5.5.3.2 Punitieve sancties

In de artikelen 1:80 e.v. Wft is de bestuurlijke boete geregeld. De boete kan worden opgelegd op voorschriften die zijn genoemd in de bijlage bij dit artikel (lid 1 sub a). Daarnaast kan de boete ook worden opgelegd bij overtredingen van voorschriften van in het besluit uitvoering EU-verordening financiële markten aangewezen verordeningen (de prospectusverordening, de Verordening grensoverschrijdende betalingen en de Uitvoeringsverordening MiFID-richtlijn (lid 1 sub b), als ook de verordening ratingbureaus (lid 1 sub c) en op overtreding van de medewerkingsplicht ex artikel 5:20 Awb (lid 1 sub d)).

De boete wordt opgelegd door de toezichthouder die de overtreding heeft vastgesteld. De boete mag echter niet worden opgelegd door personen die betrokken zijn geweest bij het vaststellen van de overtreding en het onderzoek.1 De bestuursrechter toetst de hoogte van de boete vol, dus niet marginaal, en kan zelf, indien noodzakelijk, een nieuwe boete vaststellen.2 In de Memorie van Toelichting wordt opgemerkt dat bestuursrechtelijke handhaving een goed alternatief is voor privaatrechtelijke en strafrechtelijke handhaving, mits aan de eisen van artikel 6 EVRM wordt voldaan.3 Hieraan wordt voldaan doordat extra waarborgen als het zwijgrecht en de cautieplicht zijn geregeld. Voorts krijg de betrokkene de gelegenheid om zijn zienswijze naar voren te brengen voordat de boete wordt opgelegd en staat altijd rechtspraak in twee feitelijke instanties open (rechtbank en CBb).4

Overigens geldt dat voor alle overtredingen waar een last onder dwangsom kan worden opgelegd, de AFM de keuze heeft om als alternatief een boete op te leggen.5

Een afschrikwekkende werking, de reputatie van de financiële onderneming is immers in het geding, heeft ook de publicatie van de boete dan wel de last onder dwangsom door de toezichthouder. Dit kan op grond van de artikelen 1:97, 1:98 en 1:99 Wft.

Het intrekkingen, wijzigen of beperken van de vergunning door de toezichthouder kan onder meer als de vergunning op basis van onjuist verstrekte gegevens tot stand is gekomen (artikel 1:104 lid 1 sub b Wft) of als niet wordt voldaan aan de regels van de Wft of aan voorschriften of beperkingen die aan de vergunning gebonden zijn (lid 1 sub d). De intrekking van een vergunning is een zwaar middel dat pas kan worden ingezet als andere handhavingsmiddelen niet voldoende effectief zijn gebleken.6