HR (P-G), 22-06-2010, nr. S 09/01779

Het Gerechtshof te Amsterdam heeft verdachte op 24 april 2009 ter zake van ‘opzettelijk handelen in strijd met het in art. 2, onder C, van de Opiumwet gegeven verbod’ veroordeeld tot een gevangenisstraf voor de duur van 1 (één) maand, met aftrek als bedoeld in art. 27 Sr.

Namens verdachte heeft mr. F.P. Slewe, advocaat te Amsterdam, cassatie ingesteld en een schriftuur ingezonden houdende één middel van cassatie.

Het middel keert zich tegen de verwerping door het Hof van het in hoger beroep gevoerde verweer strekkende tot niet-ontvankelijkverklaring van het Openbaar Ministerie in de vervolging op de grond dat de Officier van Justitie door de verdachte te vervolgen in strijd heeft gehandeld met de hier toepasselijke transactierichtlijn.

Aan de verdachte is bij inleidende dagvaarding tenlastegelegd dat hij op of omstreeks 14 april 2008 te Amsterdam opzettelijk 1,53 gram cocaïne aanwezig heeft gehad.

Zoals blijkt uit de pleitaantekeningen behorende bij het proces-verbaal van de terechtzitting in hoger beroep van 10 april 2009, heeft de raadsman van de verdachte aldaar het volgende aangevoerd:

Het Hof heeft het in het middel bedoelde verweer in het proces-verbaal van de terechtzitting in hoger beroep van 10 april 2009 als volgt samengevat en verworpen:

Het toepasselijke strafvorderingskader in onderhavige zaak is de Richtlijn voor strafvordering Opiumwet, harddrugs, Stcrt: 27 december 2000, nr. 250, waarnaar in de uitdraai gehecht aan de pleitaantekeningen wordt verwezen. De raadsman van verdachte heeft aangevoerd dat het aanwezig hebben van 1,53 gram cocaïne volgens de uitgangspunten en rekenmethoden van deze Richtlijn 14,02 punten oplevert en dat bij een dergelijk feit verdachte niet had moeten worden gedagvaard maar hem een transactie ter hoogte van €350,-- had moeten worden aangeboden.

De Aanwijzing kader voor strafvordering, Stcrt. 2008, 19 is op 1 februari 2008 in werking getreden en is dus van toepassing op het op 14 april 2008 gepleegde feit. Dit kader houdt het volgende in:

Het Hof heeft bij de beoordeling van het in het middel bedoelde verweer tot uitgangspunt genomen dat de richtlijn1. geen dwingend karakter heeft. Voor zover het Hof daarmee bedoeld heeft dat bijzondere omstandigheden van het geval het mogelijk maken gemotiveerd af te wijken van de richtlijnen is dit uitgangspunt juist. Het Hof heeft vervolgens als zijn oordeel tot uitdrukking gebracht dat gemotiveerd is aangegeven door het Openbaar Ministerie waarom is afgeweken van de onderhavige richtlijn. Dat oordeel van het Hof is niet zonder meer begrijpelijk nu op dit punt een gespecificeerd verweer is gevoerd terwijl uit het proces-verbaal van de terechtzitting in hoger beroep noch het bestreden arrest valt op te maken waarom de Advocaat-Generaal is afgeweken van de onderhavige richtlijn.2. Ingevolge artikel 10, derde lid, van de Opiumwet kan opzettelijke overtreding van artikel 2 onder C van de Opiumwet worden gestraft met (onder meer) een gevangenisstraf van ten hoogste zes jaar. Dat betekent dat voldaan is aan de voorwaarde van artikel 74, eerste lid, Wetboek van Strafrecht. Transactie is wettelijk toegelaten. De Richtlijn strafvordering Opiumwet, harddrugshoudt als beleidsregel in dat tot twintig strafpunten een geldtransactie wordt aangeboden en dat in combinatie met taakstraf de algemene transactiegrens ligt op zestig punten. Ik zie niet in hoe in het onderhavige geval die grens van zestig punten kan worden gehaald. Het wekt dus verbazing waarom het Openbaar Ministerie geen transactie heeft aangeboden en gelet op het verweer was een gemotiveerde beslissing van het Hof aangewezen. Nu het Hof slechts verwijst naar het standpunt van de Advocaat-Generaal en daaruit niet duidelijk wordt waarom geen transactie is aangeboden is de beslissing van het Hof onvoldoende gemotiveerd.

Opgemerkt zij voorts dat, nu de Advocaat-Generaal bij het Hof heeft gevorderd dat de verdachte zal worden veroordeeld tot een gevangenisstraf voor de duur van twee weken met aftrek, en dus niet dat hij zal worden veroordeeld tot betaling van een geldbedrag dat overeenstemt met het transactieaanbod dat aan de verdachte zou moeten zijn gedaan het geschonden belang van de verdachte om niet in strijd met een beleidsregel te worden gedagvaard, niet is gecompenseerd.3. Het Hof had derhalve het Openbaar Ministerie niet-ontvankelijk moeten verklaren in de vervolging.

Aantekening verdient nog dat een niet-ontvankelijkverklaring van het Openbaar Ministerie in de vervolging welke steunt op een verzuim als het onderhavige, er niet aan in de weg staat dat alsnog een met de toepasselijke beleidsregels overeenstemmend transactieaanbod wordt gedaan en dat de bevoegdheid tot strafvervolging ter zake van het feit waarop het transactieaanbod betrekking heeft herleeft indien de verdachte dit aanbod niet aanvaardt (vgl. HR 8 oktober 2002, LJN: AE3565, NJ 2003, 65 rov 3.4).

Het middel is terecht voorgesteld.

Andere gronden waarop de Hoge Raad gebruik zou moeten maken van zijn bevoegdheid de bestreden uitspraak ambtshalve te vernietigen heb ik niet aangetroffen.

Deze conclusie strekt tot vernietiging van het bestreden arrest en terugwijzing naar het Hof dan wel verwijzing naar een aangrenzend Hof teneinde op het bestaande hoger beroep opnieuw te worden berecht en afgedaan.

De Procureur-Generaal bij de Hoge Raad der Nederlanden

AG