Rb. Overijssel, 15-02-2021, nr. 08-993091-16 (P)

De dagvaarding en de bevoegdheid

De rechtbank heeft vastgesteld dat de dagvaarding geldig is en dat zij bevoegd is tot kennisneming van deze zaak.

De ontvankelijkheid van de officier van justitie

Het standpunt van de verdediging

De verdediging heeft zich op het standpunt gesteld dat de vervolging is aangevangen in strijd met de zogenoemde AAFD-richtlijnen en het gelijkheidsbeginsel, althans dat de beslissing om tot vervolging over te gaan onvoldoende is gemotiveerd en dat het openbaar ministerie om die reden niet-ontvankelijk dient te worden verklaard voor alle feiten, dan wel voor de fiscale feiten ten laste gelegd onder 4 en 5.

Voorts heeft de verdediging niet-ontvankelijkheid van het openbaar ministerie ter zake van feit 4 bepleit. Zij heeft gesteld dat, nu de fiscale beboeting van de vennootschappen onherroepelijk vaststaat, het una via-beginsel en het ne bis in idem-beginsel in de weg staan aan de vervolging van verdachte als directeur/grootaandeelhouder van deze vennootschappen.

Het standpunt van de officier van justitie

De officier van justitie heeft zich op het standpunt gesteld dat zij ontvankelijk is in de vervolging van verdachte en dat er geen sprake is van vervolging in strijd met de AAFD-richtlijnen noch van schending van het gelijkheidsbeginsel. Zij voert daartoe aan dat het opportuniteitsbeginsel het openbaar ministerie een grote mate van vervolgingsvrijheid geeft en dat die beslissing om tot vervolging over te gaan zich slechts voor marginale toetsing leent. De selectie van de zaak was in lijn met de AAFD-richtlijnen en schending van het gelijkheidsbeginsel doet zich niet voor.

Ten aanzien van het una via-verweer heeft de officier van justitie gesteld dat er geen sprake is van vereenzelviging van verdachte en [bedrijf 3] BV. De bij de vaststellingsovereenkomst (hierna: de VSO) door de Belastingdienst aan [bedrijf 3] BV opgelegde boetes zijn voor de helft indirect voor rekening van verdachte gekomen. In de strafeis zal daarmee rekening worden gehouden. De officier van justitie heeft zich op het standpunt gesteld dat er geen strijd is met het una via beginsel en dat zij ontvankelijk is in de vervolging van verdachte met betrekking tot het onder 4 ten laste gelegde.

Het oordeel van de rechtbank

De rechtbank stelt voorop dat in artikel 167, eerste lid, van het Wetboek van Strafvordering (hierna: Sv) aan het openbaar ministerie de bevoegdheid is toegekend zelfstandig te beslissen of naar aanleiding van een ingesteld opsporingsonderzoek al dan niet strafvervolging moet plaatsvinden. De beslissing van het openbaar ministerie om tot vervolging over te gaan leent zich slechts in zeer beperkte mate voor een inhoudelijke rechterlijke toetsing en wel in die zin dat slechts in uitzonderlijke gevallen plaats is voor een niet-ontvankelijkverklaring van het openbaar ministerie in de vervolging op de grond dat het instellen of voortzetten van die vervolging onverenigbaar is met beginselen van een goede procesorde. Zo'n uitzonderlijk geval kan zich voordoen wanneer de vervolging in strijd is met gepubliceerde richtlijnen, zoals de AAFD-richtlijnen, die bij verdachte het gerechtvaardigde vertrouwen hebben gewekt dat hij niet zal worden vervolgd.

AAFD-richtlijnen

In de AAFD-richtlijnen wordt beschreven hoe de Belastingdienst de aanmeldingen van

mogelijke delicten die voor strafrechtelijk onderzoek in aanmerking komen selecteert voor de rechtsgebieden belastingen, toeslagen en douane en op welke wijze die aanmeldingen

vervolgens in overleg met het openbaar ministerie worden afgehandeld met het oog op

strafrechtelijke afdoening. Potentieel vervolgingswaardige zaken worden ingedeeld in twee

verschillende categorieën: in categorie I bij een nadeel van meer dan € 10.000,-- en minder

dan € 125.000,-- en in categorie II bij een nadeel van € 125.000,-- of meer. Categorie I-zaken

komen alleen dan voor strafrechtelijke vervolging in aanmerking indien tenminste één van de

in de AAFD-richtlijnen genoemde ‘overige aspecten’ aan de orde is.

In het onderhavige geval bestond de verdenking aanvankelijk hierin dat verdachte zich schuldig had gemaakt aan

een fiscaal delict met een nadeel van € 29.000,--, zodat sprake was van een categorie I-zaak.

Daarnaast is, zo blijkt uit het verslag van het tripartite overleg van 20 mei 2014, het aspect

‘evenwichtige rechtshandhaving’ reden geweest om de zaak voor strafrechtelijke vervolging

te selecteren. De officier van justitie heeft hier nog aan toegevoegd dat eveneens sprake was

van het aspect ‘een combinatie van een fiscaal delict met een niet fiscaal delict’, omdat er een verdenking van witwassen bestond.

De rechtbank is op grond van vorenstaande overwegingen van oordeel dat van een selectie in

strijd met de Richtlijnen AAFD niet is gebleken. De vervolging van verdachte voor de feiten 1, 2, 3, 4 en 5 is dan ook niet in strijd met het vertrouwensbeginsel.

Gelijkheidsbeginsel

Uit het aanvangsproces-verbaal volgt dat bij de FIOD het redelijk vermoeden was ontstaan dat de verdachte zich schuldig had gemaakt aan (gewoonte)witwassen en het onjuist doen van aangiften inkomstenbelasting. De Belastingdienst kwam deze feiten op het spoor door het zogenoemde debet/credit-project.

Het onderzoek door de Belastingdienst naar de bankafschriften en belastingaangiften van verdachte is een aan de Belastingdienst toekomende controlebevoegdheid die de Belastingdienst in dit geval, in het kader van de belastingheffing, zelfstandig heeft aangewend. Uit het dossier volgt dat gaandeweg de fiscale controle de verdenking rees dat verdachte zich mogelijk ook schuldig had gemaakt aan andere strafbare feiten, waarop de Belastingdienst de zaak met het oog op een (mogelijk) te entameren strafrechtelijk onderzoek heeft overgedragen aan de FIOD. Gesteld noch gebleken is dat er vergelijkbare gevallen zijn, waarin het Openbaar Ministerie zodanig anders is opgetreden dat vervolging van de verdachte niet te verenigen is met het gelijkheidsbeginsel of het verbod van willekeur.

De rechtbank verwerpt dan ook het verweer van de raadslieden met betrekking tot alle ten laste gelegde feiten.

Una via/ ne bis in idem

Aan verdachte is onder 4 ten laste gelegd het feitelijke leiding geven aan verboden gedragingen van de rechtspersoon [bedrijf 3] BV, als bedoeld in artikel 51 van het Wetboek van Strafrecht (Sr). Aldus dient bewezen te worden dat het daaraan ten grondslag liggend strafbare feit is gepleegd door [bedrijf 3] BV. De omstandigheid dat een strafvervolging van [bedrijf 3] BV niet (meer) mogelijk is, staat aan een oordeel over die bewijsvraag niet in de weg volgens de Hoge Raad.1.Pas op het moment dat de natuurlijke persoon en rechtspersoon zijn te vereenzelvigen, zal een vervolgingsuitsluitingsgrond van de rechtspersoon in de weg kunnen staan aan de vervolging van de natuurlijke persoon.

Een dergelijke situatie kan zich naar het oordeel van de rechtbank voordoen als de natuurlijke persoon niet alleen (vrijwel) volledige zeggenschap heeft over de rechtspersoon, maar ook als hij over (vrijwel) het gehele vermogen van die rechtspersoon kon beschikken en het verkregen voordeel (vrijwel) volledig heeft kunnen strekken tot voordeel van de natuurlijke persoon.2.

In het onderhavige geval staat vast dat verdachte directeur is geweest van [bedrijf 3] BV vanaf het begin van de ten laste gelegde periode tot en met 31 december 2009. Verder staat vast dat verdachte ten tijde van de ten laste gedragingen houder was van twaalf van de in totaal 44 aandelen. Vanaf 1 januari 2010 hield verdachte (indirect) de helft van de aandelen in [bedrijf 3] BV. [bedrijf 3] BV heeft een vaststellingsovereenkomst met de Belastingdienst gesloten over het voldoen van de belastingschulden. Voor zover daarin een bestuurlijke boete is opgenomen is daarvan de helft (indirect) voor rekening van verdachte gekomen.

De rechtbank komt bij deze stand van zaken tot de conclusie dat verdachte niet is te vereenzelvigen met [bedrijf 3] BV, zodat de rechtbank het door de verdediging gedane beroep op het una via dan wel het ne bis in idem beginsel verwerpt.

De rechtbank stelt vast dat de officier van justitie ontvankelijk is in de vervolging van verdachte voor het ten laste gelegde onder 1, 2, 3, 4 en 5.

Redenen voor schorsing

De rechtbank heeft vastgesteld dat er geen redenen zijn voor schorsing van de vervolging.

Het standpunt van de officier van justitie

De officier van justitie heeft zich op het standpunt gesteld dat alle ten laste gelegde feiten wettig en overtuigend kunnen worden bewezen.

Het standpunt van de verdediging

Met betrekking tot het onder 4 ten laste gelegde hebben de raadslieden gesteld dat er goede gronden waren om een deel van de omzet van [bedrijf 3] BV aan Malta toe te rekenen, gelet op het internationale karakter van de ondernemingsactiviteiten. Het bedrag van € 100.000,-- wordt door de FIOD ten onrechte als correctie aangemerkt, nu dit feitelijk een terugbetaling door verdachte aan [bedrijf 3] BV betreft. De correctie die is aangebracht ter zake van de boot Kløvningen dient te vervallen en kan niet wettig en overtuigend bewezen worden verklaard als zijnde een te laag bedrag aan omzet of te hoog bedrag aftrekbare kosten.

Ten aanzien van het onder 5 ten laste gelegde heeft de verdediging gesteld dat verdachte ruiterlijk erkent dat hierin fouten zijn gemaakt en dat hij zich realiseert dat de ontvangen dividenden en het tegoed op zijn bankrekening in Malta in zijn aangiften inkomstenbelasting hadden moeten worden vermeld. De verdediging heeft daarbij aangetekend dat, met uitzondering van de dividenduitkeringen en het saldo op de bankrekening van Malta, veel van de vermeende correcties op de aangiften niet onjuist zijn geweest dan wel niet opzettelijk onjuist zijn gedaan.

Ten aanzien van het onder 2 ten laste gelegde heeft de verdediging gesteld dat er onvoldoende bewijs bestaat dat de in de categorieën A, B en C bedoelde facturen niet conform de juridische werkelijkheid zijn en daarmee in strijd met de waarheid. Verdachte heeft erkend dat de factuur van [naam 4] , als bedoeld onder categorie D, niet aan [bedrijf 3] BV had moeten worden gericht.

Ten aanzien van het onder 1 ten laste gelegde heeft de verdediging aangevoerd dat de handelingen ten laste gelegd onder A1 en A2 niet kunnen worden bewezen als zijnde verbergings- of verhullingshandelingen, nu het op dat moment legaal geld betreft en dus niet is voldaan aan het vereiste van volgtijdelijkheid. De handelingen beschreven onder A3 en A4 zijn niet gericht op het daadwerkelijk verbergen of verhullen van de criminele herkomst van het geldbedrag, zodat hiervoor geen veroordeling kan volgen.

Met betrekking tot de onder 3 ten laste gelegde valse opgave in een hypotheekakte, die als een loan-back constructie ook deel uitmaakt van de witwas verdenking heeft de verdediging betoogd dat de hypothecaire lening los staat van de geldstroom van verdachte naar [medeverdachte] . De overboekingen van verdachte naar [medeverdachte] houden verband met een gentlemen’s agreement tussen hen als aandeelhouders.

Het oordeel van de rechtbank

Algemene bewijsoverwegingen

De rechtbank stelt op grond van de hierna genoemde bewijsmiddelen de volgende feiten en omstandigheden vast voor zover van belang ten tijde van de ten laste gelegde periodes.3.

[bedrijf 4]

Verdachte was mede-aandeelhouder van [bedrijf 4] Ltd. op Malta (hierna: [bedrijf 4] ).4.is op 11 oktober 2006 geregistreerd in Malta.5.Het bedrijf werd bestuurd door de heer [getuige] , directeur van trustkantoor [trustkantoor] te Malta. [bedrijf 4] heeft geen eigen personeel, beschikt niet over voorraden en de beslissingen aangaande [bedrijf 4] werden door verdachte genomen.6.Uit de jaarstukken over 2009 en correspondentie van verdachte blijkt dat de enige waarde die [bedrijf 4] heeft, voortvloeit uit een vordering van [bedrijf 4] op [bedrijf 3] BV ten bedrage van € 278.274,--.7.

Getuige [getuige] heeft verklaard op de vraag wie er diensten en/of goederen afnemen van [bedrijf 4] : “ [bedrijf 4] .” Het wordt doorberekend. Het gaat niet om werkelijke aankopen.”8.

[bedrijf 17]

Op 3 mei 2007 is [bedrijf 11] . Ltd geregistreerd in St. Kitts and Nevis (hierna: [bedrijf 17] ).9.Verdachte was mede-aandeelhouder en ‘Ultimate Beneficial Owner (UBO, uiteindelijke belanghebbende) in [bedrijf 17] . Ook medeverdachte [medeverdachte] was UBO in [bedrijf 17] .10.Uit de door [bedrijf 17] gestuurde facturen over de jaren 2006 tot en met 2013 wordt vermeld dat zij marketing en sales werkzaamheden hebben verricht voor [bedrijf 4] .11.Op die facturen staan echter geen bankrekeningnummers vermeld.

[bedrijf 3] Groep

Daarnaast hield verdachte vanaf 2006 twaalf aandelen in [bedrijf 3] BV (Kamer van Koophandel (KvK) nummer [nummer 1] ).12.Vanaf 21 december 1998 tot 1 januari 2010 was verdachte ook directeur van [bedrijf 3] BV. Per 28 mei 2010 werd van de rechtspersoon [bedrijf 3] BV de statutaire naam gewijzigd in [bedrijf 1] BV.13.Op 15 september 2010 werd vervolgens een nieuwe rechtspersoon met de naam [bedrijf 3] BV (KvK nummer [nummer 4] ) opgericht. Vanaf het moment van oprichting tot 14 december 2011 is [bedrijf 1] BV enig aandeelhouder en bestuurder van [bedrijf 3] BV.14.Na 14 december 2011 is [bedrijf 1] BV een belang van 90 % in [bedrijf 3] BV blijven houden en staan de overige 10% van de aandelen op naam van [bedrijf 18] BV.15.

Ook [bedrijf 2] BV (KvK nummer [nummer 2] ) is onderdeel van de [bedrijf 3] Groep.16.In de periode van begin 2006 tot en met 1 januari 2010, was de enig aandeelhouder [naam 3] , ingeschreven in Luxemburg onder nummer [nummer 5] .17.[medeverdachte] was bevoegd de vennootschap [naam 3] te vertegenwoordigen in zijn hoedanigheid van bestuurder.18.[bedrijf 2] BV is met ingang van 1 januari 2010 voor de vennootschapsbelasting als maatschappij gevoegd aan [bedrijf 1] BV. Vanaf dat moment wordt de vennootschapsbelasting van [bedrijf 2] BV geheven bij de moedermaatschappij [bedrijf 1] BV, alsof er één belastingplichtige is.19.

In dit vonnis dient onder [bedrijf 3] BV zowel [bedrijf 1] BV (voorheen [bedrijf 3] BV, met KvK nummer [nummer 1] ) en [bedrijf 3] BV (KvK nummer [nummer 4] ) te worden begrepen.

Verdachte heeft zelf verklaard dat er in de juridische entiteiten [bedrijf 4] en [bedrijf 17] geen bedrijfsactiviteiten werden verricht. Verdachte heeft erkend dat hij de facturen opmaakte of liet opmaken en dat er werd gefactureerd vanuit de bedrijven [bedrijf 4] en [bedrijf 17] , terwijl die gefactureerde diensten niet door deze juridische entiteiten waren geleverd, maar door [bedrijf 3] BV.20.

De rechtbank stelt op basis van het hiervoor overwogene in onderling verband en samenhang bezien vast dat door de juridische entiteiten [bedrijf 4] en [bedrijf 17] geen bedrijfsactiviteiten werden verricht.

Voor de leesbaarheid van het vonnis zal de rechtbank bij de bespreking van de ten laste gelegde feiten hierna, niet de volgorde zoals opgenomen in de tenlastelegging aanhouden.

Ten aanzien van het ten laste gelegde onder 2 (valsheid in geschrift)

(Categorieën A, B en C) De rechtbank neemt de hiervoor onder 4.3.1 getrokken conclusie dat door de juridische entiteiten [bedrijf 4] en [bedrijf 17] geen bedrijfsactiviteiten werden verricht, als uitgangspunt. Zoals reeds vermeld heeft verdachte ook erkend dat er werd gefactureerd vanuit [bedrijf 4] aan [bedrijf 3] BV en aan derden (categorieën A en B) en vanuit [bedrijf 17] aan [bedrijf 4] (categorie C), terwijl die juridische entiteiten niet de gefactureerde diensten hadden geleverd.21.[bedrijf 4] en [bedrijf 17] factureerden voor werkzaamheden en diensten die daadwerkelijk werden geleverd door [bedrijf 3] BV, dat eveneens aan verdachte is gelieerd.22.

De rechtbank acht daarmee wettig en overtuigend bewezen dat de onder het eerste, tweede en derde gedachtestreepje ten laste gelegde facturen door verdachte opzettelijk valselijk zijn opgemaakt of dat hij ze valselijk heeft doen opmaken, nu in die facturen telkens in strijd met de waarheid dat [bedrijf 4] respectievelijk [bedrijf 17] de in die facturen genoemde diensten hebben geleverd.

(Categorie D) De facturen van [bedrijf 12] BV zijn gericht aan [bedrijf 3] BV.23.[naam 4] heeft daarover verklaard dat zijn bedrijf een hekwerk heeft geplaatst bij de woning van verdachte aan [adres 1] . [naam 4] heeft verder verklaard dat verdachte hem heeft gevraagd om de factuur naar [bedrijf 2] BV te sturen, omdat hij hem anders niet wilde betalen.24.

Verdachte heeft ter zitting verklaard dat het klopt dat hij [naam 4] heeft gezegd de facturen voor het plaatsen van het hekwerk op naam van [bedrijf 3] BV te stellen, maar hij realiseerde zich toen niet dat dit fout was.

De rechtbank hecht geen geloof aan deze verklaring van verdachte. Met zijn handelwijze bewerkstelligde hij dat in de betreffende factuur in strijd met de waarheid tot uitdrukking werd gebracht dat [naam 4] de werkzaamheden bij en in opdracht van [bedrijf 3] BV heeft verricht. De rechtbank acht daarom wettig en overtuigend bewezen dat verdachte ook deze facturen opzettelijk in strijd met de waarheid heeft doen opmaken.

Ten aanzien van het onder 4 ten laste gelegde (aangiften vennootschapsbelasting)

Zoals hiervoor onder 4.3.2 vastgesteld stuurde [bedrijf 4] facturen aan [bedrijf 3] BV25., die deze facturen vervolgens opvoerde als zakelijke kosten. Door deze constructie werd ten onrechte de belastbare winst van [bedrijf 3] BV verlaagd. Daarnaast werd ook omzet van [bedrijf 3] BV ten onterechte verplaatst naar [bedrijf 4] , doordat [bedrijf 4] facturen stuurde aan derden voor werkzaamheden die feitelijk waren verricht door [bedrijf 3] BV. Het verlagen van de belastbare winst en verschuiven van de omzet resulteerde in een lager belastbaar bedrag voor de vennootschapsbelasting in [bedrijf 3] BV. Derhalve werd in de jaren 2006 tot en met 2012 opzettelijk een onjuiste aangifte vennootschapsbelasting gedaan met als gevolg dat over die jaren te weinig vennootschapsbelasting is afgedragen.26.

Feitelijk leidinggeven

De rechtbank is van oordeel dat aan de voorwaarden voor strafbaarheid van [bedrijf 1] BV (voorheen [bedrijf 3] BV) onderscheidenlijk [bedrijf 2] BV is voldaan, aangezien deze rechtspersonen geadresseerde zijn van de norm en de verboden gedragingen aan hun kunnen worden toegerekend, nu deze bij uitstek gelden als gedragingen verricht in de sfeer van deze rechtspersonen. De rechtbank acht het opzet van deze rechtspersonen ook wettig en overtuigend bewezen, gelet op de feitelijke gang van zaken binnen de door hen gedreven ondernemingen en het gevoerde beleid door de (feitelijke) directie zoals hiervoor beschreven.

De rechtbank acht gelet op het hiervoor overwogene en in het bijzonder de centrale rol die verdachte binnen de [bedrijf 3] -groep en de daartoe behorende rechtspersonen, alsmede [bedrijf 4] en [bedrijf 17] heeft gespeeld en de wijze waarop met omzet tussen die vennootschappen is geschoven binnen de aan hem gelieerde bedrijven, wettig en overtuigend bewezen dat verdachte opzettelijk feitelijk leiding heeft gegeven aan het doen van opzettelijke onjuiste aangiften vennootschapsbelasting door [bedrijf 1] BV (voorheen [bedrijf 3] BV) en [bedrijf 2] BV.

Ten aanzien van het onder 3 ten laste gelegde (valse opgave in authentieke akte)

De rechtbank stelt op grond van de hierna genoemde bewijsmiddelen de navolgende feiten en omstandigheden vast.

De hypotheekakte van 14 oktober 2010

In 2010 heeft verdachte in privé de woning aan [adres 1] te Breda gekocht voor € 865.000,--.27.

In een e-mail die verdachte op 2 september 2010 aan [getuige] heeft gestuurd schrijft hij dat aan [medeverdachte] een bedrag van € 700.000,-- moet worden overgemaakt, met als omschrijving ‘dividend’. Verdachte stelt in die e-mail dat dit de dividend warrents zijn waar hij, verdachte, als aandeelhouder van [bedrijf 17] toe gerechtigd is.28.Vervolgens laat verdachte in een e-mail van 3 september 2010 aan [getuige] weten dat het genoemde bedrag niet onder omschrijving van ‘dividend’ moet worden overgemaakt, maar dat daarbij ‘reimbursement of loan’ moet worden vermeld.29.

Uit de bankafschriften van [medeverdachte] volgt dat op 6 september 2010 en 7 september 2010 een aantal overboekingen heeft plaatsgevonden, waardoor [medeverdachte] in totaal ongeveer € 700.000,-- op zijn rekening gestort heeft gekregen, aanvankelijk onder vermelding van: ‘as per shareholder agreement’ en vervolgens onder de vermelding van ‘reimbursement of loan’.30.

Vervolgens werd op 12 oktober 2010 een bedrag van € 700.000,-- door [medeverdachte] overgeboekt naar notaris [notaris 2] , ten behoeve van de financiering van de hiervoor genoemde woning van verdachte.31.Verdachte en zijn echtgenote hebben een hypotheekrecht ten gunste van [medeverdachte] gevestigd tot een bedrag van € 700.000,--, te vermeerderen met rente en kosten begroot op € 245.000,--, derhalve in totaal tot een bedrag van € 945.000,--, op de woning aan [adres 1] in Breda.32.In die akte is opgenomen dat het hypotheekrecht wordt gevestigd tot zekerheid voor de betaling van al hetgeen [medeverdachte] blijkens zijn administratie van verdachte en zijn echtgenote, zowel van hen samen als van ieder van hen afzonderlijk, te vorderen heeft of mocht hebben, uit hoofde van:

“- verstrekte en/of te verstrekken geldleningen,

- verleende en/of te verlenen kredieten,

- door de debiteur ten behoeve van de schuldeiser gestelde en/of te stellen

borgtochten en/of contragaranties,

- door de schuldeiser afgegeven en/of af te geven borgtochten en/of

(schuldeiser)garanties,

- huidige en/of toekomstige parallelle schulden jegens de schuldeiser als

zekerhedenagent,

- huidige en/of toekomstige regresvorderingen,

- huidige en/of toekomstige vorderingen krachtens subrogatie,

- huidige en/of toekomstige financiële instrumenten, waaronder mede

begrepen derivatencontracten, en/of

- uit welken anderen hoofde dan ook.”

Verdachte heeft niet ontkend dat de genoemde betalingen aan [medeverdachte] hebben plaatsgevonden, maar hij heeft gesteld dat de betalingen aan [medeverdachte] het aflossen van een door hem als zodanig aangeduide ‘ereschuld’ betreffen. Ook [medeverdachte] heeft verklaard dat hij de betalingen ontving in het kader van het aflossen van een ereschuld.

De rechtbank acht deze verklaringen niet aannemelijk geworden nu deze schuld nergens is gedocumenteerd en uit de overige inhoud van het dossier evenmin blijkt wanneer en, gelet op de in de hypotheekakte genoemde mogelijke bronnen daarvan, op welke wijze verdachte deze omvangrijke financiële verplichting - ineens dan wel, in delen - is aangegaan.

Het hiervoor overwogene en in het bijzonder het gegeven dat [medeverdachte] in totaal een bedrag van (ongeveer) € 700.000,-- van verdachte kreeg overgemaakt dat overeenkomt met het aan verdachte toekomende dividend, net voordat hij zelf een bedrag van € 700.000,-- overmaakte aan de notaris, leidt de rechtbank tot de conclusie dat tegenover het hypotheekrecht geen lening of andere (financiële) verplichting van verdachte stonden en, gezien op het hypotheekrecht dat bij akte van 20 september 2012 is gevestigd tot zekerheid van de in die akte bedoelde financiële verplichtingen, evenmin zouden komen te staan. Naar het oordeel van de rechtbank wilde verdachte met het doen opstellen van de hypotheekakte van 14 oktober 2010 fingeren dat hij dit bedrag van [medeverdachte] had geleend en tot zekerheid van nakoming van zijn verplichting tot terugbetaling van die ‘lening’ aan [medeverdachte] , vermeerderd met rente en kosten, ten gunste van [medeverdachte] een recht van hypotheek op de hiervoor genoemde woning met aanhorigheden werd gevestigd, terwijl in werkelijkheid geen sprake was van een lening maar van een zogenoemde loan-back constructie.

De rechtbank acht dan ook wettig en overtuigend bewezen dat verdachte samen met [medeverdachte] in de hypotheekakte van 14 oktober 2010 in strijd met de waarheid heeft doen opnemen dat een hypotheekrecht wordt gevestigd tot zekerheid voor de betaling van schulden uit hoofde van een geldlening van € 700.000,--, vermeerderd met rente en kosten, terwijl er op het moment van het vestigen van dat hypotheekrecht geen lening of andere (financiële) verplichtingen van verdachte en/of zijn echtgenote tegenover stonden.

De hypotheekakte van 20 september 2012

Bij deze notariële akte hebben verdachte en zijn echtgenote een (tweede) hypotheekrecht ten gunste van [medeverdachte] gevestigd op de woning aan [adres 1] in Breda. Blijkens deze akte is dit recht van hypotheek verleend tot een bedrag van € 500.000,-- in hoofdsom, te vermeerderen met rente en kosten begroot op € 175.000,--, derhalve in totaal tot een bedrag van € 675.000,--. In de akte is opgenomen dat dat het hypotheekrecht wordt gevestigd tot zekerheid voor de betaling van al hetgeen [medeverdachte] blijkens zijn administratie van verdachte en zijn echtgenote, zowel van hen samen als van ieder van hen afzonderlijk, te vorderen heeft of mocht hebben, waarbij de mogelijke bronnen van die vordering(en) op identieke wijze zijn opgesomd als in de hypotheekakte van 14 oktober 2010.

Op basis van het dossier en het verhandelde ter terechtzitting kan de rechtbank niet met voldoende mate van zekerheid vaststellen dat dit hypotheekrecht is gevestigd zonder dat daar enige financiële verplichting uit één of meer van de in die akte genoemde bronnen tegenover stond. De rechtbank zal verdachte daarom vrijspreken van dit onderdeel van de tenlastelegging.

Ten aanzien van het onder 5 ten laste gelegde (aangiften inkomstenbelasting)

Box 2

De rechtbank is van oordeel dat uit de hiervoor weergegeven bewijsmiddelen kan worden afgeleid dat verdachte zijn aandelenbelang in [bedrijf 4] en [bedrijf 17] niet als aanmerkelijk belang in zijn aangiften inkomstenbelasting heeft vermeld. Ook de daaruit als dividend verkregen inkomsten heeft hij in die aangiften niet opgegeven. Tevens volgt uit die bewijsmiddelen, zoals hiervoor is overwogen (zie. 4.3.2), dat omzet is verplaatst van [bedrijf 3] BV naar [bedrijf 4] doordat [bedrijf 3] BV de facturen ter zake van de volgens die facturen door [bedrijf 4] verleende diensten heeft betaald hoewel die werkzaamheden in werkelijkheid niet door [bedrijf 4] zijn verricht. De betreffende betalingen van [bedrijf 3] BV moeten naar het oordeel van de rechtbank (deels) worden aangemerkt als een uitdeling door [bedrijf 3] BV aan verdachte als haar aandeelhouder, welke uitdeling verdachte in zijn aangiften als inkomsten uit aanmerkelijk belang had dienen op te geven. [bedrijf 3] BV is als gevolg van deze facturen verarmd en verdachte is verrijkt. Het voordeel dat verdachte heeft gehad is een uitdeling aan verdachte als aandeelhouder en dient te worden belast als inkomen uit aanmerkelijk belang in box 2. Verdachte heeft deze bedragen niet opgegeven bij zijn aangiften inkomstenbelasting. Nu hij zijn aanmerkelijk belang in de [bedrijf 3] BV en [bedrijf 4] BV wel in zijn aangiften inkomstenbelasting heeft vermeld, neemt de rechtbank als vaststaand aan dat verdachte wist dat hij ook zijn aanmerkelijk belang in [bedrijf 4] en [bedrijf 17] en de inkomsten daaruit diende op te geven. Door dit niet te doen heeft verdachte daarmee opzettelijk onjuiste aangiften inkomstenbelasting gedaan, waardoor een te laag bedrag aan inkomstenbelasting werd afgedragen.33.

Box 1

Hiervoor onder 4.3.4 is door de rechtbank vastgesteld dat er geen sprake is van een geldlening ter financiering van een deel van de koopprijs voor het huis van verdachte en zijn echtgenote aan [adres 1] , maar dat sprake was van een loan back-constructie. Gelet hierop concludeert de rechtbank dat verdachte geen hypotheekrenteaftrek mocht claimen.

De rechtbank acht daarmee wettig en overtuigend bewezen dat de aangiften inkomstenbelasting over de jaren 2010 tot en met 2013 ook opzettelijk onjuist zijn gedaan, doordat verdachte wel hypotheekrente in aftrek heeft gebracht.

Box 3

Verdachte had gedurende de ten laste gelegde periode vermogen bij diverse buitenlandse banken staan. Zo kon hij in privé beschikken over de bankrekeningen [rekeningnummer 1] , [rekeningnummer 2] en [rekeningnummer 3] bij een Maltese bank.

Ter zitting heeft verdachte erkend dat hij de bankrekeningen en creditcards met saldo in Malta heeft aangehouden, en deze niet heeft opgenomen in zijn aangifte inkomstenbelasting. Ook heeft verdachte verklaard dat hij de structuur op Malta niet met de Belastingdienst heeft besproken en zich niet heeft laten voorlichten door ter zake kundige fiscale adviseurs omtrent het verplaatsen van bedrijfsactiviteiten naar het buitenland.34.

De rechtbank acht daarmee wettig en overtuigend bewezen dat verdachte opzet had op het doen van een onjuiste of onvolledige aangiften inkomstenbelasting over de jaren 2006 tot en met 2013.

Ten aanzien van het onder 1 ten laste gelegde ((gewoonte)witwassen)

Tot slot wordt besproken het verwijt dat verdachte onder 1 wordt gemaakt, te weten dat hij zich schuldig heeft gemaakt aan gewoontewitwassen.

De rechtbank neemt daarbij als uitgangspunt haar conclusies met betrekking tot de feiten 4 en 5 dat verdachte jarenlang belastingfraude – met betrekking tot vennootschapsbelasting en inkomstenbelasting – heeft gepleegd alsmede haar conclusie met betrekking tot feit 3 dat verdachte zich schuldig heeft gemaakt aan het doen van een valse opgave in een hypotheekakte.

Vermenging

De Hoge Raad heeft bepaald dat als een vermogensbestanddeel met een criminele herkomst zich binnen het na vermenging gevormde vermogen niet meer laat individualiseren, het geval zich kan voordoen dat het vermogen – en nadien elke betaling daaruit – wordt aangemerkt als (middellijk) gedeeltelijk van misdrijf afkomstig in de zin van de witwasbepalingen.35.

In dit geval staat vast dat verdachte een deel van zijn vermogen had moeten afdragen aan de Belastingdienst, als over de jaren 2006 tot en met 2012 juiste aangiften vennootschapsbelasting waren gedaan en hij over de jaren 2006 tot en met 2013 juiste aangiften inkomstenbelasting had ingediend. Dit deel is dus van misdrijf afkomstig. Thans laat zich niet meer individualiseren welk bedrag verdachte over dat deel van zijn vermogen aan belasting had moeten afdragen. Nu verdachte gedurende een lange periode vermogen voor de Belastingdienst heeft verzwegen en gelet op het feit dat het van misdrijf afkomstige deel van zijn vermogen een aanzienlijke waarde had, heeft dit naar het oordeel van de rechtbank tot gevolg dat het gehele vermogen van verdachte dient te worden aangemerkt als ‘geheel of gedeeltelijk’ van misdrijf afkomstig.

Verbergen of verhullen van de criminele herkomst

Het betreft hier de verdenking van witwassen van de opbrengsten uit eigen misdrijf.

Voor een bewezenverklaring van gewoontewitwassen moet er in dergelijke gevallen sprake zijn van een gedraging die meer omvat dan het enkele voorhanden hebben en die een op het daadwerkelijk verbergen of verhullen van de criminele herkomst van dat door eigen misdrijf verkregen voorwerp gericht karakter heeft. Daarbij geldt dat het enkele voorhanden hebben door de verdachte van een voorwerp dat afkomstig is uit een door hemzelf begaan misdrijf, niet kan hebben bijgedragen aan het verbergen of verhullen van de criminele herkomst van dat voorwerp.

Valse facturen

Zoals hiervoor onder 4.3.1 en 4.3.2 overwogen en vastgesteld heeft verdachte vanaf 2006 een structuur van juridische entiteiten in Nederland, Malta en St. Kitts and Nevis opgezet. Vanaf dat moment tot begin 2014 vonden er jaarlijks factureringen plaats van [bedrijf 4] aan [bedrijf 3] BV dan wel aan derden, waarvan de omzet feitelijk aan [bedrijf 3] BV toebehoorde. Op de facturen van [bedrijf 4] volgden telkens facturen van [bedrijf 17] voor een deel van 90% van het bedrag. Via deze constructie vloeide het geld uiteindelijk voor een belangrijk deel terug naar verdachte, omdat hij mede UBO was van [bedrijf 17] . Daardoor is er sprake geweest van het verbergen en verhullen van de werkelijke aard, herkomst en rechthebbende van dat geld en het overdragen, voorhanden hebben en omzetten van dat geld.

Omzetten giraal in chartaal geld

Verdachte heeft in de periode van 2006 tot en met 2014 verschillende keren een contant geldbedrag van zijn Maltese bankrekening opgenomen.36.Ook heeft verdachte meermalen met zijn buitenlandse creditcard goederen en diensten voor zichzelf gekocht.37.Daardoor is er sprake geweest van het verbergen en verhullen van de werkelijke aard en herkomst van dat geld en het voorhanden hebben, omzetten en gebruikmaken van dat geld.

Loan back constructie

Zoals hiervoor onder 4.3.4 vastgesteld heeft verdachte in totaal ongeveer € 700.000,-- laten overmaken op de bankrekening van [medeverdachte] . Vervolgens is door [medeverdachte] een bedrag van € 700.000,-- overgeboekt naar de derdenrekening van notaris [notaris 2] , ter financiering van de aankoop van de privéwoning van verdachte en zijn echtgenote. Tussen [medeverdachte] enerzijds (schuldeiser) en verdachte en zijn vrouw anderzijds (hypotheekgevers) werd een hypotheekakte opgesteld. Hierdoor heeft verdachte in feite zijn eigen (criminele) geld terug geleend door een op het eerste gezicht legale herkomst voor te wenden. Daardoor is er sprake geweest van het verbergen en verhullen van de werkelijke aard, herkomst en rechthebbende van dat geld en het overdragen, voorhanden hebben en omzetten van dat geld.

Conclusies

Gelet op hetgeen hiervoor is overwogen, in onderling verband en samenhang bezien, acht de rechtbank wettig en overtuigend bewezen dat verdachte zich samen met anderen heeft schuldig gemaakt aan gewoontewitwassen, zoals ten laste gelegd onder 1.

De rechtbank overweegt ten overvloede dat het verbergen en/of verhullen van de herkomst van het criminele geld in zekere mate inherent is aan het feit dat het (criminele) geld afkomstig is uit een fiscaal delict. Kenmerkend voor dergelijke fiscale delicten is immers dat men niet wil dat het geld zichtbaar is voor de Belastingdienst om zo te voorkomen dat hierover verantwoording dient te worden afgelegd en belasting wordt geheven.

Hoewel bewezen kan worden dat verdachte zelf regelmatig contante uitgaven heeft gedaan, is de rechtbank van oordeel dat de zinsnede ‘op moeilijk traceerbare wijze’ in dat verband niet kan worden bewezen. Verdachte zal dus partieel worden vrijgesproken van dit deel van de tenlastelegging.

De bewezenverklaring

De rechtbank acht op grond van de opgegeven bewijsmiddelen wettig en overtuigend bewezen dat verdachte de ten laste gelegde feiten heeft begaan, met dien verstande dat:

1.

hij in de periode van 20 juni 2006 tot en met 10 juni 2014 in Nederland en/of in Malta

tezamen en in vereniging met natuurlijke personen en rechtspersonen, van het plegen van witwassen een gewoonte heeft gemaakt, hierin bestaande dat hij, verdachte, telkens krachtens die gewoonte,

- van geldbedragen en

- van een woning gelegen aan [adres 1] in Breda,

(sub a)

de werkelijke aard en/of de herkomst heeft verborgen en/of verhuld en

(sub b)

van een woning gelegen aan [adres 1] in Breda gebruik heeft gemaakt, door toen en daar telkens opzettelijk,

(Al)

- een of meer overboeking(en) te (laten) verrichten tussen bankrekeningen ten name van [bedrijf 1] B.V. en/of [bedrijf 2] B.V. en/of [bedrijf 3] B.V. en [bedrijf 4] Ltd en daarbij door middel van valse facturen voor te wenden dat die overboekingen waren gedaan naar aanleiding van geleverde goederen en verrichte diensten; en

(A2)

- betalingen door anderen (te weten: door [bedrijf 5] Inc. en/of [bedrijf 5] en/of [bedrijf 5] en/of [bedrijf 5] en/of [bedrijf 5] SA en/of [bedrijf 5] en/of [bedrijf 4] Ltd. en/of [bedrijf 4] en/of [bedrijf 4] (California, USA) en/of [bedrijf 6] Inc. en/of [bedrijf 6] en/of [bedrijf 6] en/of [bedrijf 7] en/of [bedrijf 7] , en/of [bedrijf 8] ) te laten plaatsvinden op een bankrekening ten behoeve van [bedrijf 4] Ltd en daarbij door middel van valse facturen voor te wenden dat die overboekingen waren gedaan naar aanleiding van geleverde goederen en verrichte diensten; en

(A3)

- vervolgens overboekingen te laten verrichten tussen bankrekeningen ten name van [bedrijf 4] Ltd en [bedrijf 9] en daarbij door middel van valse facturen voor te wenden dat die overboekingen waren gedaan naar aanleiding van geleverde goederen en verrichte diensten; en

(A4)

- vervolgens geldbedragen van bankrekeningen die te naam waren gesteld van [bedrijf 9] over te (laten) boeken naar een of meer buitenlandse bankrekeningen die te naam waren gesteld van [verdachte] en/of [bedrijf 4] Ltd; en

(B)

vervolgens, volgend op (A4), girale geldbedragen om te zetten in chartale geldbedragen; en

(C)

- vervolgens, volgend op (A4), een of meer girale en chartale geldbedragen aan te wenden ten behoeve van zichzelf en/of een ander(en); en

( [bedrijf 10] )

- vervolgens, volgend op (A4), geldbedragen van bankrekeningen die te naam waren gesteld van [bedrijf 9] tot een totaal bedrag van ongeveer EUR 700.000 over te laten boeken naar een bankrekening die te naam was gesteld van [medeverdachte] met als omschrijving reimbursement of loan; en

- vervolgens [medeverdachte] een gedeelte van de koopsom van EUR 865.000, te weten EUR 700.000, te laten betalen op de derdengeldrekening van [notariskantoor] , terwijl de koopsom eigenlijk gefinancierd was door [verdachte] ; en

- vervolgens een hypotheekrecht te (laten) vestigen tot een bedrag van EUR 700.000 (te vermeerderen met EUR 245.000 aan renten, vergoedingen, boeten en kosten) op een woning gelegen aan [adres 1] in Breda ten behoeve van [medeverdachte] en [naam 2] ; en

- vervolgens fictieve rentebetalingen te laten verrichten aan [medeverdachte] en [naam 2] ;

en

- geldbedragen, en

- een woning gelegen aan [adres 1] in Breda,

(sub b)

heeft verworven en voorhanden gehad, terwijl hij, verdachte, en zijn medeverdachten wisten, dat die geldbedragen en/of de woning gelegen aan [adres 1] in Breda - onmiddellijk of middellijk - geheel of gedeeltelijk afkomstig waren uit enig misdrijf;

2.

hij in de periode van 20 juni 2006 tot en met 15 januari 2014 in Nederland en Malta

facturen, waaronder:

- ( Categorie) A

Een factuur afkomstig van [bedrijf 4] Ltd en gericht aan [bedrijf 3] B.V. d.d. 5 december 2007; en

- ( Categorie) B

Een factuur afkomstig van [bedrijf 4] Ltd en gericht aan [bedrijf 4] Ltd d.d. 14 augustus 2007; en

- ( Categorie) C

Een factuur afkomstig van [bedrijf 11] Ltd en gericht aan [bedrijf 4] Ltd d.d. 24 mei 2010; en

- ( Categorie) D

Een factuur afkomstig van [bedrijf 12] B.V. en gericht aan [bedrijf 2] B.V. d.d. 28 april 2011,

- zijnde telkens een geschrift dat bestemd is om tot bewijs van enig feit te dienen –

valselijk heeft opgemaakt en/of doen opmaken, zulks telkens met het oogmerk om dat geschrift als echt en onvervalst te gebruiken en/of door een of meer andere(n) te doen gebruiken, hebbende die valsheid hierin bestaan, dat in strijd met de waarheid op die facturen is vermeld,

(algemeen)

- dat er goederen en/of diensten waren geleverd aan [bedrijf 3] B.V. en/of [bedrijf 4] Ltd en/of [bedrijf 4] Ltd en/of [bedrijf 2] B.V.; en

(meer specifiek)

- A. [bedrijf 13] of [bedrijf 14] ; en

- B. [bedrijf 15] ; en

- C. [bedrijf 16] , Re. Job no. 2893; en

- D. Eind nota voor het veranderen van bestaand hekwerk Pand [adres 2] te Terneuzen;

3.

hij op 14 oktober 2010 in Nederland, tezamen en in vereniging met een natuurlijk persoon in een hypotheekakte, zijnde een authentieke akte, op 14 oktober 2010 te Hulst verleden door notaris [notaris 1] als plaatsvervanger van notaris [notaris 2] , beiden notaris met plaats van vestiging Hulst, opzettelijk een valse opgave heeft doen opnemen aangaande een feit van welks waarheid de akte moet doen blijken, bestaande de valse opgave hierin dat in vorenbedoelde hypotheekakte in strijd met de waarheid is opgenomen dat

- een hypotheekrecht is gevestigd tot een bedrag van EUR 700.000 (te vermeerderen met EUR 245.000 aan renten, vergoedingen, boeten en kosten) op een woning gelegen aan [adres 1] in Breda ten behoeve van [medeverdachte] en/of [naam 2] ,

zulks met het oogmerk om die akte of een afschrift daarvan te gebruiken of door anderen te doen gebruiken als ware die opgave in overeenstemming met de waarheid;

4.

[bedrijf 1] B.V. (voorheen: [bedrijf 3] B.V.) (KvK nummer: [nummer 1] ) en/of

[bedrijf 2] B.V. (KvK nummer: [nummer 2] ), in de periode van 1 april 2008 tot en met 4 juni 2014, in Nederland, als belastingplichtige in de zin van de wet op de vennootschapsbelasting 1969, telkens opzettelijk een bij de belastingwet voorziene aangifte, als bedoeld in de Algemene wet inzake rijksbelastingen, te weten:

- de aangifte vennootschapsbelasting over het jaar 2006; en

- de aangifte vennootschapsbelasting over het jaar 2007; en

- de aangifte vennootschapsbelasting over het jaar 2008; en

- de aangifte vennootschapsbelasting over het jaar 2009; en

- de aangifte vennootschapsbelasting over het jaar 2010; en

- de aangifte vennootschapsbelasting over het jaar 2011; en

- de aangifte vennootschapsbelasting over het jaar 2012,

die te naam waren gesteld van [bedrijf 1] B.V. (fiscaal nummer: [nummer 3] ) en/of de fiscale eenheid [bedrijf 1] B.V. en/of [bedrijf 2] B.V., onjuist of onvolledig heeft gedaan en/of door een ander heeft doen doen, terwijl die feiten er telkens toe strekten dat te weinig belasting werd geheven,

hebbende die onjuistheid of onvolledigheid hierin bestaan dat in die aangiften telkens

- een te laag bedrag aan omzet werd aangegeven; en

- een te hoog bedrag aan aftrekbare kosten werd aangegeven,

waardoor een te laag belastbaar bedrag werd aangegeven,

zulks, terwijl hij, verdachte, feitelijk leiding heeft gegeven aan boven omschreven verboden gedragingen;

5.

hij in de periode van 11 juni 2007 tot en met 30 mei 2014, in Nederland, als belastingplichtige in de zin van de wet inkomstenbelasting 2001, telkens opzettelijk een bij de belastingwet voorziene aangifte als bedoeld in de Algemene wet inzake rijksbelastingen,

te weten:

- de aangifte inkomstenbelasting over het jaar 2006; en

- de aangifte inkomstenbelasting over het jaar 2007; en

- de aangifte inkomstenbelasting over het jaar 2008; en

- de aangifte inkomstenbelasting over het jaar 2009; en

- de aangifte inkomstenbelasting over het jaar 2010; en

- de aangifte inkomstenbelasting over het jaar 2011; en

- de aangifte inkomstenbelasting over het jaar 2012; en

- de aangifte inkomstenbelasting over het jaar 2013

die te naam waren gesteld van [verdachte] en [naam 1] , onjuist of onvolledig heeft gedaan en/of door een ander heeft laten doen, terwijl die feiten er telkens toe strekten, dat te weinig belasting werd geheven, hebbende die onjuistheid of onvolledigheid hierin bestaan dat in die aangiften telkens

(Box I)

- een te hoog bedrag aan aftrekbare kosten eigen woning werd aangegeven, en

(Box II)

- een te laag bedrag aan inkomen uit aanmerkelijk belang werd aangegeven, en

(Box III)

- een te laag bedrag aan belastbaar inkomen uit sparen en beleggen werd

aangegeven;

waardoor een te laag bedrag aan verschuldigde inkomstenbelasting werd aangegeven.

De rechtbank acht niet bewezen wat aan verdachte meer of anders is ten laste gelegd, zodat zij hem daarvan zal vrijspreken.

Indien in de tenlastelegging taal- en/of schrijffouten voorkomen, zijn deze verbeterd in de bewezenverklaring. De verdachte is daardoor niet geschaad in de verdediging.