Wet van 12 juni 2009 tot wijziging van het Wetboek van Strafrecht, Wetboek van Strafvordering en enkele aanverwante wetten in verband met de strafbaarstelling van het deelnemen en meewerken aan training voor terrorisme, uitbreiding van de mogelijkheden tot ontzetting uit het beroep als bijkomende straf en enkele andere wijzigingen (Stb. 245). Inwerking getreden op 1 april 2010 (Stb. 139).
HR, 31-05-2016, nr. 15/01915
ECLI:NL:HR:2016:1011
- Instantie
Hoge Raad
- Datum
31-05-2016
- Zaaknummer
15/01915
- Vakgebied(en)
Strafrecht algemeen (V)
Materieel strafrecht (V)
- Brondocumenten en formele relaties
ECLI:NL:HR:2016:2120, Uitspraak, Hoge Raad (Strafkamer), 31‑05‑2016; (Cassatie)
ECLI:NL:HR:2016:2121, Uitspraak, Hoge Raad (Strafkamer), 31‑05‑2016; (Cassatie)
ECLI:NL:HR:2016:1011, Uitspraak, Hoge Raad (Strafkamer), 31‑05‑2016; (Cassatie)
In cassatie op: ECLI:NL:GHDHA:2015:83, Bekrachtiging/bevestiging
Conclusie: ECLI:NL:PHR:2016:375, Gevolgd
ECLI:NL:PHR:2016:375, Conclusie, Hoge Raad (Advocaat-Generaal), 02‑02‑2016
Arrest Hoge Raad: ECLI:NL:HR:2016:1011, Gevolgd
Beroepschrift, Hoge Raad, 02‑10‑2015
- Wetingang
- Vindplaatsen
NJ 2016/435 met annotatie van N. Keijzer
SR-Updates.nl 2016-0236 met annotatie van J.H.J. Verbaan
IR 2016/100, UDH:IR/13447 met annotatie van Onder redactie van Tina van der Linden – Smit en Kea Kroeks – de Raaij
NbSr 2016/162
Uitspraak 31‑05‑2016
Inhoudsindicatie
Dutch Supreme Court upholds conviction for training for terrorist offence.
Partij(en)
31 May 2016
Criminal Division
no. S 15/01915
SB
Supreme Court of the Netherlands
Judgment
on the appeal in cassation against a decision of The Hague Court of Appeal of 27 January 2015, number 22/004770-13, in the criminal proceedings against:
[defendant] , born in [place of birth] on [date of birth] 1991.
1. Cassation proceedings
The cassation proceedings were lodged by the defendant, on whose behalf I.T.H.L. van de Bergh, an attorney practising in Maastricht, filed a statement of grounds for appeal in cassation. That statement is attached to this judgment and forms part of it.
Advocate General P.C. Vegter recommended in an advisory opinion that the appeal in cassation be dismissed.
2. Assessment of the ground for appeal in cassation
2.1.
The ground for appeal in cassation challenges the decision of the Court of Appeal that the acts found proven in count 1A at A and B can be construed as obtaining means for oneself and acquiring knowledge and skills within the meaning of article 134a of the Criminal Code (Sr).
2.2.1.
The Court of Appeal found it proven against the defendant under count 1 that:
“A.
he did, in or around in or around the period from 23 January 2012 to 13 March 2012 and in or around the period from 25 May 2012 to 13 June 2013, in Amsterdam or in any event in the Netherlands, intentionally:
- obtain means for himself, and
- acquire knowledge and skills,
to commit a terrorist offence, namely:
- intentionally causing a fire and/or an explosion with a terrorist aim if there is reason to fear that this will present a general danger to property and/or cause another person serious bodily injury or endanger the life of another person and/or
- committing murder with a terrorist aim, and/or
- committing manslaughter with a terrorist aim, and/or
- intentionally destroying and/or damaging a building or wooden structure with a terrorist aim, if there is reason to fear that will present a general danger to property and/or endanger the life of another person, since the defendant
A - visited websites and (subsequently) searched for information about ‘home-made bombs and explosives’ (namely at www.bombshock.com and www.pyronfo.com) and about ‘action man detonator’ (namely at www.Ebay.com) and about ‘how to make flashpowder’ (namely at www.metacafe.com and www.instructables.com);
B - purchased ten (10) metres of detonating fuse and one (1) kilogram of aluminium powder and a gas canister, and arranged for these objects to be delivered to his (the defendant’s) place of residence; and
D - visited websites where information about jihad and martyrdom and the armed struggle is shared (namely www.islamicawakening.com and http://behind-bars.net), and
E - (subsequently) posted films (about committing attacks) on the above-mentioned website and/or (subsequently) started a discussion about jihad on the forum of that website;
F - visited websites where information is shared about travel to and applying for visas for Yemen, Saudi Arabia and Syria;
G - obtained a travel visa for Saudi Arabia and a ticket to Turkey;
H - expressed a wish to visit the above-mentioned countries and asked how he could contact one or more persons of undisclosed identity after his arrival;I - was in possession of information carriers containing information about jihadist ideology and martyrdom (including 10 DVDs);
J - undertook a journey to Turkey (via Germany), with the ultimate destination of Syria;
and
B.
he did – in or around in or around the period from 23 January 2012 to 13 March 2012, in Amsterdam or in any event in the Netherlands, intentionally commit the following acts in preparation for the commission of the serious offence which, according to its statutory definition, carries a term of imprisonment of eight years or more, namely:
- intentionally causing a fire and/or an explosion with a terrorist aim if there is reason to fear that this will present a general danger to property and/or cause another person serious bodily injury or endanger the life of another person,
A - visiting websites and (subsequently) searching for information about ‘home-made bombs and explosives’ (namely at www.bombshock.com and www.pyronfo.com) and about ‘action man detonator’ (namely at www.Ebay.com) and about ‘how to make flashpowder’ (namely at www.metacafe.com and www.instructables.com);
B - purchasing ten (10) metres of detonating fuse and one (1) kilogram of aluminium powder and a gas canister, and arranging for these objects to be delivered to his (the defendant’s) place of residence;
which object(s) and substance(s) were manifestly intended to be used, whether or not in combination with one another, for the commission of such offence/offences.”
2.2.2.
The section of the contested judgment headed ‘Whether the charges found proven under count 1A constitute a criminal offence’ states as follows:
“(...)
8.2.
Legal framework of article 134a of the Criminal Code
8.2.1.
General remarks
1. The charges found proven under count 1A relate to article 134a of the Criminal Code (Sr), in which participating and cooperating in training for terrorism are made a criminal offence. The question to be addressed here is whether the acts charged under count 1A and found proven by the Court of Appeal can be classified as the offence specified in article 134a Sr.
2. Article 134a Sr reads as follows: (...)
3. Article 134a Sr implements article 7 of the Council of Europe Convention on the Prevention of Terrorism (referred to below as the Warsaw Convention). Article 134a Sr entered into force on 1 April 2010.
4. Article 7 of the Warsaw Convention reads as follows:
‘1. For the purposes of this Convention, “training for terrorism” means to provide instruction in the making or use of explosives, firearms or other weapons or noxious or hazardous substances, or in other specific methods or techniques, for the purpose of carrying out or contributing to the commission of a terrorist offence, knowing that the skills provided are intended to be used for this purpose.
2. Each Party shall adopt such measures as may be necessary to establish training for terrorism, as defined in paragraph 1, when committed unlawfully and intentionally, as a criminal offence under its domestic law.’
5. Another reason for introducing article 134a Sr was article 3 of Framework Decision of the Council of the European Union of 13 June 2002 on combating terrorism, as amended on 28 November 2008 (referred to below as the amended Framework Decision). In view of the finding that the threat of a number of terrorist offences has increased and also that the internet now functions as a ‘virtual training camp’, in addition to the ordinary training camps, the amended Framework Decision calls on the member states to criminalise various activities, including training for terrorism. The definition of training for terrorism in article 3 of the amended Framework Decision is identical to the definition contained in article 7 of the Warsaw Convention.
6. The Dutch government was also asked by motion tabled by a member of parliament to study the possibility of making it a criminal offence ‘to visit and take part in a training camp for terrorists’. This wish has been granted by the introduction of article 134a Sr.
7. Finally, the introduction of article 134a Sr was also prompted in part by the need and – in view of the international obligations – the necessity to fill possible gaps in the legislation on criminal preparatory acts. The array of criminal provisions previously available was not considered adequate to meet the requirements of the Warsaw Convention and the amended Framework Decision. As it stood, article 46 Sr provided that where objects, substances, information carriers and so forth were acquired this would be a preparatory act under criminal law only if the acquisition was intentional. If this requirement was not fulfilled, there would be no criminal offence. Nor, in the opinion of the Minister of Justice, did paragraph 2 (2) of article 96 Sr cover all conceivable culpable acts in connection with training for terrorism. In other words, it was necessary, according to the Minister of Justice, to create a separate criminal offence since the existing criminal provisions on preparatory acts were not sufficient to cover all possible cases in which training for terrorism could occur.
8. Article 134a Sr as finally introduced is a form of criminalisation of preparatory acts similar to that of other forms of preparation made punishable by the Criminal Code with a view to preventing terrorist and other serious offences (e.g. articles 46 and 96 Sr). However, the Court of Appeal notes that under article 134a Sr the preparatory acts constitute a separate criminal offence. Unlike articles 46, 48 and 96 Sr, article 134a does not require the acts to relate to the commission of a principal offence.
8.2.2.
Meaning of ‘training’
9. The offence introduced by article 134a Sr is summarised in the legislative history of this provision as a prohibition on participating and cooperating in training for terrorism. However, article 134a does not actually use the term ‘training’. This was a deliberate choice on the part of the legislator, which was prompted by the wish to use the standard Dutch terminology and apply the legislative drafting technique used throughout the Criminal Code.
Article 134a Sr makes it an offence to cooperate (as a person providing instruction) and participate (as a person receiving instruction) in training for terrorism. It is therefore a combined offence that consists of an active and a passive variant. The legislator has adopted a more comprehensive definition than contained in article 7 of the Warsaw Convention, which merely obliges states to make it a criminal offence under their domestic law to cooperate in training for terrorism.
10. The legislative history of article 134a Sr shows that the term ‘training’ is derived from the list of acts that concludes with the words ‘or in other specific methods or techniques’ in article 7 (1) of the Warsaw Convention. The Minister of Justice stated that the set of acts listed in the definition of the offence in article 134a Sr was intended to cover the broad definition of training used in the Warsaw Convention. He described training as ‘acquiring or imparting knowledge or acquiring or imparting skills or techniques’. The Minister continued, ‘The definition of the offence proposed in article 134a Sr is intended to cover all culpable acts that constitute training. Training is therefore a collective term that is denoted in the definition of the offence by a number of factual concepts.’
11. During the passage of the legislation through parliament, various examples were given to clarify what could and could not be covered by the term training. For instance, it may include training camps, but other forms of instruction are also conceivable. The legislator not only had in mind acts committed abroad; participation in a terrorist training camp in the Netherlands also had to be a criminal offence in all circumstances.
12. As noted above, the amended Framework Decision expressly provides that the internet can also be used to provide training (as a ‘virtual training camp’).
13. In the Court of Appeal’s view, it is evident that where preparatory acts could, in the absence of special circumstances, also be regarded as activities of a routine and non-criminal nature, the courts must carefully distinguish them in order to prevent any overhasty assumption that they are acts that can be regarded as training for terrorism within the meaning of the terms used in article 134a Sr.
8.2.3.
Participation in training
14. The legislative history of article 134a Sr shows that the offence of participation is intended to cover a person fascinated by terrorist violence who becomes increasingly radicalised, plans attacks and at the same time acquires knowledge and/or skills which could be used to commit a terrorist offence or an offence involving preparation or facilitation of a terrorist offence.
15. According to the legislative history, participation as referred to in article 134a Sr consists not only in attending a terrorist training camp whose participants are members of a terrorist organisation or are guilty of conspiracy to commit a terrorist offence but also cases in which a person undergoes terrorist training in connection with a terrorist attack he himself has planned. Training can also include ‘taking shooting or flying lessons or undergoing training in a martial art (...), where the intention of the person concerned is to acquire the knowledge or skills needed to commit a terrorist offence.’ According to the legislator, merely taking a language course is unlikely to qualify as participation in training for terrorism, even if there is other evidence that the person concerned may have terrorist sympathies. The situation may be different, however, where the aim of taking part is to acquire a knowledge of air traffic control terms in preparation for a terrorist hijacking at a particular airport.
16. In answer to a question raised by members of the Christian Democratic Alliance (CDA) parliamentary party, namely whether taking an online training course can come within the definition of the offence, the Minister of Justice also stated that ‘where knowledge or skills are acquired online’ this too can constitute participation in training. It follows that where a lone individual acquires knowledge and information on the internet about how to make an explosive which he or she will then use to facilitate the commission of a terrorist offence by a third party, this too comes within the scope of article 134a Sr.
17. In summary, the Court of Appeal considers, taking into account the legislative history of article 134a Sr and the Warsaw Convention, that the term training includes not only a training camp in the Netherlands or abroad but also other forms of instruction, for example individual or group lessons. This may involve acquiring both physical skills and intellectual know-how. The training may also take place either through personal contact or through consultation on the internet or the use of other ‘learning materials’. Whether there can still be said to be training within the meaning of article 134a Sr in the latter case, which is a form of ‘self-study’, depends in part on the factual conclusions about the type of materials consulted, any link between the materials and in some cases on the frequency with which they are consulted.
18. Further to what has been said above about ‘self-study’, the Court of Appeal would observe that article 134a Sr also expressly makes obtaining or providing information, opportunity and means and acquiring knowledge and skills an offence, whether done by the perpetrator or for the benefit of the perpetrator. Reference should be made to the text of article 134a Sr, which introduces criminal liability for the following [underlining added by the Court of Appeal]:
‘Any person who intentionally obtains or attempts to obtain for himself (...) [opportunity, means or information] (...) or who himself acquires knowledge or skills for that purpose (...).’
The legislator has thus provided for ‘self-study’ to be a criminal offence under article 134a Sr.
8.2.4.
Cooperation in training
19. Given the legislative history of article 134a Sr, the above comments on the interpretation and scope of the phrase ‘participate in training’ also apply mutatis mutandis to the phrase ‘cooperate in training’. In the legislative history it was noted with respect to the scope of this provision that:
‘(It) has also been decided that both participation and cooperation in training for terrorism should constitute a single criminal offence. Both acts – participation and cooperation – therefore have the same scope. This is preferable from the perspective of the legislative drafting technique and is, in my view, also justified by the fact that the two acts are closely interrelated.’
Participation and cooperation in training therefore have the same scope.
(...)
8.3.
Assessment of the charges found proven under count 1A
8.3.1.
Participation in training
(...)
2. On 1, 2, 6, 8 and 27 February 2012 the defendant searched on the internet specifically for methods of making an explosive using aluminium powder. On 1 February 2012 he searched using the keywords aluminium explosion, home-made explosives, buy flash powder, flash powder formulas, black powder and action man/detonator. The defendant knew that a detonator was a button that could be used to explode a bomb. He had seen on YouTube what could be done with flash powder and had thus continued searching. He also searched for information on whether this could be bought and, when he found that this was not possible, searched for information on how to make this powder.
He also visited the following web pages: www.bombshock.com, www.pyronfo.com, www.pryoforum.nl, www.ebay.nl, www.google.nl and www.metacafe.com. On 2 February 2012 the defendant searched on the website www.instructables.com for information on ‘how to make flash powder’. On 6 February 2012 the defendant searched for information on aluminium powders on the website www.artsuppliesonweb.com. On 8 February 2012 the defendant used the keywords self-made explosives, sodium nitrate and potassium nitrate to search on the websites www.wikipedia.nl, www.naturalspices.eu and www.tuincentrumovervecht.nl. On 27 February 2012 he searched on www.ebay.nl using the following search terms: aluminium powder, aluminium powder indian, sulphur, potassium nitrate (kno3), magnesium and ferrocerium. How explosives can be produced from aluminium powder is explained on these pages by means of instruction videos, detailed manuals, FAQs, guides to common explosives and recommended materials and chemicals. Other matters dealt with are risks, safety regulations and possible legal consequences.
3. The defendant made purchases on two websites, namely www.viscolontkopen.nl and www.carbonwinkel.nl. At Viscolontkopen the defendant bought and paid for 10 metres of detonating fuse and a gas canister on 21 January 2012. He had seen on YouTube how the fuse could burn and what it did. And at Carbonwinkel the defendant bought and paid for one kilogram of aluminium powder on 25 January 2012. The defendant arranged for the goods to be delivered to [a-street nr. 1], his parent’s home in Amsterdam.
4. The findings of the Netherlands Forensic Institute (NFI) show that the fuse and aluminium powder seized from the defendant are suitable ingredients for making explosives. The fuse examined by the NFI is classified as visco fuse, which is used in professional and consumer fireworks and so forth. The aluminium powder can, in principle, be used in explosive mixtures, but also has other applications, for example for thermite charges or paint. When mixed in the right proportions, the aluminium powder is in any event suitable for use as part of a pyrotechnical mixture. Aluminium powder can also be added to pyrotechnical mixtures or explosives, for example to generate increased heat after ignition.
5. In the Court of Appeal’s opinion, the purpose of the defendant’s activities as described above, when viewed in conjunction with one another and taking account of the external form which they took, was to obtain for himself the means and acquire the knowledge needed to make explosives and to become proficient in this skill by searching for information in the manner held to have been proven, in combination with the purchase of the raw materials for making an explosive. The Court of Appeal also takes into account that the defendant – evidently against his better judgement – has been unable or unwilling to provide a plausible explanation for his targeted search activities on the internet or for the presence of the objects discovered in his possession and previously purchased by him, although it would have been in his interests to do so.
The defendant has admittedly stated that he had previously decided against purchasing aluminium powder of a more explosive nature than that which he ultimately purchased and which, in his view, is not dangerous. The Court of Appeal also understands that the fuse and gas canister found in his possession were not dangerous. Nonetheless, the Court of Appeal considers that the combination of the fuse and the aluminium powder together with the online search for information about making explosives can be construed as obtaining for himself the means to commit a terrorist offence and for this purpose himself acquiring knowledge and skills and/or carrying out preparatory acts for causing a fire or an explosion, taking into account the conclusion drawn by the NFI in its report of 23 April 2013. This is all the more significant since the defendant, as held above, failed to provide the police with the clarification they requested or offer any plausible explanation for the intended use of the goods he had purchased.
6. The acts found proven at A and B can therefore be construed as obtaining means for himself and acquiring knowledge and skills (taking part in training) within the meaning of article 134a Sr.
(...)
7. The defence has submitted that bringing the consultation of a webpage and hence also the reading of a magazine article within the scope of article 134a of the Criminal Code would be to stretch this provision too far. According to this view, acquiring knowledge or skills on an individual basis through one’s own efforts does not constitute training. The defence therefore concludes that, even if the facts in question are found proven, the defendant should be discharged from all prosecution.
8. In view of the established facts concerning the defendant’s search behaviour on the internet, as set out in point 2 of this section, the Court of Appeal notes that the defendant entered a large number of keywords in his search for information about making explosives (about both parts and raw materials) on a number of days in February 2012 and that he had previously purchased the raw materials for making explosives. In the Court of Appeal’s opinion, these circumstances can be described (as already held above) as a form of training within the meaning of article 134a of the Criminal Code. Given the established facts, it cannot be maintained, after all, that the defendant merely consulted a webpage. When viewed together, the defendant’s activities on the internet were clearly intended to enable him to acquire knowledge. Of further relevance is the fact that the defendant had also proceeded to purchase goods that were intended for making explosives and could be used by him in practice for gaining proficiency in these skills and techniques.
9. The Court of Appeal therefore rejects this defence.
(...)
8.3.3.
Aiding or abetting separate from the training element?
29. At the appeal hearing the Public Prosecution Service cited various sources in the literature in support of its submission that article 134a Sr not only makes it an offence to participate and cooperate in training for terrorism but also to engage in all kinds of other forms of ‘aiding or abetting’ terrorist offences and offences involving preparation or facilitation of a terrorist offence unrelated to the training element.
30. The defence has argued that the phrase ‘opportunity, means or information’ in article 134a Sr transposes the provisions of article 7 of the Warsaw Convention and that this part of the provision in question does not have any meaning separate from the term training.
31. The Court of Appeal holds as follows in this connection.
32. The text of article 134a Sr allows scope grammatically for an interpretation of the kind proposed by the Public Prosecution Service.
33. As this provision has entered into effect only recently, the Court of Appeal considers that great weight must be given to the intention of the legislator as evidenced by the legislative history of article 134a Sr. It refers in this connection to what has been held above in section 8.2.7. The conclusion to be drawn from the legislative history is that article 134a Sr covers acts that relate to (terrorist) training.
34. In support of its submission the Public Prosecution Service has referred to the literature, where a passage from the Parliamentary Papers is cited, namely the following answer of the Minister of Justice: ‘These members have asked what is meant precisely by obtaining or providing opportunity, means or information. I would like to point out that these terms can already be found in the existing provisions of the Criminal Code. They have the same meaning as in article 48 (2) Sr. These are means that “make it possible or easier to commit the offence” (Supreme Court, 17 June 1940, NJ 1940, 82).’
35. The Minister of Justice’s answer cited in point 34 above refers back to the following question put by members of the Socialist Party group in parliament: ‘What is meant precisely by obtaining or providing opportunity, means or information to commit a terrorist offence?’ The Court of Appeal understands from the Minister’s answer that he is saying that the meaning of the phrase ‘obtaining or providing opportunity, means or information’ in article 134a Sr does not differ from that of article 48 (2°) Sr, subject to the settled case law. The Minister’s answer has no bearing on the issue of whether article 134a Sr includes an offence of aiding or abetting separate from the requirement of some form of training for terrorism.
36. In the light of the above, the Court of Appeal does not share the view taken by the Public Prosecution Service.
(...)
8.3.4.
No participation in training (proven acts D-J)
37. It has been found proven that the defendant:D - visited websites where information about jihad, martyrdom and the armed struggle is shared (namely www.islamicawakening.com and http://behind-bars.net), and
E – (subsequently) posted films (about committing attacks) on the above-mentioned website and (subsequently) started a discussion about jihad on the forum of that website;
F - visited websites where information is shared about travel to and applying for visas for Yemen, Saudi Arabia and Syria;
G - obtained a travel visa for Saudi Arabia and a ticket to Turkey;
H - expressed a wish to visit the above-mentioned countries and asked how he could contact one or more persons of undisclosed identity after his arrival;
I - was in possession of information carriers containing information about jihadist ideology and martyrdom (including 10 DVDs);
J - undertook a journey to Turkey (via Germany), with the ultimate destination of Syria.
38. In the Court of Appeal’s opinion, the acts referred to above completely lack the element required for an offence under article 134a Sr, namely participation in training to commit a terrorist offence or an offence involving preparation or facilitation of a terrorist offence. However, the acts referred to at D-J (and the combination of them) are important in the context of establishing the defendant’s intent to acquire knowledge and skills as referred to in article 134a Sr.
(...)
8.3.6.
Conclusion with regard to the charges found proven under count 1A
43. The acts referred to in the judicial findings of fact, as described in indents A-J, should be viewed in their overall context and mutual relationship. The acts found proven at A and B are those which can be described as obtaining means for oneself and acquiring knowledge and skills (participation in training).
Although the other proven acts referred to at D-J do not in themselves constitute training as referred to in article 134a Sr, the combination of these acts can serve as proof of the defendant’s intent to obtain means for himself and acquire the knowledge and skills needed to commit a terrorist offence.”
2.2.3.
Referring to article 134a Sr, the Court of Appeal construed the judicial findings of fact under count 1A as “intentionally obtaining for himself the means to commit a terrorist offence and himself acquiring knowledge and skills for that purpose”.
2.3.1.
Article 134a Sr reads as follows:
“Any person who intentionally obtains or attempts to obtain for himself or provides or attempts to provide to another person opportunity, means or information for the commission of a terrorist offence or an offence involving preparation or facilitation of a terrorist offence, or who himself acquires knowledge or skills for that purpose or imparts such knowledge or skills to another person is liable to a term of imprisonment not exceeding eight years or a fifth-category fine.”
2.3.2.
The explanatory memorandum on the bill that introduced this provision stated inter alia as follows:
“There is also another respect in which the criminalisation of preparatory acts could be improved, namely criminal liability for participation and cooperation in, put simply, training for terrorism.
(...)
Criminal liability for participation in training for terrorism, for instance by participating in a terrorist training camp, can often be assumed on the basis of the provisions criminalising participation in a terrorist organisation, conspiracy and/or criminal preparatory acts.
(...)
Finally, following training will often involve acquiring or possessing information carriers (for instance containing instructions). This may amount to a criminal preparatory act within the meaning of article 46 Sr. However, it is conceivable that an individual may follow a terrorist training course for the purposes of a terrorist attack that they themselves intend to commit. The question is whether the existing criminal provisions offer sufficient scope to cover such cases or provide sufficient clarity. Such cases involve neither participating in an organisation nor any conspiracy, and if the person concerned does not take any objects ‘to be used in the commission’ of the attack from the training camp it would not seem possible to construe this as a criminal preparatory act, since the preparations have not yet taken the specific form of intentionally possessing objects, substances, information carriers, means or such like for the commission of the offence.
(...)
The considerations set out above regarding the applicability of existing criminal provisions to participation in a terrorist training camp also largely apply to the scope for bringing cooperation in training for terrorism within the scope of an existing offence as currently defined. Article 7 of the aforementioned Council of Europe Convention on the Prevention of Terrorism obliges States Parties to make it a criminal offence under their domestic law ‘to provide instruction in the making or use of explosives, firearms or other weapons or noxious or hazardous substances, or in other specific methods or techniques, for the purpose of carrying out or contributing to the commission of a terrorist offence, knowing that the skills provided are intended to be used for this purpose’. (...) With respect to the applicability of article 46 Sr, as I indicated earlier, providing training is punishable as a type of criminal preparatory act only if those preparations have in some way taken material form.”
(Parliamentary Papers II, 2007/08 session, 31 386, no. 3, pp. 5-7)
2.3.3.
The Memorandum of Reply states inter alia as follows:
“Article 7 of the aforementioned Council of Europe Convention on the Prevention of Terrorism obliges States Parties to make it a criminal offence under their domestic law ‘to provide instruction in the making or use of explosives, firearms or other weapons or noxious or hazardous substances, or in other specific methods or techniques, for the purpose of carrying out or contributing to the commission of a terrorist offence, knowing that the skills provided are intended to be used for this purpose’. The Convention therefore uses a broad definition of the concept ‘training for terrorism’, which – at least in its active variant – corresponds with what in normal parlance is generally understood under ‘training’: acquiring or imparting knowledge or acquiring or imparting skills or techniques. The definition of the offence proposed in article 134a Sr is intended to cover all culpable acts that constitute ‘training’. Training is therefore a collective term that is denoted in the definition of the offence by a number of factual concepts.
Taking shooting or flying lessons or undergoing training in a martial art can, where the intention of the person concerned is to acquire the knowledge or skills needed to commit a terrorist offence, constitute a criminal offence under the proposed article 134a Sr. In answer to a related question raised by members of the Christian Democratic Alliance (CDA) parliamentary group, I would note that this may also be the case where knowledge or skills are acquired online.”
(Parliamentary Papers II, 2008/2009 session, 31 386, no. 8 p. 4)
2.4.1.
The Court of Appeal proceeded on the assumption that article 134a Sr concerns acts that are in some way connected with training for terrorism. That assumption is correct. That connection is already expressed in article 134a Sr in so far as that provision makes it an offence to acquire knowledge or skills or impart knowledge or skills to another person for the commission of a terrorist offence or an offence involving preparation or facilitation of a terrorist offence. With respect to the other acts that constitute a criminal offence under article 134a Sr - namely intentionally obtaining or attempting to obtain for oneself or providing or attempting to provide to another person opportunity, means or information for the commission of a terrorist offence or an offence involving preparation or facilitation of a terrorist offence – it must be assumed such acts cannot be construed as falling within the scope of article 134a Sr in the absence of a sufficient connection between the acts concerned and some form of training for terrorism, with training here being understood in a broad sense in accordance with the aforementioned legislative history as ‘acquiring knowledge or skills or imparting knowledge or skills to another person’.
2.4.2.
The Court of Appeal’s ruling that the acts found proven under counts 1A, at A and B could be construed as obtaining the means for oneself and acquiring knowledge and skills within the meaning of article 134a Sr implies that those acts have a sufficient connection with some form of training for terrorism in the aforementioned sense. In view of the considerations set out above, that finding does not constitute an inaccurate interpretation of the law. Sufficient reasons were also given for that finding. In this connection the Supreme Court takes into account that the Court of Appeal (in 8.3.1, at 2) considered that the purpose of the defendant’s activities as found proven, when viewed in conjunction with one another and taking account of the external form which they took, was to obtain for himself the means and acquire the knowledge needed to make explosives and to become proficient in this skill by searching for information in the manner held to have been proven, in combination with the purchase of the raw materials for making an explosive.
2.4.3.
In so far as the ground for appeal is founded on the view that article 134a Sr criminalises only acts that precede a criminal preparatory act for an offence as referred to in this article, or that such acts must point to the following of instructions from which specific skills, methods or techniques for the commission of a terrorist offence are learned, it cannot result in cassation. This view, for which no support can be found in the text of article 134a Sr or in the legislative history, is incorrect.
2.4.4.
Contrary to the assumption on which the ground for appeal is apparently based, the possibility cannot be excluded that the defendant’s acts can be categorised as the offence set out in article 134a Sr if they can also be construed as preparatory acts within the meaning of article 46, paragraph 1 Sr.
2.4.5.
This ground for appeal in cassation is untenable.
3. Assessment of the other grounds for appeal in cassation
The other grounds for appeal in cassation cannot result in cassation. In view of section 81, subsection 1 of the Judiciary (Organisation) Act, no further reasoning is required since these grounds for appeal do not warrant the answering of questions of law in the interests of the uniform interpretation or application of the law or the development of the law.
4. Decision
The Supreme Court dismisses the appeal in cassation.
This judgment was given by vice president W.A.M. van Schendel as presiding judge and by justices J. de Hullu, H.A.G. Splinter-van Kan, Y. Buruma and A.L.J. van Strien, in the presence of S.P. Bakker, clerk of the court, and pronounced in public on 31 May 2016.
Uitspraak 31‑05‑2016
Inhoudsindicatie
Confirmation de condamnation pour participation à ‘l’entraînement terrorist’
Partij(en)
31 mei 2016
Strafkamer
nr. S 15/01915
SB
Hoge Raad der Nederlanden
Arrêt
concernant le pourvoi en cassation contre l’arrêt no 22/004770-13 prononcé par la Cour d’appel de Bois-le-Duc le 27 janvier 2015 dans l’affaire contre :
[le prévenu] , né à [lieu de naissance] le [date de naissance] 1991.
1. Procédure en cassation
Le pourvoi a été introduit par le prévenu. Maître I. van de Bergh, avocat à Maastricht, a présenté en son nom les moyens de cassation. Le mémoire de pourvoi est joint au présent arrêt et en fait partie intégrante.
L’avocat général P.C. Vegter a préconisé le rejet du pourvoi.
2. Examen du moyen
2.1.
Le moyen fait grief à la Cour d’avoir jugé que les agissements mentionnés dans l’énoncé des faits déclarés prouvés sous 1A, A et B, peuvent être considérés comme le fait de se procurer des moyens et d’acquérir des connaissances et compétences, au sens de l’article 134a du Code pénal.
2.2.1.
La Cour a jugé le prévenu coupable des faits suivants sous 1 :
« A.
Dans ou autour de la période comprise entre le 23 janvier et le 13 mars 2012 et dans ou autour de la période comprise entre le 25 mai 2012 et le 13 juin 2013, à Amsterdam ou en tout cas aux Pays-Bas,
- il s’est délibérément procuré des moyens, et
- il a délibérément acquis des connaissances et compétences
visant à commettre une infraction terroriste, à savoir :
- incendie volontaire et/ou déclenchement d’une explosion dans un but terroriste, susceptible de représenter un danger collectif pour les biens et /ou un danger de mort ou de dommages corporels graves pour autrui, et /ou
- assassinat commis dans un but terroriste et/ou
- meurtre commis dans un but terroriste et/ou
- destruction et/ou détérioration volontaire d’un édifice ou d’une construction dans un but terroriste, susceptible de représenter un danger collectif pour les biens et/ou un danger de mort pour autrui,
le prévenu a en effet
A - consulté des sites internet et (ensuite) effectué les recherches homemade bombs and explosives (www.bombshock.com et www.pyronfo.com), action man detonator (www.Ebay.com) et how to make flashpowder (www.metacafe.com et www.instructables.com) ;
B - acheté dix (10) mètres de mèche et un (1) kilogramme de poudre d’aluminium et une bouteille de gaz, et fait livrer lesdits objets à son domicile ; et
D - consulté des sites internet diffusant des informations sur le djihad et le martyre et sur la lutte armée (www.islamicawakening.com et http://behind-bars.net) et
E - (ensuite) placé des films sur le site susmentionné (concernant la perpétration d’attentats) et (ensuite) lancé sur le forum de ce site une discussion sur le djihad ;
F - consulté des sites internet diffusant des informations sur les demandes de visa et les voyages vers le Yémen, l’Arabie saoudite et la Syrie ;
G - obtenu un visa de voyage pour l’Arabie saoudite et un billet pour la Turquie ;
H - exprimé son souhait de se rendre dans lesdits pays et demandé comment, une fois arrivé, il pourrait entrer en contact avec des personnes dont l’identité n’a pu être précisée ;
I - disposé de supports d’information contenant de la documentation sur l’idéologie djihadiste et le martyre (notamment 10 DVD) ;
J - entrepris un voyage vers la Turquie (via l’Allemagne) avec la Syrie pour destination finale.
et
B.
Dans ou autour de la période comprise entre le 23 janvier et le 13 mars 2012, à Amsterdam ou en tout cas aux Pays-Bas, il a délibérément, en préparation de l’infraction envisagée passible aux termes de la définition légale d’une peine d’emprisonnement de huit ans au moins, à savoir :
- incendie volontaire et/ou déclenchement d’une explosion, susceptible de représenter un danger collectif pour les biens et /ou un danger de mort ou de blessures corporelles graves pour autrui,
A - consulté des sites internet et (ensuite) effectué les recherches homemade bombs and explosives (www.bombshock.com et www.pyronfo.com), action man detonator (www.Ebay.com), et how to make flashpowder (www.metacafe.com et www.instructables.com) ;
B - acheté dix (10) mètres de mèche, un (1) kilogramme de poudre d’aluminium et une bouteille de gaz, et fait livré lesdits objets à son domicile ;
ces objets et produits étant destinés, ensemble ou séparément, à commettre cette infraction. »
2.2.2.
Sous l’intitulé « Incrimination du fait déclaré prouvé sous 1A », le jugement contesté expose les considérations suivantes :
« (…)
8.2.
Cadre juridique de l’article 134a du Code pénal
8.2.1.
Considérations générales
1. Les faits déclarés prouvés sous IA correspondent à l’article 134a du Code pénal, qui érige en infraction le fait de participer à un entraînement pour le terrorisme et de le dispenser. La question est de savoir si les agissements incriminés sous IA et déclarés prouvés par la Cour peuvent être qualifiés d’infraction au sens de l’article 134a du Code pénal.
2. L’article 134a du Code pénal est libellé comme suit : (…)
3. Adopté en application de l’article 7 de la Convention du Conseil de l’Europe pour la prévention du terrorisme (ci-après : la Convention de Varsovie), l’article 134a du Code pénal est entré en vigueur le 1er avril 2010.
4. L’article 7 de la Convention de Varsovie est libellé comme suit :
« 1. Aux fins de la présente Convention, on entend par « entraînement pour le terrorisme » le fait de donner des instructions pour la fabrication ou l’utilisation d’explosifs, d’armes à feu ou d’autres armes ou substances nocives ou dangereuses, ou pour d’autres méthodes et techniques spécifiques en vue de commettre une infraction terroriste ou de contribuer à sa commission, sachant que la formation dispensée a pour but de servir à la réalisation d’un tel objectif.
2. Chaque Partie adopte les mesures qui s’avèrent nécessaires pour ériger en infraction pénale, conformément à son droit interne, l’entraînement pour le terrorisme, tel que défini au paragraphe 1 de cet article, lorsqu’il est commis illégalement et intentionnellement. »
5. L’adoption de l’article 134a du Code pénal repose également sur l’article 3 de la décision-cadre du Conseil de l’Union européenne du 13 juin 2002 relative à la lutte contre le terrorisme, après la modification du 28 novembre 2008 (ci-après : la décision-cadre modifiée). Constatant qu’il existe une menace accrue d’infractions terroristes et que, parallèlement aux camps d’entraînement classiques, internet fait désormais office de camp d’entraînement virtuel, la décision-cadre modifiée appelle les États membres à ériger en infraction l’entraînement pour le terrorisme. La définition de cette notion dans l’article 3 de la décision-cadre modifiée est identique à celle figurant dans l’article 7 de la Convention de Varsovie.
6. Par ailleurs, une motion adressée au gouvernement néerlandais lui avait demandé d’étudier la possibilité d’ériger en infraction le fait de « se rendre dans un camp d’entraînement terroriste et y participer ». L’article 134a du Code pénal a satisfait à cette demande.
7. Enfin, le besoin et – compte tenu des obligations internationales – la nécessité de remédier à de possibles lacunes de la législation concernant l’incrimination des actes préparatoires ont également conduit à l’adoption de l’article 134a du Code pénal. L’arsenal pénal déjà disponible n’a pas été jugé suffisant pour répondre aux exigences de la Convention de Varsovie et de la décision-cadre modifiée susmentionnées. Selon l’article 46 du Code pénal, l’acte préparatoire n’est constitutif d’une infraction pénale que s’il y a acquisition intentionnelle des objets, produits, supports d’information, etc. Faute de quoi les faits ne constituent pas une infraction. S’agissant de l’article 96 du Code pénal, le ministre de la Justice considère que le paragraphe 2, point 2, n’inclut pas tous les agissements concevables susceptibles de poursuites en lien avec l’entraînement pour le terrorisme. En d’autres termes, il était selon lui nécessaire de créer une infraction particulière, l’instrumentaire relatif à l’incrimination des actes préparatoires ne suffisant pas, en l’état, à répondre à tous les cas susceptibles de se rapporter à l’entraînement pour le terrorisme.
8. Le texte définitif de l’article 134a tel qu’inscrit dans la loi érige les actes préparatoires en infraction à l’instar d’autres dispositions du Code pénal dans le cadre notamment de la prévention des actes terroristes (par exemple dans les articles 46 et 96). La Cour remarque cependant que l’article 134a érige l’acte préparatoire en infraction autonome. Contrairement aux articles 46, 48 et 96 du Code pénal, l’article 134a n’exige pas de lien avec la commission d’une infraction principale.
8.2.2.
La notion d’entraînement
9. Dans la genèse de la loi, le contenu de l’infraction érigée par l’article 134a du Code pénal est résumé comme l’interdiction de participer à un entraînement terroriste et de dispenser un tel entraînement.
Le terme « entraînement » n’est cependant pas utilisé dans ledit article. Il s’agit là d’un choix délibéré du législateur. Il a choisi de suivre la terminologie et la légistique habituelles du Code pénal néerlandais.
L’article 134a érige en infraction le fait de dispenser (comme instructeur) un entraînement terroriste et celui d’y participer (comme recrue). L’infraction combine une variante active et une variante passive. Le législateur a choisi une incrimination plus large que celle de l’article 7 de la Convention de Varsovie, dans laquelle les États s’obligent seulement à ériger en infraction le fait de dispenser un entraînement pour le terrorisme.
10. La genèse de la loi montre que la notion d’entraînement est empruntée à l’énumération des agissements qui s’achève avec « ou pour d’autres méthodes et techniques spécifiques » à l’article 7, paragraphe 1, de la Convention de Varsovie.
Selon le ministre de la Justice, l’ensemble des agissements entrant dans la définition de l’infraction à l’article 134a du Code pénal renvoie à la définition élargie de la notion d’entraînement utilisée par la Convention de Varsovie. Il définit l’entraînement comme le fait d’« acquérir ou dispenser des connaissances ou se former ou former autrui à des compétences ou des techniques ». Toujours selon le ministre de la Justice : « La définition proposée à l’article 134a du Code pénal vise à inclure tous les agissements constitutifs d’une infraction qui sont l’expression de la notion d’entraînement. » L’entraînement est donc une notion globale et la définition de l’infraction renvoie à divers éléments concrets.
11. Lors de l’examen parlementaire, divers exemples ont permis de mieux cerner le champ de la notion d’entraînement. Elle peut inclure les camps d’entraînement mais d’autres types de formation peuvent aussi être envisagés. Le législateur ne visait en outre pas seulement les agissements à l’étranger ; la participation à un camp d’entraînement terroriste aux Pays-Bas doit elle aussi être considérée comme délictueuse en toutes circonstances.
12. Comme indiqué précédemment, la décision-cadre modifiée prévoit explicitement que l’entraînement puisse aussi se faire par le biais d’internet (camp d’entraînement virtuel).
13. Selon la Cour, il est clair qu’en cas d’actes préparatoires pouvant aussi être considérés, en l’absence de circonstances particulières, comme des activités quotidiennes dépourvues de caractère délictueux, la plus grande vigilance s’impose afin de ne pas présumer trop rapidement que l’on a affaire à des agissements pouvant être qualifiés d’entraînement terroriste selon la terminologie utilisée dans l’article 134a du Code pénal.
8.2.3.
Participer à un entraînement
14. Il ressort de la genèse de la loi que l’incrimination de la participation au titre de l’article 134a du Code pénal vise un individu fasciné par la violence terroriste, dont la radicalisation s’aggrave, et qui dans ce contexte élabore des projets d’attentats et acquiert parallèlement des connaissances et/ou des compétences susceptibles de servir à la commission d’une infraction terroriste ou d’une infraction visant à préparer ou à faciliter une infraction terroriste.
15. Selon la genèse de la loi, la participation visée à l’article 134a du Code pénal inclut, outre la participation à un camp d’entraînement terroriste dont les participants appartiennent à une organisation terroriste ou se rendent coupables de complot en vue de commettre une infraction terroriste, le cas de l’individu rejoignant un entraînement terroriste dans le cadre de l’attentat qu’il a lui-même décidé de commettre. Peut aussi entrer dans la catégorie de l’entraînement le fait de « suivre des leçons de tir ou de pilotage ou une formation dans un sport de combat (...), lorsque les connaissances ou les compétences sont acquises par l’intéressé dans l’intention de commettre une infraction terroriste ». Selon le législateur, le simple fait de suivre une formation linguistique, même si d’éventuelles sympathies terroristes apparaissent par ailleurs, ne suffira généralement pas à la qualification de participation à un entraînement terroriste. Il peut en aller autrement, par exemple en cas d’apprentissage de termes propres à la navigation aérienne, en préparation d’un détournement terroriste sur un aéroport donné.
16. Le ministre de la Justice indique en outre – en réponse aux parlementaires du groupe CDA [parti chrétien démocrate] demandant si suivre un cours sur internet peut également entrer dans le champ de l’incrimination – que l’on peut aussi parler de participation à un entraînement « lorsque les connaissances ou compétences sont acquises par le biais d’internet ». Relève donc aussi de l’article 134a du Code pénal l’individu qui réunit à l’aide d’internet des informations sur la façon de fabriquer un explosif en vue de faciliter la commission d’une infraction terroriste par un tiers.
17. En résumé, la Cour, considérant la genèse de la loi ayant conduit à l’article 134a du Code pénal et la Convention de Varsovie, juge que la notion d’entraînement couvre, outre le cadre d’un « camp d’entraînement » aux Pays-Bas ou ailleurs, d’autres modalités de formation par le biais de cours individuels ou en groupe. Elle peut concerner l’acquisition de compétences physiques comme celle de connaissances intellectuelles. L’entraînement peut se faire tant par le biais d’un contact personnel qu’en consultant internet ou tout autre « matériel de formation ». Dans ce dernier cas, qui correspond à une forme d’« autoformation », ce seront notamment les faits établis concernant le type de matériel consulté, la cohérence éventuelle de ce matériel et dans certaines circonstances la fréquence de la consultation qui permettront de déterminer si l’on peut parler d’entraînement au sens de l’article 134a du Code pénal.
18. Dans le prolongement des considérations précédentes sur « l’autoformation », la Cour remarque que l’article 134a du Code pénal érige explicitement en infraction le fait de se procurer ou de fournir à l’auteur des faits des informations, occasions et moyens ainsi que l’acquisition de connaissances et compétences. Elle renvoie au texte dudit article qui érige en infraction [termes soulignés par la Cour] :
« Hij die zich (...) opzettelijk [gelegenheid, middelen of inlichtingen verschaft of tracht te verschaffen] (...) dan wel zich kennis of vaardigheden daartoe verwerft (...) » [(...) toute personne qui délibérément se procure [ou tente de se procurer des occasions, moyens ou informations] (...) ou acquiert des connaissances ou compétences (...)].
Le législateur a ainsi prévu l’incrimination de « l’autoformation » dans le cadre de l’article 134a du Code pénal.
8.2.4.
Dispenser un entraînement
19. Les remarques précédentes sur le sens et la portée des termes « participer à un entraînement » valent également, toutes choses égales par ailleurs, pour les termes « dispenser un entraînement » compte tenu de la genèse de la loi, qui précise cette disposition concernant le champ de l’article 134a du Code pénal :
« Le choix a été fait de regrouper sous la définition d’une même infraction tant la participation à un entraînement pour le terrorisme que le fait de dispenser un tel entraînement. Les deux agissements – participer et dispenser – sont ainsi inclus dans un même champ. Cela est préférable d’un point de vue légistique et se justifie selon moi par la forte proximité des deux agissements. »
Participer à un entraînement et le dispenser relèvent donc du même champ.
(…)
8.3.
Examen du fait déclaré prouvé sous 1A
8.3.1.
Participer à un entraînement
(…)
2. Les 1er, 2, 6 ,8 et 27 février 2012, le prévenu a effectué sur internet des recherches ciblées sur les méthodes permettant de fabriquer un explosif à l’aide de poudre d’aluminium. Le 1er février 2012, il a effectué des recherches à partir des mots-clés suivants : Aluminium explosion, Home made explosives, flash powder kopen, flash powder formulas, black powder, action man/detonator [Explosion aluminium, Explosifs artisanaux, acheter de la poudre flash, formules de poudre flash, poudre noire, action man/détonateur]. Le prévenu savait qu’un détonateur est un bouton permettant de faire exploser une bombe. Il a vu sur YouTube ce qu’il est possible de faire avec de la poudre flash et a poursuivi ses recherches à ce sujet. Il a également recherché s’il était possible d’acheter ce produit et, ayant constaté que ce n’est pas le cas, il a recherché comment le fabriquer. Il a également consulté les pages internet suivantes : www.bombshock.com, www.pyronfo.com, www.pryoforum.nl, www.ebay.nl, www.google.nl et www.metacafe.com. Le 2 février 2012, le prévenu a effectué sur le site internet www.instructables.com la recherche suivante : hoe maak je flash powder [comment fabriquer de la poudre flash]. Le 6 février 2012, le prévenu a effectué sur le site internet www.artsuppliesonweb.com la recherche : Aluminiumpoeders [Poudres d’aluminium]. Le 8 février 2012, le prévenu a saisi sur les sites internet www.wikipedia.nl, www.naturalspices.eu et www.tuincentrumovervecht.nl les termes de recherche : zelfgemaakte explosieven, sodium nitrate et kaliumnitraat [explosifs artisanaux, nitrate de sodium et nitrate de potassium]. Le 27 février 2012, le prévenu a effectué sur www.ebay.nl les recherches suivantes : aluminiumpowder, aluminium powder indian, sulphur, potassium nitrate (kno3), magnesium et ferrocerium [poudre d’aluminium, poudre d’aluminium indien, soufre, nitrate de potassium (kno3), magnésium et ferrocérium]. Ces pages internet expliquent comment fabriquer des explosifs à partir de poudre d’aluminium dans des instructions vidéo, des manuels détaillés, des foires aux questions, des explications sur les explosifs fréquemment utilisés, les matériaux et les produits chimiques conseillés. Sont également précisés les risques, les règles de sécurité et les possibles suites juridiques.
3. Le prévenu a effectué des achats sur deux sites internet, à savoir www.viscolontkopen.nl et www.carbonwinkel.nl. Le 21 janvier 2012, il a acheté et payé 10 mètres de mèche et une bouteille de gaz sur www.viscolontkopen.nl. Il a vu sur YouTube comment la mèche s’enflamme et ce que cela produit. Le 25 janvier 2012, le prévenu a acheté et payé 1 kilo de poudre d’aluminium sur Carbonwinkel. Il a fait livrer les articles à l’adresse [rue nr. 1], à Amsterdam, c’est-à-dire le domicile de ses parents.
4. Il ressort des conclusions du NFI [Institut néerlandais de criminalistique] que la mèche et la poudre d’aluminium saisies en possession du prévenu sont des composants adéquats pour la fabrication d’explosifs. La mèche examinée est une mèche visco, notamment utilisée pour les feux d’artifice destinés aux professionnels et aux particuliers. La poudre d’aluminium saisie peut en principe être utilisée dans les mélanges explosifs mais peut aussi avoir d’autres applications comme dans la thermite ou la peinture. Utilisée dans les bonnes proportions, elle peut en tout cas parfaitement servir à la composition d’un mélange pyrotechnique. La poudre d’aluminium peut aussi être ajoutée à un mélange pyrotechnique ou à des explosifs, par exemple pour augmenter l’effet thermique après la mise à feu.
5. Selon la Cour, les activités susmentionnées déployées par le prévenu visent, considérées dans leur corrélation – et au vu de leur manifestation concrète –, à se procurer des moyens et à acquérir des connaissances en vue de fabriquer des explosifs et à se former à cette compétence en recherchant des informations de la façon déclarée prouvée, parallèlement à l’achat de matériaux servant à la fabrication d’explosifs. La Cour ajoute à ces considérations que le prévenu – manifestement contre toute logique – n’a pas pu ou pas voulu fournir d’explication plausible sur les recherches ciblées qu’il a effectuées sur internet ni sur la présence des objets trouvés chez lui et qu’il avait précédemment achetés, alors qu’il lui revenait de le faire.
Certes, le prévenu affirme avoir précédemment renoncé à acheter une poudre d’aluminium ayant une capacité explosive supérieure à celle qu’il s’est finalement procurée – et qui est selon lui inoffensive. Si la Cour comprend bien, la mèche et le briquet à gaz trouvés chez lui sont également inoffensifs. Selon la Cour, en dépit de ce qui précède, la possession de la mèche et de la poudre d’aluminium, combinée à la recherche d’informations sur internet concernant la fabrication d’explosifs, peut être considérée comme le fait de se procurer des moyens visant à commettre une infraction terroriste et d’acquérir les connaissances et compétences afférentes et/ou des actes préparatoires à l’incendie ou au déclenchement d’une explosion, et ce notamment vu la conclusion du rapport du NFI du 23 avril 2013. En outre, comme considéré précédemment, le prévenu n’a pas fourni d’éclaircissement ni d’explication plausible en réponse aux questions de la police et lors de l’audience, quant à l’utilisation prévue des articles qu’il a achetés.
6. Par voie de conséquence, les actes déclarés prouvés sous A et B peuvent être qualifiés comme le fait de se procurer des moyens et d’acquérir des connaissances et compétences (participer à un entraînement) au sens de l’article 134a du Code pénal.
(…)
7. La défense a par ailleurs argué que faire entrer la consultation d’une page internet, et partant la lecture d’un article de journal, dans le champ de la disposition de l’article 134a élargit exagérément la portée de cette dernière. Selon ce point de vue, cette forme d’acquisition autonome, de façon individuelle, de connaissances ou de compétences ne constitue pas un entraînement. La défense en tire la conclusion que – dans le cas où les faits ont été déclarés prouvés – le prévenu doit être relaxé.
8. La Cour constate, en se référant aux faits déclarés prouvés concernant les recherches effectuées par le prévenu sur internet, précédemment mentionnés dans les considérations 2 du présent paragraphe, que durant plusieurs jours du mois de février 2012 le prévenu a recherché à partir d’un grand nombre de mots clés des informations sur la fabrication d’explosifs et a à cet effet acheté les matériaux afférents.
La Cour juge que ces circonstances peuvent être qualifiées –conformément à de précédentes considérations – de forme d’entraînement au sens de l’article 134a du Code pénal. Dans le présent cas, il ne s’agit pas en effet, compte tenu des faits établis, de la simple consultation d’une page internet. Les activités du prévenu sur internet doivent être considérées dans leur corrélation comme axées sur l’acquisition de connaissances, sachant que le prévenu a en outre acheté des articles destinés à la fabrication d’explosifs et avec lesquels il pouvait se former dans les compétences et techniques afférentes.
9. La Cour rejette ce moyen de défense.
(…)
8.3.3.
La complicité indépendante de l’élément entraînement ?
29. Selon le point de vue défendu par le ministère public lors de l’audience en appel en se référant à diverses sources documentaires, l’article 134a du Code pénal érige en infraction non seulement le fait de participer à un entraînement pour le terrorisme et de le dispenser mais aussi diverses formes de « complicité » d’infractions terroristes et d’infractions en vue de préparer et de faciliter des infractions terroristes indépendamment de l’élément entraînement.
30. La défense a plaidé que le membre de phrase de l’article 134a du Code pénal concernant les occasions, moyens ou informations est un développement de l’article 7 de la Convention de Varsovie et que cette partie de la disposition susmentionnée n’a pas de signification autonome à côté de la notion d’entraînement.
31. À cet égard, la Cour émet les considérations suivantes.
32. Le libellé de l’article 134a autorise d’un point de vue grammatical l’interprétation qu’en fait le ministère public.
33. Vu la récente entrée en vigueur de cette disposition, la Cour juge qu’il faut accorder une signification majeure à l’intention du législateur telle qu’elle ressort de la genèse de la loi ayant conduit à l’adoption de l’article 134a du Code pénal. La Cour renvoie à cet égard aux considérations mentionnées au paragraphe 8.2.7.
Elle conclut, sur la base de la genèse de la loi, que l’article 134a du Code pénal porte sur des agissements en rapport avec un entraînement (terroriste).
34. Le ministère public a argumenté son point de vue en se référant à un passage des documents parlementaires qui contient la réponse suivante du ministre de la Justice : « Ces membres ont demandé ce qu’il faut exactement entendre par procurer des occasions, moyens ou informations. Je tiens à signaler que ces notions existent déjà dans le Code pénal. Elles ont la même signification que dans l’article 48, paragraphe 2, du Code pénal. Il s’agit de moyens qui « rendent possible ou facilitent la commission du fait » (Cour suprême, 17 juin 1940, NJ 1940, 82).
35. La réponse du ministre citée au point 34 concerne la question posée par les parlementaires du SP [Parti socialiste] : « En quoi consiste exactement le fait de procurer des occasions, moyens ou informations visant à commettre une infraction terroriste ? » Selon la Cour, le ministre de la Justice affirme dans ce cadre que la signification des termes « procurer des occasions, moyens ou informations » dans l’article 134a du Code pénal ne diffère pas de celle utilisée dans l’article 48, paragraphe 2, du Code pénal en conformité avec la jurisprudence constante. Cette réponse du ministre de la Justice ne concerne pas la question de savoir si l’article 134a érige en infraction une modalité de complicité indépendamment de l’exigence d’une forme d’entraînement terroriste.
36. Au vu de ce qui précède, la Cour ne partage pas le point de vue du ministère public.
(…)
8.3.4.
Pas de participation à un entraînement (actes déclarés prouvés D à J)
37. Le prévenu a été jugé coupable d’avoir :D - consulté des sites internet diffusant des informations sur le djihad et le martyre et sur la lutte armée (www.islamicawakening.com et http://behind-bars.net) et
E - (ensuite) placé des films sur le site susmentionné (concernant la perpétration d’attentats) et (ensuite) lancé sur le forum de ce site une discussion sur le djihad ;
F - consulté des sites internet diffusant des informations sur les demandes de visa et les voyages vers le Yémen, l’Arabie saoudite et la Syrie ;
G - obtenu un visa de voyage pour l’Arabie saoudite et un billet pour la Turquie ;
H - exprimé son souhait de se rendre dans lesdits pays et demandé comment, une fois arrivé, il pourrait entrer en contact avec des personnes dont l’identité n’a pu être précisée ;
I - disposé de supports d’information contenant de la documentation sur l’idéologie djihadiste et le martyre (notamment 10 DVD) ;
J - entrepris un voyage vers la Turquie (via l’Allemagne) avec la Syrie pour destination finale.
38. La Cour estime qu’est totalement absent des actes susmentionnés l’élément exigé par l’article 134a de participation à un entraînement en vue de commettre une infraction terroriste ou une infraction visant à préparer ou faciliter une infraction terroriste.
Réunis, les actes mentionnés de D à J sont cependant importants s’agissant d’établir l’intention du prévenu d’acquérir des connaissances et compétences au sens de l’article 134a du Code pénal.
(…)
8.3.6.
Conclusion relative au fait déclaré prouvé sous 1A
43. Les actes mentionnés dans l’énoncé des faits déclarés prouvés, tels que décrits aux tirets A à J, doivent être considérés dans leur corrélation et cohérence.
Les actes déclarés prouvés sous A et B constituent des actes pouvant être qualifiés d’acquisition de moyens et d’acquisition de connaissances et compétences (participation à un entraînement).
Bien que les autres actes mentionnés de D à J ne constituent pas en soi un entraînement au sens de l’article 134a du Code pénal, la combinaison de ces actes déclarés prouvés peut permettre de préciser l’intention du prévenu de se procurer des moyens et d’acquérir des connaissances et compétences visant à commettre une infraction terroriste. »
2.2.3.
Se référant à l’article 134a, la Cour a qualifié le fait déclaré prouvé sous 1A comme le fait de « délibérément se procurer des moyens visant à commettre une infraction terroriste et d’acquérir les connaissances et compétences afférentes ».
2.3.1.
L’article 134a du Code pénal est libellé comme suit :
Est punie d’une peine d’emprisonnement d’une durée maximale de huit ans ou d’une amende de la cinquième catégorie, toute personne qui délibérément se procure ou tente de se procurer, ou fournit ou tente de fournir à autrui, des occasions, moyens ou informations en vue de commettre une infraction terroriste ou une infraction visant à préparer ou faciliter une infraction terroriste, ou acquiert des connaissances ou compétences afférentes ou les dispense à autrui.
2.3.2.
L’exposé des motifs joint au projet de cette disposition dit notamment :
« L’incrimination des actes préparatoires peut aussi être améliorée sur un autre point, concernant le fait de participer à ce que nous résumerons comme étant un entraînement pour le terrorisme ou de dispenser un tel entraînement.
(…)
La participation à un entraînement pour le terrorisme, telle que la participation à un camp d’entraînement terroriste, pourra généralement être caractérisée comme infraction sur la base des incriminations de participation à une organisation terroriste, de complot ou d’actes préparatoires passibles de poursuites.
(…)
Enfin, suivre un entraînement suppose souvent l’acquisition ou la fourniture de supports d’information ou d’objets (par exemple contenant des instructions). Dans ce cas, on peut alors parler de préparation passible de poursuites au titre de l’article 46 du Code pénal. On peut cependant imaginer qu’un individu envisage de son propre chef de commettre un attentat et suive dans ce cadre un entraînement terroriste. La question se pose de savoir si les incriminations existantes s’appliquent à un tel cas, ou y répondent de façon suffisamment claire. On ne peut alors parler ni de bande organisée, ni de complot, ni, si l’intéressé ne ramène du camp d’entraînement aucun objet « destiné à commettre l’attentat », d’acte préparatoire constitutif d’une infraction. La préparation ne s’est en effet pas concrétisée dans le fait de disposer intentionnellement d’objets, de produits, de supports d’informations, de moyens, etc. destinés à commettre l’infraction.
(…)
Ce qui précède concernant l’applicabilité des incriminations existantes relatives à la participation à un camp d’entraînement terroriste vaut aussi en grande partie pour la possibilité d’inclure le fait de dispenser un entraînement pour le terrorisme dans une définition d’infraction en vigueur. L’article 7 de la Convention européenne susmentionnée pour la prévention du terrorisme oblige à ériger en infraction pénale le fait de « donner des instructions pour la fabrication ou l’utilisation d’explosifs, d’armes à feu ou d’autres armes ou substances nocives ou dangereuses, ou pour d’autres méthodes et techniques spécifiques en vue de commettre une infraction terroriste ou de contribuer à sa commission, sachant que la formation dispensée a pour but de servir à la réalisation d’un tel objectif ».
(…) Aux fins d’applicabilité de l’article 46 du Code pénal, comme je l’ai déjà indiqué, le fait de dispenser un entraînement ne constitue un acte préparatoire délictueux que si la préparation s’est concrétisée dans un élément matériel. »
(documents parlementaires II, 2007/08, 31 386, no 3, p. 5-7)
2.3.3.
La note en réponse au rapport indique notamment :
« L’article 7 de la Convention européenne susmentionnée pour la prévention du terrorisme oblige à ériger en infraction pénale le fait de « donner des instructions pour la fabrication ou l’utilisation d’explosifs, d’armes à feu ou d’autres armes ou substances nocives ou dangereuses, ou pour d’autres méthodes et techniques spécifiques en vue de commettre une infraction terroriste ou de contribuer à sa commission, sachant que la formation dispensée a pour but de servir à la réalisation d’un tel objectif ». La Convention se base sur une définition élargie de la notion d’entraînement pour le terrorisme, qui – pour ce qui est en tout cas de l’aspect actif – correspond à l’acception du terme entraînement dans le langage courant : le fait d’acquérir ou de dispenser des connaissances, ou se former ou former autrui à des compétences ou des techniques. La définition proposée à l’article 134a du Code pénal vise à inclure tous les agissements constitutifs d’une infraction qui sont l’expression de la notion d’entraînement. L’entraînement est donc une notion globale et la définition de l’infraction renvoie à divers éléments concrets.
Le fait de suivre des leçons de tir ou de pilotage ou une formation dans un sport de combat peut également, lorsque les connaissances ou les compétences sont acquises par l’intéressé dans l’intention de commettre une infraction terroriste, être passible de poursuites sur la base de l’article 134a du Code pénal. En réponse à une question afférente des parlementaires du groupe CDA, je souligne que cela est aussi le cas lorsque les connaissances ou les compétences sont acquises par le biais d’internet. »
(documents parlementaires II, 2008/2009, 31 386, no 8, p. 4)
2.4.1.
La Cour a basé sa réflexion sur l’idée que l’article 134a du Code pénal porte sur des agissements en rapport d’une quelconque façon avec l’entraînement terroriste. Cette idée est correcte. Ce rapport s’exprime d’emblée dans l’article 134a dans la mesure où celui-ci érige en infraction pénale le fait d’acquérir ou de dispenser à autrui des connaissances ou des compétences en vue de commettre une infraction terroriste ou une infraction visant à préparer ou faciliter une infraction terroriste. Concernant les autres agissements érigés en infraction par l’article 134a du Code pénal, à savoir : délibérément se procurer ou tenter de se procurer, ou fournir ou tenter de fournir à autrui, des occasions, moyens ou informations en vue de commettre une infraction terroriste ou une infraction visant à préparer ou faciliter une infraction terroriste, il faut admettre que la qualification sous l’article 134a n’est pas possible en l’absence d’un lien suffisant entre ces agissements et une forme quelconque d’entraînement – pris au sens large, conformément à la genèse de le loi précédemment décrite, c’est-à-dire : « acquérir ou dispenser des connaissances ou se former ou former autrui à des compétences ou des techniques ».
2.4.2.
En jugeant que les agissements déclarés prouvés sous 1A, A et B, peuvent être qualifiés comme le fait de se procurer des moyens et d’acquérir des connaissances et compétences au sens de l’article 134a du Code pénal, la Cour sous-entend que ces agissements ont un rapport suffisant avec une quelconque forme d’entraînement pour le terrorisme au sens susmentionné. Attendu ce qui vient d’être précisé, ce jugement ne témoigne pas d’une conception erronée du droit. Il est également suffisamment motivé. Il prend également en compte le fait que la Cour a considéré (8.3.1, sous 2) que les agissements déclarés prouvés du prévenu, considérés dans leur corrélation – et au vu de leur manifestation concrète –, visent à se procurer des moyens et à acquérir des connaissances en vue de fabriquer des explosifs et à se former à cette technique en recherchant des informations de la façon déclarée prouvée, parallèlement à l’achat de matériaux servant à la fabrication d’explosifs.
2.4.3.
Pour autant que le moyen repose sur le point de vue selon lequel l’article 134a du Code pénal érige en infraction les seuls agissements précédant les actes préparatoires délictueux des infractions visées par cette disposition, ou sur le point de vue selon lequel ces agissements doivent se rapporter au fait de suivre des instructions menant à l’acquisition de compétences, méthodes ou techniques particulières, il ne peut être accueilli. Ces points de vue, que rien n’étaye dans le texte de l’article 134a du Code pénal ni dans la genèse de la loi, sont erronés.
2.4.4.
Contrairement à ce que suppose manifestement le moyen, il n’est pas exclu que les agissements du prévenu puissent être qualifiés d’infraction au sens de l’article 134a du Code pénal s’ils peuvent aussi être qualifiés d’actes préparatoires au sens de l’article 46, paragraphe 1, du Code pénal.
2.4.5.
Le moyen est inopérant.
3. Examen des autres moyens
Les moyens ne peuvent être accueillis. Compte tenu de l’article 81, paragraphe 1, de la loi relative à l’organisation de la justice, le rejet des moyens ne nécessite aucune motivation complémentaire, ces derniers n’obligeant pas à répondre à des questions de droit dans l’intérêt de l’unité ou du développement du droit.
4. Décision
La Cour suprême rejette le pourvoi.
Le présent arrêt a été rendu par le vice-président, W. van Schendel agissant en tant que président, et les conseillers J. de Hullu, H. Splinter-van Kan, Y. Buruma et A. van Strien, en présence du greffier S. Bakker, et prononcé en séance publique le 31 mai 2016.
Uitspraak 31‑05‑2016
Inhoudsindicatie
Training voor terrorisme ex art. 134a Sr. Verhouding 134a en 46.1 Sr. Artikel 134a Sr ziet op gedragingen die in enig verband staan met een terroristische training. Dat verband komt reeds tot uitdrukking in art. 134a Sr voor zover daarin strafbaar is gesteld het zich verwerven of een ander bijbrengen van kennis of vaardigheden tot het plegen van een terroristisch misdrijf dan wel een misdrijf ter voorbereiding of vergemakkelijking van een terroristisch misdrijf. T.a.v. de overige in art. 134a Sr strafbaar gestelde gedragingen, te weten: het zich of een ander opzettelijk gelegenheid, middelen of inlichtingen verschaffen of trachten te verschaffen tot het plegen van een terroristisch misdrijf dan wel een misdrijf ter voorbereiding of vergemakkelijking van een terroristisch misdrijf, moet worden aangenomen dat kwalificatie onder art. 134a Sr niet mogelijk is indien een voldoende verband van die gedragingen met enige vorm van training – waaronder in overeenstemming met de hiervoor weergegeven wetsgeschiedenis in ruime zin te verstaan: “het opdoen of overbrengen van kennis of zich of een ander bekwamen in vaardigheden of technieken” – voor terrorisme ontbreekt. De opvatting dat in art. 134a Sr uitsluitend gedragingen strafbaar zijn gesteld die voorafgaan aan de strafbare voorbereiding van de in deze bepaling bedoelde misdrijven, en de opvatting dat deze gedragingen moeten duiden op het volgen van instructies waarbij specifieke vaardigheden, methoden of technieken tot het begaan van een terroristisch misdrijf worden aangeleerd, zijn onjuist. Kwalificatie van gedragingen als het misdrijf van art. 134a Sr is niet uitgesloten ingeval deze gedragingen tevens kunnen worden aangemerkt als voorbereidingshandelingen in de zin van art. 46.1 Sr.
Partij(en)
31 mei 2016
Strafkamer
nr. S 15/01915
SB
Hoge Raad der Nederlanden
Arrest
op het beroep in cassatie tegen een arrest van het Gerechtshof Den Haag van 27 januari 2015, nummer 22/004770-13, in de strafzaak tegen:
[verdachte] , geboren te [geboorteplaats] op [geboortedatum] 1991.
1. Geding in cassatie
Het beroep is ingesteld door de verdachte. Namens deze heeft I.T.H.L. van de Bergh, advocaat te Maastricht, bij schriftuur middelen van cassatie voorgesteld. De schriftuur is aan dit arrest gehecht en maakt daarvan deel uit.
De Advocaat-Generaal P.C. Vegter heeft geconcludeerd tot verwerping van het beroep.
2. Beoordeling van het middel
2.1.
Het middel klaagt over het oordeel van het Hof dat de in de bewezenverklaring onder 1A onder A en B vermelde gedragingen kunnen worden aangemerkt als het zich verschaffen van middelen en het verwerven van kennis en vaardigheden als bedoeld in art. 134a Sr.
2.2.1.
Het Hof heeft ten laste van de verdachte onder 1 bewezenverklaard dat:
"A.
hij in of omstreeks de periode van 23 januari 2012 tot en met 13 maart 2012 en in of omstreeks de periode van 25 mei 2012 tot en met 13 juni 2013 te Amsterdam, in elk geval in Nederland, opzettelijk
- zich middelen heeft verschaft; en
- kennis en vaardigheden heeft verworven;
tot het plegen van een terroristisch misdrijf te weten:
- opzettelijk brand stichten en/of een ontploffing teweegbrengen met een terroristisch oogmerk, terwijl daarvan gemeen gevaar voor goederen te duchten is en/of levensgevaar of gevaar voor zwaar lichamelijk letsel voor een ander te duchten is, en/of
- moord met een terroristisch oogmerk en/of
- doodslag met een terroristisch oogmerk en/of
- opzettelijk een gebouw of getimmerte vernielen en/of beschadigen met een terroristisch oogmerk, terwijl daarvan gemeen gevaar voor goederen te duchten is en/of levensgevaar voor een ander te duchten is,
immers heeft verdachte
A - websites bezocht en (vervolgens) zoekvragen gesteld over 'homemade bombs and explosives' (te weten www. bombshock .com, en www. pyronfo .com) en over 'action man detonator' (te weten www.Ebay.com) en over 'how to make flashpowder' (te weten www. metacafe .com en www. instructables .com);
B - tien (10) meter lont en één (1) kilogram aluminiumpoeder en een gasflesje aangeschaft, en voornoemde voorwerpen laten afleveren op zijn, verdachtes, verblijfplaats; en
D - websites bezocht waarop informatie over de Jihad en martelaarschap en de gewapende strijd wordt gedeeld (te weten www. islamicawakening .com en http:// behind-bars .net) en
E - (vervolgens) op voornoemde website films geplaatst (inhoudende het plegen van aanslagen) en (vervolgens) een discussie gestart op het forum van die website over de Jihad;
F - websites bezocht waarop informatie wordt gedeeld over reizen naar en visumaanvragen voor Jemen en Saudi-Arabië en Syrië;
G - een reisvisum voor Saudi-Arabië en een ticket voor Turkije verkregen;
H - zich geuit over zijn wens zich te begeven naar voornoemde landen en gevraagd hoe hij in contact kan treden met onbekend gebleven personen als hij is aangekomen;
I - informatiedragers voorhanden gehad met daarop informatie betreffende het jihadistisch gedachtegoed en martelaarschap (o.a. 10 DVD's);
J - zich begeven op een reis (via Duitsland) naar Turkije met als eindbestemming Syrië.
en
B.
hij in of omstreeks de periode van 23 januari 2012 tot en met 13 maart 2012 te Amsterdam, in elk geval in Nederland, opzettelijk ter voorbereiding van het te plegen misdrijf, waarop naar de wettelijke omschrijving een gevangenisstraf van acht jaren of meer is gesteld te weten:
- opzettelijk brand stichten en/of een ontploffing teweegbrengen, terwijl daarvan gemeen gevaar voor goederen te duchten is en/of levensgevaar of gevaar voor zwaar lichamelijk letsel voor een ander te duchten is,
A - websites bezocht en (vervolgens) zoekvragen gesteld over 'homemade bombs and explosives' (te weten www. bombshock .com, en www. pyronfo .com) en over 'action man detonator' (te weten www.Ebay.com) en over 'how to make flashpowder' (te weten www. metacafe .com en/of www. instructables .com);
B - tien (10) meter lont en een (1) kilogram aluminiumpoeder en een gasflesje aangeschaft, en voornoemde voorwerpen laten afleveren op zijn, verdachtes, verblijfplaats;
welke voorwerpen en stoffen, al dan niet in combinatie met elkaar, bestemd waren tot het begaan van dat misdrijf."
2.2.2.
De bestreden uitspraak houdt onder het opschrift "Strafbaarheid van het onder 1A bewezenverklaarde feit" het volgende in:
"(...)
8.2.
Juridisch kader inzake art. 134a Sr
8.2.1.
Algemene opmerkingen
1. Het bewezenverklaarde onder IA is toegesneden op art. 134a Sr, waarin deelneming aan en het verlenen van medewerking aan training van terrorisme strafbaar is gesteld. Aan de orde is de vraag of de onder IA ten laste gelegde en door het hof bewezenverklaarde gedragingen kunnen worden gekwalificeerd als het delict strafbaar gesteld in art. 134a Sr.
2. Art. 134a Sr luidt als volgt: (...)
3. Art. 134a Sr geeft uitvoering aan art. 7 van het Verdrag ter voorkoming van terrorisme van de Raad van Europa, (verder: het Verdrag van Warschau). Art. 134a Sr is op 1 april 2010 in werking getreden.
4. Art. 7 van het Verdrag van Warschau luidt (in de Nederlandse vertaling) als volgt:
'1. Voor de toepassing van dit Verdrag wordt verstaan onder „training voor terrorisme", het geven van instructie voor het vervaardigen of gebruiken van explosieven, vuurwapens of andere wapens of schadelijke of gevaarlijke stoffen, of voor andere specifieke methoden of technieken, met als doel het plegen van of bijdragen aan het plegen van een terroristisch misdrijf, in de wetenschap dat beoogd wordt de verstrekte vaardigheden daarvoor in te zetten.
2. Elke Partij neemt de maatregelen die nodig zijn om training voor terrorisme, als omschreven in het eerste lid, wanneer dit wederrechtelijk en opzettelijk geschiedt, als strafbaar feit aan te merken volgens haar nationale recht.'
5. Daarnaast heeft art. 3 van het Kaderbesluit van de Raad van de Europese Unie van 13 juni 2002 inzake terrorismebestrijding, na de wijziging op 28 november 2008 (verder: gewijzigde Kaderbesluit), mede aanleiding gegeven tot invoering van art. 134a Sr. In het gewijzigde Kaderbesluit wordt op grond van de constatering dat er een verhoogde dreiging is van een aantal terroristische misdrijven, terwijl naast reguliere trainingskampen ook het internet inmiddels als virtueel trainingskamp functioneert, de lidstaten opgeroepen om onder andere training voor terrorisme strafbaar te stellen. De in art. 3 opgenomen definitie van training voor terrorisme in het gewijzigde Kaderbesluit is gelijkluidend aan de definitie zoals vermeld in art. 7 van het Verdrag van Warschau.
6. Voorts is de Nederlandse regering bij motie verzocht onderzoek te doen naar het strafbaar stellen van 'het bezoeken van en deelnemen aan een opleidingskamp voor terroristen'. Hieraan is met de introductie van art. 134a Sr gehoor gegeven.
7. Tot slot heeft ook de behoefte en - gelet op de internationale verplichtingen - de noodzaak om in mogelijke lacunes in de wetgeving op het terrein van strafbare voorbereidingshandelingen te voorzien, mede aanleiding gegeven tot introductie van art. 134a Sr. Het tot dan toe beschikbare arsenaal van strafbepalingen werd niet toereikend bevonden om te voldoen aan de eisen van het hiervoor genoemde Verdrag van Warschau en het gewijzigde Kaderbesluit. Het bestaande art. 46 Sr vereist dat voorwerpen, stoffen, informatiedragers etc. opzettelijk worden verworven, wil er sprake zijn van strafbare voorbereiding. Wanneer daaraan niet is voldaan, is er geen sprake van een strafbaar feit. Ten aanzien van art. 96 Sr geldt dat volgens de Minister van Justitie art. 96 lid 2 sub 2 Sr niet alle denkbare strafwaardige gedragingen in verband met training voor terrorisme omvat. Met andere woorden, het was volgens de Minister van Justitie noodzakelijk om een aparte strafbaarstelling in het leven te roepen, aangezien het bestaande instrumentarium aan strafbare voorbereidingshandelingen niet toereikend was voor alle mogelijke gevallen waarin sprake zou kunnen zijn van training voor terrorisme.
8. Het definitieve art. 134a Sr zoals dat in de wet terecht is gekomen, is een vorm van strafbaarstelling van voorbereidingshandelingen zoals het Wetboek van Strafrecht ook andere vormen van voorbereiding strafbaar stelt bij het voorkomen van onder andere (terroristische) misdrijven (bijvoorbeeld art. 46 Sr en art. 96 Sr). Het hof merkt daarbij echter op dat art. 134a Sr een zelfstandig strafbaar gesteld voorbereidingsdelict is. In tegenstelling tot de artikelen 46, 48 en 96 Sr ontbreekt in art. 134a Sr het accessoriteitsvereiste.
8.2.2.
Het begrip training
9. In de wetsgeschiedenis wordt de inhoud van de strafbaarstelling van art. 134a Sr samengevat als het verbod op deelnemen en meewerken aan training voor terrorisme.
In de strafbaarstelling van art. 134a Sr wordt het begrip 'training' echter niet gebruikt. Dit is een welbewuste keuze van de wetgever geweest. De wetgever heeft ervoor gekozen aansluiting te zoeken bij de gebruikelijke Nederlandse terminologie en wetstechnische systematiek in het Wetboek van Strafrecht.
Art. 134a Sr stelt strafbaar het meewerken (als trainer) en het deelnemen (als getrainde) aan trainingen voor terrorisme. Het is derhalve een gecombineerde strafbaarstelling met een actieve en een passieve variant. De wetgever heeft gekozen voor een meer alomvattende strafbaarstelling dan neergelegd in art. 7 Verdrag van Warschau, waarin staten zich alleen verplichten tot het strafbaar stellen van meewerken aan training voor terrorisme.
10. Uit de wetsgeschiedenis volgt dat het begrip 'training' is ontleend aan de opsomming van gedragingen die wordt afgesloten met 'or other specific methods or techniques' in art. 7, eerste lid, van het Verdrag van Warschau.
De Minister van Justitie stelt dat met het samenstel van gedragingen in de delictsomschrijving van art. 134a Sr de door het Verdrag van Warschau gehanteerde ruime omschrijving van het begrip training wordt geduid. Hij omschrijft training als 'het opdoen of overbrengen van kennis of zich of een ander bekwamen in vaardigheden of technieken.' De Minister van Justitie vervolgt: 'De in artikel 134a Sr voorgestelde delictsomschrijving beoogt alle strafwaardige gedragingen die uitdrukking geven aan het begrip 'training' te omvatten. Training is derhalve een verzamelbegrip dat in de delictsomschrijving met een aantal feitelijke begrippen wordt geduid.
11. Tijdens de parlementaire behandeling is aan de hand van een aantal voorbeelden meer duidelijkheid verschaft over wat er wel en niet onder het begrip 'training' kan vallen. Het kan trainingskampen omvatten, maar ook andere opleidingsvormen zijn denkbaar. De wetgever had hierbij niet alleen gedragingen in het buitenland op het oog, ook het in Nederland deelnemen aan een terroristisch trainingskamp moet onder alle omstandigheden strafbaar worden geacht.
12. Zoals hiervoor is overwogen, is in het gewijzigde Kaderbesluit nadrukkelijk opgenomen dat ook sprake van training kan zijn door middel van het internet (als virtueel trainingskamp).
13. Het is naar het oordeel van hof evident dat, als er sprake is van voorbereidingshandelingen die bij afwezigheid van bijzondere omstandigheden ook als dagelijkse niet-criminele bezigheden kunnen worden beschouwd, het zaak is scherp aan de wind te zeilen om te voorkomen dat al te snel wordt aangenomen dat er sprake is van een gedraging die kan worden beschouwd als een training voor terrorisme in de terminologie zoals gebruikt in art. 134a Sr.
8.2.3.
Deelnemen aan training
14. Uit de wetsgeschiedenis volgt dat de strafbaarstelling van het deelnemen in art. 134a Sr ziet op een persoon met een fascinatie voor terroristisch geweld die steeds verder radicaliseert, in dat kader plannen maakt met betrekking tot aanslagen en tegelijkertijd kennis en/of vaardigheden verwerft die zouden kunnen worden ingezet voor het plegen van een terroristisch misdrijf of een misdrijf ter voorbereiding of vergemakkelijking van een terroristisch misdrijf.
15. De deelneming zoals bedoeld in art. 134a Sr omvat volgens de wetsgeschiedenis niet alleen het deelnemen aan een terroristisch trainingskamp waarbij, de deelnemers deel uitmaken van een terroristische organisatie of zich schuldig maken aan samenspanning tot het plegen van een terroristisch misdrijf maar ook het geval dat iemand in het kader van een door hem zelf voorgenomen terroristische aanslag naar een terroristische training gaat. Ook kan onder training vallen 'het volgen van schiet- of vlieglessen of het ondergaan van training in een vechtsport (...), wanneer betrokkene het opzet heeft de kennis of vaardigheden te verwerven voor het plegen van een terroristisch misdrijf'. Het enkel volgen van een taalopleiding, ook al blijkt anderszins van mogelijke terroristische sympathieën, zal volgens de wetgever niet snel te kwalificeren zijn als deelneming aan een terroristische training. Dit kan bijvoorbeeld anders liggen wanneer kennis wordt verworven over termen die de luchtverkeersleiding hanteert, ter voorbereiding van een op een bepaalde luchthaven uit te voeren terroristische kaping.
16. De Minister van Justitie geeft voorts aan - in antwoord op de vraag van de leden van de CDA-fractie of ook het volgen van een cursus via internet onder de strafbaarstelling kan vallen - dat ook van deelneming aan training sprake kan zijn 'wanneer kennis of vaardigheden via het internet worden verworven'. Derhalve valt ook onder de reikwijdte van art. 134a Sr de eenling die zich via het internet op de hoogte stelt van kennis en wetenschap over de vervaardiging van een explosief waarmee hij of zij vervolgens het plegen van een terroristisch misdrijf door een derde wil vergemakkelijken.
17. Samenvattend omvat naar het oordeel van het hof gelet op de wetsgeschiedenis die tot art. 134a Sr heeft geleid en het Verdrag van Warschau het begrip training naast de setting van een 'trainingskamp' in Nederland of daarbuiten, ook andere opleidingsvormen via individuele lessen dan wel in groepsverband. Daarbij kan het gaan om de verwerving van zowel fysieke vaardigheden als het opdoen van intellectuele kennis. Voorts kan de training plaatsvinden via zowel persoonlijk contact als door raadpleging van het internet of ander 'lesmateriaal'. In dit laatste geval waarbij sprake is van een vorm van 'zelfstudie' zal het mede afhangen van de feitelijke vaststellingen ten aanzien van het type geraadpleegde materiaal en de eventuele samenhang van geraadpleegd materiaal en onder omstandigheden de frequentie van de raadpleging of gesproken kan worden van training in de zin van art. 134a Sr.
18. In aansluiting op hetgeen hiervoor is overwogen ten aanzien van de 'zelfstudie' merkt het hof op dat art. 134a Sr nadrukkelijk ook strafbaar stelt de verschaffing van inlichtingen, gelegenheid en middelen en de kennis- en vaardighedenverwerving ten behoeve van de dader en door de dader zelf. Verwezen zij naar de tekst van art. 134a Sr waar strafbaar wordt gesteld [onderstreping hof]:
'Hij die zich (...) opzettelijk [gelegenheid, middelen of inlichtingen verschaft of tracht te verschaffen] (...) dan wel zich kennis of vaardigheden daartoe verwerft (...)'.
De wetgever heeft hiermee voorzien in een strafbaarstelling van de vorm van 'zelfstudie' in het kader van art. 134a Sr.
8.2.4.
Meewerken aan training
19. De hiervoor gemaakte opmerkingen over de uitleg en het bereik van de termen 'deelnemen aan training' zijn mutatis mutandis ook van toepassing op de termen 'meewerken aan training' gelet op de wetsgeschiedenis van de- totstandkoming van art. 134a Sr. Hierin wordt met betrekking tot de reikwijdte van deze bepaling opgemerkt:
'(Er) is voorts voor gekozen zowel het deelnemen als het meewerken aan training voor terrorisme in één delictsomschrijving onder te brengen. Daardoor krijgen beide gedragingen - deelnemen én meewerken - dezelfde reikwijdte. Dit verdient uit wetsystematisch oogpunt de voorkeur en wordt naar mijn oordeel ook gerechtvaardigd door het feit dat beide gedragingen nauwe verwantschap vertonen.
De deelneming en het meewerken aan training hebben derhalve dezelfde reikwijdte.
(...)
8.3.
Beoordeling van het onder 1A bewezenverklaarde feit
8.3.1.
Deelneming aan training
(...)
2. De verdachte heeft op 1, 2, 6, 8 en 27 februari 2012 op internet gericht gezocht naar methoden om met aluminiumpoeder een explosief te vervaardigen. Op 1 februari 2012 zocht hij op de volgende trefwoorden: Aluminium explosion, Home made explosives, flash powder kopen, flash powder formulas, black powder, action man/detonator. De verdachte wist dat een detonator een knopje was waarmee je een bom kon laten ontploffen. Hij heeft op YouTube gezien wat je met flash powder kon doen en is hierdoor verder gaan zoeken. Ook heeft hij gezocht of dit te koop was en, toen dit niet het geval bleek, is hij gaan zoeken hoe je dit poeder kon maken. Hij heeft ook de volgende webpagina's bezocht: www. bombshock .corn, www. pyronfo .com, www. pryoforum .nl, www.ebay.nl, www.google.nl en www. metacafe .com. Op 2 februari 2012 heeft de verdachte op de website www.instructables.com op de volgende zoekterm gezocht: hoe maak je flash powder. Op 6 februari 2012 zocht de verdachte naar Aluminiumpoeders op de website www.artsuppliesonweb.com. Op 8 februari 2012 heeft de verdachte de zoektermen zelfgemaakte explosieven, sodium nitrate en kaliumnitraat ingevoerd op de websites www.wikipedia.nl, www.naturalspices.eu en www.tuincentrumovervecht.nl. Op 27 februari 2012 heeft de verdachte gezocht op www.ebay.nl naar de volgende zoekopdrachten: aluminiumpowder, aluminium powder indian, sulphur, potassium nitrate (kno3) , magnesium en ferrocerium. Op deze pagina's wordt uiteengezet hoe explosieven kunnen worden vervaardigd van aluminiumpoeder door middel van instructievideo's, gedetailleerde handleidingen, FAQ's, tekst en uitleg over veelgebruikte explosieven, aanbevolen materialen en chemicaliën. Ook wordt ingegaan op risico's, veiligheidsvoorschriften en mogelijke juridische gevolgen.
3. De verdachte heeft via twee webpagina's, te weten bij www.viscolontkopen.nl en bij www.carbonwinkel.nl aankopen gedaan. Bij Viscolontkopen heeft verdachte op 21 januari 2012 10 meter lont en een gasflesje aangeschaft en betaald. De verdachte heeft op YouTube gezien hoe het lont kan verbranden en wat het doet. Bij de Carbonwinkel werd door de verdachte op 25 januari 2012 1 kilogram aluminiumpoeder aangeschaft en betaald. De verdachte liet de goederen bezorgen op het adres [a-straat 1] , het huis van zijn ouders, te Amsterdam.
4. Uit de bevindingen van het NFI volgt dat de onder de verdachte in beslaggenomen lont en aluminiumpoeder geschikte ingrediënten zijn voor het fabriceren van explosieven. Het onderzochte lont wordt geclassificeerd als viscolont, dit wordt onder andere toegepast in professioneel- en consumentenvuurwerk. Het aangetroffen aluminiumpoeder kan in beginsel worden toegepast in explosieve mengsels, maar kent ook andere toepassingen zoals in thermietladingen of verf. Het aluminiumpoeder is in elk geval geschikt om - indien in de juiste verhouding gemengd - als onderdeel van een pyrotechnisch mengsel te fungeren. Ook kan het aluminiumpoeder aan pyrotechnische mengsel of springstoffen worden toegevoegd, bijvoorbeeld om voor een grotere hitteproductie na ontsteking te zorgen.
5. Naar het oordeel van het hof zijn deze hierboven opgesomde en door de verdachte ontplooide activiteiten in hun onderlinge samenhang beschouwd - gelet op hun uiterlijke verschijningsvorm - gericht op het zich verschaffen van middelen en het verwerven van kennis tot het maken van explosieven en het zich bekwamen in deze vaardigheid door het op de bewezenverklaarde wijze opzoeken van informatie in combinatie met de aanschaf van grondstoffen voor de fabricage van een explosief. Het hof betrekt hierbij tevens dat de verdachte - kennelijk tegen beter weten in - geen aannemelijke verklaring heeft kunnen of willen geven over zijn gerichte zoekacties op internet noch over de aanwezigheid van de bij hem aangetroffen en door hem eerder aangeschafte voorwerpen, terwijl zulks wel op zijn weg had gelegen.
Weliswaar stelt de verdachte nog dat hij eerder heeft afgezien van het aankopen van een aluminiumpoeder dat explosiever van karakter is dan het door hem uiteindelijk aangeschafte - en volgens hem ongevaarlijke - aluminiumpoeder. Ook is, zo begrijpt het hof, het bij hem aangetroffen lont en de gasaansteker ongevaarlijk. Het voorgaande laat onverlet, naar het oordeel van het hof, dat de combinatie van lont en het aluminiumpoeder en het achterhalen van informatie via internet met betrekking tot het fabriceren van explosieven evenzeer als het zich verschaffen van middelen tot het plegen van een terroristisch misdrijf en daartoe kennis en vaardigheden verwerven en/of voorbereidingshandelingen voor brandstichting danwel teweegbrengen van een ontploffing kan gelden, zulks mede gezien de conclusie van het rapport van 23 april 2013 van het NFI. Een en ander klemt temeer nu de verdachte, zoals hiervoor is overwogen, desgevraagd bij de politie noch ter terechtzitting opheldering over dan wel een aannemelijke verklaring heeft willen geven voor het voorgenomen gebruik van de door hem aangeschafte goederen.
6. De onder A en B bewezenverklaarde handelingen kunnen derhalve worden gekwalificeerd als het zich verschaffen van middelen en het verwerven van kennis en vaardigheden (het deelnemen aan de training) in de zin van art. 134a Sr.
(...)
7. De verdediging heeft nog het verweer gevoerd dat sprake is van een te vergaande oprekking van het bepaalde in art. 134a Sr door ook het raadplegen van een internetpagina en daarmee dus ook het lezen van een tijdschriftartikel onder het bereik van deze bepaling te laten vallen. Deze vorm van door eigen inspanning, op individuele basis, zelfstandig vergaren van kennis of vaardigheden is in deze visie geen training. De verdediging verbindt hieraan de conclusie dat de verdachte - in geval van een bewezenverklaring - dient te worden ontslagen van alle rechtsvervolging.
8. Het hof stelt vast onder verwijzing naar de vastgestelde feiten ten aanzien van het zoekgedrag van de verdachte internet hiervoor in rechtsoverweging 2 van deze paragraaf dat de verdachte op meerdere dagen gedurende de maand februari 2012 op een groot aantal trefwoorden heeft gezocht naar informatie (over onderdelen en grondstoffen) om explosieven te kunnen maken en daarvoor reeds tot aanschaf van de grondstoffen voor het maken van explosieven was overgegaan.
Die omstandigheden kunnen naar het oordeel van het hof worden geduid - zoals hiervoor reeds overwogen - als een vorm van training als bedoeld in de zin van art. 134a Sr. In dit geval is immers gelet op de vastgestelde feiten geen sprake van het enkel raadplegen van een pagina op het internet. De activiteiten van de verdachte op het internet dienen in hun onderlinge samenhang te worden beschouwd als te zijn gericht op het opdoen van kennis waarbij mede een rol speelt dat de verdachte tevens is overgegaan tot de aankoop van goederen die voor het maken van explosieven bestemd zijn en waarmee hij zich in de praktijk kon bekwamen in deze vaardigheden en technieken.
9. Het hof verwerpt derhalve het verweer.
(...)
8.3.3.
Medeplichtigheid los van trainingselement?
29. Het openbaar ministerie heeft ter terechtzitting in hoger beroep het standpunt ingenomen onder verwijzing naar verschillende bronnen in de literatuur dat art. 134a Sr niet alleen het deelnemen en meewerken aan training voor terrorisme strafbaar stelt maar ook allerlei andere vormen van 'medeplichtigheid' tot terroristische misdrijven en misdrijven ter voorbereiding en vergemakkelijking van terroristische misdrijven los van het element van de training.
30. De verdediging heeft bepleit dat de zinsnede van gelegenheid, middelen of inlichtingen in art. 134a Sr een uitwerking is van het bepaalde in art. 7 van het Verdrag van Warschau en dat dit onderdeel van voornoemde bepaling geen zelfstandige betekenis heeft naast het begrip training.
31. Het Hof overweegt hieromtrent als volgt.
32. De tekst van art. 134a Sr laat grammaticaal gezien ruimte voor een interpretatie zoals door het openbaar ministerie wordt voorgestaan.
33. Gelet op de recente inwerkingtreding van deze bepaling komt naar het oordeel van het hof zwaarwegende betekenis toe aan de bedoeling van de wetgever zoals die uit de wetsgeschiedenis volgt die tot de totstandkoming van art. 134a Sr heeft geleid. Het Hof verwijst hiervoor naar hetgeen hiervoor is overwogen in paragraaf 8.2.7.
De slotsom op basis van de wetsgeschiedenis is dat art. 134a Sr ziet op gedragingen die een relatie hebben tot een (terroristische) training.
34. Het openbaar ministerie heeft voor de onderbouwing van zijn standpunt verwezen naar de literatuur waarin een passage uit de kamerstukken is aangehaald die het volgende antwoord van de Minister van Justitie inhoudt: 'Deze leden vroegen wat precies onder het verschaffen van gelegenheid, middelen of inlichtingen moet worden verstaan. Graag merk ik op dat deze begrippen reeds voorkomen in bestaande bepalingen van het Wetboek van Strafrecht. Zij hebben dezelfde betekenis als in art. 48, onder 2°, Sr. Daarbij gaat het om middelen waardoor het «mogelijk of gemakkelijker wordt gemaakt het feit te plegen» (HR 17 juni 1940, NJ 1940, 82)
35. Het onder 34. aangehaalde antwoord van de Minister van Justitie gaat terug op de navolgende vraag van de leden van de SP-fractie: 'Wat is precies het verschaffen van gelegenheid, middelen of inlichtingen tot het plegen van een terroristisch misdrijf?' Het hof begrijpt het antwoord van de Minister van Justitie in dit verband aldus dat hij aangeeft dat de betekenis van de termen 'het verschaffen van gelegenheid, middelen of inlichtingen' in art. 134a Sr niet afwijkt van de betekenis zoals die in art. 48, onder 2, Sr wordt gebezigd met inachtneming van de vaste rechtspraak. Dit antwoord van de Minister van Justitie heeft geen betrekking op de vraag of in art. 134a Sr een vorm van strafbare medeplichtigheid is opgenomen los van de eis dat sprake zou moeten zijn van een (vorm van) terroristische training.
36. Gelet op het voorgaande deelt het hof derhalve het standpunt van het openbaar ministerie niet.
(...)
8.3.4.
Geen deelname aan training (bewezenverklaarde handelingen D t/m J)
37. Ten laste van de verdachte is bewezen verklaard dat hij:D - websites bezocht waarop informatie over de Jihad en martelaarschap en de gewapende strijd wordt gedeeld (te weten www. islamicawakening .com en http:// behind-bars .net) en
E - (vervolgens) op voornoemde website films geplaatst (inhoudende het plegen van aanslagen) en (vervolgens) een discussie gestart op het forum van die website over de Jihad;
F - websites bezocht waarop informatie wordt gedeeld over reizen naar en visumaanvragen voor Jemen en Saudi-Arabië en Syrië;
G - een reisvisum voor Saudi-Arabië en een ticket voor Turkije verkregen;
H - zich geuit over zijn wens zich te begeven naar voornoemde landen en gevraagd hoe hij in contact kan treden met onbekend gebleven personen als hij is aangekomen;
I - informatiedragers voorhanden gehad met daarop informatie betreffende het jihadistisch gedachtegoed en martelaarschap (o.a. 10 DVD's);
J - zich begeven op een reis (via Duitsland) naar Turkije met als eindbestemming Syrië.
38. Naar het oordeel van het hof ontbreekt in de hierboven genoemde handelingen ten enenmale het voor art. 134a Sr vereiste element van deelnemen aan een training tot het plegen van een terroristisch misdrijf dan wel een misdrijf ter voorbereiding of vergemakkelijking van een terroristisch misdrijf.
De (combinatie van de) onder D t/m J genoemde handelingen zijn echter wel van belang in het kader van het vaststellen van het opzet bij de verdachte op het verwerven van kennis en vaardigheden als bedoeld in art. 134a Sr.
(...)
8.3.6.
Slotsom ten aanzien van het onder 1A bewezenverklaarde feit
43. De in de bewezenverklaring genoemde handelingen zoals die in de gedachtestreepjes A tot en met J zijn weergegeven, dienen in hun onderlinge verband en samenhang te worden bezien.
De onder A en B bewezenverklaarde handelingen vormen de handelingen die kunnen worden gekwalificeerd als het zich verschaffen van middelen en het verwerven van kennis en vaardigheden (het deelnemen aan de training).
Hoewel de overige genoemde handelingen onder D tot en met J op zichzelf genomen geen training als bedoeld in art. 134a Sr vormen, kan uit de combinatie van deze bewezenverklaarde handelingen mede een nadere invulling van het opzet van de verdachte op het zich verschaffen van middelen en het zich verwerven van die kennis en vaardigheden tot het plegen van een terroristisch misdrijf worden vastgesteld."
2.2.3.
Het Hof heeft onder aanhaling van art. 134a Sr het onder 1A bewezenverklaarde gekwalificeerd als "opzettelijk zich middelen verschaffen tot het plegen van een terroristisch misdrijf en zich daartoe kennis en vaardigheden verwerven".
2.3.1.
Art. 134a Sr luidt:
"Hij die zich of een ander opzettelijk gelegenheid, middelen of inlichtingen verschaft of tracht te verschaffen tot het plegen van een terroristisch misdrijf dan wel een misdrijf ter voorbereiding of vergemakkelijking van een terroristisch misdrijf, dan wel zich kennis of vaardigheden daartoe verwerft of een ander bijbrengt, wordt gestraft met gevangenisstraf van ten hoogste acht jaren of geldboete van de vijfde categorie."
2.3.2.
De memorie van toelichting bij het ontwerp van deze bepaling houdt onder meer het volgende in:
"De strafbaarstelling van voorbereidingshandelingen is ook op een ander punt nog voor verbetering vatbaar. Dat betreft de strafbaarheid van het deelnemen en meewerken aan kort gezegd training voor terrorisme.
(...)
Strafbaarheid van het deelnemen aan training voor terrorisme, zoals het deelnemen aan een terroristisch trainingskamp, zal dikwijls kunnen worden aangenomen op grond van de strafbaarstellingen van deelneming aan een terroristische organisatie, samenspanning en/of strafbare voorbereiding.
(...)
Tenslotte zullen veelal informatiedragers of voorwerpen (bijvoorbeeld houdende instructies) bij het volgen van een training worden verworven of voorhanden zijn. In dat geval kan sprake zijn van strafbare voorbereiding ingevolge artikel 46 Sr. Het is echter denkbaar dat iemand in het kader van een door hem zelf voorgenomen terroristische aanslag naar een terroristische training gaat. De vraag is of de bestaande strafbaarstellingen in een dergelijk geval toereikend zijn, althans ter zake voldoende duidelijkheid scheppen. Van een georganiseerd verband is dan geen sprake, van samenspanning evenmin en als betrokkene geen voorwerpen «bestemd tot het begaan» van de aanslag meeneemt van het trainingskamp lijkt ook strafbare voorbereiding niet te kunnen worden aangenomen. De voorbereiding heeft zich immers niet geconcretiseerd in het opzettelijk voorhanden hebben van voorwerpen, stoffen, informatiedragers, middelen etc, bestemd tot het begaan van het misdrijf.
(...)
Hetgeen hierboven met betrekking tot de toepasselijkheid van de bestaande strafbaarstellingen van het deelnemen aan een terroristisch opleidingskamp is opgemerkt, geldt grotendeels ook voor de mogelijkheden om het meewerken aan training voor terrorisme onder een vigerende delictsomschrijving te brengen. Artikel 7 van het eerdergenoemde Europees Verdrag ter voorkoming van terrorisme verplicht tot het strafbaar stellen van <het geven van instructie voor het vervaardigen of gebruiken van explosieven, vuurwapens of andere wapens of schadelijke of gevaarlijke stoffen, of voor andere specifieke methoden of technieken, met als doel het plegen van of bijdragen aan het plegen van een terroristisch misdrijf, in de wetenschap dat beoogd wordt de verstrekte vaardigheden daarvoor in te zetten>.
(...) Voor de toepasselijkheid van artikel 46 Sr geldt, ik gaf dit eerder reeds aan, dat het geven van training alleen een strafbare voorbereidingshandeling oplevert als de voorbereiding zich in iets stoffelijks heeft geconcretiseerd."
(Kamerstukken II, 2007/08, 31 386, nr. 3, p. 5-7)
2.3.3.
De nota naar aanleiding van het verslag houdt onder meer het volgende in:
"Artikel 7 van het eerdergenoemde Europees Verdrag ter voorkoming van terrorisme verplicht tot het strafbaar stellen van <het geven van instructie voor het vervaardigen of gebruiken van explosieven, vuurwapens of andere wapens of schadelijke of gevaarlijke stoffen, of voor andere specifieke methoden of technieken, met als doel het plegen van of bijdragen aan het plegen van een terroristisch misdrijf, in de wetenschap dat beoogd wordt de verstrekte vaardigheden daarvoor in te zetten>. Het Verdrag gaat derhalve uit van een ruime omschrijving van het begrip <training voor terrorisme>, die – althans wat de actieve kant betreft – overeenkomt met hetgeen in normaal spraakgebruik onder training wordt verstaan; het opdoen of overbrengen van kennis of zich of een ander bekwamen in vaardigheden of technieken. De in artikel 134a Sr voorgestelde delictsomschrijving beoogt alle strafwaardige gedragingen die uitdrukking geven aan het begrip <training> te omvatten. Training is derhalve een verzamelbegrip dat in de delictsomschrijving met een aantal feitelijke begrippen wordt geduid.
Het volgen van schiet- of vlieglessen of het ondergaan van training in een vechtsport kan, wanneer betrokkene het opzet heeft de kennis of vaardigheden te verwerven voor het plegen van een terroristisch misdrijf, strafbaar zijn op grond van het voorgestelde artikel 134a Sr. Naar aanleiding van een aanverwante vraag van de leden van de fractie van het CDA merk ik op dat zulks ook het geval kan zijn wanneer kennis of vaardigheden via het internet worden verworven."
2.4.1.
Het Hof heeft tot uitgangspunt genomen dat art. 134a Sr ziet op gedragingen die in enig verband staan met een terroristische training. Dat uitgangspunt is juist. Dat verband komt reeds tot uitdrukking in art. 134a Sr voor zover daarin strafbaar is gesteld het zich verwerven of een ander bijbrengen van kennis of vaardigheden tot het plegen van een terroristisch misdrijf dan wel een misdrijf ter voorbereiding of vergemakkelijking van een terroristisch misdrijf. Ten aanzien van de overige in art. 134a Sr strafbaar gestelde gedragingen, te weten: het zich of een ander opzettelijk gelegenheid, middelen of inlichtingen verschaffen of trachten te verschaffen tot het plegen van een terroristisch misdrijf dan wel een misdrijf ter voorbereiding of vergemakkelijking van een terroristisch misdrijf, moet worden aangenomen dat kwalificatie onder art 134a Sr niet mogelijk is indien een voldoende verband van die gedragingen met enige vorm van training – waaronder in overeenstemming met de hiervoor weergegeven wetsgeschiedenis in ruime zin te verstaan: 'het opdoen of overbrengen van kennis of zich of een ander bekwamen in vaardigheden of technieken' – voor terrorisme ontbreekt.
2.4.2.
In het oordeel van het Hof dat de in 1A onder A en B bewezenverklaarde gedragingen kunnen worden gekwalificeerd als het zich verschaffen van middelen en het verwerven van kennis en vaardigheden in de zin van art. 134a Sr ligt als oordeel van het Hof besloten dat die gedragingen een voldoende verband hebben met enige vorm van training voor terrorisme in voornoemde zin. Dat oordeel geeft, gelet op hetgeen zojuist is vooropgesteld, niet blijk van een onjuiste rechtsopvatting. Het is voorts toereikend gemotiveerd. Daarbij wordt in aanmerking genomen dat het Hof (in 8.3.1 onder 2) heeft overwogen dat de bewezenverklaarde gedragingen van de verdachte in hun onderlinge samenhang beschouwd - gelet op hun uiterlijke verschijningsvorm - gericht zijn op het zich verschaffen van middelen en het verwerven van kennis tot het maken van explosieven en het zich bekwamen in deze vaardigheid door het op de bewezenverklaarde wijze opzoeken van informatie in combinatie met de aanschaf van grondstoffen voor de fabricage van een explosief.
2.4.3.
Voor zover het middel berust op de opvatting dat in art. 134a Sr uitsluitend gedragingen strafbaar zijn gesteld die voorafgaan aan de strafbare voorbereiding van de in deze bepaling bedoelde misdrijven, dan wel op de opvatting dat deze gedragingen moeten duiden op het volgen van instructies waarbij specifieke vaardigheden, methoden of technieken tot het begaan van een terroristisch misdrijf worden aangeleerd, kan het middel niet tot cassatie leiden. Die opvattingen, waarvoor geen steun is te vinden in de tekst van art. 134a Sr, noch in de wetsgeschiedenis, zijn onjuist.
2.4.4.
Anders dan waarvan het middel voorts kennelijk uitgaat, is niet uitgesloten dat de gedragingen van de verdachte kunnen worden gekwalificeerd als het misdrijf van art. 134a Sr ingeval deze gedragingen tevens kunnen worden aangemerkt als voorbereidingshandelingen in de zin van art. 46, eerste lid, Sr.
2.4.5.
Het middel faalt.
3. Beoordeling van de overige middelen
De middelen kunnen niet tot cassatie leiden. Dit behoeft, gezien art. 81, eerste lid, RO, geen nadere motivering nu de middelen niet nopen tot beantwoording van rechtsvragen in het belang van de rechtseenheid of de rechtsontwikkeling.
4. Beslissing
De Hoge Raad verwerpt het beroep.
Dit arrest is gewezen door de vice-president W.A.M. van Schendel als voorzitter, en de raadsheren J. de Hullu, H.A.G. Splinter-van Kan, Y. Buruma en A.L.J. van Strien, in bijzijn van de griffier S.P. Bakker, en uitgesproken ter openbare terechtzitting van 31 mei 2016.
Conclusie 02‑02‑2016
Inhoudsindicatie
Training voor terrorisme ex art. 134a Sr. Verhouding 134a en 46.1 Sr. Artikel 134a Sr ziet op gedragingen die in enig verband staan met een terroristische training. Dat verband komt reeds tot uitdrukking in art. 134a Sr voor zover daarin strafbaar is gesteld het zich verwerven of een ander bijbrengen van kennis of vaardigheden tot het plegen van een terroristisch misdrijf dan wel een misdrijf ter voorbereiding of vergemakkelijking van een terroristisch misdrijf. T.a.v. de overige in art. 134a Sr strafbaar gestelde gedragingen, te weten: het zich of een ander opzettelijk gelegenheid, middelen of inlichtingen verschaffen of trachten te verschaffen tot het plegen van een terroristisch misdrijf dan wel een misdrijf ter voorbereiding of vergemakkelijking van een terroristisch misdrijf, moet worden aangenomen dat kwalificatie onder art. 134a Sr niet mogelijk is indien een voldoende verband van die gedragingen met enige vorm van training – waaronder in overeenstemming met de hiervoor weergegeven wetsgeschiedenis in ruime zin te verstaan: “het opdoen of overbrengen van kennis of zich of een ander bekwamen in vaardigheden of technieken” – voor terrorisme ontbreekt. De opvatting dat in art. 134a Sr uitsluitend gedragingen strafbaar zijn gesteld die voorafgaan aan de strafbare voorbereiding van de in deze bepaling bedoelde misdrijven, en de opvatting dat deze gedragingen moeten duiden op het volgen van instructies waarbij specifieke vaardigheden, methoden of technieken tot het begaan van een terroristisch misdrijf worden aangeleerd, zijn onjuist. Kwalificatie van gedragingen als het misdrijf van art. 134a Sr is niet uitgesloten ingeval deze gedragingen tevens kunnen worden aangemerkt als voorbereidingshandelingen in de zin van art. 46.1 Sr.
Nr. 15/01915 Zitting: 2 februari 2016 | Mr. P.C. Vegter Conclusie inzake: [verdachte] |
Verdachte is bij arrest van 27 januari 2015 door het Gerechtshof Den Haag wegens 1A. “opzettelijk zich middelen verschaffen tot het plegen van een terroristisch misdrijf en zich daartoe kennis en vaardigheden verwerven” en 1B. “voorbereiding van opzettelijk brand stichten en/of een ontploffing teweegbrengen, terwijl daarvan gemeen gevaar voor goederen te duchten is en/of gevaar voor zwaar lichamelijk letsel voor een ander te duchten is en/of levensgevaar voor een ander te duchten is”, veroordeeld tot een gevangenisstraf van vijftien maanden. Voorts heeft het Hof de straf voor feit 2, dat niet aan het oordeel van het Hof was onderworpen, bepaald op een gevangenisstraf van drie maanden en heeft het ten aanzien van de inbeslaggenomen voorwerpen de beslissingen genomen als omschreven in het bestreden arrest.
Mr. I.T.H.L. van de Bergh, advocaat te Maastricht, heeft namens verdachte drie middelen van cassatie voorgesteld.
Het draait in deze zaak om de strafbaarstelling van art. 134a Sr, luidende:
“Hij die zich of een ander opzettelijk gelegenheid, middelen of inlichtingen verschaft of tracht te verschaffen tot het plegen van een terroristisch misdrijf dan wel een misdrijf ter voorbereiding of vergemakkelijking van een terroristisch misdrijf, dan wel zich kennis of vaardigheden daartoe verwerft of een ander bijbrengt, wordt gestraft met gevangenisstraf van ten hoogste acht jaren of geldboete van de vijfde categorie”.1.
4. Het Hof heeft een zeer uitgebreid arrest gewezen, waarin uitvoerig de totstandkomingsgeschiedenis van deze bepaling wordt aangehaald. In het navolgende worden slechts enkele passages uit dit arrest geciteerd. De geïnteresseerde lezer verwijs ik graag naar de volledige versie.2.
5. Ten laste van de verdachte is onder 1 bewezenverklaard dat:
“A. hij in of omstreeks de periode van 23 januari 2012 tot en met 13 maart 2012 en in of omstreeks de periode van 25 mei 2012 tot en met 13 juni 2013 te Amsterdam, in elk geval in Nederland, opzettelijk
- zich middelen heeft verschaft; en
- kennis en vaardigheden heeft verworven;
tot het plegen van een terroristisch misdrijf te weten:
-opzettelijk brand stichten en/of een ontploffing teweegbrengen met een terroristisch oogmerk, terwijl daarvan gemeen gevaar voor goederen te duchten is en/of levensgevaar of gevaar voor zwaar lichamelijk letsel voor een ander te duchten is, en/of
- moord met een terroristisch oogmerk en/of
- doodslag met een terroristisch oogmerk en/of
- opzettelijk een gebouw of getimmerte vernielen en/of beschadigen met een terroristisch oogmerk, terwijl daarvan gemeen gevaar voor goederen te duchten is en/of levensgevaar voor een ander te duchten is,
immers heeft verdachte
A - websites bezocht en (vervolgens) zoekvragen gesteld over ‘homemade bombs and explosives’ (te weten www. bombshock .com, en www. pyronfo .com) en over ‘action man detonator’ (te weten www.Ebay.com) en over ‘how to make flashpowder’ (te weten www. metacafe .com en www. instructables .com);
B - tien (10) meter lont en één (1) kilogram aluminiumpoeder en een gasflesje aangeschaft, en voornoemde voorwerpen laten afleveren op zijn, verdachtes, verblijfplaats; en
D - websites bezocht waarop informatie over de Jihad en martelaarschap en de gewapende strijd wordt gedeeld (te weten www. islamicawakening .com en http:// behind-bars .net) en
E - (vervolgens) op voornoemde website films geplaatst (inhoudende het plegen van aanslagen) en (vervolgens) een discussie gestart op het forum van die website over de Jihad;
F - websites bezocht waarop informatie wordt gedeeld over reizen naar en visumaanvragen voor Jemen en Saudi-Arabië en Syrië;
G - een reisvisum voor Saudi-Arabië en een ticket voor Turkije verkregen;
H - zich geuit over zijn wens zich te begeven naar voornoemde landen en gevraagd hoe hij in contact kan treden met onbekend gebleven personen als hij is aangekomen;
I - informatiedragers voorhanden gehad met daarop informatie betreffende het jihadistisch gedachtegoed en martelaarschap (o.a. 10 DVD’s);
J - zich begeven op een reis (via Duitsland) naar Turkije met als eindbestemming Syrië.
en
B. hij in of omstreeks de periode van 23 januari 2012 tot en met 13 maart 2012 te Amsterdam, in elk geval in Nederland, opzettelijk ter voorbereiding van het te plegen misdrijf, waarop naar de wettelijke omschrijving een gevangenisstraf van acht jaren of meer is gesteld te weten:
- opzettelijk brand stichten en/of een ontploffing teweegbrengen, terwijl daarvan gemeen gevaar voor goederen te duchten is en/of levensgevaar of gevaar voor zwaar lichamelijk letsel voor een ander te duchten is,
A - websites bezocht en (vervolgens) zoekvragen gesteld over ‘homemade bombs and explosives’ (te weten www. bombshock .com, en www. pyronfo .com) en over ‘action man detonator’ (te weten www.Ebay.com) en over ‘how to make flashpowder’ (te weten www. metacafe .com en/of www. instructables .com);
B - tien (10) meter lont en een (1) kilogram aluminiumpoeder en een gasflesje aangeschaft, en voornoemde voorwerpen laten afleveren op zijn, verdachtes, verblijfplaats;
welke voorwerpen en stoffen, al dan niet in combinatie met elkaar, bestemd waren tot het begaan van dat misdrijf.”
6. De in het bestreden arrest opgenomen bewijsvoering van het onder 1A bewezenverklaarde feit (8.3.1) houdt (met weglating van noten) ten aanzien van de onder A en B omschreven handelingen onder meer in:
“De verdachte heeft op 1, 2, 6, 8 en 27 februari 2012 op internet gericht gezocht naar methoden om met aluminiumpoeder een explosief te vervaardigen. Op 1 februari 2012 zocht hij op de volgende trefwoorden: Aluminium explosion, Home made explosives, flash powder kopen, flash powder formulas, black powder, action man/detonator. De verdachte wist dat een detonator een knopje was waarmee je een bom kon laten ontploffen. Hij heeft op YouTube gezien wat je met flash powder kon doen en is hierdoor verder gaan zoeken. Ook heeft hij gezocht of dit te koop was en, toen dit niet het geval bleek, is hij gaan zoeken hoe je dit poeder kon maken.
Hij heeft ook de volgende webpagina's bezocht: www. bombshock .corn, www. pyronfo .com, www. pryoforum .nl, www.ebay.nl, www.google.nl en www. metacafe .com. Op 2 februari 2012 heeft de verdachte op de website www. instructables .com op de volgende zoekterm gezocht: hoe maak je flash powder. Op 6 februari 2012 zocht de verdachte naar Aluminiumpoeders op de website www.artsuppliesonweb.com. Op 8 februari 2012 heeft de verdachte de zoektermen zelfgemaakte explosieven, sodium nitrate en kaliumnitraat ingevoerd op de websites www.wikipedia.nl, www.naturalspices.eu en
www.tuincentrumovervecht.nl. Op 27 februari 2012 heeft de verdachte gezocht op www.ebay.nl naar de volgende zoekopdrachten: aluminiumpowder, aluminium powder indian, sulphur, potassium nitrate (kno3) , magnesium en ferrocerium. Op deze pagina's wordt uiteengezet hoe explosieven kunnen worden vervaardigd van aluminiumpoeder door middel van instructievideo's, gedetailleerde handleidingen, FAQ's, tekst en uitleg over veelgebruikte explosieven, aanbevolen materialen en chemicaliën. Ook wordt ingegaan op risico's, veiligheidsvoorschriften en mogelijke juridische gevolgen.
De verdachte heeft via twee webpagina's, te weten bij www.viscolontkopen.nl en bij www.carbonwinkel.nl aankopen gedaan. Bij Viscolontkopen heeft verdachte op 21 januari 2012 10 meter lont en een gasflesje aangeschaft en betaald. De verdachte heeft op YouTube gezien hoe het lont kan verbranden en wat het doet. Bij de Carbonwinkel werd door de verdachte op 25 januari 2012 1 kilogram aluminiumpoeder aangeschaft en betaald. De verdachte liet de goederen bezorgen op het adres [a-straat 1] , het huis van zijn ouders, te Amsterdam.
Uit de bevindingen van het NFI volgt dat de onder de verdachte in beslaggenomen lont en aluminiumpoeder geschikte ingrediënten zijn voor het fabriceren van explosieven. Het onderzochte lont wordt geclassificeerd als viscolont, dit wordt onder andere toegepast in professioneel- en consumentenvuurwerk. Het aangetroffen aluminiumpoeder kan in beginsel worden toegepast in explosieve mengsels, maar kent ook andere toepassingen zoals in thermietladingen of verf. Het aluminiumpoeder is in elk geval geschikt om - indien in de juiste verhouding gemengd - als onderdeel van een pyrotechnisch mengsel te fungeren. Ook kan het aluminiumpoeder aan pyrotechnische mengsel of springstoffen worden toegevoegd, bijvoorbeeld om voor een grotere hitteproductie na ontsteking te zorgen.
Naar het oordeel van het hof zijn deze hierboven opgesomde en door de verdachte ontplooide activiteiten in hun onderlinge samenhang. beschouwd - gelet op hun uiterlijke verschijningsvorm - gericht op het zich verschaffen van middelen en het verwerven van kennis tot het maken van explosieven en het zich bekwamen in deze vaardigheid door het op de bewezenverklaarde wijze opzoeken van informatie in combinatie met de aanschaf van grondstoffen voor de fabricage van een explosief. Het hof betrekt hierbij tevens dat de verdachte - kennelijk tegen beter weten in - geen aannemelijke verklaring heeft kunnen of willen geven over zijn gerichte zoekacties op internet noch over de aanwezigheid van de bij hem aangetroffen en door hem eerder aangeschafte voorwerpen, terwijl zulks wel op zijn weg had gelegen.
Weliswaar stelt de verdachte nog dat hij eerder heeft afgezien van het aankopen van een aluminiumpoeder dat explosiever van karakter is dan het door hem uiteindelijk aangeschafte - en volgens hem ongevaarlijke - aluminiumpoeder. Ook is, zo begrijpt het hof, het bij hem aangetroffen lont en de gasaansteker ongevaarlijk. Het voorgaande laat onverlet, naar het oordeel van het hof, dat de combinatie van lont en het aluminiumpoeder en het achterhalen van informatie via internet met betrekking tot het fabriceren van explosieven evenzeer als het zich verschaffen van middelen tot het plegen van een terroristisch misdrijf en daartoe kennis en vaardigheden verwerven en/of voorbereidingshandelingen voor brandstichting dan wel teweegbrengen van een ontploffing kan gelden, zulks mede gezien de conclusie van het rapport van 23 april 2013 van het NFI. Een en ander klemt temeer nu de verdachte, zoals hiervoor is overwogen, desgevraagd bij de politie noch ter terechtzitting opheldering over dan wel een aannemelijke verklaring heeft willen geven voor het voorgenomen gebruik van de door hem aangeschafte goederen.
De onder A en B bewezenverklaarde handelingen kunnen derhalve worden gekwalificeerd als het zich verschaffen van middelen en het verwerven van kennis en vaardigheden (het deelnemen aan de training) in de zin van art. 134a Sr.(…)”.
7. Het Hof heeft het bewezenverklaarde gekwalificeerd als hiervoor onder 1 is weergegeven en heeft in dat verband ten aanzien van feit 1A overwogen (8.3.6):
“De in de bewezenverklaring genoemde handelingen zoals die in de gedachtestreepjes A tot en met J zijn weergegeven, dienen in hun onderlinge verband en samenhang te worden bezien.
De onder A en B bewezenverklaarde handelingen vormen de handelingen die kunnen worden gekwalificeerd als het zich verschaffen van middelen en het verwerven van kennis en vaardigheden (het deelnemen aan de training).
Hoewel de overige genoemde handelingen onder D tot en met J op zichzelf genomen geen training als bedoeld in art. 134a Sr vormen, kan uit de combinatie van deze bewezenverklaarde handelingen mede een nadere invulling van het opzet van de verdachte op het zich verschaffen van middelen en het zich verwerven van die kennis en vaardigheden tot het plegen van een terroristisch misdrijf worden vastgesteld”.
8. Het eerste middel richt zich tegen het oordeel van het Hof dat de bewezenverklaarde handelingen kunnen worden aangemerkt als “zich middelen verschaffen” en “verwerven van kennis en vaardigheden” in de zin van art. 134a Sr.
9. Ik bespreek eerst de deelklacht dat hier “al geen sprake meer is van training” maar van “feitelijke voorbereiding voor een strafbaar feit – brandstichting” en het bewezenverklaarde daarom niet als het delict van art. 134a Sr kan worden gekwalificeerd. Ik grijp die gelegenheid aan wat uitgebreider bij de totstandkoming van deze bepaling stil te staan.
10. De wetsgeschiedenis van het wetsvoorstel dat tot invoering van art. 134a Sr heeft geleid, houdt onder meer in:
- De memorie van toelichting3.: “Sinds 11 september 2001 is in hoog tempo gewerkt aan wetgeving die beter is toegesneden op de bestrijding van terroristische aanslagen. Kern van het strafrechtelijk instrumentarium is een adequate strafbaarstelling van terroristische aanslagen. Het Wetboek van Strafrecht voorzag op dat punt reeds in een groot aantal strafbaarstellingen. De Wet terroristische misdrijven, op 10 augustus 2004 in werking getreden, heeft tal van strafbepalingen, op de voet van het EU-kaderbesluit inzake terrorismebestrijding, verder aangescherpt. Het strafrecht heeft een functie bij het reageren op gepleegd onrecht, maar ook bij het voorkomen daarvan. Het materiële strafrecht kent delictsomschrijvingen die op het voorkomen van strafbare feiten toegesneden zijn. Van belang zijn vooral de strafbaarstellingen van poging, voorbereiding, samenspanning en deelneming aan een criminele organisatie. Bij terroristische misdrijven zijn deze bepalingen van groot belang, nu het voorkomen van terroristische aanslagen centraal staat. Op het gebied van de strafbaarstelling van voorbereidingshandelingen zijn met het oog op een adequate terrorismebestrijding reeds de nodige verruimingen gerealiseerd. Zo heeft de eerdergenoemde Wet terroristische misdrijven de samenspanning tot het plegen van de ernstigste terroristische misdrijven in het Wetboek van Strafrecht geïntroduceerd. Eerder al werd in het kader van de goedkeuring en uitvoering van het op 9 december 1999 te New York tot stand gekomen Internationaal Verdrag ter bestrijding van de financiering van terrorisme (Trb. 2000, 12) het bereik van artikel 46 Sr uitgebreid. Verder bracht ook de Wet van 20 november 2006 ter verruiming van de mogelijkheden tot opsporing en vervolging van terroristische misdrijven (Stb. 2006, 580) een wijziging in artikel 46 Sr aan.De strafbaarstelling van voorbereidingshandelingen is ook op een ander punt nog voor verbetering vatbaar. Dat betreft de strafbaarheid van het deelnemen en meewerken aan kort gezegd training voor terrorisme. De strafbaarstelling van het deelnemen aan een terroristisch trainingskamp vormde onderwerp van een motie, ingediend tijdens het debat over terrorismebestrijding op 9 februari 2005 (Kamerstukken II 2004/05, 29 754, nr. 13). Toegezegd is dat aan deze motie gevolg zou worden gegeven (Kamerstukken II 2005/06, 29 754, nr. 60). Met het onderhavige voorstel wordt die toezegging gestand gedaan.De voorgestelde aanvulling, die verband houdt met de strafbaarheid van het meewerken aan training voor terrorisme, heeft een internationale achtergrond. Zij hangt samen met artikel 7 van het op 16 mei 2005 te Warschau totstandgekomen Europees Verdrag ter voorkoming van terrorisme (Trb. 2006, 34) dat de verdragspartijen verplicht «training voor terrorisme» in hun nationale wetgeving strafbaar te stellen.Teneinde te voorzien in strafrechtelijke aansprakelijkheid wegens het deelnemen én het meewerken aan training voor terrorisme in alle daarvoor in aanmerking komende gevallen stel ik voor een nieuw artikel 134a in het Wetboek van Strafrecht op te nemen. Daarin wordt strafbaar gesteld het zich of een ander opzettelijk gelegenheid, middelen of inlichtingen verschaffen of trachten te verschaffen tot het plegen van een terroristisch misdrijf of een misdrijf ter voorbereiding of vergemakkelijking daarvan, dan wel zich kennis of vaardigheden daartoe verwerven of een ander bijbrengen. Het voorgestelde artikel 134a Sr verwijst naar de terroristische misdrijven zoals genoemd in artikel 83 Sr én de misdrijven ter voorbereiding of vergemakkelijking van een terroristisch misdrijf zoals genoemd in een nieuw voorgestelde definitiebepaling, artikel 83b Sr. In het navolgende licht ik dit voorstel nader toe.Strafbaarheid van het deelnemen aan training voor terrorismeStrafbaarheid van het deelnemen aan training voor terrorisme, zoals het deelnemen aan een terroristisch trainingskamp, zal dikwijls kunnen worden aangenomen op grond van de strafbaarstellingen van deelneming aan een terroristische organisatie, samenspanning en/of strafbare voorbereiding. Maakt betrokkene deel uit van een organisatie die tot oogmerk heeft het plegen van terroristische misdrijven, en laat hij zich in dat kader bekwamen in bepaalde vaardigheden of technieken, dan kan dergelijk gedrag strafbaar zijn op grond van het huidige artikel 140a Sr. Het volgen van een opleiding tot het plegen van een terroristische daad levert onder omstandigheden ook samenspanning tot het plegen van een bepaald terroristisch misdrijf op. Bepaalde personen worden bijvoorbeeld «opgeleid» tot het plegen van een terroristische daad waaraan een plan ten grondslag ligt. Het deelnemen aan een training illustreert in die gevallen de vastheid van het voornemen om de overeenkomst tot het plegen van een terroristisch misdrijf ten uitvoer te brengen. Tenslotte zullen veelal informatiedragers of voorwerpen (bijvoorbeeld houdende instructies) bij het volgen van een training worden verworven of voorhanden zijn. In dat geval kan sprake zijn van strafbare voorbereiding ingevolge artikel 46 Sr. Het is echter denkbaar dat iemand in het kader van een door hem zelf voorgenomen terroristische aanslag naar een terroristische training gaat. De vraag is of de bestaande strafbaarstellingen in een dergelijk geval toereikend zijn, althans ter zake voldoende duidelijkheid scheppen. Van een georganiseerd verband is dan geen sprake, van samenspanning evenmin en als betrokkene geen voorwerpen «bestemd tot het begaan» van de aanslag meeneemt van het trainingskamp lijkt ook strafbare voorbereiding niet te kunnen worden aangenomen. De voorbereiding heeft zich immers niet geconcretiseerd in het opzettelijk voorhanden hebben van voorwerpen, stoffen, informatiedragers, middelen etc, bestemd tot het begaan van het misdrijf. De strafbare voorbereiding van artikel 96, tweede lid, onder 2°, Sr voorziet daarnaast nog in strafbaarheid van het zich trachten te verschaffen van gelegenheid, middelen of inlichtingen tot het plegen van het misdrijf. Maar ook als de omschreven casus naast deze bepaling wordt gelegd, kan de vraag gesteld worden in hoeverre het bestanddeel «het zich inlichtingen trachten te verschaffen tot het plegen van het misdrijf» alle strafwaardige gedragingen in verband met training voor terrorisme dekt. Bij deze stand van zaken acht ik het, mede in het licht van eerdergenoemde motie en de strafbaarstellingsverplichting voortvloeiend uit het Europees Verdrag ter voorkoming van terrorisme, wenselijk op dit punt meer duidelijkheid te creëren. Deze duidelijkheid wordt bereikt door het voorgestelde artikel 134a Sr. Daarin wordt naast het zich verschaffen of trachten te verschaffen van gelegenheid, middelen of inlichtingen ook het verwerven van kennis of vaardigheden tot het plegen van terroristische misdrijven of misdrijven ter voorbereiding of vergemakkelijking daarvan strafbaar gesteld. Voor de uitvoering van de motie had kunnen worden volstaan met een aanvulling van artikel 96, tweede lid, onder 2°, Sr. Maar uit het navolgende zal blijken dat uitvoering van de verplichting tot strafbaarstelling van het geven van training voor terrorisme als bedoeld in artikel 7 van het Europees Verdrag ter voorkoming van terrorisme vergt dat aan de strafbaarstelling een ruimer toepassingsbereik wordt gegeven dan uitsluitend de terroristische misdrijven waartoe ook de samenspanning strafbaar is. Het College van Procureurs-generaal vestigde daar in zijn advies terecht de aandacht op. Na ampele overweging is er voorts voor gekozen zowel het deelnemen als het meewerken aan training voor terrorisme in één delictsomschrijving onder te brengen. Daardoor krijgen beide gedragingen – deelnemen én meewerken – dezelfde reikwijdte. Dit verdient uit wetsystematisch oogpunt de voorkeur en wordt naar mijn oordeel ook gerechtvaardigd door het feit dat beide gedragingen nauwe verwantschap vertonen”.
- De nota naar aanleiding van het verslag4.:“mijn hierboven gegeven antwoord op de door deze leden gestelde vraag naar de subjectieve bestanddelen van de voorgestelde delictsomschrijving volgt dat voor een veroordeling is vereist dat de rechter bewezen acht dat betrokkene willens en wetens kennis of vaardigheden verwierf voor het plegen van een terroristisch misdrijf of een misdrijf ter voorbereiding of vergemakkelijking daarvan. Centraal staat aldus de bedoeling tot het verwerven van kennis of vaardigheden tot het plegen van een terroristisch misdrijf, (nog) niet de bedoeling tot het plegen van een terroristisch misdrijf”
11. Het voorbereiden van terroristische misdrijven kan op grond van verschillende bepalingen strafrechtelijk worden aangepakt.5.Uit de hiervoor aangehaalde wetsgeschiedenis kan worden afgeleid dat met de invoering van art. 134a Sr werd beoogd training voor terrorisme strafbaar te stellen en dat de minister in zoverre met name een aanvulling op de strafbare samenspanningen (artt. 96 lid 1, 114b, 120b, 122, 176b, 282c, 289a, 304b en 415 jo. 80 Sr) en art. 140a Sr alsook op de artt. 46 en 96 lid 2 Sr wilde bieden.
12. Op zichzelf zouden de strafbaarstellingen van samenspanning en art. 140a Sr in geval van training voor terrorisme kunnen worden ingezet, zij het dat deze bepalingen echter enkel soelaas bieden indien sprake is van gedragingen waarbij twee of meer personen zijn betrokken. Art. 46 Sr stelt voorbereiding strafbaar, wanneer de dader tot het plegen van een misdrijf waarop acht of meer jaren gevangenisstraf is gesteld bepaalde voorwerpen verwerft, vervaardigt, invoert, doorvoert, uitvoert of voorhanden heeft. Wanneer training voor terrorisme met dergelijke handelingen gepaard gaat, zou training in gevallen waarin geen (althans niet in voldoende mate) sprake is van samenwerking (wel) op grond van art. 46 Sr strafbaar kunnen zijn. Art. 96 lid 2 Sr heeft een ruimere reikwijdte dan art. 46 Sr. Deze bepaling stelt onder meer (onder aanhef en 2°) strafbaar om met het oogmerk bepaalde misdrijven voor te bereiden of te bevorderen “gelegenheid, middelen of inlichtingen tot het plegen van het misdrijf zich of anderen tracht te verschaffen”. Bij art. 46 Sr gaat het dus om situaties, waarin de voorbereiding al verder is gevorderd. De handelingen dienen meer concreet te zijn dan bij art. 96 lid 2 Sr, waar het enkele “trachten” reeds voldoende kan zijn.6.
13. Met art. 134a Sr nu werd beoogd gevolg te geven aan enerzijds de uit het Europees Verdrag ter voorkoming van terrorisme (Trb. 2006, 34) voortvloeiende wens tot strafbaarstelling van training voor terrorisme en anderzijds aan de toezegging aan de Tweede Kamer dat op het deelnemen aan een terroristisch trainingskamp straf zou worden gesteld. De minister wilde duidelijk maken dat het verwerven van kennis en vaardigheden tot het plegen van terroristische misdrijven (art. 83 Sr) of misdrijven ter voorbereiding of vergemakkelijking van een terroristisch misdrijf (art. 83b Sr) in ieder geval op grond van deze bepaling strafbaar is. De minister was er onvoldoende zeker van of het verwerven van kennis en vaardigheden als het zich verschaffen van “gelegenheid, middelen of inlichtingen” kan worden aangemerkt en aldus reeds op grond van art. 96 lid 2 Sr strafbaar was. Bovendien ziet art. 134a (door de verbinding met artt. 83 en 83b Sr) op veel meer misdrijven dan art. 96 lid 2 Sr.
13. Opvallend is dat in de wetsgeschiedenis nauwelijks aandacht wordt besteed aan het feit dat de tekst van art. 134a Sr niet alleen ziet op het verwerven (of bijbrengen) van kennis en vaardigheden, maar dat daarin ook is opgenomen het zich of een ander opzettelijk gelegenheid, middelen of inlichtingen verschaffen of trachten te verschaffen tot het plegen van een misdrijf als bedoeld in artt. 83 of 83b Sr. In die wetsgeschiedenis en de naam van de wet wordt slechts benadrukt dat de bepaling ziet op training voor terrorisme. Moet daaruit worden afgeleid dat bedoeld gelegenheid, middelen of inlichtingen (trachten te) verschaffen op grond van deze bepaling slechts strafbaar is wanneer het in relatie staat met dergelijke training? Of kan de bepaling ook worden ingezet bij individuele voorbereidingshandelingen tot het plegen van misdrijven ex artt. 83 en 83 Sr zonder dat er sprake is van een verband met training voor terrorisme?7.
15. Dat sprake is van een samengestelde bepaling werd tijdens de parlementaire behandeling overigens wel aan de orde gesteld. Daarmee werd echter gedoeld op het feit dat art. 134a Sr zowel ziet op het deelnemen als het meewerken aan training.8.Dat onderscheid wordt in de tekst van art. 134a Sr niet tot uitdrukking gebracht, in die zin dat de passage over “gelegenheid, middelen of inlichtingen” op het ene onderdeel en “kennis of vaardigheden” op het andere onderdeel betrekking heeft. Er wordt immers gesproken van kennis en vaardigheden verwerven enerzijds en het een ander bijbrengen daarvan anderzijds. Dat ziet dus op beide varianten.9.Op “gelegenheid, middelen of inlichtingen” wordt in de memorie van toelichting wel slechts onder het kopje “strafbaarheid van het deelnemen aan training voor terrorisme” ingegaan. Volgens de minister zullen bij het volgen van een training veelal “informatiedragers of voorwerpen (bijvoorbeeld houdende instructies)” worden verworven of voorhanden zijn. Ik zou menen dat aan die opmerking niet te veel gewicht moet worden gehecht. Er is naar mijn oordeel geen goede reden te verzinnen waarom het voorhanden hebben van “cursusmateriaal” door degene die de training geeft niet tot strafbaarheid zou moeten leiden. In de tekst van art. 134a Sr wordt in ieder geval geen onderscheid gemaakt.
16. Maar moet er nu verband bestaan tussen het trachten te verschaffen van gelegenheid, middelen of inlichtingen en de gevolgde (of gegeven) training? Het Hof oordeelt (8.3.3) dat tussen de training en de (individuele) voorbereidingshandelingen – het Hof spreekt van medeplichtigheid(shandelingen), nu in art. 48 Sr dezelfde formulering wordt gebezigd – een relatie moet bestaan:
“Medeplichtigheid los van trainingselement?
29. Het openbaar ministerie heeft ter terechtzitting in hoger beroep het standpunt ingenomen onder verwijzing naar verschillende bronnen in de literatuur dat art. 134a Sr niet alleen het deelnemen en meewerken aan training voor terrorisme strafbaar stelt maar ook allerlei andere vormen van 'medeplichtigheid' tot terroristische misdrijven en misdrijven ter voorbereiding en vergemakkelijking van terroristische misdrijven los van het element van de training.
30. De verdediging heeft bepleit dat de zinsnede van gelegenheid, middelen of inlichtingen in art. 134a Sr een uitwerking is van het bepaalde in art. 7 van het Verdrag van Warschau en dat dit onderdeel van voornoemde bepaling geen zelfstandige betekenis heeft naast het begrip training.
31. Het Hof overweegt hieromtrent als volgt.
32. De tekst van art. 134a Sr laat grammaticaal gezien ruimte voor een interpretatie zoals door het openbaar ministerie wordt voorgestaan.
33. Gelet op de recente inwerkingtreding van deze bepaling komt naar het oordeel van het hof zwaarwegende betekenis toe aan de bedoeling van de wetgever zoals die uit de wetsgeschiedenis volgt die tot de totstandkoming van art. 134a Sr heeft geleid. Het Hof verwijst hiervoor naar hetgeen hiervoor is overwogen in paragraaf 8.2.7.
De slotsom op basis van de wetsgeschiedenis is dat art. 134a Sr ziet op gedragingen die een relatie hebben tot een (terroristische) training.
34. Het openbaar ministerie heeft voor de onderbouwing van zijn standpunt verwezen naar de literatuur waarin een passage uit de kamerstukken is aangehaald die het volgende antwoord van de Minister van Justitie inhoudt: 'Deze leden vroegen wat precies onder het verschaffen van gelegenheid, middelen of inlichtingen moet worden verstaan. Graag merk ik op dat deze begrippen reeds voorkomen in bestaande bepalingen van het Wetboek van Strafrecht. Zij hebben dezelfde betekenis als in art. 48, onder 2°, Sr. Daarbij gaat het om middelen waardoor het «mogelijk of gemakkelijker wordt gemaakt het feit te plegen» (HR 17 juni 1940, NJ 1940, 82)
35. Het onder 34. aangehaalde antwoord van de Minister van Justitie gaat terug op de navolgende vraag van de leden van de SP-fractie: 'Wat is precies het verschaffen van gelegenheid, middelen of inlichtingen tot het plegen van een terroristisch misdrijf?' Het hof begrijpt het antwoord van de Minister van Justitie in dit verband aldus dat hij aangeeft dat de betekenis van de termen 'het verschaffen van gelegenheid, middelen of inlichtingen' in art. 134a Sr niet afwijkt van de betekenis zoals die in art. 48, onder 2, Sr wordt gebezigd met inachtneming van de vaste rechtspraak. Dit antwoord van de Minister van Justitie heeft geen betrekking op de vraag of in art. 134a Sr een vorm van strafbare medeplichtigheid is opgenomen los van de eis dat sprake zou moeten zijn van een (vorm van) terroristische training.
36. Gelet op het voorgaande deelt het hof derhalve het standpunt van het openbaar ministerie niet.”
17. De literatuur is verdeeld. Enerzijds is de benadering van het Hof met instemming begroet. Van Noorloos spreekt van het voorkomen van het “gevaar van extensieve interpretatie”.10.Anderen kiezen echter voor de tegenovergestelde opvatting. Zo schrijft Kwakman: “[h]et artikel beoogt – gezien de bestanddelen van de delictsomschrijving – niet alleen het deelnemen aan en meewerken aan training voor terrorisme strafbaar te stellen, maar ook allerlei andere vormen van ‘medeplichtigheid’ tot terroristische misdrijven en misdrijven ter voorbereiding en vergemakkelijking van terroristische misdrijven”.11.Ook aan de conclusie van A-G Machielse voor de uitleveringszaak HR 15 februari 2011, ECLI:NL:HR:2011:BO9998 lijkt die tweede benadering ten grondslag te liggen.12.
18. Het door Van Noorloos bedoelde gevaar schuilt daarin dat art. 134a Sr oeverloos zou kunnen worden, omdat de medeplichtigheidshandelingen “gelegenheid, middelen of inlichtingen verschaffen” een zeer ruime strekking hebben. Dat geldt op zichzelf ook ten aanzien van art. 96 lid 2 Sr, zij het dat die handelingen daar moeten zijn gericht op het plegen van enkele specifiek omschreven delicten. Ook de klassieke medeplichtigheid van art. 48 Sr vindt zijn beperking in een accessoriteitseis. Het opzet moet niet slechts zijn gericht op bedoeld verschaffen maar ook, al dan niet in voorwaardelijke vorm, op het gronddelict.13.Dat gronddelict moet door een derde daadwerkelijk zijn gepleegd, althans zijn gebracht tot in de pogings- of voorbereidingsfase. Die eis geldt ten aanzien van art. 134a Sr nu juist uitdrukkelijk niet. Voldoende is dat slechts de contouren van het misdrijf waarop het opzet is gericht zichtbaar zijn. Het (daadwerkelijk) plegen van een misdrijf staat niet centraal.14.
19. Het uitgangspunt van het Hof dat art. 134a Sr (slechts) ziet op medeplichtigheidshandelingen die in relatie staan tot training voor terrorisme spreekt op zichzelf dan ook aan. Zeker vanuit het oogpunt van begrenzing van strafbaarheid ten aanzien van op het eerste gezicht “onschuldige handelingen”. Nu in de wetsgeschiedenis niet blijkt dat een verruiming tot ook los van training voor terrorisme staande individuele voorbereidingshandelingen werd beoogd en daarin telkens slechts is benadrukt dat (ter uitvoering van het Verdrag van Warschau en een motie van de Tweede Kamer) enkele met het oog op training voor terrorisme aanvullingen op bestaande strafbepalingen zijn gemaakt, meen ik met het Hof dat bij die kennelijke bedoeling van de wetgever moet worden aangesloten. Art. 134a Sr moet beperkter worden uitgelegd dan op grond van de letterlijke tekst van die bepaling verdedigbaar is.
20. Hoe moet in deze benadering de verhouding tussen de algemene strafbaarheid van voorbereiding op grond van art. 46 Sr, zoals in de onderhavige zaak aan de orde onder feit 1B, en de strafbaarstelling van een bijzondere voorbereiding als training in art. 134a Sr, zoals aan de orde onder feit 1A worden gezien. Ik stel voorop dat het bijzondere art. 134a Sr geen specialis (art. 55, tweede lid, Sr) is van de algemene strafbare voorbereiding van art. 46 Sr.15.Art. 134a Sr is immers juist in het leven geroepen, omdat (onder meer) de algemene strafbaarstelling van voorbereiding tekort schoot. Terroristische training valt niet onder art. 46 Sr. Voor wat betreft feit 1A heeft het Hof kort gezegd zowel onderdeel A (bezoeken websites) als onderdeel B (middelen aanschaffen) aangemerkt als bewezenverklaarde bestanddelen die relevant zijn voor de kwalificatie. De beide onderdelen constitueren samen de strafbaarheid op grond van art. 134a Sr. Bij feit 1B is alleen het aanschaffen van middelen door het Hof relevant geacht voor de kwalificatie van voorbereiding in de zin van art. 46 Sr van brandstichting (enz.). De training door websites te bezoeken is hier juist niet in aanmerking genomen voor de kwalificatie (wel voor het bewijs van opzet) en dat is mijns inziens juist, omdat anders de nog redelijk recente strafbaarstelling van art. 134a Sr overbodig lijkt te zijn. Nu volgt eerst enige afzonderlijke aandacht voor het gedrag (aanschaffen van middelen) dat zowel is te rubriceren als algemene voorbereiding in de zin van art. 46 Sr als onder omstandigheden valt binnen het bereik van art. 134a Sr. Het Hof is er immers vanuit gegaan dat zulks mogelijk is.
21. Naar het Hof heeft vastgesteld heeft verdachte in januari 2012 lont, een gasflesje en aluminiumpoeder aangeschaft (bewezenverklaard onder 1A onderdeel B) en heeft hij in februari via websites kennis verworven over het maken van explosieven (bewezenverklaard onder 1A onderdeel A). Naar ik al eerder (impliciet) aannam, heeft het Hof onderdeel A als het verwerven van kennis en vaardigheden gekwalificeerd en onderdeel B als het zich verschaffen van middelen. Als ik het oordeel (en uitgangspunt) van het Hof goed begrijp, zou onderdeel A reeds op zichzelf tot strafbaarheid op grond van art. 134a Sr kunnen leiden. Onderdeel B (onder 1A) valt alleen onder de bijzondere voorbereiding van art. 134a Sr omdat het gedrag betreft dat –ik volg de woorden van het Hof, zoals hierboven geciteerd onder punt 16- niet los staat van de eis dat sprake is van een (vorm van) terroristische training en daarmee –mijn conclusie- van de (trainings)handelingen bedoeld in onderdeel A (onder 1A). Deze aan het Hof ontleende (negatieve) omschrijving eist dus positief, maar niet veel preciezer, geformuleerd enig verband tussen het verschaffen van middelen enz. enerzijds en de terroristische training anderzijds.16.
22. Welk verband is toereikend? Een causaal verband lijkt mij te streng. Immers wat doet het er toe of de verdachte nu juist door terroristische training er toe is gebracht om zich middelen te verschaffen. Een temporeel verband is afdoende. De tijdspanne tussen verschaffen van middelen en training moet niet buitensporig zijn. Een enkele maand, zoals in het onderhavige geval, is geen probleem, maar het kan anders worden bij vele jaren tijdsverloop. Nog een andere vraag is hier enige aandacht waard. Heeft de volgorde van de verschillende gedragingen te weten eerst het verschaffen van middelen en pas later trainingsactiviteiten betekenis? Zou het voor het oordeel van het Hof hebben uitgemaakt als beide onderdelen in omgekeerde volgorde zouden hebben plaatsgevonden? Voor het oordeel over onderdeel A had het naar aan te nemen valt geen verschil gemaakt. Dat onderdeel gaf reeds op zichzelf aanleiding tot strafbaarheid op grond van art. 134a Sr. Ten aanzien van onderdeel B is pleitbaar dat de trainingsfase was afgesloten en dat door het aanschaffen van materialen een nieuwe (voorbereidings)fase werd ingeluid, die niet langer onder art. 134a Sr valt maar (wel) aanleiding kan geven tot strafbaarheid op grond van artt. 46 (en/of 96 lid 2 Sr).
23. De Rechtbank in eerste aanleg koos een andere weg. In haar vonnis overwoog zij:
“De rechtbank komt tot bewezenverklaring van alle feitelijke handelingen die in zowel het 1 A deel als het 1 B deel van de tenlastelegging zijn opgenomen en die in de bewezenverklaring zijn gerubriceerd als A en B en D tot en met J, respectievelijk A en B.
Daarvan leveren de handelingen genoemd onder A en B steeds feitelijke handelingen op welke in onderlinge samenhang als feitelijke voorbereiding voor een strafbaar feit - brandstichting - kunnen dienen, en de handelingen onder G en J steeds feitelijke, voorbereidende handelingen ter zake een voorgenomen verblijf elders betreffen. Daarmede is al geen sprake meer van een training als bedoeld in het primair ten laste gelegde (voetnoot: Waarmee de rechtbank bedoelt: zich en/of (een) ander(en) gelegenheid en/of middelen en/of inlichtingen heeft verschaft en/of heeft trachten te verschaffen en/of kennis en/of vaardigheden heeft verworven en/of (een) ander(en) heeft bijgebracht.), nu een training niet anders dan aan feitelijke voorbereiding en/of uitvoering kan [vooraf; PV]gaan, zodat bewezenverklaring hiervan niet tot kwalificatie in de zin van art 134a van het Wetboek van Strafrecht (hierna: Sr) kan leiden”.
24. Volgens Mols is het niet verbazingwekkend dat het Hof het vonnis van de Rechtbank heeft vernietigd. De Rechtbank zou hebben miskend dat art. 134a Sr een zelfstandig strafbare voorbereidingshandeling betreft. Niet relevant is of het beoogde delict nu uiteindelijk wel of niet tot uitvoering is gekomen. Er zou hier volgens hem een vergelijking kunnen worden gemaakt met de voorbereidingshandelingen uit de Opiumwet. Naar ik aanneem, doelt Mols hier op HR 29 april 1997, ECLI:NL:HR:1997:ZD0697, NJ 1997/665, waarin werd geoordeeld dat op grond van art. 10a Ow strafbaarheid kan worden aangenomen, ook wanneer het feit waarop de voorbereidingshandelingen waren gericht is gerealiseerd.
25. Met Mols meen ik dat een vergelijkbare redenering ten aanzien van art. 134a Sr moet worden gevolgd. Art. 134a Sr betreft een zelfstandig (trainings)delict dat strafbaar kan zijn, ongeacht de vraag of het misdrijf waarvoor werd getraind al dan niet (deels) ten uitvoer werd gebracht. Nu art. 134a Sr zelf de variant van het ‘trachten’ bevat, is hier de voorfase zeer ruim. Die variant is hier overigens niet aan de orde omdat de middelen daadwerkelijk zijn aangeschaft.17.Voorts is niet uitgesloten is dat naast het speciale trainingsdelict van art. 134a Sr tevens sprake is van voorbereidingshandelingen als bedoeld in art. 46 Sr. Al met al kom ik tot de slotsom dat de klacht van het middel dat hier “al geen sprake meer is van training” maar van “feitelijke voorbereiding voor een strafbaar feit – brandstichting” en het bewezenverklaarde daarom niet als het delict van art. 134a Sr kan worden gekwalificeerd, faalt.
26. Ik vraag (ambtshalve) nog aandacht voor de verhouding tussen de feiten 1A en 1B (in hoofdzaak) in verband met de straftoemeting. De onder 1B bewezenverklaarde materiële gedragingen zijn eveneens bewezenverklaard bij feit 1A en ook bij de kwalificatie worden deels dezelfde gedragingen in aanmerking genomen. Het ligt voor de hand dat het openbaar ministerie bij vervolging zoveel als mogelijk vermijdt dat dergelijke ‘verdubbeling’ plaatsvindt. Als het wel gebeurt zal de rechter de samenloopregeling moeten toepassen en dat is hier gebeurd. Het Hof heeft gekozen voor toepassing van art. 57 Sr (meerdaadse samenloop). Ik realiseer mij dat de Hoge Raad zich doorgaans niet uitlaat over de toepassing van samenloopregelingen wanneer het verschil in strafmaximum voor de opgelegde straf niet relevant is, maar besteed er desondanks een enkele opmerking aan.
27. Wanneer een feit kan worden gekwalificeerd als algemene voorbereiding (art. 46 Sr) en tevens een feit als (zelfstandig strafbaar gestelde) bijzondere voorbereiding dan zijn er drie opties. De eerste is dat de in een bijzondere bepaling strafbaar gestelde voorbereiding een specialis is van de algemene voorbereiding. Ik heb al eerder opgemerkt dat dit zich nu juist bij art. 134a Sr niet voordoet en dat dus art. 55, tweede lid, Sr niet van toepassing is. De tweede optie is dat de bijzondere en de algemene voorbereiding worden ingevuld met uiteenlopende materiele gedragingen. Er zal dan als regel sprake zijn van meerdaadse samenloop. De derde optie is eendaadse samenloop. Het wordt gecompliceerd als, zoals in het onderhavige geval, het materiele gedrag dat de algemene voorbereiding constitueert identiek is aan een van de materiele gedragingen die de bijzondere voorbereiding constitueren. Zonder nadere motivering die ontbreekt lijkt mij dan meerdaadse samenloop niet voor de hand te liggen en moet eerder worden gedacht aan eendaadse samenloop.
28. Zoals gezegd, voor de afdoening van deze zaak maakt het geen verschil. Over de toepassing van art. 57 Sr wordt niet wordt geklaagd, terwijl de hier opgelegde straf ook onder het maximum blijft, dat van toepassing zou zijn indien art. 55, eerste lid, Sr zou worden toegepast.
29. Ten aanzien van de overige deelklachten merk ik nog op dat het middel ook in zoverre niet tot cassatie kan leiden. Mede in aanmerking genomen dat uit de wetgeschiedenis18.uitdrukkelijk valt af te leiden dat ook is bedoeld vormen van zelfstudie via internet onder het bereik van art. 134a Sr te brengen, getuigt het oordeel van het Hof dat de onder 1A onderdeel A bewezenverklaarde handelingen kunnen worden aangemerkt als het verwerven van kennis en vaardigheden in de zin van die bepaling niet van een onjuiste rechtsopvatting. Datzelfde kan worden gezegd ten aanzien van het oordeel dat de in onderdeel B genoemde handelingen kunnen worden aangemerkt als het verschaffen van middelen. Waarom naar het oordeel van de steller van het middel wel sprake zou zijn van onjuiste rechtsopvattingen wordt in de schriftuur overigens niet toegelicht.
30. Het middel faalt in al zijn onderdelen.
31. Het tweede middel klaagt dat sprake is van een tegenstrijdigheid in het bestreden arrest. Het oordeel van het Hof dat de in de bewezenverklaring onder D tot en met J opgenomen handelingen verschaffen en verwerven in de zin van art. 134a Sr opleveren zou onbegrijpelijk zijn in het licht van het oordeel van het Hof dat deze handelingen niet in relatie staan tot het deelnemen aan een training tot het plegen van terroristisch misdrijf of misdrijf ter voorbereiding van terroristisch misdrijf.
32. De bestreden uitspraak houdt ten aanzien van de in het middel bedoelde handelingen in:
“Naar het oordeel van het hof ontbreekt in de hierboven genoemde handelingen ten enenmale het voor art. 134a Sr vereiste element van deelnemen aan een training tot het plegen van een terroristisch misdrijf dan wel een misdrijf ter voorbereiding of vergemakkelijking van een terroristisch misdrijf.De (combinatie van de) onder D t/m J genoemde handelingen zijn echter wel van belang in het kader van het vaststellen van het opzet bij de verdachte op het verwerven van kennis en vaardigheden als bedoeld in art. 134a Sr”.
33. Het oordeel van het Hof dat deze tenlastegelegde handelingen kunnen worden bewezenverklaard doch niet als handelingen in de zin van art. 134a Sr kunnen worden gekwalificeerd, getuigt niet van een onjuiste rechtsopvatting en is niet onbegrijpelijk. Voor zover het middel klaagt dat het oordeel van het Hof dat bedoelde handelingen niet als training voor terrorisme kunnen worden aangemerkt in zoverre tot vrijspraak van het tenlastegelegde had dienen te leiden, miskent het dat “training voor terrorisme” niet in de tenlastelegging is opgenomen.
34. Het middel faalt.
35. Het derde middel in combinatie met de toelichting daarop klaagt dat het Hof ontoereikend heeft gemotiveerd dat sprake was van opzet.
36. In de Nota naar aanleiding van het verslag19.valt over (het bewijs van) opzet te lezen:
“Bewijs voor het opzet van betrokkene zal bijvoorbeeld kunnen worden afgeleid uit hetgeen bekend is over de achtergrond van de persoon van de verdachte. Zo is mogelijk informatie bekend over diens haat tegen de Westerse wereld, zijn fascinatie voor terroristisch geweld of over het radicaliseringsproces dat betrokkene heeft ondergaan. In het licht van het voorgaande kunnen ook de aard en het karakter van de training een rol spelen. Het karakter van de training en de gegeven instructies kunnen inzichtelijk maken welk doel betrokkene voor ogen heeft. “
37. In de toelichting op het middel wordt weliswaar niet rechtstreeks aangeknoopt bij deze passage, maar niet bestreden (zelfs eerder aannemelijk gemaakt) dat het Hof het in de Nota beschreven patroon voor het bewijs van opzet heeft gevolgd. De klacht is dat uit de bewijsvoering van het Hof “niet kan worden afgeleid dat er sprake was van boos opzet op het in art. 134a Sr strafbar gestelde misdrijf van het zich verschaffen van middelen en de verwerving van kennis en vaardigheden tot het plegen van een terroristisch misdrijf.”
38. Het middel faalt. Niet tenlastegelegd noch bewezenverklaard is dat sprake was van opzettelijk wederrechtelijk handelen. Art. 134a Sr stelt die eis overigens ook niet.
39. De middelen falen en het tweede en derde middel kunnen in ieder geval worden afgedaan met de aan art. 81 RO ontleende motivering.
40. Ambtshalve heb ik geen gronden aangetroffen die tot vernietiging van de bestreden uitspraak aanleiding behoren te geven.
41. Deze conclusie strekt tot verwerping van het beroep.
De Procureur-Generaal
bij de Hoge Raad der Nederlanden
AG
Voetnoten
Voetnoten Conclusie 02‑02‑2016
Gerechtshof Den Haag 27 januari 2015, ECLI:NL:GHDHA:2015:83, NJFS 2015/68. Zie voor overzichten van de rechtspraak inzake terroristische misdrijven DD 2012/9 (Ten Voorde), DD 2014/31 (Veegens) en DD 2015/56 (Noorloos). Zie voorts M.A.H. van der Woude, De erfenis van tien jaar strafrechtelijke terrorismebestrijding in Nederland, Strafblad 2012, p. 9-18.
TK 2007-2008, 31 386, nr. 3 (MvT), p. 4-6.
TK 2007-2008, 31 386, nr. 8 (nota naar aanleiding van het verslag), p. 8.
M. van Noorloos, ‘De strafrechtelijke aanpak van terrorisme en Syriëgangers vanaf 2014’ in: DD 2015/56, par. 1, inventariseert de bepalingen die in recente rechtspraak zijn gebruikt: voorbereiding van commune delicten zoals moord, doodslag en brandstichting (art. 46 jo. 289/288/257 Sr), het specifieke voorbereidingsdelict van art. 96 lid 2 Sr, samenspanning moord/doodslag met terroristisch oogmerk (art. 96 lid 1 Sr jo. 289a/288a Sr), training voor terrorisme (art. 134a Sr), werven voor de gewapende strijd (art. 205 Sr), deelneming aan een terroristische en/of criminele organisatie (art. 140a/140 Sr) en opruiing (art. 131/132 Sr).
Zie daarover ook Van Noorloos 2015, par. 4.
In de Eerste Kamer wilde de minister van justitie zich niet uitspreken over de keuze tussen een beperkte uitleg van art. 134a Sr (alleen een implementatie van het Kaderbesluit en –mijn woorden – dus steeds in verband met training voor terrorisme) of een ruimere uitleg waarbij er ruimte is voor een nationale eigen dimensie en de band met de training voor terrorisme minder dominant is. Zie Handelingen EK 9 februari 2010, p. 18-790 en 797/798.
Vgl. naast de memorie van toelichting onder meer ook EK 2008-2009, 31 386, nr. B, p. 6. Zie hierover Ten Voorde 2012.
Zie in die zin ook de memorie van toelichting waar “kennis en vaardigheden” ten aanzien van beide varianten wordt besproken, p. 5-6 en p. 7.
Van Noorloos 2015, par. 4 slot. Als ik het goed zie, leest ook J.M. ten Voorde, ‘Het deelnemen en meewerken aan training voor terrorisme getoetst aan criteria voor strafbaarstelling van de voorfase’ in: DD 2012/9,
N.J.M. Kwakman, Terrorismebestrijding (Studiepockets Strafrecht nr. 41), Deventer 2013, p. 51, noot 53. ).
Het requisitoir in hoger beroep, p. 11, steunt zijn opvatting dan ook op Kwakman en Machielse. Voorts wordt daar opgemerkt dat ook in Noyon, Langemeijer & Remmelink, Het Wetboek van Strafrecht, aantek. 2 op art. 134a Sr (bijgewerkt door J.W. Fokkens tot 1 juni 2010) een vergelijkbaar onderscheid wordt gemaakt; dat lees ik in die aantekening echter niet terug.
Zie (met nuanceringen voor gevallen waarin de precieze wijze waarop het gronddelict werd gepleegd, afwijkt van het misdrijf waarop het opzet van de medeplichtige was gericht) HR 22 maart 2011, ECLI:NL:HR:2011:BO4471, NJ 2011/342, en meer recent HR 14 april 2015, ECLI:NL:HR:2015:949.
Zie onder meer TK 2008–2009, 31 386, nr. 8, p. 8 en nr. 12, p. 5, waar de minister aangeeft dat het z.i. om die reden niet nodig is dat het terroristisch oogmerk reeds volledig is uitgekristalliseerd ten aanzien van elk element van het terroristisch oogmerk, als omschreven in art. 83a Sr. Waarbij ik er dan overigens maar vanuit ga dat deze passages – die betrekking hebben op training voor terrorisme – ook relevantie hebben ten aanzien van de medeplichtigheidshandelingen.
Vgl. voor die problematiek TK 1990/1991, 22268,nr. 3, p.19.
Ook de Rechtbank Den Haag d.d. 1 december 2014, ECLI:NL:RBDHA:2014:14652 komt op grond van wetshistorische en wetssystematische argumenten tot de slotsom dat er voor een veroordeling ter zake van art. 134a Sr een relatie met en terroristische training moet bestaan, maar concretiseert die relatie niet nader.
De tekst van art. 134a Sr beperkt het ‘trachten’ tot het verschaffen van gelegenheid, middelen of inlichtingen. Bij het verwerven of bijbrengen van kennis of vaardigheden (de training) ontbreekt deze variant. Ik betwijfel daarom of Ten Voorde (DD 2012, p. 103/104) gelijk heeft als hij stelt dat de training nog niet daadwerkelijk behoeft te zijn gestart. In de onderhavige zaak is dit punt zonder betekenis, omdat verdachte doende was zich te ‘trainen’.
Zie bijvoorbeeld TK 2008–2009, 31 386, nr. 8 (Nota naar aanleiding van het verslag): “Het volgen van schiet- of vlieglessen of het ondergaan van training in een vechtsport kan, wanneer betrokkene het opzet heeft de kennis of vaardigheden te verwerven voor het plegen van een terroristisch misdrijf, strafbaar zijn op grond van het voorgestelde artikel 134a Sr. Naar aanleiding van een aanverwante vraag van de leden van de fractie van het CDA merk ik op dat zulks ook het geval kan zijn wanneer kennis of vaardigheden via het internet worden verworven.”
TK 2008–2009, 31 386, nr. 8, p.6.
Beroepschrift 02‑10‑2015
HOGE RAAP DER NEDERLANDEN
Griffienr: S15/01915
Parketno: 22/004770-13
CASSATIESCHRIFTUUR
INZAKE:
[requirant]
geboren op [geboortedatum] 1991
te [geboorteplaats],
Advocaat: mr. I.T.H.L. van de Bergh
Wilhelminasingel 97
Maastricht.
Edelhoogachtbaar College,
Ondergetekende, mr. I.T.H.L. van de Bergh, advocaat te Maastricht, door requirant tot cassatie bepaaldelijk gevolmachtigd tot ondertekening en indiening van deze cassatieschriftuur, heeft de eer het navolgende middelen van cassatie voor te stellen:
I
Het recht is geschonden en/of er zijn vormen verzuimd waarvan niet naleving nietigheid meebrengt, nu het Hof ten onrechte heeft geoordeeld dat de ten laste van requirant onder 1A onder A en B bewezenverklaarde handelingen kunnen worden gekwalificeerd als het zich verschaffen van middelen en het verwerven van kennis en vaardigheden (het deelnemen aan de training) in de zin van art. 134a Sr, althans is dit oordeel onbegrijpelijk, althans onvoldoende gemotiveerd.
Toelichting.
Het hof acht wettig en overtuigend bewezen dat de verdachte het onder 1A tenlastegelegde heeft begaan, met dien verstande dat
- 1.A.
hij in of omstreeks de periode van 23 januari 2012 tot en met 13 maart 2012 en in of omstreeks de periode van 25 mei 2012 tot en met 13 juni 2013 te Amsterdam, in elk geval in Nederland, opzettelijk
- —
zich middelen heeft verschaft; en
- —
kennis en vaardigheden heeft verworven;
tot het plegen van een terroristisch misdrijf te weten:
- —
opzettelijk brand stichten en/of een ontploffing teweegbrengen met een terroristisch oogmerk, terwijl daarvan gemeen gevaar voor goederen te duchten is en/of levensgevaar of gevaar voor zwaar lichamelijk letsel voor een ander te duchten is, en/of
- —
moord met een terroristisch oogmerk en/of
- —
doodslag met een terroristisch oogmerk en/of
- —
opzettelijk een gebouw of getimmerte vernielen en/of beschadigen met een terroristisch oogmerk, terwijl daarvan gemeen gevaar voor goederen te duchten is en/of levensgevaar voor een ander te duchten is, immers heeft verdachte
- A.—
websites bezocht en (vervolgens) zoekvragen gesteld over ‘homemade bombs and explosives’ (te weten www.bombshock.com, en www.pyronfo.com) en over ‘action man detonator’ (te weten www.Ebay.com) en over ‘how to make flashpowder’ (te weten www.metacafe.com en www.instructables.com);
- B.—
tien (10) meter lont en één (1) kilogram aluminiumpoeder en een gasflesje aangeschaft, en voornoemde voorwerpen laten afleveren op zijn, verdachtes, verblijfplaats; en
- D.—
websites bezocht waarop informatie over de Jihad en martelaarschap en de gewapende strijd wordt gedeeld (te weten www.islamicawakening.com en http://behind-bars.net) en
- E.—
(vervolgens) op voornoemde website films geplaatst (inhoudende het plegen van aanslagen) en (vervolgens) een discussie gestart op het forum van die website over de Jihad;
- F.—
websites bezocht waarop informatie wordt gedeeld over reizen naar en visumaanvragen voor Jemen en Saudi-Arabië en Syrië;
- G.—
een reisvisum voor Saudi-Arabië en een ticket voor Turkije verkregen;
- H.—
zich geuit over zijn wens zich te begeven naar voornoemde landen en gevraagd hoe hij in contact kan treden met onbekend gebleven personen als hij is aangekomen;
- I.—
informatiedragers voorhanden gehad met daarop informatie betreffende het jihadistisch gedachtegoed en martelaarschap (o.a. 10 DVD's);
- J.—
zich begeven op een reis (via Duitsland) naar Turkije met als eindbestemming Syrië.
Oorsprong.
Uit de Memorie van Toelichting bij artikel 134a Sr, blijkt dat men om twee redenen is overgegaan tot invoering van dit artikel. Ten eerste lag hieraan de motie Eerdmans van 9 februari 2005 ten grondslag, waarin kort gezegd de regering wordt opgeroepen te onderzoeken in hoeverre deelname aan een terroristisch trainingskamp strafbaar kan worden gesteld (Kamerstukken II 2004/05 29 754, nr. 13). Daarnaast lag aan het wetsvoorstel het Verdrag van de Raad van Europa ter voorkoming van Terrorisme ten grondslag, ook wel het Verdrag van Warschau genoemd. Artikel 7 van dit verdrag stelt dat elke Partij bij dit verdrag maatregelen moet nemen die nodig zijn om het geven van training voor terrorisme strafbaar te stellen. De combinatie van dit verdrag en de motie mondde uit in een wetsvoorstel waarin zowel het geven, als het volgen van training voor terrorisme strafbaar is gesteld (Kamerstukken II 31 386, nr. 3, p.5).
Verdrag van Warschau
Artikel 134a Sr komt zodoende voort uit de wil om ‘training voor terrorisme’ of het volgen van een ‘terroristisch trainingskamp’ strafbaar te stellen. Hoewel de bewoordingen ‘terroristisch trainingskamp’ en ‘training voor terrorisme’ al suggereren dat het moet gaan om ‘training’ in de klassieke zin van het woord (schietoefeningen, bootcamps, enzovoort), zouden deze begrippen nog steeds ruim uitgelegd kunnen worden. Artikel 7 van het Verdrag van Warschau geeft echter een concrete omschrijving van wat onder training voor terrorisme moet worden verstaan. Het moet gaan om: ‘het geven van instructie voor het vervaardigen of gebruiken van explosieven, vuurwapens of andere wapens of schadelijke of gevaarlijke stoffen, of voor andere specifieke methoden of technieken met als doel het plegen van of bijdragen aan een terroristische misdrijf (Artikel 7 Verdrag van Warschau).
Afgezien van het feit dat het verdrag alleen de handelingen van de instructeur wilde strafbaar stellen, is de omschrijving al een stuk concreter. Als we als uitgangspunt nemen dat beoogd is dat dezelfde handelingen strafbaar zouden zijn voor de getrainde, kunnen we het begrip training voor terrorisme afbakenen.
De bewoordingen van artikel 7 Verdrag van Warschau en artikel 134a Sr verschillen aanzienlijk van elkaar, ondanks het feit dat het een de feitelijke uitwerking van het ander is.
Betekenis artikel 134a Sr
Dat roept twee vragen op:
- 1)
Heeft artikel 134a Sr nog wel dezelfde reikwijdte als artikel 7 Verdrag van Warschau?
- 2)
Zo ja, waarom is er dan voor een zodanig afwijkende bewoording van het artikel gekozen?
Beide vragen worden in de wetsgeschiedenis beantwoord.
Hoewel de minister in de wetsgeschiedenis niet wil zeggen dat aan artikel 134a Sr een exact gelijke betekenis toekomt als aan artikel 7 Verdrag van Warschau (Kamerstukken I, 2009/10, 31 386, nr. 18), stelt de minister in ieder geval ondubbelzinnig dat artikel 134a Sr niet ruimer moet worden uitgelegd dan het Verdrag. De minister stelt:
‘Wij voldoen hoe dan ook geheel aan het verdrag. Daar kan geen twijfel over bestaan. Het zou op zich niet bezwaarlijk zijn om een ruimere delictsomschrijving in te voeren dan in het verdrag staat, maar dat doen wij niet. (Kamerstukken 112008/09, 31 386, nr. 43).’
Ook elders in de parlementaire geschiedenis blijkt dat de opsomming van artikel 134a (‘gelegenheid, middelen of inlichtingen’ en ‘kennis of vaardigheden’) slechts een uitwerking is van de frase ‘other specific methods or techniques’ uit artikel 7 Verdrag van Warschau. De minister zegt immers:
‘Dat artikel (artikel 7 Verdrag van Warschau — SW) hanteert immers voor de omschrijving van het begrip ‘training’ een opsomming van gedragingen die wordt afgesloten met ‘or other specific methods or techniques’. Zoals ik hierboven reeds heb aangegeven, wordt met het samenstel van gedragingen in de delictsomschrijving van het voorgestelde artikel 134a Sr de door het Verdraq qehanteerde ruime omschrijving van het begrip ‘traininq’ qeduid. (Kamerstukken 112008/09, 31 386, nr. 8.’
En even daarvoor:
‘De in artikel 134a voorgestelde delictsomschrijving beoogt alle strafwaardige gedragingen die uitdrukking geven aan het begrip ‘training’ te omvatten. (Kamerstukken 112008/09, 31 386, nr.8)’
Hiermee staat wat betreft requirant vast dat de grammaticaal zeer ruime bewoording van artikel 134a Sr niet ruimer dient te worden uitgelegd dan de meer concrete omschrijving van artikel 7 Verdrag van Warschau. Wanneer artikel 134a Sr spreekt van het verwerven van ‘kennis of vaardigheden’, dan moet het gaan om kennis of vaardigheden met betrekking tot een specifieke methode of techniek, die gebruikt zal worden bij het plegen van een terroristisch misdrijf.
Ik kan mij zo voorstellen dat het volgen van lessen in Krav Maga (een dodelijke vechtsport) onder omstandigheden hieronder zou kunnen vallen. Hierdoor worden immers vaardigheden verworven over een specifieke methode of techniek die gebruikt zouden kunnen worden voor het plegen van een terroristisch misdrijf. Dit geldt echter niet voor het vergaren van inlichtingen over bijvoorbeeld weersomstandigheden of reisroutes naar de plaats waar het terroristisch misdrijf gepleegd zal worden. Dat zijn weliswaar inlichtingen, maar geen inlichtingen met betrekking tot het aanleren van een specifieke methode of techniek tot het begaan van een terroristisch misdrijf. Een cursus over de werking en het gebruik van explosieven valt mogelijk wel onder 134a Sr, maar het volgen van lessen waar jihadisme wordt gepredikt, is daarentegen niet strafbaar onder artikel 134a, omdat ook daarmee geen specifieke methoden of technieken tot het plegen van een terroristisch misdrijf worden aangeleerd.
Requirant wordt in zijn overtuiging dat dit de juiste uitleg is van artikel 134a Sr gesterkt door de volgende passage uit de wetsgeschiedenis: ‘Het enkel volgen van een taalopleiding, ook al blijkt anderszins van mogelijke terroristische sympathieën, zal niet snel te kwalificeren zijn als ‘deelneming aan een terroristische training’. Dit kan bijvoorbeeld anders liggen wanneer, ter uitvoering van een groter plan, specifieke, technische begrippen in een onbekende taal worden getraind. Te denken valt bijvoorbeeld aan het verwerven van kennis over termen die de luchtverkeersleiding hanteert, ter voorbereiding van een op een bepaalde luchthaven uit te voeren terroristische kaping.’
Uit deze passage blijkt volgens de verdediging onomstotelijk dat algemene kennis of vaardigheden onvoldoende zijn, maar dat het om het aanleren van zeer specifieke kennis of inlichtingen moet gaan die raken tot de kern van het te plegen terroristisch misdrijf en die nodig zijn bij het mogelijk later plegen van zo'n misdrijf.
Tot zover de reikwijdte van artikel 134a Sr. Rest de vraag waarom de wetgever — als het niet zijn bedoeling was het bereik van art 7 Verdrag van Warschau uit te breiden de Verdragstekst niet letterlijk heeft vertaald? Blijkens de wetsgeschiedenis heeft dit met wetstechnische redenen te maken. De minister stelt:
‘Mevrouw Böhler vroeg waarom er niet voor was gekozen om de in haar ogen nauwkeurige omschrijving van training voor terrorisme uit het verdrag concreet om te zetten. (…) Door dergelijke formuleringen (van verdragsteksten — SW) wordt de wetgever altijd voor problemen geplaatst. Hoe zetten wij dit om? Wij hebben er in dit geval voor gekozen om aan te sluiten bij de gebruikelijke terminologie uit ons eigen wetboek. Wij plegen dat trouwens wel vaker te doen bij omzetting van verdragen van de Raad van Europa. (Kamerstukken 1, 2009/10, 31 386, nr. 18).’
Daarmee kom ik tot een tussenconclusie. De bewoording van artikel 134a Sr is op zichzelf zeer ruim. De uitleg die aan dit artikel moet worden gegeven is echter heel wat beperkter. Enkel die handelingen die ‘training voor terrorisme’ inhouden, worden naar de bedoeling van de wetgever strafbaar gesteld. ‘Training voor terrorisme’ moet op zijn beurt ook weer beperkt worden uitgelegd. Het moet immers gaan om het aanleren van het vervaardigen of gebruiken van wapens, bommen of gevaarlijke stoffen of andere specifieke methoden of technieken tot het begaan van een terroristisch misdrijf.
Hoe kun je trainen?
Bij de handelingen van de trainer kan eenvoudig een voorstelling gemaakt worden. Het gaat daarbij steeds om het geven van instructies waarbij bepaalde vaardigheden aangeleerd worden. De handelingen van de getrainde duiden op het volgen van die instructies, Uitgangspunt was immers aanvankelijk dat hij die instructies in een trainingskamp zou krijgen. Gaandeweg het wetgevingsproces bleek wel dat het vergaren van kennis niet perse in een trainingskamp hoefde te geschieden.
Schietlessen in een schietschool voldeden ook. Het aanvankelijke trainingskamp werd langzaam maar zeker verlaten en de training kon ook ingevuld worden door cursus en opleidingen. Uiteindelijk antwoordde de minister op vragen van het CDA dat zelfs een internetcursus denkbaar was (CDA).
En in de MvT (p.9) is terug te lezen: De NVvR stelde in haar advies over het conceptwetsvoorstel de vraag of ook andere vormen van kennisverwerving of bijbrengen van kennis dan in (echte) trainingskampen, strafbare voorbereiding als voorgesteld kan opleveren. De strafbaarheid van het deelnemen of meewerken aan training ziet niet uitsluitend op het verwerven of bijbrengen van kennis of vaardigheden in het kader van een trainingskamp. Ook andersoortige opleidingsvormen zijn denkbaar.
Gelet op vorenstaande getuigt het oordeel van het Hof dat de onder 1A onder A en B ten laste gelegde en bewezenverklaarde handelingen van een onjuiste rechtsopvatting omtrent ‘het zich verschaffen van middelen en het verwerven van kennis en vaardigheden (het deelnemen aan de training)’ in de zin van art. 134a Sr.
Mocht het oordeel van het Hof niet getuigen van een onjuiste rechtsopvatting, dan is 's Hofs oordeel onbegrijpelijk, althans onvoldoende met redenen omkleed, nu de handelingen genoemd onder A en B steeds feitelijke handelingen opleveren welke in onderlinge samenhang als feitelijke voorbereiding voor een strafbaar feit — brandstichting — kunnen dienen en mitsdien al geen sprake meer is van een training als bedoeld in het primair ten laste gelegde, nu een training niet anders dan aan feitelijke voorbereiding en/of uitvoering kan gaan, zodat bewezenverklaring hiervan niet tot kwalificatie in de zin van art. 134a van het Wetboek van Strafrecht (hierna: Sr) kan leiden.
II
Het recht is geschonden en/of er zijn vormen verzuimd waarvan niet naleving nietigheid meebrengt, aangezien de bewezenverklaring innerlijk tegenstrijdig is, nu het hof enerzijds bewezen heeft verklaard het zich verschaffen van middelen en het verwerven van kennis en vaardigheden door de onder D-J genoemde handelingen, doch anderszins heeft geoordeeld dat het voor art. 134a Sr vereiste element van deelnemen aan een training tot het plegen van een terroristisch misdrijf dan wel een misdrijf ter voorbereiding of vergemakkelijking van een terroristisch misdrijf aan deze handelingen ontbreekt.
Toelichting.
Het Hof heeft ten aanzien van de onder A en B bewezenverklaarde handelingen geoordeeld dat deze gekwalificeerd kunnen worden als het zich verschaffen van middelen en het verwerven van kennis en vaardigheden (het deelnemen aan de training) in de zin van artikel 134a Sr.
Naar het oordeel van het hof ontbreekt in de hierboven onder D-J genoemde handelingen het voor art. 134a Sr vereiste element van deelnemen aan een training tot het plegen van een terroristisch misdrijf dan wel een misdrijf ter voorbereiding of vergemakkelijking van een terroristisch misdrijf.
Ten aanzien van de handelingen als bedoeld onder D-J had het Hof mitsdien tot vrijspraak dienen te concluderen, nu voornoemd oordeel van het Hof met zich brengt dat de feitelijke handelingen niet tot kwalificatie van het onder A ten laste gelegde misdrijf leidt, maar tot kwalificatie van een ander strafbaar feit te weten het onder 1B ten laste gelegde opgenomen strafbare feit (vgl. HR 16 februari 1982, NJ 1982/411 en HR 6 maart 2001, NJ 2001/295).
III
Het recht is geschonden en/of er zijn vormen verzuimd waarvan niet naleving nietigheid meebrengt, doordien het opzet van requirant gericht op het zich verschaffen van middelen en het zich verwerven van die kennis en vaardigheden tot het plegen van een terroristisch misdrijf worden vastgesteld, niet uit de door het Hof gebezigde bewijsmiddelen en nadere bewijsoverwegingen kan worden gebaseerd.
Toelichting.
Het Hof heeft overwogen:
Voor een veroordeling ingevolge art. 134a Sr dient volgens de wetgever ten aanzien van het opzet van degene die de training volgt bewezen te worden:
‘dat betrokkene willens en wetens kennis of vaardigheden verwierf voor het plegen van een terroristisch misdrijf of een misdrijf ter voorbereiding of vergemakkelijking daarvan. Centraal staat dus de bedoeling tot het verwerven van kennis en vaardigheden tot het plegen van een terroristisch misdrijf, (nog) niet de bedoeling tot het plegen van een terroristisch misdrijf.’
Het opzet moet daarbij gericht zijn op het gebruik van die kennis en vaardigheden voor het plegen van een terroristisch misdrijf of van een misdrijf waarmee het plegen van een terroristisch misdrijf wordt vergemakkelijkt.
Daar wordt later in de wetsgeschiedenis nog aan toegevoegd [onderstreping hof]:
‘(E)r (is) reden om strafrechtelijke aansprakelijkheid aan te nemen voor degene die de training volgt; hem kan een zeer kwalijk oogmerk worden verweten, alsook het verrichten van activiteiten om zich te bekwamen teneinde dit oogmerk daadwerkelijk te verwezenlijken.’
Blijkens de wetsgeschiedenis dient onderscheid te worden gemaakt tussen het opzet van degene die training volgt en degenen die training geeft.
Voor degene die training geeft kan voorwaardelijk opzet reeds voldoende zijn. Dit zal in de praktijk betekenen dat van een strafbare gedraging sprake is, zodra de trainer zich welbewust blootstelt aan de aanmerkelijke kans dat zijn cursist die training volgt met het oog op het plegen van een terroristisch misdrijf. Het bewijs van het opzet zou in dit geval kunnen worden afgeleid uit de omstandigheid dat degene die de training geeft geen navraag doet naar de doelstellingen bij degenen aan wie hij training geeft en daarmee tekortschiet in de op hem rustende onderzoeksplicht.
Waar het de cursist betreft (degene die training volgt) is voorwaardelijk opzet niet aan de orde, omdat de cursist weet met welk doel hij de training volgt. Degene die training volgt moet de bedoeling of het kwalijk oogmerk hebben die kennis of vaardigheden te verwerven ten behoeve van het plegen van een terroristisch misdrijf of een misdrijf ter voorbereiding of vergemakkelijking daarvan. Niet alleen moet sprake zijn van willens en wetens informatie vergaren met als doel het plegen van een terroristisch misdrijf, maar tevens is vereist dat er sprake is van een concreet doel, namelijk het plegen van een terroristisch misdrijf of het plegen van een misdrijf om een dergelijk misdrijf voor te bereiden of gemakkelijk te maken. Aldus ook de Minister van Justitie: ‘Strafrechtelijke aansprakelijkheid komt pas in beeld als de fascinatie voor een terroristisch misdrijf zich ontwikkelt tot een concreet voornemen om een terroristisch misdrijf of een misdrijf ter voorbereiding of vergemakkelijking van een terroristisch misdrijf te plegen, terwijl betrokkene daarvoor specifieke kennis en vaardigheden moet en wil opdoen.’ Derhalve moet aantoonbaar zijn en bewezen worden welk misdrijf de verdachte voor ogen stond waarvoor hij de kennis en vaardigheden heeft verworven. Voorts moet het daarbij gaan om één van de misdrijven zoals die limitatief zijn omschreven in de artikelen 83 en 83b Sr.
Het opzet kan in dit geval afgeleid worden uit hetgeen bekend is over de achtergrond van de persoon van de verdachte. Daarbij kunnen de volgende aandachtspunten een rol spelen:
- 1.
diens haat tegen de Westerse wereld;
- 2.
zijn fascinatie voor terroristisch geweld;
- 3.
het radicaliseringsproces dat de verdachte heeft ondergaan.
Voorts kan in het licht van het voorgaande ook de aard en het karakter van de training een rol spelen. Het karakter van de training en de gegeven instructies kunnen inzichtelijk maken welk doel betrokkene voor ogen heeft. Strafbaarheid kan derhalve volgens de wetsgeschiedenis niet worden aangenomen als het opzet ontbreekt met betrekking tot het doel van de training.
Naar het oordeel van het hof heeft de verdachte opzet gehad op het in art. 134a Sr strafbaar gestelde misdrijf van het zich verschaffen van middelen en de verwerving van kennis en vaardigheden tot het plegen van een terroristisch misdrijf.
Onder verwijzing naar het hiervoor ter zake overwogene, zoekt het hof voor de invulling van het opzet aansluiting bij hetgeen bekend is over de persoon van de verdachte met betrekking tot zijn eventuele haat tegen de Westerse wereld, zijn fascinatie voor terroristisch geweld en radicalisering. Voorts heeft het hof meegewogen de aard van de training en het type instructies om inzichtelijk te krijgen welk doel de verdachte voor ogen heeft gehad.
Uit de stukken en het verhandelde ter terechtzitting in eerste aanleg en in hoger beroep blijkt het navolgende met betrekking tot het opzet van de verdachte op het zich verschaffen van middelen en de verwerving van kennis en vaardigheden tot het plegen van een terroristisch misdrijf.
De verdachte ziet Nederland, ook al is hij hier geboren en getogen, niet als zijn land. In zijn uitlatingen ten overstaande van zowel de politie als in zijn geschreven berichten via Twitter en e-mail zegt de verdachte liever niet in Nederland te willen blijven. Hij stelt ook dat indien een wet afwijkt van de islamitische wet, zoals in Frankrijk aan de orde is met het boerka-verbod, de islamitische wet boven de wet staat.
De verdachte maakt in zijn wereldbeleving een onderscheid tussen gelovigen en ongelovigen. Het hof begrijpt dat de verdachte met de term ongelovigen doelt op alle niet-moslims. De verdachte schaart zich achter het standpunt dat de ongelovigen moslim-land hebben ingenomen en dat de jihad, de gewapende strijd, daarom een individuele plicht wordt voor elke moslim.
De verdachte had ten tijde van de bewezenverklaarde feiten een sterk anti-Amerikaanse houding. Hij verklaart in zijn verhoren bij de politie herhaaldelijk (nog steeds) boos op Amerika te zijn. Hij beschuldigt de Amerikanen van ernstig onrecht. In zijn ogen doen de Amerikanen ‘gekke dingen’; zij vallen aan, bombarderen burgerdoelen, verkrachten en doden islamitische burgers. Hij heeft daarom filmpjes op Facebook geplaatst waarop te zien is dat Amerikanen worden gedood.
De verdachte verklaart bereid te zijn om te gaan vechten in het Midden-Oosten (eerst in Jemen en later in Syrië) en daar zelfs zijn leven te geven. De verdachte heeft ook verklaard zijn soennitische broeders te willen gaan helpen en daarvoor het leger van de president uit te roeien. Deze bereidheid om in Syrië te gaan vechten heeft hij herhaaldelijk op het internet en via een aantal Twitterberichten (ook kort voor zijn aanhouding op 12 maart 2012) uitgesproken en ook tegenover de politie na zijn aanhouding herhaald. Hij heeft plannen gemaakt om op 12 april 2012 af te reizen naar Syrië via Turkije. Zijn wens zich aan te sluiten bij gelijkgestemden in Syrië volgt ook uit zijn poging om, ondanks de weigering van zijn ouders tot toestemming daartoe, daadwerkelijk af te reizen. De verdachte heeft met het oog daarop zonder medeweten van zijn ouders een nieuwe identiteitskaart aangevraagd. Ondanks dat de schorsingsvoorwaarden voor zijn voorlopige hechtenis inhielden dat hij niet naar het buitenland mocht afreizen, is hij op 13 juni 2013 naar Duitsland vertrokken om vanuit daar verder door te reizen naar Turkije. In Duitsland is hij aangehouden zonder nauwelijks andere bagage dan een verrekijker en een videocamera. De verdachte heeft na zijn aanhouding in Duitsland tegenover de rechtbank ter zitting d.d. 2 oktober 2013 verklaard dat hij naar Turkije onderweg was om in persoon kennis te maken met een meisje van 19 jaar met wie hij een relatie had. Hij had haar nog nooit gezien maar haar na zijn schorsing uit de voorlopige hechtenis leren kennen en schreef met haar. De naam van dit meisje wil de verdachte niet prijsgeven.
Gelet op de eerdere verklaringen van de verdachte dat hij naar Syrië wilde afreizen om daar te gaan strijden, zijn vertrek uit Nederland in strijd met de voorwaarde verbonden aan de schorsing van de voorlopige hechtenis dat hij Nederland niet mocht verlaten, zijn aanhouding in Duitsland waarbij hij geen bagage bij zich had (anders dan de genoemde spullen) en zijn onaannemelijke verklaring dat hij in Turkije zijn nieuwe nog niet eerder ontmoete relatie zou gaan ontmoeten, acht het hof bewezen dat Turkije niet de eindbestemming van verdachte was maar dat hij op weg was naar Syrië.
De verdachte had ten tijde van de bewezenverklaarde feiten een buitensporige interesse voor terroristisch geweld gelet op het gewelddadige beeldmateriaal dat bij hem thuis is aangetroffen. De verdachte heeft 10 DVD's voorhanden gehad waarop met een handgeschreven tekst onder meer ‘jihad movies’ was genoteerd. Er is onderzoek verricht naar de inhoud van de beelden, voorkomend op voornoemde DVD's. De conclusie luidde dat de films zonder uitzondering de jihad verheerlijken (waaronder 9/11) en direct of indirect tot de jihad oproepen.
Ander eveneens zeer gewelddadig beeldmateriaal van hetzelfde soort heeft hij op internet geplaatst. De door verdachte op internet (zijn Facebook-account, zijn YouTube-account en op het forum IslamicAwakening) geplaatste jihadistische filmpjes zijn een weergave van aanslagen van Amerikanen op burgers, maar ook van aanslagen op Amerikanen, met een zeer gewelddadig karakter waarbij mensen worden gedood en ernstig worden verwond. Hij verklaart boos te zijn op de Amerikanen. De verdachte verklaart bij de politie dat het hem niets doet als hij een filmpje bekijkt waarin ernstig geweld wordt uitgeoefend op Amerikanen. Zij hebben, door het onrecht dat het Amerikaanse leger moslims in Afghanistan aan doet, dit zelf opgezocht. Vanwege het plaatsen van dit gewelddadige beeldmateriaal zijn de accounts van de verdachte op alle drie de internetfora geblokkeerd.
De verdachte heeft op internet opgeroepen tot deelname aan de jihad. De door de verdachte gestarte discussie op 19 februari 2012 op het internetforum IslamicAwakening gaat onder andere over de verplichting voor iedere moslim om middels de gewelddadige jihad op te staan tegen de ongelovigen. De door verdachte op 21 februari 2012 geplaatste gewelddadige jihadistische video's worden verwijderd van het forum en de verdachte wordt voor een periode van drie maanden van dit forum geweerd.
De verdachte gebruikte voorts de naam van een bekende zelfmoordterrorist voor zijn e-mailaccount op Facebook.
De verdachte verklaart bij de politie dat het emailadres X. en het Facebookaccount X. aan hem toebehoort. Zijn Twitternamen zijn: X. en X. en ook voor YouTube gebruikt hij de naam X. Desgevraagd meldt de verdachte dat hij weet dat de naam X. werd gebruikt door een Al Qaida-zelfmoordterrorist die in december 2009 een aanslag pleegde op een Amerikaanse CIA-basis in Khost in Afghanistan, waarbij zeven CIA-agenten en een Jordanees om het leven kwamen. De verdachte verklaart tegenstrijdig over het gebruik van deze naam, aan de ene kant verklaart hij dat hij deze naam al had voordat de aanslag plaatsvond, maar dat hij hem niet gebruikte. Aan de andere kant verklaart de verdachte dat hij deze naam pas nadat de aanslag plaatsvond heeft aangemaakt. De verdachte verklaart dat hij op het nieuws van Al-Jazeera over de aanslag heeft gehoord, maar dat hij de aanslag afkeurt. Hij is van mening dat de aanslagpleger een terrorist is, niet hijzelf.
Het hof leidt uit het gebruik door de verdachte van de naam X. voor zijn mail-, Facebook-, Twitter- en YouTubeaccounts een sterke fascinatie voor het gedachtegoed van deze terrorist die deze naam eveneens bezigde. Het feit dat de verdachte in de verhoren bij de politie deze zelfmoordaanslag afkeurt, doet hier naar het oordeel van het hof niet aan af. Indien de lezing van de verdachte wordt gevolgd dat hij deze naam voorafgaand aan de aanslag al had aangemaakt ten behoeve van voornoemde internetaccounts, dan had de verdachte aan zijn afkeer voor deze terroristische daad de logische consequentie kunnen verbinden om daarop afscheid te nemen van de X. en zich kunnen voorzien van een andere gebruikersnaam. Dit heeft de verdachte nagelaten. De verdachte heeft bovendien verklaard dat hij de X. pas is gaan gebruiken na de zelfmoordaanslag.
Op basis van voorgaande feiten en omstandigheden, in onderlinge samenhang bezien, stelt het hof vast dat de verdachte een buitensporige interesse voor terroristisch geweld had. Uit de combinatie van alle handelingen en het gedachtengoed van de verdachte tezamen kan naar het oordeel van het hof de opzet van de verdachte op het voorbereiden van, kort gezegd, een bomaanslag met een terroristisch oogmerk en (daarmee samenhangend) gemeen gevaar voor goederen en/of levensgevaar danwel gevaar voor zwaar lichamelijk letsel voor een ander en/of moord, doodslag met een terroristisch oogmerk dan/wel vernieling/beschadiging van goederen met een terroristisch oogmerk worden afgeleid waartoe hij, de verdachte, zich op de bewezenverklaarde wijze heeft getraind.
Ofschoon in de wetsgeschiedenis zoals hiervoor in paragraaf 8.2.6. reeds is uiteengezet, is opgemerkt dat voor de kwalificatie van art. 134a Sr niet vereist is dat een terroristisch oogmerk aanwezig is, nu het geen bestanddeel van art. 134a Sr is, overweegt het hof ten overvloede ten aanzien daarvan nog als volgt.
In art. 83a Sr wordt onder terroristisch oogmerk verstaan:
‘het oogmerk om de bevolking of een deel der bevolking van een land vrees aan te jagen, dan wel een overheid of internationale organisatie wederrechtelijk te dwingen iets te doen, niet te doen of te dulden, dan wel de fundamentele politieke, constitutionele, economische of sociale structuren van een land of een internationale organisatie ernstig te ontwrichten of te vernietigen.’
Het hof stelt vast dat de omschrijving van het terroristisch oogmerk nagenoeg overeenstemt met die in het eerdergenoemde gewijzigde Kaderbesluit waaraan de Wet terroristische misdrijven uitvoering heeft gegeven. Het artikel heeft een brede reikwijdte, nu het gaat om misdrijven met een terroristisch oogmerk in welk land ook begaan. Dat het Syrische regime van president Bashar al-Assad in een groot en overwegend gedeelte van de internationale gemeenschap een bedenkelijke reputatie geniet en dat dit regime zich mogelijk zelf ook schuldig maakt aan systematische en ernstige schendingen van de fundamentele mensenrechten en/of een bedreiging vormt voor de internationale vrede en veiligheid, doet op zichzelf aan de werking van art. 83a en 83 Sr niet af.
Op grond van het verhandelde ter terechtzitting en het procesdossier stelt het hof de volgende feiten en omstandigheden vast met betrekking tot het terroristisch oogmerk van de verdachte.
De verdachte heeft in de bewezenverklaarde periode voorbereidingshandelingen verricht, gericht op het plegen van de misdrijven moord en doodslag in het kader van de gewapende strijd in Syrië. De verdachte vond de gewapende jihad gerechtvaardigd in de strijd tegen Assad, voor welke strijd hij bereid was te sterven. Ook heeft hij verklaard dat hij zijn soennitische geloofsbroeders wil steunen in hun strijd tegen de sjiieten. De strijd van de jihadisten, waartoe de verdachte kan worden gerekend, is gericht tegen het omverwerpen/vernietigen van het regime van Assad en op het vestigen van een in hun ogen zuiver islamitische samenleving. Handelingen in dit kader vallen derhalve onder het bereik van art. 83a Sr. Het is voorts een feit van algemene bekendheid dat de jihadistische strijdgroepen in Syrië om hun doel te bereiken dood en verderf zaaien onder ieder die hun fundamentalistische geloof niet deelt en dat het geweld dat deze groepen gebruiken om hun doel te bereiken mede de uitdrukkelijke bedoeling heeft grote delen van de bevolking ernstige vrees aan te jagen. Voor de verdachte, die zoals hiervoor reeds werd overwogen in Syrië wilde gaan meevechten tegen Assad, moet dit volstrekt duidelijk zijn geweest voor hij naar Syrië wilde afreizen om zich, zoals hij heeft verklaard, bij zijn soennitische broeders aan te sluiten om met zijn kennis over het produceren van een explosief zijn aandeel te leveren in de gewelddadige jihad.
Slotsom ten aanzien van het opzet van de verdachte.
Samenvattend stelt het hof vast op grond van het hierbovenstaande dat de verdachte ten tijde van de bewezenverklaarde feiten een radicaal-islamitische ideologie aanhing en dat hij zich schaarde achter de jihad waarbij hij zowel de Amerikanen als de grotere groep van ongelovigen als vijanden van de islam zag. De verdachte heeft in dat kader tevens een of meerdere website(s) bezocht waarop informatie over de jihad en/of terrorisme wordt gedeeld en hij had DVD's in huis waarop zonder uitzondering de jihad wordt verheerlijkt en direct of indirect tot de jihad wordt opgeroepen. Bij de verdachte bestond de meermalen geuite intentie daarom af te reizen naar Syrië om daar deel te nemen aan de gewapende strijd tegen president Assad. Hij heeft herhaaldelijk gesteld ook nog ten overstaan van de politie bereid te zijn daar te sterven in de gevechten.
Deze vaststellingen met betrekking tot wat de verdachte bezighield bezien in samenhang met hetgeen waarmee de verdachte zich bezighield, namelijk de door de verdachte ondernomen uitgebreide zoekslagen op het internet naar kennis omtrent de vervaardiging van explosieven in een thuissituatie en de aanschaf van grondstoffen daarvoor, brengen het hof tot het oordeel dat het opzet van de verdachte was gericht op het zich verschaffen van middelen en de verwerving van kennis en vaardigheden voor het in elkaar zetten van explosieven teneinde een terroristisch misdrijf zoals in de bewezenverklaring is vermeld, te plegen met het oog op zijn beoogde afreis naar Syrië om aldaar zich te voegen bij gewapende strijd en daar deze terroristische misdrijven te plegen.
Naar het oordeel van requirant kan uit het voorgaande niet worden afgeleid dat er sprake was van boos opzet op het in art. 134a Sr strafbaar gestelde misdrijf van het zich verschaffen van middelen en de verwerving van kennis en vaardigheden tot het plegen van een terroristisch misdrijf.
Maastricht, 2 oktober 2015
Mr. I.T.H.L. van de Bergh