Hof Arnhem, 16-03-2010, nr. 200.001.510

Voor het geding in eerste aanleg verwijst het hof naar de inhoud van de tussenvonnissen van 29 november 2006 en 10 oktober 2007 die de rechtbank Arnhem tussen (principaal) appellante (hierna ook te noemen: Liander) als eiseres en (principaal) geïntimeerden (hierna tezamen ook te noemen: Bouwcombinatie c.s.; afzonderlijk: Bouwcombinatie respectievelijk [geïntimeerde sub 2]) als gedaagden heeft gewezen; van het laatstgenoemde tussenvonnis is een fotokopie aan dit arrest gehecht.

Liander heeft bij exploot van 8 januari 2008, gevolgd door herstelexploten van 23 januari 2008 en 8 februari 2008, Bouwcombinatie c.s. aangezegd van het tussenvonnis van 10 oktober 2007 in hoger beroep te komen, met dagvaarding van Bouwcombinatie c.s. voor dit hof.

Bij memorie van grieven heeft Liander vijf grieven tegen het bestreden vonnis aangevoerd en toegelicht en bewijs aangeboden. Zij heeft gevorderd dat het hof het bestreden vonnis zal vernietigen, met veroordeling van Bouwcombinatie c.s. in de kosten van [het hof begrijpt:] het hoger beroep.

Zowel Bouwcombinatie als [geïntimeerde sub 2] hebben bij hun respectieve memories van antwoord de grieven bestreden. Zij hebben beide incidenteel hoger beroep ingesteld tegen het vonnis en daartegen een grief aangevoerd en toegelicht. [geïntimeerde sub 2] heeft bewijs aangeboden en Bouwcombinatie heeft producties in het geding gebracht. Beide hebben zij geconcludeerd/gevorderd dat het hof bij arrest voorzover mogelijk uitvoerbaar bij voorraad, het bestreden vonnis zal bekrachtigen, voor zover nodig onder verbetering van gronden, met veroordeling van Liander in de kosten van [bedoeld zal zijn:] de kosten van het hoger beroep.

Bij memorie van antwoord in het incidenteel hoger beroep heeft Liander verweer gevoerd en geconcludeerd dat het hof het tussenvonnis op het door Bouwcombinatie c.s. bestreden onderdeel zal bevestigen, met veroordeling van Bouwcombinatie c.s. in de kosten van (het hof begrijpt:) het incidenteel hoger beroep.

Tijdens na te noemen zitting heeft Liander nog een akte genomen.

Ter zitting van 17 februari 2010 hebben partijen de zaak doen bepleiten, Liander door mr. F.J. van Velsen, advocaat te Haarlem, Bouwcombinatie door mr. B.M. Breedijk, advocaat te Amsterdam en [geïntimeerde sub 2] door mr. J.G. ter Meer, eveneens advocaat te Amsterdam, allen hebben een pleitnotitie in het geding gebracht.

Vervolgens hebben partijen de stukken voor het wijzen van arrest aan het hof overgelegd.

De rechtbank heeft in haar vonnis van 10 oktober 2007 onder 2.1 tot en met 2.5 feiten vastgesteld. Aangezien daartegen geen grieven zijn aangevoerd of bezwaren zijn geuit, zal het hof in hoger beroep ook van die feiten uitgaan.

Bij akte van 17 februari 2010 is door (thans) Liander verklaard dat de naam Continuon Netbeheer N.V. hangende de onderhavige procedure in hoger beroep is gewijzigd in Liander N.V. In hoger beroep zal het hof voor appellante derhalve de gewijzigde naam gebruiken.

De rechtbank heeft in het tussenvonnis van 10 oktober 2007 onder 5.2 tussentijds hoger beroep tegen dat tussenvonnis opengesteld, zodat Liander ontvankelijk is in het door haar tegen dat vonnis ingestelde (principaal) hoger beroep (art. 337 lid 2 Rv.).

Ter gelegenheid van het pleidooi heeft mr. B.M. van Breedijk verzocht om een nadere schriftelijke conclusie na pleidooi, teneinde in de gelegenheid te worden gesteld te reageren op de door mr. F.J. van Velsen in diens pleidooi naar voren gebrachte feitelijke gegevens en juridische stellingen.

Het hof wijst dit verzoek af, omdat het bij de desbetreffende feitelijke gegevens gaat om gegevens en stellingen die zijn ontleend aan door Bouwcombinatie zelf bij memorie na antwoord in het geding gebrachte stukken. Niet is gebleken dat mr. Van Breedijk niet in de gelegenheid is geweest zich behoorlijk tegen de daaraan verbonden stellingen heeft kunnen verweren. Hetzelfde geldt voor de door mr. Van Breedijk genoemde juridische stellingen, waarop mr. Van Breedijk naar het oordeel van het hof ten pleidooie genoegzaam heeft kunnen reageren.

Het gaat in deze zaak om het volgende. Bouwcombinatie heeft werkzaamheden verricht ten behoeve van de aanleg van de Betuweroute in de gemeente Tiel. In opdracht van Bouwcombinatie heeft [geïntimeerde sub 2] op 19 augustus 2002 op de desbetreffende locatie graafwerkzaamheden verricht. Daarbij heeft [geïntimeerde sub 2] een kabelbed, bestaande uit een aantal middenspanningskabels en een laagspanningskabel beschadigd. Dit heeft geleid tot een grootschalige stroomstoring. Bouwcombinatie had voorafgaand aan de werkzaamheden informatie over de in het perceel aanwezige kabels en leidingen opgevraagd bij het Kabel- en Leiding Informatie Centrum (KLIC-melding).

Volgens een Incidentbericht van 19 augustus 2002 van Nuon Infra Oost is de stroomstoring om 13.51 uur begonnen en om 21.15 uur ge indigd.

Het desbetreffende kabelbed behoort tot het verzorgingsgebied van Liander. Als netbeheerder is zij op grond van art. 16, eerste lid, van de Elektriciteitswet 1998 gehouden de netten die zich in haar verzorgingsgebied bevinden aan te leggen, in werking te houden en indien nodig, te herstellen en te vernieuwen.

Art. 31 aanhef en onder f Elektriciteitswet 1998 luidt:

Met inachtneming van de in artikel 26b bedoelde regels zenden de gezamenlijke netbeheerders aan de raad van bestuur van de mededingingsautoriteit een voorstel voor de door hen jegens afnemers te hanteren voorwaarden met betrekking tot

Dit onderdeel f berust op een amendement van het Tweede Kamerlid Crone (Tweede Kamer, 1998–1999, 26303, nr. 28), dat volgens de toelichting ertoe strekt in de wet vast te leggen dat netbeheerders en vergunninghouders in hun dienstverlening moeten voldoen aan kwaliteitsnormen en dat bij niet naleving daarvan adequate compensatie moet worden geboden.

De compensatieregeling is nader uitgewerkt in de NetCode. De ten tijde van de onderhavige kabelschade geldende NetCode is het besluit van 28 maart 2002, nr. 100701/7, waarvan de artikelen 6.3.1 en 6.3.2, voor zover van belang, toen luidden:

De termijn van vier uur, genoemd in art. 6.3.1 van de NetCode, is nader toegelicht in het Besluit van de Directeur van de Dienst uitvoering en toezicht Energie (DTe) op de bezwaren ingebracht tegen zijn besluit van 14 maart 2001, nr. 100389/1 inzake de wijziging van de NetCode met betrekking tot de kwaliteitscriteria als bedoeld in art. 31, eerste lid, onder f van de Elektriciteitswet 1998. In dat besluit is, voorzover van belang, vermeld:

Verder is in het onder 4.6 genoemde besluit vermeld:

Bij brief van 30 oktober 2002 heeft Liander aan Bouwcombinatie een overzicht gestuurd van 2776 adressen waaraan zij compensatievergoedingen stelt te hebben gedaan in verband met de onderbreking van de stroomtoevoer, tot een totaalbedrag van 129.290,--.

Liander heeft deze procedure aanhangig gemaakt bij de rechtbank Arnhem en jegens Bouwcombinatie en [geïntimeerde sub 2] schadevergoeding gevorderd, waaronder herstelkosten en de compensatievergoedingen, met rente en kosten.

De rechtbank heeft in het bestreden tussenvonnis veronderstellenderwijs uitgaand van aansprakelijkheid van Bouwcombinatie en/of [geïntimeerde sub 2] geoordeeld over de vraag of Liander de door haar betaalde compensatievergoedingen op de aansprakelijke veroorzaker van de kabelschade kan verhalen (rov. 4.2). De rechtbank heeft verder, samengevat weergegeven, als volgt overwogen. Het is Liander in dit geval niet gelukt om de stroomvoorziening binnen de voorgeschreven termijn van vier uur weer op orde te krijgen en zij is door die termijnoverschrijding aan haar afnemers compensatievergoedingen verschuldigd geworden (rov. 4.3). De compensatievergoedingen vormen op zichzelf schade in de zin van art. 6:95 BW (rov. 4.4). Uit het besluit van de Directeur DTe volgt dat de ervaring leert dat de meeste stroomstoringen binnen vier uur kunnen worden verholpen en dat de verplichting tot betaling van compensatievergoedingen na ommekomst van die termijn een prikkel vormt voor de netbeheerder om zijn organisatie adequaat in te richten. Nu vaststaat dat Liander niet in staat is geweest binnen vier uur na de kabelbeschadiging de stroomvoorziening aan al haar afnemers te herstellen, moet er in beginsel van worden uitgegaan dat zij kennelijk haar organisatie niet voldoende adequaat had ingericht. De compensatievergoeding die zij dientengevolge verschuldigd is geraakt, staat niet in zodanig verband dat zij als een gevolg daarvan aan gedaagden kan worden toegerekend in de zin van art. 6:98 BW. De aard van de schade brengt ook met zich dat het verbeuren van compensatievergoedingen in beginsel niet als gevolg van de kabelbeschadiging aan gedaagden kan worden toegerekend. Dit zou anders kunnen liggen indien sprake was van een stroomstoring van zo uitzonderlijke aard dat Liander die ook bij een adequate organisatie niet binnen vier uur kon verhelpen. Stelplicht en bewijslast hiervoor rusten op Liander (rov. 4.6). Vervolgens heeft de rechtbank Liander in de gelegenheid gesteld om haar stellingen op het punt van het uitzonderlijke karakter van de stroomstoring, aan te passen en te concretiseren, alvorens eventueel bewijs op te dragen (rov. 4.7).

De incidentele grieven falen, de principale grieven slagen, zodat het bestreden vonnis moet worden vernietigd. Het hof zal de zaak terugwijzen naar de rechtbank om, met inachtneming van dit arrest, verder op de hoofdzaak te beslissen.

Als de in het ongelijk gestelde partij zullen Bouwcombinatie c.s. in de kosten van het principaal en incidenteel hoger beroep worden veroordeeld, met dien verstande dat de kosten van de herstelexploten voor rekening van Liander blijven.

Het hof, recht doende in principaal en incidenteel hoger beroep:

Dit arrest is gewezen door mrs. P.H. van Ginkel, B.J. Lenselink en Chr. H. van Dijk, en is in tegenwoordigheid van de griffier uitgesproken ter openbare terechtzitting van 16 maart 2010.