverdachte lijdt aan hetzelfde euvel.

De rechtbank heeft het bewijs tegen verdachte onder meer aangenomen op de eigen waarneming van het verschil in lichaamslengte van verdachte en zijn mededader, van de aanwezigheid onder verdachtes rechter oog van een wit vlekje, en van het feit dat verdachte en askleurig ringbaardje heeft.

Tijdens het onderzoek in eerste aanleg van 14 juni 2007 heeft verdachte verklaard dat hij een wit vlekje onder zijn rechteroog heeft, dat hij wel eens een ringbaardje heeft zoals ook tijdens het onderzoek ter terechtzitting en dat hij een stuk kleiner is dan zijn medeverdachte. Ook heeft verdachte toen gezegd dat hij inderdaad een gezet postuur heeft.

Het hof heeft de videobeelden van het bezoek dat beide verdachten als klant aan de supermarkt hebben gebracht op 23 oktober 2006 ter terechtzitting kunnen aanschouwen en daaruit kunnen opmaken hoe de lichaamsmaten van verdachte zich verhielden tot die van de medeverdachte. De verdediging heeft hetzelfde kunnen waarnemen.3. Voorts heeft de verdediging aan het hof kunnen voorhouden hoe haar standpunt was over de eigen waarneming van de rechtbank over het uiterlijk van verdachte. De verdachte heeft in eerste aanleg de eigen waarneming van de rechtbank bevestigd doordat hijzelf de persoonskenmerken heeft opgegeven waardoor een van de daders van de overval werd gekenmerkt.

De verdediging heeft ook de gelegenheid gehad zich omtrent het uiterlijk van verdachte bij de behandeling van de zaak in hoger beroep uit te laten. Aldus is lijkt mij, in de kern genomen, voldaan aan de eis die de Hoge Raad aan het gebruik voor het bewijs van de eigen waarneming stelt.4.

Het middel faalt.

Het eerste middel is terecht voorgesteld, hetgeen ertoe zal dienen te leiden dat de Hoge Raad de opgelegde straf verlaagt. De overige middelen falen. Het tweede middel kan naar mijn mening met de aan art. 81 RO ontleende motivering worden verworpen. Ambtshalve heb ik geen grond aangetroffen die tot vernietiging van het arrest aanleiding behoort te geven.

Deze conclusie strekt tot verlaging van de opgelegde straf en tot verwerping van het beroep voor het overige.

De Procureur-Generaal bij de Hoge Raad der Nederlanden