Bijlage III Actiegebieden voor thematische programma's

1. Volksgezondheid

a)

Ontwikkelen van cruciale elementen van een doeltreffend en omvattend gezondheidsstelsel, ook wat betreft overdraagbare ziekten, die het best kunnen worden aangepakt op mondiaal niveau om te zorgen voor billijke, betaalbare, inclusieve en universele toegang tot gezondheidsdiensten, inclusief die welke worden bedoeld in artikel 8, lid 4;

b)

bevorderen, verschaffen en uitbreiden van essentiële diensten en psychologische bijstand voor slachtoffers van geweld, met name vrouwen en kinderen die het slachtoffer zijn van verkrachting;

c)

versterken van mondiale initiatieven die in belangrijke mate bijdragen tot universele gezondheidszorg, door op mondiaal niveau het voortouw te nemen bij de integratie van gezondheidszorg in alle beleidsgebieden en te streven naar een zorgcontinuüm, met inbegrip van gezondheidsbevordering, van preventie tot nabehandeling;

d)

bevorderen van de wereldwijde bescherming van de gezondheid en aanpakken van antimicrobiële resistentie door onderzoek naar overdraagbare ziekten, onder meer op het gebied van armoedegerelateerde en verwaarloosde en door vaccinatie te voorkomen ziekten en de bestrijding ervan, het bestrijden van namaakgeneesmiddelen, het omzetten van kennis in veilige, toegankelijke en betaalbare producten (waaronder generieke geneesmiddelen) en in diagnostiek en aanverwante gezondheidstechnologieën, en beleidsmaatregelen die de veranderende ziektelast (niet-overdraagbare ziekten, alle vormen van ondervoeding en milieurisicofactoren) bestrijden, en vormgeven aan mondiale markten ter verbetering van de toegang tot betaalbare essentiële gezondheidszorg en gezondheidsdiensten, inclusief die welke worden bedoeld in artikel 8, lid 4;

e)

ondersteunen van mondiale initiatieven voor de ontwikkeling van veilige, efficiënte en betaalbare vaccins.

2. Onderwijs

a)

Stimuleren van de verwezenlijking van internationaal overeengekomen doelstellingen op het gebied van onderwijs door middel van gezamenlijke mondiale inspanningen voor toegankelijk, inclusief, gelijkwaardig en goed onderwijs en opleiding, ook voor leerkrachten, op alle niveaus, voor alle leeftijden, ook in nood- en crisissituaties, en met bijzondere voorrang voor het versterken van gratis onderwijsstelsels;

b)

versterken van de kennis, vaardigheden en waarden door middel van partnerschappen en allianties, met inbegrip van steun voor het verzamelen van onderwijsgegevens en de analyse ervan, onderzoek en innovatie, kennisuitwisseling en onderwijsnetwerken, ten behoeve van actief burgerschap en productieve, opgeleide, democratische, inclusieve en veerkrachtige samenlevingen;

c)

ondersteunen van mondiale maatregelen voor het terugdringen van alle vormen van discriminatie en ongelijkheid, zoals de kloof tussen meisjes/vrouwen en jongens/mannen, en tussen verschillende groepen in de samenleving, om ervoor te zorgen dat iedereen gelijke kansen heeft om deel te nemen aan het economische, politieke, sociale en culturele leven;

d)

ondersteunen van inclusief en hoogwaardig onderwijs in kwetsbare omgevingen;

e)

ondersteunen van acties en bevorderen van samenwerking op het gebied van sport, teneinde bij te dragen tot het versterken van de positie van vrouwen en van jongeren, individuen en gemeenschappen.

3. Gendergelijkheid en versterken van de positie van vrouwen en meisjes

a)

Bevorderen van gendergelijkheid en van de positie van meisjes en vrouwen op alle gebieden, met inbegrip van steun om een meer gunstige economische, politieke en sociale omgeving tot stand te brengen met het oog op de verwezenlijking van de rechten van meisjes en vrouwen, waardoor zij in staat worden gesteld ten volle deel te nemen aan de samenleving, gelijke kansen zullen krijgen voor leiderschap in het sociale, economische, politieke en burgerlijke leven, en zij een drijvende kracht voor ontwikkeling kunnen worden;

b)

sturen en ondersteunen van mondiale inspanningen, partnerschappen en allianties voor de rechten van vrouwen en meisjes, zoals uiteengezet in het VN-Verdrag inzake de uitbanning van alle vormen van discriminatie van vrouwen en het daarbij behorende facultatieve protocol, om alle vormen van discriminatie van vrouwen en meisjes uit te bannen, met inbegrip van de uitsluiting die vrouwen ervaren in de verschillende gebieden van hun privé- en openbare leven, zoals op de arbeidsmarkt en wat betreft de toegang tot sociale en gezondheidsdiensten;

c)

sturen en ondersteunen van mondiale inspanningen, partnerschappen en allianties voor de rechten van vrouwen, teneinde alle vormen van geweld en schadelijke praktijken tegen vrouwen en meisjes uit te bannen, met inbegrip van fysiek, psychologisch, seksueel en gendergebaseerd geweld, vrouwelijke genitale verminking, gedwongen, vroege en kindhuwelijken, economische, politieke en andere vormen van geweld en discriminatie, onder meer in crisissituaties, evenals de uitsluiting die vrouwen ervaren in de verschillende gebieden van hun privé- en openbare leven;

d)

aanpakken van de grondoorzaken van genderongelijkheden ter ondersteuning van conflictpreventie en vredesopbouw; bevorderen van de versterking van de positie van vrouwen, met inbegrip van de rol van de vrouw als ontwikkelingsactor en vredesopbouwer;

e)

bevorderen van de bescherming en verwezenlijking van alle rechten van vrouwen en meisjes, inclusief die welke worden bedoeld in artikel 8, lid 4;

f)

bevorderen van de bescherming en verwezenlijking van de rechten van vrouwen en meisjes, met inbegrip van economische, politieke, arbeidsgerelateerde en sociale rechten en de rechten als bedoeld in artikel 8, lid 4.

4. Kinderen en jongeren

a)

Bevorderen van de universele toegang tot alle sociale en gezondheidsdiensten voor kinderen en jongeren, met inbegrip van de meest gemarginaliseerden, met de nadruk op gezondheid, voeding, onderwijs, sociale bescherming en de ontwikkeling van jonge kinderen, onder meer via gespecialiseerde jeugdvriendelijke diensten;

b)

bevorderen van nieuwe initiatieven om in derde landen sterkere systemen voor kinderbescherming uit te bouwen, teneinde ervoor te zorgen dat kinderen hun leven optimaal kunnen beginnen en op alle gebieden beschermd worden tegen geweld, misbruik en verwaarlozing, onder meer door het bevorderen van de overgang van institutionele naar gemeenschapsgebaseerde zorg voor kinderen;

c)

bevorderen van de versterking van de positie van kinderen en jongeren door ruimte te creëren voor hun actieve en volwaardige deelname aan zaken die voor hen belangrijk zijn, met name het politieke leven, vredesprocessen en de bemiddelingsinspanningen, door initiatieven op het vlak van interculturele dialoog tussen jongerenorganisaties te steunen en door marginalisering en uitsluiting te voorkomen;

d)

verhogen van de bijstand aan jongeren om hen te ondersteunen bij het verwerven van relevante vaardigheden en bij de toegang tot fatsoenlijke en hoogwaardige banen door middel van onderwijs, beroepsopleiding en technische opleiding, evenals digitale technologieën;

e)

bevorderen van de versterking van de positie en verantwoordelijk burgerschap van jongeren door ruimte te creëren voor hun actieve en volwaardige deelname aan het politieke leven, vredesprocessen en bemiddelingsinspanningen, door initiatieven op het vlak van interculturele dialoog tussen jongerenorganisaties te steunen en door marginalisering en uitsluiting te voorkomen;

f)

creëren van een stimulerende omgeving die nieuwe en innoverende mogelijkheden biedt voor maatschappelijke betrokkenheid en ondernemerschap van jongeren, en werkgelegenheid voor jongeren.

5. Migratie, gedwongen ontheemding en mobiliteit

a)

Ervoor zorgen dat de Unie voorop blijft lopen bij de invulling van de mondiale agenda op het gebied van migratie en het beheer van gedwongen ontheemding in al haar dimensies om veilige, ordelijke en reguliere migratie te vergemakkelijken die strookt met de mensenrechten, het internationaal vluchtelingenrecht en het internationaal humanitair recht;

b)

sturen en ondersteunen van mondiale en regio-overschrijdende beleidsdialogen, onder meer over de Zuid-Zuid-migratie, en van uitwisseling en samenwerking op het gebied van migratie en gedwongen ontheemding;

c)

ondersteunen van de uitvoering van internationale en toezeggingen van de Unie op het gebied van migratie en gedwongen ontheemding, onder meer op VN-niveau;

d)

verbeteren van de mondiale kennisbasis, ook wat betreft de verwevenheid van migratie en ontwikkeling, en opzetten van proefprojecten die gericht zijn op de ontwikkeling van innovatieve operationele benaderingen op het gebied van migratie en gedwongen ontheemding;

e)

stimuleren van strategische partnerschappen met revelante internationale organisaties, ter ondersteuning van internationale samenwerking en migratiebeheer conform het internationaal recht inzake de mensenrechten en het internationaal vluchtelingenrecht.

6. Waardig werk, sociale bescherming, ongelijkheid en inclusie

a)

Vormgeven aan de mondiale agenda en ondersteunen van initiatieven voor de integratie van een krachtige pijler inzake gelijkheid en sociale rechtvaardigheid in overeenstemming met de Europese waarden;

b)

bijdragen aan de wereldwijde agenda inzake waardig werk voor iedereen in een gezonde omgeving en op basis van de fundamentele arbeidsnormen van de IAO, onder meer wat betreft de sociale dialoog, leefbare lonen en de strijd tegen kinderarbeid, maatschappelijk verantwoord ondernemen, met name door mondiale waardeketens duurzaam en verantwoord te maken, alsook vergroten van de kennis over effectief genderresponsief werkgelegenheidsbeleid dat inspeelt op de behoeften van de arbeidsmarkt en sociaal-economische inclusie bevordert, met inbegrip van beroepsonderwijs en -opleiding en een leven lang leren;

c)

ondersteunen van mondiale initiatieven op het gebied van bedrijfsleven en mensenrechten, onder meer wat betreft verantwoordingsplicht van bedrijven voor schendingen van rechten en toegang tot rechtsmiddelen;

d)

ondersteunen van mondiale initiatieven inzake universele sociale bescherming die de beginselen van efficiëntie, duurzaamheid en billijkheid in acht nemen; met onder meer steun om de ongelijkheid aan te pakken en gendergelijkheid en sociale cohesie te verbeteren, met name door het opzetten en versterken van stelsels voor duurzame sociale bescherming en sociale zekerheid;

e)

voortzetten van mondiale onderzoeks- en ontwikkelingsactiviteiten door middel van sociale innovatie die leidt tot sociale integratie en tegemoetkomt aan de rechten en specifieke behoeften van de meest kwetsbare groepen in de samenleving;

f)

bevorderen en ondersteunen van inspanningen om het sociale, politieke en economische leven inclusiever te maken en sociaal-economische oorzaken van conflicten aan te pakken.

7. Cultuur

a)

Bevorderen van initiatieven op het gebied van culturele diversiteit en interculturele en interreligieuze dialoog voor vreedzame betrekkingen tussen gemeenschappen;

b)

ondersteunen van cultuur als motor voor duurzame sociale en economische ontwikkeling en versterken van de samenwerking op het gebied van cultureel erfgoed, evenals van het behoud ervan;

c)

ontwikkelen van lokale ambachten als middel om het lokale culturele erfgoed te behouden en duurzame ontwikkeling te bevorderen;

d)

versterken van de samenwerking inzake bescherming, behoud en opwaardering van het cultureel erfgoed, met inbegrip van het behoud van bijzonder kwetsbaar cultureel erfgoed, met name van minderheden en geïsoleerde gemeenschappen en inheemse volken, zoals omschreven in de Undrip;

e)

steunen van overeenkomsten voor de teruggave van cultuurgoederen aan de landen van herkomst;

f)

ondersteunen van culturele samenwerking, onder meer via uitwisselingen, partnerschappen en andere initiatieven, en erkennen van het professionalisme van auteurs, kunstenaars en culturele en creatieve actoren;

g)

ondersteunen van samenwerking en partnerschappen tussen sportorganisaties.

1. Waarborgen van een gezond milieu en aanpak van de klimaatverandering

a)

Versterken van mondiale klimaat- en milieugovernance, uitvoeren van de Overeenkomst van Parijs, het VN-Verdrag inzake biologische diversiteit, het Raamverdrag van de Verenigde Naties inzake klimaatverandering en het VN-Verdrag ter bestrijding van woestijnvorming, en van andere multilaterale milieuovereenkomsten;

b)

bijdragen tot de externe dimensie van het milieu- en klimaatbeleid van de Unie;

c)

integreren van doelstellingen inzake milieu, instandhouding van ecosystemen en biodiversiteit, klimaatverandering, rampenrisicovermindering en -paraatheid in het beleid, de plannen en de investeringen, onder meer door betere kennis en informatie;

d)

uitvoeren van internationale en Unie-initiatieven ter bevordering van de adaptatie aan en mitigatie van de klimaatverandering en van een klimaatveerkrachtige en op lage uitstoot van broeikasgassen gebaseerde ontwikkeling, onder meer via het uitvoeren van de NDC's en emissiearme en klimaatveerkrachtige strategieën op lange termijn; bevorderen van rampenrisicovermindering, aanpakken van de aantasting van het milieu en van biodiversiteitsverlies, bevorderen van het behoud en het duurzame gebruik en beheer van terrestrische en mariene ecosystemen en hernieuwbare natuurlijke hulpbronnen, met inbegrip van land, water, oceanen, visserij en bossen, stimuleren van bebossing en het beschermen van natuurlijke bossen, aanpakken van ontbossing, woestijnvorming, bodemdegradatie, illegale houtkap en illegale handel in wilde dieren en planten, bestrijden van verontreiniging, onder meer marien zwerfvuil, en waarborgen van een gezond milieu, aanpakken van klimaat- en milieuvraagstukken, onder meer wat betreft ontheemding veroorzaakt door natuurrampen, bevorderen van hulpbronnenefficiëntie, duurzame consumptie en productie, geïntegreerd waterbeheer en goed beheer van chemische stoffen en afval en ondersteunen van de overgang naar een emissiearme, klimaatveerkrachtige groene en circulaire economie, evenals het bevorderen van maatschappelijk verantwoord ondernemen en verantwoord ondernemerschap;

e)

bevorderen van ecologisch duurzame landbouwpraktijken, met inbegrip van agro-ecologie, teneinde de ecosystemen en de biodiversiteit te beschermen en de ecologische en sociale veerkracht ten aanzien van klimaatverandering te bevorderen, met speciale aandacht voor het ondersteunen van kleine landbouwers, werknemers en ambachtslieden;

f)

uitvoeren van internationale en Unie-initiatieven om het verlies aan biodiversiteit tegen te gaan, bevorderen van het behoud en het duurzame gebruik en beheer van terrestrische en mariene ecosystemen en de daarmee samenhangende biodiversiteit;

g)

bevorderen van de geleidelijke afschaffing van subsidies voor milieuschadelijke fossiele brandstoffen, door energienutsbedrijven aan te moedigen tarieven vast te stellen die een weerspiegeling zijn van de reële kosten, en meer kosteneffectieve en klimaatvriendelijke alternatieven voor sociale bescherming te onderzoeken.

2. Duurzame energie

a)

Ondersteunen van mondiale inspanningen, toezeggingen, partnerschappen en allianties, met inbegrip van duurzame energietransitie;

b)

bevorderen van energiezekerheid voor partnerlanden en lokale gemeenschappen, met inbegrip van diversificatie van bronnen en trajecten, waarbij rekening wordt gehouden met prijsvolatiliteit en emissiereductiepotentieel, en door het verbeteren van de markten en het aanmoedigen van onderlinge verbindingen en de handel op het vlak van energie, en met name elektriciteit;

c)

aanmoedigen van de regeringen van partnerlanden om een energiebeleid vast te stellen en markthervormingen door te voeren waarmee een gunstig klimaat tot stand wordt gebracht voor inclusieve groei en investeringen die leiden tot betere toegang voor allen tot klimaatvriendelijke, betaalbare, moderne, betrouwbare en duurzame energiediensten, waarbij voorrang wordt gegeven aan hernieuwbare energie en energie-efficiëntie;

d)

onderzoeken, in kaart brengen, mondiaal mainstreamen en financieel ondersteunen van duurzame bedrijfsmodellen die schaalbaar en reproduceerbaar zijn met het oog op de totstandbrenging van innovatieve en digitale technologieën dankzij innovatief onderzoek, waarbij wordt gezorgd voor meer efficiëntie, met name voor gedecentraliseerde benaderingen die energievoorziening door middel van hernieuwbare energie mogelijk maken, ook in gebieden waar de lokale marktcapaciteit beperkt is.

1. Duurzame en inclusieve groei, waardig werk en betrokkenheid van de particuliere sector

a)

Bevorderen van duurzame particuliere investeringen door middel van innovatieve financieringsmechanismen en risicodeling;

b)

verbeteren van het bedrijfs- en investeringsklimaat, ontwikkelen van een sociaal en ecologisch verantwoorde lokale particuliere sector, versterken van de publiek-private dialoog en opbouwen van de capaciteit, het concurrentievermogen en de veerkracht van lokale kleine, middelgrote en micro-ondernemingen en starters, evenals van coöperaties en sociale ondernemingen, en de integratie van die ondernemingen in de lokale, regionale en mondiale economie;

c)

bevorderen van financiële inclusie door de toegang tot en het daadwerkelijke gebruik van financiële diensten te stimuleren, zoals microkredieten, microsparen, microverzekeringen en betalingsoverdracht, voor kleine, middelgrote en micro-ondernemingen en huishoudens, met name voor kansarme en kwetsbare groepen;

d)

ondersteunen van de uitvoering van het handelsbeleid van de Unie en van handelsovereenkomsten, in overeenstemming met duurzame ontwikkeling; versterken van de handelscapaciteiten van de partnerlanden, verbeteren van de toegang tot de markten van partnerlanden en bevorderen van eerlijke handel en van verantwoorde en verantwoordingsplichtige investerings- en zakenkansen voor bedrijven uit de Unie, waarbij belemmeringen voor markttoegang en investeringen worden weggenomen en er wordt gestreefd naar betere toegang tot klimaatvriendelijke technologieën, en waarbij tegelijk het zoveel mogelijk delen van toegevoegde waarde en het eerbiedigen van de mensenrechten in de toeleveringsketens wordt gewaarborgd, rekening houdend met de beleidscoherentie voor ontwikkeling;

e)

bevorderen van een effectieve beleidsmix ten behoeve van economische diversifiëring, toegevoegde waarde, regionale integratie en duurzame groene en blauwe economie;

f)

stimuleren van de toegang tot digitale technologieën, met inbegrip van het bevorderen van de toegang tot financiering en financiële inclusie, evenals e-handel;

g)

bevorderen van duurzame consumptie en productie en van innovatieve technologieën en praktijken voor een emissiearme, hulpbronnenefficiënte en circulaire economie;

h)

versterken van sociale en ecologische duurzaamheid, maatschappelijk verantwoord ondernemen en verantwoord ondernemerschap in de hele waardeketen;

i)

bestrijden van het witwassen van geld, corruptie, illegale geldstromen en belastingontduiking en -ontwijking; bevorderen van progressieve belastingheffing, corruptiebestrijdingsmaatregelen en van een herverdelingsbeleid via overheidsuitgaven;

j)

bevorderen van inclusieve groei, onder meer door het bevorderen en ondersteunen van de participatie van vrouwen en jongeren en door proactief de economische marginalisering van specifieke groepen in kaart te brengen en aan te pakken.

2. Voedsel- en voedingszekerheid

a)

Ondersteunen en beïnvloeden van internationale strategieën, organisaties, mechanismen en actoren die betrokken zijn bij de uitrol van belangrijke mondiale beleidskwesties en kaders rond duurzame voedsel- en voedingszekerheid, terugdringen van de versnippering van de mondiale voedingsarchitectuur en bijdragen tot de verantwoordingsplicht inzake internationale toezeggingen op het gebied van voedselzekerheid, voeding en duurzame landbouw;

b)

verbeteren van mondiale collectieve goederen die een einde moeten maken aan honger en ondervoeding; zorgen voor een eerlijke toegang tot levensmiddelen, onder meer door het financieringstekort voor voeding aan te pakken, met onder andere instrumenten zoals het wereldwijde netwerk inzake voedselzekerheidscrises (Global Network on Food Crises), ter versterking van de capaciteit om adequaat op voedsel- en voedingscrises te reageren;

c)

op gecoördineerde en versnelde wijze bevorderen van sectoroverschrijdende inspanningen om de capaciteit voor gediversifieerde lokale en regionale voedselproductie te verhogen, zorgen voor voedings- en voedselzekerheid, alsook voor toegang tot drinkwater, en vergroten van de veerkracht van de meest kwetsbaren, met name in landen die langdurige of steeds terugkerende crises doormaken;

d)

bevestigen op mondiaal niveau van de centrale rol van duurzame landbouw, visserij en aquacultuur, met inbegrip van kleinschalige landbouw, veehouderij en nomadische veeteelt, voor meer voedselzekerheid, uitbanning van armoede, werkgelegenheid, rechtvaardige en duurzame toegang tot en rechtvaardig en duurzaam beheer van middelen, met inbegrip van land en landrechten, water, vrij beschikbaar zaaigoed en andere landbouwinput en (micro)kredieten, mitigatie van en adaptatie aan de klimaatverandering, veerkracht en gezonde ecosystemen;

e)

innovatie door internationaal onderzoek en versterken van algemene kennis en deskundigheid, bevorderen en versterken van lokale en autonome aanpassingsstrategieën, met name in verband met de mitigatie van en adaptatie aan de klimaatverandering, agrobiodiversiteit, mondiale en inclusieve waardeketens, eerlijke handel, voedselveiligheid, verantwoorde investeringen, goed beheer van de exploitatie van de bodem en de natuurlijke hulpbronnen.

1. Versterking van de rol van de lokale overheden als actoren van ontwikkeling

a)

Vergroten van de institutionele en operationele capaciteit van lokale overheden in Europa en de partnerlanden, en hun netwerken en allianties, als ontwikkelingsactoren en partners bij beleidsvorming, teneinde bij te dragen aan de formulering, uitvoering en monitoring van beleid en overeenkomsten met bijzondere aandacht voor de belangen van lokale gemeenschappen; vergroten van hun rol in de bewustmaking over decentraliseringshervormingen en lokale en stedelijke ontwikkeling; zorgen voor een inhoudelijke en permanente gestructureerde beleidsdialoog op het gebied van ontwikkeling, en bevorderen van democratisch bestuur, met name via de territoriale aanpak van lokale ontwikkeling, met inbegrip van decentralisatieprocessen, participatie en verantwoordingsplicht;

b)

meer interactie met Europese burgers over educatie inzake ontwikkelingssamenwerking en bewustmaking (onder meer het delen van kennis en betrokkenheid), met name met betrekking tot de duurzameontwikkelingsdoelstellingen, ook in de Unie en geassocieerde gebieden, evenals in kandidaat-lidstaten en potentiële kandidaat-lidstaten.

2

3