Rb. Oost-Brabant, 25-11-2015, nr. 15/645 F

Zoals de rechtbank reeds bij beschikking van 11 november 2015 heeft overwogen geeft artikel 87 lid 1 Fw de rechtbank de (discretionaire) bevoegdheid de inbewaringstelling van de gefailleerde te bevelen wegens het niet nakomen van verplichtingen welke de wet hem in verband met zijn faillissement oplegt, dan wel wegens gegronde vrees voor het niet nakomen van zodanige verplichtingen. De rechtbank merkt hierbij op dat er ook wettelijke verplichtingen van een gefailleerde in verband met zijn faillissement zijn die niet in de Faillissementswet zelf zijn neergelegd. Te denken valt bijvoorbeeld aan het strafrechtelijke gebod zich te onthouden van bedrieglijke bankbreuk (artikel 341 Wetboek van Strafrecht). Het begrip ‘wettelijke verplichtingen’ moet ook nog op een andere wijze ruim worden geïnterpreteerd. Zo staat de verplichting van een gefailleerde tot medewerking aan het beheer en vereffening van de boedel niet met zoveel woorden in de wet, maar past deze verplichting wel degelijk binnen het doel en strekking van de Faillissementswet en sluit het aan op wel uitdrukkelijk geregelde gevallen. Voorts doet het recht aan de omstandigheid dat de failliet in het belang van de schuldeisers gehouden is in persoon alle vereiste medewerking te verlenen aan de vereffening van de boedel.

De rechtbank dient mede in verband met het bepaalde in artikel 5 EVRM te onderzoeken of er op basis van de huidige stand van zaken nog gronden aanwezig zijn die de voortduring van het bevel tot inbewaringstelling en daarmee de inbreuk op de persoonlijke vrijheid van gefailleerde, rechtvaardigen. Daarbij dient het recht van gefailleerde op persoonlijke vrijheid te worden afgewogen tegen de bij zijn inbewaringstelling betrokken belangen van de gezamenlijke schuldeisers. In dit verband neemt de rechtbank het volgende in aanmerking.

Blijkens de beschikking van de rechtbank van 11 november 2015 heeft gefailleerde tot het aan het moment van de uitvoering van het bevel tot inbewaringstelling alsook daarna niet alle inlichtingen verschaft, die hij ingevolge het bepaalde in artikel 105 Fw dient te verschaffen. Zo is gefailleerde onder meer in gebreke gebleven om afdoende opheldering respectievelijk consistente informatie te verschaffen over de besteding van de in de periode van september 2014 tot aan zijn faillietverklaring door hem van zijn bankrekening stelselmatig opgenomen grote sommen contanten.

Gezien voormelde beschikking heeft gefailleerde aangegeven dat hij in voormelde periode een bedrag van in totaal € 368.000,00 heeft opgenomen alsmede dat daarvan, uitgezonderd een van de heer [naam] uit hoofde van geldlening per saldo nog te ontvangen bedrag van

€ 96.000,00, niets meer resteert.

Ter zitting van 24 november 2015 hebben curatoren evenwel niet weersproken naar voren gebracht dat gefailleerde aan hen op 23 november 2015 heeft medegedeeld dat hij aan hen over de verblijfplaats van drie tranches contant geld een verklaring wilde afleggen alsmede dat als uitvloeisel daarvan curatoren inmiddels twee tranches contant geld in ontvangst hebben genomen, te weten één tranche van € 113.410,00 en één tranche van € 97.900,00. Voor wat betreft de derde tranche heeft mr. Van Ingen ter zitting van 24 november 2015 niet weersproken gesteld dat deze tranche circa € 90.000,00 bedraagt en dat gesteld is dat deze zich in Duitsland bevindt. Aangezien gefailleerde niet ter zitting van 24 november 2015 is verschenen, heeft hij geen opheldering kunnen verschaffen over de herkomst van voormelde tranches en de (exacte) verblijfplaats en omvang van de derde tranche contant geld.

Het vorenstaande leidt tot de conclusie dat gefailleerde ook na 11 november 2015

geen volledige openheid van zaken omtrent zijn vermogen heeft gegeven, zodat geconcludeerd kan worden dat gefailleerde de op hem ingevolge artikel 105 Fw rustende inlichtingenplicht niet (volledig) is nagekomen. Tevens bestaat hierdoor de gegronde vrees dat gefailleerde de op hem ingevolge artikel 105 Fw rustende inlichtingenplicht ook in de nabije toekomst niet (volledig) zal nakomen.

Het vorenstaande brengt tevens met zich mee dat gegronde vrees bestaat dat gefailleerde vermogensbestanddelen aan de boedel zal (blijven) onttrekken.

Nu gezien het voorgaande vaststaat dat gefailleerde zijn verplichtingen niet (volledig) nakomt en dat er nog steeds gegronde vrees bestaat dat gefailleerde zijn verplichtingen als bedoeld in artikel 87 lid 1 Fw niet zal nakomen, bestaat voldoende grond voor het laten voortduren van de inbewaringstelling van gefailleerde.

Hoewel de rechtbank dus van oordeel is dat dwang nog steeds nodig is, behoeft deze dwang op dit moment niet zover meer te gaan als de vrijheidsberovende gijzeling. Vrijheidsberoving teneinde een failliet tot medewerking te verplichten bij afwikkeling en beheer van de boedel dan wel om diens tegenwerking te “neutraliseren, is een vergaand middel. De door gefailleerde aangekondigde betaling van aanzienlijke geldbedragen aan curatoren en de daarop tot op heden gevolgde betalingen in samenhang bezien met het totale geldbedrag dat gefailleerde vanaf september 2014 tot aan zijn faillietverklaring contant zou hebben opgenomen, leiden er toe dat op dit moment een schorsing van de inbewaringstelling onder voorwaarden gerechtvaardigd is.

De door de rechtbank aan de schorsing te verbinden voorwaarden zien, mede gelet op het verhandelde ter zitting, op de informatieverplichting, op de verplichting geen vermogensbestanddelen aan de boedel te onttrekken en op de verplichting ex artikel 91 Fw.

Voor wat betreft de informatieverplichting wijst de rechtbank gefailleerde erop dat de verplichting ex artikel 105 Fw mede inhoudt dat hij in persoon voor de curator en/of de rechter-commissaris moet verschijnen en deze alle inlichtingen moet verschaffen, zo dikwijls hij daartoe opgeroepen wordt. Daarbij neemt de rechtbank in aanmerking dat gefailleerde tot op heden niet volledig aan zijn informatieverplichting heeft voldaan, het belang van non-verbale communicatie bij een onwillige failliet, alsmede het belang van directe informatieverstrekking bij een verhoor, welke wijze van informatieverstrekking minder tijd en ruimte biedt voor het op elkaar afstemmen van verklaringen dan het op een later moment schriftelijk of telefonisch beantwoorden van eerder door curatoren of de rechter-commissaris gestelde vragen.

Mitsdien wordt beslist als volgt.