1.5.4 Beperking: alleen repressieve fiscale rechtshandhaving

Volgens de ruimste opvatting van het rechtshandhavingsbegrip vallen, aldus Michiels en Muller, alle handelingen die erop zijn gericht de naleving van rechtsregels te bevorderen of een overtreding te beëindigen hieronder.1 In het verlengde hiervan: de handhavingsmiddelen die de overheid ten dienste staan om de nakoming door burgers van hun fiscale verplichtingen te waarborgen, vallen uiteen in toezicht op de naleving van fiscale voorschriften enerzijds en bestuurlijke of strafrechtelijke sanctiedreiging en -oplegging anderzijds. In deze ruime opvatting kan controle ook als een vorm van handhaving worden gezien. Feteris beschrijft dat wanneer duidelijk is dat de Belastingdienst bijvoorbeeld regelmatig en stelselmatig controleert, de neiging om frauduleus gedrag te vertonen zou kunnen worden verminderd. Deze opvatting is vandaag de dag niet vreemd, aangezien preventie in de samenleving een steeds grotere rol krijgt. Er wordt in toenemende mate opgetreden nog voordat het gedrag dat wordt bestreden, heeft plaatsgevonden. Risicobeheersing is een populair motto, zo menen Michiels en Muller.2 Het is echter ook mogelijk om het begrip rechtshandhaving in enge zin te gebruiken, namelijk als het treffen en ten uitvoer leggen van sancties en maatregelen. Wanneer preventieve maatregelen geen effect hebben, en er toch op een verwijtbare manier geen, onvolledige of onjuiste informatie aan de fiscus wordt verstrekt, komen als laatste redmiddel sanctiemaatregelen in beeld.3 In dit onderzoek wordt middels de term rechtshandhaving gerefereerd naar de enge uitleg van het handhavingsbegrip: het systeem van repressieve handhaving wordt behandeld.4