2.2.1 Geen schadevergoeding maar herstel in de oude toestand

Het doel van de faillissementspauliana is het bestrijden van onoorbare verhaalsbenadeling van schuldeisers. Dit geschiedt in beginsel niet door de schuldeisers een vergoeding toe te kennen voor de schade die zij als gevolg van een vermindering van hun verhaalsmogelijkheden hebben geleden, maar door hun verhaalspositie te herstellen. Het vermogen waarop zij zich moeten verhalen - de faillissementsboedel van de schuldenaar wordt teruggebracht in de toestand waarin het zich zonder de onoorbare handeling zou hebben bevonden. Is bijvoorbeeld door de schuldenaar op paulianeuze wijze een goed verkocht en geleverd, dan heeft een beroep op de faillissementspauliana tot gevolg dat dit goed steeds tot het vermogen van de schuldenaar is blijven behoren. Het gaat dus niet om een situatie waarin schuldeisers zich voor hun vordering kunnen blijven verhalen op een goed dat inmiddels - ook ten aanzien van hen - tot het vermogen van een derde is gaan behoren.1

Het 'herstel in de oude toestand' moet worden bereikt door de juridische fictie aan te nemen dat het nadelige rechtsfeit nooit heeft plaatsgevonden en de daaraan verbonden rechtsgevolgen nooit zijn ingetreden.2 De faillissementspauliana is derhalve vormgegeven als een nietigheidsactie.3 Anders dan onder de oude regeling van de faillissementspauliana in het Wetboek van Koophandel nog gold, heeft de wetgever ervoor gekozen een beroep op de faillissementspauliana in de huidige regeling zowel in als buiten rechte mogelijk te maken.4