HvJ EU, 02-06-2022, nr. C-196/21

De overwegingen 2 tot en met 4 van verordening nr. 1393/2007 luiden:

Artikel 2 van verordening nr. 1393/2007 luidt:

Artikel 5 van die verordening bepaalt:

Artikel 8, lid 1, van deze verordening luidt:

Artikel 61 van Lege nr. 134/2010 privind Codul de procedură civilă (wet nr. 134/2010 houdende het wetboek van burgerlijke rechtsvordering) van 1 juli 2010 (Monitorul Oficial al României, deel I, nr. 247 van 10 april 2015) bepaalt:

Artikel 64 van deze wet luidt:

De Roemeense regering is van mening dat het verzoek om een prejudiciële beslissing niet-ontvankelijk is, aangezien uit de door de verwijzende rechter gegeven beschrijving van het feitelijke kader niet kan worden opgemaakt of in het hoofdgeding de vraag rijst of het processtuk dient te worden vertaald en bijgevolg de vraag wie de daarmee verband houdende kosten moet dragen.

Meer in het bijzonder geeft de verwijzende rechter niet aan of de dagvaardingen reeds aan interveniënten zijn betekend en of zij hebben geweigerd deze in ontvangst te nemen op grond dat zij niet waren gesteld in een taal die zij begrijpen of geacht worden te begrijpen. Is dat niet het geval, dan is de vraag van de verwijzende rechter hypothetisch en dus niet-ontvankelijk.

De Roemeense regering wijst erop dat het Hof reeds heeft verduidelijkt dat de verzendende instantie krachtens artikel 5, lid 1, van verordening nr. 1393/2007 de aandacht van de aanvrager moet vestigen op het risico dat de degene voor wie het stuk is bestemd, mogelijkerwijs weigert om een stuk dat niet in een van de in artikel 8 van die verordening bedoelde talen is gesteld, in ontvangst te nemen. Volgens het arrest van 16 september 2015, Alpha Bank Cyprus (C-519/13, EU:C:2015:603, punt 35), is het echter aan de aanvrager om te beslissen of het betreffende stuk dient te worden vertaald. Bovendien draagt deze aanvrager overeenkomstig artikel 5, lid 2, van die verordening de kosten voor de vertaling daarvan.

Dienaangaande zij eraan herinnerd dat er volgens vaste rechtspraak van het Hof een vermoeden van relevantie rust op de vragen betreffende de uitlegging van het Unierecht die de nationale rechter heeft gesteld binnen het onder diens eigen verantwoordelijkheid geschetste wettelijke en feitelijke kader, ten aanzien waarvan het niet aan het Hof is de juistheid te onderzoeken. Het Hof kan een verzoek van een nationale rechter enkel afwijzen wanneer duidelijk blijkt dat de gevraagde uitlegging van het Unierecht geen verband houdt met een reëel geschil of met het voorwerp van het hoofdgeding, of wanneer het vraagstuk van hypothetische aard is of het Hof niet beschikt over de gegevens, feitelijk en rechtens, die noodzakelijk zijn om een zinvol antwoord te geven op de gestelde vragen (arrest van 21 december 2021, Euro Box Promotion e.a., C-357/19, C-379/19, C-547/19, C-811/19 en C-840/19, EU:C:2021:1034, punt 139 en aldaar aangehaalde rechtspraak).

Gelet op de geest van samenwerking waarop de betrekkingen tussen de nationale rechterlijke instanties en het Hof in het kader van de prejudiciële procedure zijn gebaseerd, heeft het ontbreken van bepaalde voorafgaande vaststellingen door de verwijzende rechter bovendien niet noodzakelijkerwijs tot gevolg dat het verzoek om een prejudiciële beslissing niet-ontvankelijk is indien het Hof, niettegenstaande die tekortkomingen, gelet op de gegevens in het dossier, van oordeel is dat het de verwijzende rechter een nuttig antwoord kan geven (arrest van 2 april 2020, Reliantco Investments en Reliantco Investments Limassol Sucursala Bucureşti, C-500/18, EU:C:2020:264, punt 42 en aldaar aangehaalde rechtspraak).

In casu dient te worden vastgesteld dat het Hof over voldoende gegevens beschikt om de verwijzende rechter een nuttig antwoord te geven. Uit de door EW bij het Hof ingediende schriftelijke opmerkingen blijkt immers dat de verwijzende rechter in 2019 de kennisgeving van de processtukken aan interveniënten heeft verricht en dat laatstgenoemden overeenkomstig verordening nr. 1393/2007 hebben geweigerd deze stukken in ontvangst te nemen op grond dat zij in het Roemeens waren gesteld. Daar zij deze taal niet beheersen, hebben zij verzocht om ontvangst van een vertaling van deze processtukken in het Frans.

Deze door EW uiteengezette feitelijke gegevens maken het dus mogelijk om, voor zover nodig, het door de verwijzende rechter geschetste feitelijke kader aan te vullen en aldus het vermoeden van relevantie van de gestelde vraag te onderbouwen en uit te sluiten dat deze als hypothetisch kan worden beschouwd.

In die omstandigheden is het verzoek om een prejudiciële beslissing dan ook ontvankelijk.

Met zijn vraag wenst de verwijzende rechter in wezen te vernemen of artikel 5, lid 2, van verordening nr. 1393/2007 aldus moet worden uitgelegd dat de rechter die gelast dat gerechtelijke stukken worden verzonden aan derden die hebben verzocht om toelating tot interventie in de procedure, als ‘aanvrager’ in de zin van die bepaling moet worden aangemerkt.

Om te beginnen zij eraan herinnerd dat volgens die bepaling de aanvrager de eventuele kosten van vertaling vóór de verzending van het stuk draagt, onverminderd een eventuele latere verwijzing in die kosten door de rechter of bevoegde autoriteit.

In dit verband moet worden vastgesteld dat verordening nr. 1393/2007 geen definitie van het begrip ‘aanvrager’ bevat.

Bij gebreke van een dergelijke definitie moet artikel 5, lid 2, van verordening nr. 1393/2007 worden uitgelegd in het licht van de context ervan en van de doelstellingen van die verordening (zie in die zin arrest van 16 september 2015, Alpha Bank Cyprus, C-519/13, EU:C:2015:603, punt 28, en naar analogie, met betrekking tot verordening nr. 1348/2000, arrest van 8 mei 2008, Weiss und Partner, C-14/07, EU:C:2008:264, punt 45). Ook de ontstaansgeschiedenis van een bepaling van Unierecht kan relevante gegevens voor de uitlegging van die bepaling bevatten (arrest van 10 december 2018, Wightman e.a., C-621/18, EU:C:2018:999, punt 47 en aldaar aangehaalde rechtspraak).

Wat in de eerste plaats de contextuele en historische uitlegging van artikel 5, lid 2, van die verordening betreft, moet worden vastgesteld dat in de bewoordingen zelf van deze bepaling onderscheid wordt gemaakt tussen de aanvrager, die de eventuele kosten van vertaling vóór de verzending van het stuk draagt, en de bevoegde rechter of autoriteit in de lidstaat van herkomst bij wie de zaak aanhangig is en die een eventuele latere beslissing over de verwijzing in die kosten kan nemen.

Dit onderscheid tussen de aanvrager en de nationale rechter bij wie de zaak aanhangig is blijkt ook uit de rechtspraak van het Hof met betrekking tot verordening nr. 1393/2007, en in het bijzonder uit het arrest van 16 september 2015, Alpha Bank Cyprus (C-519/13, EU:C:2015:603, punten 41–43), waarin het Hof ten eerste heeft benadrukt dat de in de lidstaat van herkomst aangezochte rechter zich over inhoudelijke kwesties moet uitspreken wanneer de aanvrager en degene voor wie het stuk bestemd is daarover van mening verschillen, en ten tweede dat die rechter ervoor moet zorgen dat de respectievelijke rechten van de betrokken partijen, te weten de aanvrager en degene voor wie het stuk bestemd is, op evenwichtige wijze worden beschermd.

Een soortgelijk onderscheid volgt uit de beschikking van 28 april 2016, Alta Realitat (C-384/14, EU:C:2016:316, punt 75), waarin het Hof de mogelijkheid heeft overwogen dat de rechter die van de zaak kennisneemt, vóór de betekening of kennisgeving van het stuk een eerste voorlopige beoordeling geeft over de talenkennis van degene voor wie het stuk is bestemd, om in overleg met de aanvrager te bepalen of het stuk dient te worden vertaald.

Ook moet worden opgemerkt dat artikel 5, lid 1, van verordening nr. 1393/2007 een onderscheid maakt dat overeenkomt met het onderscheid als bedoeld in punt 34 van het onderhavige arrest, waar het bepaalt dat de aanvrager door de verzendende instantie in kennis wordt gesteld van het feit dat degene voor wie het stuk is bestemd, kan weigeren het stuk in ontvangst te nemen omdat het niet in een van de in artikel 8 bedoelde talen is gesteld. Volgens artikel 2, lid 1, van die verordening zijn de verzendende instanties immers deurwaarders, autoriteiten of andere personen die bevoegd zijn gerechtelijke of buitengerechtelijke stukken te verzenden ter betekening of kennisgeving in een andere lidstaat. Uit de verwijzingsbeslissing blijkt dat de verwijzende rechter in casu als verzendende instantie handelt.

Bovendien blijkt uit overweging 4 van verordening nr. 1393/2007 dat verordening nr. 1348/2000, die bij eerstgenoemde verordening is ingetrokken, grotendeels was gebaseerd op het Verdrag inzake de betekening en de kennisgeving in de lidstaten van de Europese Unie van gerechtelijke en buitengerechtelijke stukken in burgerlijke of in handelszaken, dat bij akte van de Raad van de Europese Unie van 26 mei 1997 (PB 1997, C 261, blz. 1) is vastgesteld op grond van artikel K.3 van het Verdrag betreffende de Europese Unie.

Het toelichtend verslag over dit verdrag (PB 1997, C 261, blz. 26), dat relevant is voor de interpretatie van verordening nr. 1393/2007 (zie in die zin arrest van 11 november 2015, Tecom Mican en Arias Domínguez, C-223/14, EU:C:2015:744, punt 40, en naar analogie, met betrekking tot verordening nr. 1348/2000, arrest van 8 mei 2008, Weiss und Partner, C-14/07, EU:C:2008:264, punt 53), biedt steun voor de uitlegging dat artikel 5, lid 2, van verordening nr. 1393/2007 niet beoogt de vertaalkosten van een stuk ten laste te leggen van de aangezochte rechter.

Uit het commentaar in dat toelichtend verslag bij artikel 5, lid 2, van dat verdrag, waarvan de bewoordingen in wezen identiek zijn aan die van artikel 5, lid 2, van verordening nr. 1393/2007, blijkt immers dat ‘[o]nder ‘aanvrager’ […] steeds [wordt] verstaan de partij die belang heeft bij de toezending van het stuk, en dus niet de rechterlijke instantie.’

In die omstandigheden volgt uit de contextuele en historische uitlegging van artikel 5, lid 2, van verordening nr. 1393/2007 dat de rechter die gelast dat gerechtelijke stukken worden verzonden aan derden die verzoeken om toelating tot interventie in de procedure, niet kan worden aangemerkt als ‘aanvrager’ in de zin van die bepaling met het oog op het dragen van de eventuele kosten van vertaling vóór de verzending van die stukken.

In de tweede plaats vindt deze vaststelling steun in de teleologische uitlegging van verordening nr. 1393/2007.

Het Hof heeft met betrekking tot de doelstellingen van verordening nr. 1393/2007 immers reeds aangegeven dat deze verordening, zoals blijkt uit overweging 2 ervan, beoogt een mechanisme voor de betekening en de kennisgeving in de Unie van gerechtelijke en buitengerechtelijke stukken in burgerlijke of in handelszaken in te stellen, met het oog op de goede werking van de interne markt. Teneinde de doelmatigheid en snelheid van gerechtelijke procedures te verbeteren en een goede rechtsbedeling te verzekeren, is in die verordening dan ook het beginsel neergelegd dat gerechtelijke en buitengerechtelijke stukken rechtstreeks tussen de lidstaten worden verzonden, zodat de procedures worden vereenvoudigd en versneld (arrest van 16 september 2015, Alpha Bank Cyprus, C-519/13, EU:C:2015:603, punten 29 en 30 en aldaar aangehaalde rechtspraak, en beschikking van 28 april 2016, Alta Realitat, C-384/14, EU:C:2016:316, punten 47 en 48).

Het Hof heeft evenwel tevens voor recht verklaard dat verordening nr. 1393/2007 zo moet worden uitgelegd dat in elk concreet geval wordt gezorgd voor een juist evenwicht tussen de belangen van de aanvrager en die van degene voor wie het stuk is bestemd, door het streven naar een doelmatige en snelle verzending van processtukken in overeenstemming te brengen met het vereiste te waarborgen dat de rechten van de verdediging van degenen voor wie die stukken zijn bestemd, op passende wijze worden beschermd (arrest van 16 september 2015, Alpha Bank Cyprus, C-519/13, EU:C:2015:603, punt 33 en aldaar aangehaalde rechtspraak, en beschikking van 28 april 2016, Alta Realitat, C-384/14, EU:C:2016:316, punt 51).

Bovendien heeft het Hof erop gewezen dat het van wezenlijk belang is dat, wil degene voor wie een stuk is bestemd zich daadwerkelijk kunnen verweren, dit stuk is opgesteld in een taal die hij begrijpt. De aanvrager mag echter niet de negatieve gevolgen ondervinden van een weigering om een niet-vertaald stuk in ontvangst te nemen wanneer die weigering louter dilatoir en kennelijk abusief is en vaststaat dat degene voor wie het stuk bestemd is, de taal begrijpt waarin dat stuk is gesteld. Het staat dus aan de in de lidstaat van herkomst aangezochte rechter om de belangen van beide partijen zo goed mogelijk te beschermen en met name te kijken naar alle feiten en sluitende bewijzen waaruit de specifieke talenkennis van degene voor wie het stuk is bestemd, blijkt (zie in die zin beschikking van 28 april 2016, Alta Realitat, C-384/14, EU:C:2016:316, punten 78 en 79).

Een uitlegging volgens welke de in de lidstaat van herkomst aangezochte rechter moet worden beschouwd als de aanvrager in de zin van artikel 5, lid 2, van verordening nr. 1393/2007 zou indruisen tegen de verplichting van die rechter om te zorgen voor een juist evenwicht tussen de belangen van de aanvrager en die van degene voor wie het stuk is bestemd. De naleving van een dergelijke verplichting impliceert immers noodzakelijkerwijs dat de autoriteit waarop deze verplichting rust, onpartijdig is ten opzichte van de belangen van de aanvrager en die van degene voor wie het stuk is bestemd. Hieruit volgt dat deze autoriteit niet mag worden verward met een van de belanghebbenden, te weten de aanvrager.

Gelet op een en ander moet op de gestelde vraag worden geantwoord dat artikel 5, lid 2, van verordening nr. 1393/2007 aldus moet worden uitgelegd dat de rechter die gelast dat gerechtelijke stukken worden verzonden aan derden die verzoeken om toelating tot interventie in de procedure, niet als ‘aanvrager’ in de zin van die bepaling kan worden aangemerkt.