Rb. 's-Hertogenbosch, 20-02-2008, nr. 151421 HA ZA 06-2467

Wit c.s. vordert te verklaren voor recht dat zij jegens Auto-Campingsport Deurne geen dwangsommen heeft verbeurd.

De Wit c.s. legt daaraan het navolgende ten grondslag.

De dwangsommen zijn verjaard met ingang van 31 juli 2006, althans met ingang van 26 oktober 2006. De verjaring is door Auto-Campingsport Deurne niet (tijdig) gestuit of verlengd.

De Wit c.s. heeft de handelsnaam “De Wit auto/camping/sport” na 16 december 2005 niet meer gevoerd. De naamsaanduidingen in de telefoongids op internet en op de bewegwijzeringsborden vallen niet onder de beperkte formulering van het verbod, zodat er geen dwangsommen zijn verbeurd.

Het was voor De Wit c.s. onmogelijk om de naamswijzigingen in het telefoonboek op internet en op de bewegwijzeringsborden binnen de daartoe gestelde termijn gerealiseerd te krijgen. De Wit c.s. heeft direct nadat zij bekend is geworden met de beschikking van het hof de op basis daarvan vereiste maatregelen getroffen. Voor de daadwerkelijke uitvoering van de verzochte aanpassingen was De Wit c.s. afhankelijk van hulppersonen, zodat zij daarop geen invloed kon uitoefenen.

Auto-Campingsport Deurne voert daartegen het navolgende verweer.

Er is geen sprake van verjaring van de dwangsommen. De verjaring is gestuit met het exploot van 26 april 2006. Door het kort-gedingvonnis van 28 juni 2006 is de verjaringstermijn in ieder geval met een termijn van vier maanden opgeschort. Met de faxbrief van 27 oktober 2006 is de eventuele verjaring bovendien tijdig gestuit. Indien de verjaringstermijn al zou zijn geëindigd op 26 oktober 2006, dan nog is hooguit sprake van verjaring van één dwangsom van EUR 500,--.

De door De Wit c.s. gestelde verschillen in naamgeving zijn zodanig klein dat zij vallen onder het in de beschikking van 7 november 2005 geformuleerde verbod, waardoor er dwangsommen zijn verbeurd.

Het is aan De Wit c.s. te wijten dat de wijzigingen in de telefoongids op internet en op de bewegwijzeringsborden niet binnen de door het hof gestelde termijn zijn aangebracht. Als er werkelijk sprake was van een overmachtsituatie dan had De Wit c.s. zich, op het moment dat haar bekend werd dat zij niet aan het verbod kon voldoen, op grond van artikel 611d Rv kunnen en moeten wenden tot het hof met het verzoek de dwangsom voor die periode op te heffen. In ieder geval had het op de weg van De Wit c.s. gelegen om Auto-Campingsport Deurne daarover te informeren.

In reconventie vordert Auto-Campingsport Deurne een verklaring voor recht dat er dwangsommen zijn verbeurd, primair over de periode van 17 december 2005 tot en met 30 januari 2006, subsidiair over de periode van 17 december 2005 tot en met 10 januari 2006. De Wit c.s. voert daartegen verweer.

De Wit c.s. stelt zich in conventie primair op het standpunt dat de dwangsomvordering is verjaard. In reconventie is dat ook haar meest verstrekkende verweer. De rechtbank zal daarom eerst onderzoeken of de dwangsomvordering al dan niet is verjaard.

Artikel 611g van het Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering (Rv) bepaalt dat een dwangsom verjaart door verloop van zes maanden na de dag waarop zij verbeurd is. Tussen partijen staat vast dat de verjaringstermijnen van de beweerdelijk verbeurde dwangsommen zijn gestuit met het uitbrengen van het exploot op 26 april 2006. Vervolgens begint op grond van artikel 3:319 lid 1 BW de dag na de datum van het exploot, derhalve op 27 april 2006, een nieuwe verjaringstermijn te lopen.

Naar de stelling van Auto-Campingsport Deurne vormt de uitspraak van de kantonrechter van 28 juni 2006 een wettelijk beletsel als bedoeld in artikel 611g lid 2 Rv, zodat de verjaring daardoor gedurende in ieder geval een termijn van vier maanden is opgeschort. De Wit c.s. voert daartegen verweer.

De rechtbank overweegt als volgt. Het vonnis van de kantonrechter van 28 juni 2006 vormde vanzelfsprekend voor Auto-Campingsport Deurne een beletsel voor het nemen van executiemaatregelen, te meer aangezien daaraan opnieuw een dwangsomveroordeling is verbonden. Daaruit mag niet worden afgeleid dat daarmee ook sprake is van een wettelijk beletsel als bedoeld in artikel 611g lid 2 Rv. In de Gemeenschappelijke Memorie van Toelichting van de Beneluxovereenkomst houdende eenvormige wet betreffende de dwangsom (Kamerstukken II 1975-1976 13.788) worden als voorbeelden van mogelijke wettelijke beletselen genoemd de surséance van betaling en de aanvaarding van een erfenis onder het voorrecht van boedelbeschrijving. Prof.mr. A.I.M. van Mierlo merkt in de toelichting op artikel 611g Rv onder aantekening 3 (Kluwer Groene Serie Burgerlijke Rechtsvordering) op dat gewoonlijk wordt aangenomen dat zonder een uitdrukkelijke wetsbepaling de verjaring niet wordt verlengd. In de literatuur worden verschillende standpunten verdedigd. Zo is Van Hees (A. van Hees, “Dwangsomperikelen”, JBPR 2003-1 pagina 5-9) van mening dat een vonnis waarbij een schorsing van de executie wordt uitgesproken, geen wettelijk beletsel vormt als bedoeld in artikel 611g lid 2 Rv. Anders concludeert Beekhoven van den Boezem (M.B. Beekhoven van den Boezem, “De dwangsom in het burgerlijk recht”, Kluwer 2007, pagina 325); zij pleit voor een ruime uitleg van het begrip wettelijk beletsel. Naar het oordeel van de rechtbank vormt een vonnis waarbij de executie van dwangsommen tijdelijk wordt geschorst, geen wettelijk beletsel als bedoeld in artikel 611g Rv. De rechter die oordeelt over tijdelijke schorsing van de executie vormt zich een (voorlopig) oordeel op basis van een afweging van de specifieke omstandigheden van het concrete geval. Dat rechterlijk oordeel is niet en kan ook niet worden vervat in een algemene wettelijke bepaling. In de literatuur worden als voorbeelden van de in artikel 611g Rv gebruikte term “wettelijk beletsel” specifieke bepalingen in onder meer de Faillissementswet en de Algemene wet bestuursrecht genoemd. In die bepalingen is steeds expliciet opgenomen dat alsdan, in die omstandigheden, de tenuitvoerlegging van een vonnis is geschorst. De schorsing vloeit dan rechtstreeks voort uit de wet en niet uit een beoordeling van de bijzondere omstandigheden van een specifieke casus. De rechtbank is van oordeel dat door het analoog toepassen van artikel 611g Rv op de situatie waarin door een rechterlijke uitspraak de executie wordt verhinderd, de rechtszekerheid in gevaar zou komen. Op grond van het vorenstaande is zij van oordeel dat de verjaring niet is geschorst door het vonnis van de kantonrechter van 28 juni 2006, zodat de verjaringstermijn is blijven doorlopen.

Tussen partijen is in discussie of de in artikel 611g lid 1 Rv genoemde verjaringstermijn van zes maanden is gestuit met de faxbrief van 27 oktober 2006. De Wit c.s. is van mening dat die verjaringstermijn afliep op 26 oktober 2006, Auto-Campingsport Deurne stelt dat die termijn afliep op 27 oktober 2006.

De rechtbank oordeelt als volgt. De nieuwe verjaringstermijn begint op donderdag 27 april 2006 om 00.00 uur (zie overweging 4.2). In het geval er een verjaringstermijn van één week zou gelden, zou dat betekenen dat op donderdag 27 april om 00.00 uur de eerste dag begint, vrijdag 28 april de tweede dag is, zaterdag 29 april de derde dag, zondag 30 april de vierde dag, maandag 1 mei de vijfde dag, dinsdag 2 mei de zesde dag en woensdag 3 mei 2006 de zevende dag. De termijn van een week zou dan eindigen op woensdag 3 mei 2006 om 24.00 uur. Een zelfde berekening van de termijn van zes maanden met als begindatum 27 april 2006 leidt tot de uitkomst dat die termijn is geëindigd op 26 oktober 2006 om 24.00 uur. Gedurende de periode van zes maanden, van 27 april tot en met 26 oktober 2006, had de verjaring opnieuw kunnen worden gestuit. De faxbrief van de advocaat van Auto-Campingsport Deurne van 27 oktober 2006, waarmee is gepoogd de verjaring te stuiten, is echter te laat gezonden, waardoor de dwangsommen zijn verjaard.

Bij exploot van 26 april 2006 zijn de dwangsommen van telkens EUR 500,-- per dag opgeëist over de periode van 17 december 2005 tot en met 30 januari 2006. Op grond van artikel 3:319 lid 1 BW begint de dag na de datum van het exploot, derhalve op 27 april 2006, voor alle dwangsommen een nieuwe verjaringstermijn te lopen, welke termijn ook voor alle dwangsommen op grond van artikel 611g lid 1 Rv door verloop van zes maanden vanaf die datum, dus op 26 oktober 2006, is geëindigd. Het verweer van Auto-Campingsport Deurne dat, indien al sprake zou zijn van verjaring, slechts één dwangsom van EUR 500,-- zou zijn verjaard treft dus geen doel.

In uitzonderlijke omstandigheden zou het naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid onaanvaardbaar kunnen zijn dat een schuldenaar zich beroept op verjaring (HR 1 februari 2002, NJ 2002, 195). Door Auto-Campingsport Deurne is geen beroep gedaan op dergelijke omstandigheden. Ook overigens is daarvan niet gebleken.

Omdat de rechtbank van oordeel is dat de dwangsomvordering is verjaard, wordt niet toegekomen aan een beoordeling van de vraag of er daadwerkelijk dwangsommen zijn verbeurd. De Wit c.s. vordert in conventie uitsluitend een verklaring voor recht dat er geen dwangsommen zijn verbeurd. Nu niet is gesteld noch is gebleken dat De Wit c.s. bij het slagen van haar beroep op verjaring nog belang heeft bij deze verklaring voor recht, zal de vordering in conventie worden afgewezen.

Aangezien het beroep op verjaring slaagt, wordt ook de vordering van Auto-Campingsport Deurne in reconventie afgewezen.

Hoewel de vordering in conventie wordt afgewezen, is Auto-Campingsport Deurne in dit geschil de overwegend in het ongelijk gestelde partij. Zij zal op die grond in de proceskosten in conventie en in reconventie worden veroordeeld.

De kosten aan de zijde van De Wit c.s. in conventie worden begroot op: