Bijlage 8 Eindtermen en toetstermen module pensioenverzekeringen

Eindterm 1a

De persoon maakt bij zijn werkzaamheden gebruik van actuele kennis van de relevante wet- en regelgeving en de van toepassing zijnde richtlijnen en gedragscodes.

Eindterm 2a

De persoon beschikt over het vermogen om mondeling en schriftelijk te communiceren.

Het niveau van kennis en begrip van gesprekspartner varieert.

Het doel is dat de adviseur een goed klantbeeld krijgt, tegenstrijdigheden in wensen en doelstellingen signaleert en bespreekt om uiteindelijk een passend advies te kunnen geven.

Het niveau van kennis en begrip van gesprekspartner varieert.

Demonstreert hoe hij de communicatie aanpast aan de verschillende belanghebbenden, zoals de directie, controller, accountant en (adviseur van) de deelnemer, gewezen deelnemer, andere aanspraakgerechtigde of pensioengerechtigde en vertegenwoordigende overlegorganen.

Eindterm 2b

De persoon beschikt over het vermogen om ICT-toepassingen te gebruiken.

De kandidaat voert de gegevens die hij heeft gekregen op de juiste manier in.

De kandidaat gebruikt de juiste ICT-toepassing en controleert zoveel mogelijk het systeemantwoord op bijzondere, opvallende en/of afwijkende uitkomsten.

Is alert op fouten en onlogische uitkomsten.

Eindterm 4a

De persoon beschikt over het vermogen om de volgende dilemma's op het gebied van integer handelen in de uitoefening van zijn beroep te analyseren en bespreekbaar te maken, alsmede de keuzes af te wegen en te verantwoorden:

De kandidaat onderkent tijdig tekortkomingen bij zichzelf op het gebied van deskundigheid.

De kandidaat kent de grenzen van zijn kennen en kunnen en verwijst door als bepaalde vraagstukken beter beantwoord kunnen worden door anderen, zowel collega's als derden.

De kandidaat brengt de belangen van de klant en de financiële instellingen bij de te maken keuzes duidelijk in kaart.

De kandidaat kan het belang en de positie van bijvoorbeeld klant, bedrijf en aanbieder onderscheiden en analyseert de mogelijke dilemma’s die kunnen ontstaan ingeval tegengestelde belangen.

Onderkent mogelijke belangenverstrengeling (adviseur versus accountant).

De kandidaat kan ook met de verschillende actoren over de dilemma’s mondeling en schriftelijk communiceren.

De kandidaat houdt rekening met de belangen van de klant.

De kandidaat legt de morele aspecten en morele verantwoordelijkheid binnen het adviestraject duidelijk en expliciet uit.

De kandidaat kan de gemaakte keuzen bij bijvoorbeeld de geadviseerde producten verantwoorden.

De kandidaat kan de spanningsvelden binnen het adviestraject en de gevolgen daarvan herkennen en benoemen.

Naast diversiteit van de producten zelf is er een combinatie mogelijk van al deze producten bij verschillende productaanbieders. Dat vraagt om uitgebreide kennis van deze range van producten en dan niet alleen de productspecificaties, maar ook de kostenstructuur en het verdienmodel.

De kandidaat moet voor- en nadelen van product of advies onderkennen, alternatieve producten of adviezen meewegen, belangen belanghebbenden — o.a. werkgevers/werknemers, aanbieders, bemiddelaars, adviseurs — afwegen.

Betreft ook relatiegeschenken, incentives, commerciële doelstellingen, verstrengeling privébelangen en voorwetenschap.

Eindterm 1b

De persoon baseert zijn advies met betrekking tot een algemeen pensioenfonds (apf), het vrijwillig aansluiten bij een bedrijfstakpensioenfonds (bpf), pensioenverzekeraar en premiepensioeninstelling (ppi) op juridische kennis van rechtspersonen en ondernemingsstructuren.

Eindterm 2c

De persoon beschikt over het vermogen om relevante informatie over de financiële positie en wensen van de klant te inventariseren, te controleren en vast te leggen.

De kandidaat verifieert de tijdens de inventarisatiefase van de klant verkregen informatie op juistheid, volledigheid en tegenstrijdigheden.

De kandidaat legt de gegevens duidelijk vast. Bij het ontbreken van gegevens vraagt de kandidaat de ontbrekende gegevens bij de klant op.

De kandidaat heeft uiteindelijk goed inzicht in de gestelde wensen, eisen en prioriteiten en alle benodigde gegevens voor het beoordelen van een juist en passend advies.

Een goede vastlegging zorgt voor reconstrueerbaarheid van het advies op basis van de ingewonnen informatie.

De kandidaat werkt bijv. volgens de leidraden en regelgeving in de organisatie.

Eindterm 3a

De persoon demonstreert en/of bewijst dat hij de benodigde gegevens voor het klantprofiel kan inventariseren en aan de hand daarvan een klantprofiel kan opstellen.

Bevraagt de juiste personen.

Brengt behoefte in kaart zonder toe te werken naar een vooraf gekozen oplossing.

Interviewtechniek.

Signaleer ik eventuele dilemma's op het gebied van ethisch en integer handelen?

Heb ik de vraagpunten van het onderzoek goed uitgewerkt en uitgevoerd?

Wat is mijn eigen rol? Weet ik voldoende of moet ik anderen inschakelen?

Verantwoordt uitkomsten van het onderzoek, waarbij belanghebbenden (bijv. accountant, ondernemingsraad, opdrachtgever) zich voldoende herkennen met betrekking tot hun behoeften.

Kandidaat legt in het belang van zijn klant gegevens vast over de doelstellingen, zijn kennis- en ervaring met betrekking tot pensioen(voorzieningen), zijn risicobereidheid en zijn financiële positie voor zover relevant voor het advies.

Eindterm 1c

De persoon baseert de uitvoering van de risicoanalyse ten behoeve van het advies met betrekking tot een algemeen pensioenfonds (apf), het vrijwillig aansluiten bij een bedrijfstakpensioenfonds (bpf), pensioenverzekeraar en premiepensioeninstelling (ppi) op kennis van de basisprincipes, hoofdlijnen en actuele ontwikkelingen van risicomanagement.

De kandidaat kan de fasen de vijf thema’s van het COSO ERM raamwerk 2017 beschrijven:

Eindterm 1d

De persoon baseert de uitvoering van de risicoanalyse ten behoeve van het advies met betrekking tot een algemeen pensioenfonds (apf), het vrijwillig aansluiten bij een bedrijfstakpensioenfonds (bpf), pensioenverzekeraar en premiepensioeninstelling (ppi) op kennis van de relevante bedrijfseconomische vraagstukken (zoals groei, stabilisatie, krimp) en financiële verslaglegging van een onderneming.

Eindterm 1e

De persoon baseert de uitvoering van de risicoanalyse ten behoeve van het advies met betrekking tot een algemeen pensioenfonds (apf), het vrijwillig aansluiten bij een bedrijfstakpensioenfonds (bpf), pensioenverzekeraar en premiepensioeninstelling (ppi) op risicoanalyse van de financiële draagkracht van de betreffende werkgever.

Eindterm 1f

De persoon baseert de uitvoering van de risicoanalyse ten behoeve van het advies met betrekking tot een algemeen pensioenfonds (apf), het vrijwillig aansluiten bij een bedrijfstakpensioenfonds (bpf), pensioenverzekeraar en premiepensioeninstelling (ppi) op kennis van de wijze van investeren of beleggen van vermogen.

Eindterm 2d

Vervallen.

Eindterm 2e

De persoon beschikt over het vermogen om de doelstellingen en resultaten van een organisatie en de risico's die vanuit de situatie van de pensioenvoorziening een bedreiging vormen of een kans bieden in kaart te brengen, alsmede op welke wijze deze risico's op adequate wijze kunnen worden beheerd, zodat de risico's tot een voor de organisatie acceptabel risiconiveau kunnen worden ingevuld.

De kandidaat brengt de risico's die betrekking hebben op de pensioenvoorziening van een organisatie op een overzichtelijke wijze in kaart.

Schat de risico's met betrekking tot de pensioenvoorziening op juiste wijze in.

De kandidaat vormt zich een beeld van de markt van de opdrachtgever en van de sector waarin de opdrachtgever zijn onderneming heeft. Bestudeert de relevante cao's, gaat na of de bedrijfsactiviteiten vallen onder de reikwijdte van een pensioenfonds.

Bestudeert de lopende pensioenvoorziening(en).

De kandidaat onderzoekt de betaalbaarheid van de premiestelling bijvoorbeeld n.a.v. renteontwikkeling, beleggingsbeleid en de gekozen uitgangspunten bij de premiestellingen.

De kandidaat onderzoekt de gevolgen van de samenstelling van het deelnemersbestand voor de premiestelling en de toekomstige ontwikkeling daarvan.

De kandidaat analyseert de verschillen in het beleggingsbeleid tussen de verschillende algemeen pensioenfondsen en tussen collectiviteitkringen binnen de algemene pensioenfondsen. Kandidaat kan de verschillen uitleggen.

De kandidaat analyseert en licht de actuariële en bedrijfstechnische nota (ABTN) op hoofdlijnen toe.

De kandidaat interpreteert de haalbaarheidstoets in relatie tot het financiële beleid van een algemeen pensioenfonds.

Veronderstelt kennis van de theorie over beleggingen, kennis t.a.v. actuarieel rekenen en de verschillende wijzen waarop de premie kan worden vastgesteld.

Een algemeen pensioenfonds stelt zelf de ABTN en haalbaarheidstoets op. De kandidaat dient deze te kunnen interpreteren.

Eindterm 2f

De persoon beschikt over het vermogen om met het oog op de pensioenvoorziening de risicobereidheid en het risicoprofiel van de onderneming en van de deelnemer, gewezen deelnemer, andere aanspraak- of pensioengerechtigde op heldere wijze in kaart te brengen en vast te leggen.

De kandidaat is verantwoord kritisch.

Na de analyse krijgt men een goed beeld van de financiële positie.

Vraagt door in onbekende financiële situaties, bijvoorbeeld ontwikkeling rekening-courant verhoudingen met directie en dochterondernemingen.

De kandidaat voert de risicoanalyse fasegewijs uit. Brengt de risico’s die zich kunnen voordoen bij een tweedepijler pensioensituatie goed in kaart door de informatie te verzamelen, te beoordelen en te documenteren. Zorgt ervoor dat de risicoanalyse traceerbaar en herleidbaar is.

Op basis van de verzamelde informatie kan de kandidaat inschatten hoe groot de kans is dat een betreffend risico zich zal voordoen en kan de mogelijke gevolgen aangeven als een betreffend risico zich daadwerkelijk voordoet.

Kandidaat heeft zelf een goed inzicht in de mogelijke risico’s van de pensioenvoorziening voor een organisatie en geeft de werkgever een goed inzicht van de risico’s die hij zelf wel of niet kan of wil dragen.

Eindterm 3b

De persoon demonstreert en bewijst dat hij het risicoanalysetraject met betrekking tot een algemeen pensioenfonds (apf), het vrijwillig aansluiten bij een bedrijfstakpensioenfonds (bpf), pensioenverzekeraar en premiepensioeninstelling (ppi), zelfstandig en succesvol kan uitvoeren.

De kandidaat doet grondig onderzoek naar de mogelijkheden voor de keuze van een pensioenuitvoerder. De kandidaat werkt procesmatig. Legt informatie op de juiste wijze vast.

De kandidaat heeft na afloop een goed inzicht in de risico’s van de pensioenvoorziening voor een organisatie.

Klant is op de hoogte.

Creëert draagvlak voor de modelmatige benadering van risicomanagement bij de opdrachtgever. Het resultaat is herkenbaar voor de opdrachtgever.

Keuze voor een pensioenuitvoerder kan goed onderbouwd worden.

Verschillende opleiding- en kennis niveaus van klanten.

Een algemeen pensioenfonds kent een eigen begrippenkader, zoals, collectiviteitkringen en ringfencing, dat toelichting behoeft.

Gebruikt duidelijke en begrijpelijke taal. Geeft voorbeelden, stelt vragen om te toetsen of de werkgever een en ander begrepen heeft. Controleert of de werkgever in eigen woorden kan vertellen welke risico’s gedekt zijn.

Het aspect van solidariteit bij een algemeen pensioenfonds tussen werkgevers, (ook onderling onder werkgevers) deelnemer, gewezen deelnemer, andere aanspraak- of pensioengerechtigde bij een pensioen wordt gemeld, besproken en gewogen.

Gaat na of de werkgever de betekenis begrijpt van het belanghebbenden orgaan of verantwoordingsorgaan. Gaat na of de keuzes voor de werkgever voor aanpassingen van de arbeidsvoorwaarden pensioen door het bestuur van een algemeen pensioenfonds beperkt kunnen worden (bijvoorbeeld in het kader van evenwichtige belangenbehartiging).

Eindterm 3c

De persoon demonstreert en bewijst dat hij de directeur-grootaandeelhouder (DGA) kan adviseren over de verschillende mogelijkheden om de voor hem benodigde pensioenvoorziening te realiseren.

Een DGA geeft aan flexibel te willen zijn ten aanzien van premiebetaling. Af te vragen is of lijfrentesparen dan mogelijk passender is bij het doel van de DGA dan pensioen.

Een DGA geeft aan voor de hoogte van zijn oudedagsvoorziening afhankelijk te zijn van zijn onderneming. Afhankelijk van zijn doel en risicobereidheid zal een DGA zijn premievrije pensioen in zijn onderneming laten dan wel overdragen aan een professionele uitvoerder. Hetzelfde geldt in het geval de DGA de oudedagsverplichting in zijn onderneming laat dan wel omzet in een lijfrente bij een professionele uitvoerder. De vraag is of een lijfrente passend is bij de oudedagsvoorziening voor de DGA en/of zijn besloten vennootschap.

Kandidaat adviseert over risico en rendement op pensioenvoorziening eigen beheer ten behoeve van de opgebouwde aanspraken in vergelijking of in combinatie met risico en rendement van een verzekerd pensioen, analyseert doelstellingen, kennis en ervaring van de DGA met betrekking tot pensioen.

De kandidaat beschrijft de mogelijkheden van DGA voor zijn oude dag, in het bijzonder de hoogte van het opgebouwde pensioen, lijfrente, oudedagsvoorziening of lijfrente banksparen en box III.

Kan goed op basis van een klantgesprek na afloop aangeven welke doelen de DGA en zijn B.V. hebben ten aanzien van de voorzetting van een voorziening voor de oudedag of bij overlijden.

In hoeverre staat het creëren van liquiditeiten of de mate waarin de DGA een zeker inkomen na de pensioendatum wil centraal? De kandidaat wijst daarbij op risico’s, gevolgen van verzekeren en de mogelijkheden met betrekking tot afstorten van premievrij pensioen en omzetting van een oudedagsvoorziening in een lijfrente.

De kandidaat kan duidelijkheid verschaffen over het verschil tussen de reële en fiscale waardering van de bestaande pensioenvoorziening.

Brengt behoeften in kaart zonder vooringenomen instelling. Signaleert eventuele dilemma's op het gebied van integer handelen. Benoemt welke belangen spelen voor betrokken partijen en benoemt hoe wordt omgegaan met een gerezen dilemma.

Onderkent de effecten van de verschillende inkomenssituaties op het vermogen in de levensfasen van de klant.

Eindterm 2j

De persoon beschikt over het vermogen om in het beheertraject voor de werkgever, deelnemer, gewezen deelnemer, andere aanspraak- en pensioengerechtigde:

Verstrekt mondeling en schriftelijk begrijpelijke en juiste informatie naar belanghebbenden.

Past het advies aan op basis van (relevante) wetswijzigingen of wijziging in de omstandigheden van de klant zoals:

– start en einde dienstbetrekking;

– overlijden;

– arbeidsongeschiktheid;

– pensionering/eerder stoppen met werken;

– studerende kinderen

– (mogelijk) faillissement

Stelt samen met de werkgever de uitgangspunten vast voor compensatie van deelnemers indien de gewijzigde pensioenvoorziening een verslechtering inhoudt.

In de verschillende fasen van de levensloop van de klant kunnen verwachte en onverwachte gebeurtenissen plaats vinden. Deze gebeurtenissen moeten vertaald worden naar een aanpassing of beëindiging van de lopende overeenkomst. Indien nodig dient een nieuwe oplossing geadviseerd te worden. Ten aanzien van de werkgever: kandidaat brengt in relatie tot de Pensioenwet (Pw), het BW, de WOR en de fiscale wetgeving een wijziging van de pensioenvoorziening tot een succes.

Beoordeelt wat de financiële consequenties zijn voor de werkgever van de wijziging en van de eventuele compensatie van deelnemers.

Ten aanzien van de deelnemer, gewezen deelnemer, andere aanspraak- of pensioengerechtigde: beoordeelt wat de consequenties zijn van de wijziging.

Eindterm 3f

De persoon demonstreert en/of bewijst dat hij het beheer met betrekking tot pensioenvoorzieningen voor werkgevers met ondernemingen van diverse omvang en complexiteit ten behoeve van diens deelnemer, gewezen deelnemer, andere aanspraak- of pensioengerechtigde zelfstandig, passend en correct kan uitvoeren

In dit beheertraject kunnen zich in ieder geval de volgende zaken voordoen met betrekking tot natuurlijke en/of rechtspersonen:

De kandidaat legt de rechten en plichten aan de belanghebbenden (individu of groep) begrijpelijk uit.

Bespreekt de risico’s van de pensioenvoorziening in dit verband.

Voldoet aan zorgplicht en is alert op mogelijke belangentegenstellingen tussen werkgever en werknemer.

Wat is mijn rol bij knelpunten?

Welke belangen spelen er?

De kandidaat voldoet aan zorgplicht naar alle belanghebbenden. Zorgt dat advies passend is/blijft.

Inventariseert zorgvuldig de knelpunten en afwijkingen van het lopende contract.

Start bij einde looptijd het adviestraject van voren af aan, doorloopt voor zover relevant alle stappen opnieuw.

Kandidaat handelt op de juiste wijze ingeval van een onverwachte gebeurtenis, zoals overlijden, arbeidsongeschiktheid, echtscheiding etc. van deelnemer aan pensioenvoorziening.

Kandidaat berekent aanspraken correct.

Kandidaat beoordeelt of risicoprofiel opnieuw moet worden vastgesteld.

Hoe ga ik nu om met de bestaande pensioenvoorziening?

Wat is nu mijn positie en welk gedrag hoort hierbij?

Een algemeen pensioenfonds of een bedrijfstakpensioenfonds, waarbij vrijwillig is aangesloten, kan in onderdekking verkeren. Dit kan gevolgen hebben voor de aansluiting.

Biedt de uitvoeringsovereenkomst mogelijkheden voor de werkgever om maatregelen te nemen.

Eindterm 3g

De persoon demonstreert en/of bewijst dat hij voor de directeur-grootaandeelhouder het beheer met betrekking tot zijn eigen pensioenverzekeringen zelfstandig, correct en passend kan uitvoeren, in ten minste de volgende situaties.

Tekortschietende reserveringen, slechte financiële resultaten en positie van de vennootschap die zelfs kunnen leiden tot faillissement van de rechtspersoon.

Complexe financieringsvraagstukken onderkennen.

Benoemt successievraagstukken.

Relatieproblemen hanteren, slechtnieuws gesprekken kunnen voeren.

Aspecten van integer en professioneel handelen, echtscheiding: belang van DGA versus belang partner.