HvJ EU, 13-06-2017, nr. C-258/14

Volgens punt 5 van het memorandum van overeenstemming zal iedere schijf van de door de Unie aan Roemenië verleende bijstand worden uitgekeerd onder het voorbehoud dat de Roemeense regering het economisch programma naar tevredenheid ten uitvoer legt. Punt 5, onder a), van het memorandum vermeldt als een van de voorwaarden voor toekenning van die bijstand een ‘vermindering van de salarismassa van de openbare sector’, waarna in hetzelfde punt onder b), in de vierde alinea wordt verklaard dat ‘teneinde de openbare financiën op lange termijn draaglijk te houden, de kernpunten van het pensioenstelsel zullen worden herzien’.

In punt 5, onder d), van dat memorandum van overeenstemming worden onder het opschrift ‘Structurele hervorming’ maatregelen aanbevolen ter verbetering van de doelmatigheid en de doeltreffendheid van het openbaar bestuur en van de kwaliteit daarvan op verschillende gebieden, met name waar het gaat om de besluitvormingsstructuren, de verdeling van verantwoordelijkheden tussen de instellingen, de interne organisatie van de voornaamste ministeries, alsook het toezicht op en de verantwoording voor de implementatie en de toereikendheid van de personeelsbezetting en het personeelsbeleid.

Volgens artikel 83 van legea 303/2004 privind statutul judecătorilor şi al procurorilor (wet 303/2004 inzake het statuut van de rechters en de officieren van justitie) van 28 juni 2004 (Monitorul Oficial al României, deel I, nr. 826, van 13 september 2005), kon het ambt van magistraat uitsluitend met een docentschap in het hoger onderwijs worden gecombineerd. Deze wet bepaalde voorts dat rechters en officieren van justitie die hun ambt wegens pensionering hadden beëindigd, naast hun ouderdomspensioen inkomsten uit een beroepsactiviteit mochten ontvangen, ongeacht het niveau van die inkomsten.

Op 5 november 2009 is legea 329/2009 privind reorganizarea unor autorităţi şi instituţii publice, raţionalizarea cheltuielilor publice, susţinerea mediului de afaceri şi respectarea acordurilor-cadru cu Comisia Europeană şi Fondul Monetar Internaţional (wet 329/2009 inzake de reorganisatie van een aantal overheidsinstanties en publieke instellingen, de rationalisatie van de overheidsuitgaven, steun voor bedrijven en de naleving van de raamovereenkomsten met de Europese Commissie en het Internationaal Monetair Fonds, Monitorul Oficial al României, deel I, nr. 761 van 9 november 2009) vastgesteld.

Artikel 2 van deze wet bepaalt dat de daarbij ingestelde maatregelen, die uitzonderlijk zijn, tot doel hebben de gevolgen van de economische crisis te beperken en de verplichtingen na te komen die voortvloeien uit het memorandum van overeenstemming en de stand-by-overeenkomst tussen Roemenië, de Commissie en het Internationaal Monetair Fonds (hierna: ‘IMF’).

Voornoemde wet voorzag onder meer in een verlaging van salarissen, een maatregel die is doorgevoerd in het universitair onderwijs. Krachtens artikel 3 van diezelfde wet hebben de op grond van het memorandum van overeenstemming vastgestelde maatregelen tot doel het hoofd te bieden aan de financiële crisis. Zij behelzen besparingen op de personeelskosten bij de overheid door middel van loonsverlaging en reorganisatie of opheffing van overheidsinstanties en publieke instellingen na de herschikking daarvan via overname, fusie, opsplitsing of personeelsinkrimping.

De artikelen 17 tot en met 26 van wet 329/2009 bepalen dat naast het netto pensioen geen inkomsten uit het verrichten van werkzaamheden bij publieke instellingen mogen worden ontvangen, indien dat pensioen hoger is dan het landelijke gemiddelde brutoloon op basis waarvan de staatsbegroting voor de sociale zekerheid is vastgesteld.

Volgens artikel 18 van dezelfde wet moeten de in artikel 17 van die wet bedoelde gepensioneerden schriftelijk hun keuze kenbaar maken voor hetzij opschorting van de betaling van het pensioen voor de duur van hun activiteit, hetzij beëindiging van de arbeidsverhouding, de dienstenovereenkomst of de aanstelling, indien het ontvangen nettopensioen hoger is dan het nationale gemiddelde brutoloon. Artikel 20 van voornoemde wet tot slot bepaalt dat niet-nakoming van de verplichting om de keuze binnen de gestelde termijn kenbaar te maken, een grond vormt voor beëindiging van rechtswege van de arbeidsverhouding op basis van de individuele arbeidsovereenkomst, de dienstenovereenkomst of het aanstellingsbesluit.

Volgens artikel 21 van legea 554/2004 privind contenciosului administrativ (wet 554/2004 betreffende het bestuursprocesrecht) van 2 december 2004 (Monitorul Oficial al României, deel I, nr. 1154 van 7 december 2004), zijn definitieve en in kracht van gewijsde gegane uitspraken die in strijd zijn met het beginsel van voorrang van het Unierecht zoals neergelegd in artikel 148, lid 2, juncto artikel 20, lid 2, van de Roemeense grondwet, zoals opnieuw bekendgemaakt, vatbaar voor herziening op die grond, naast de in het wetboek van burgerlijke rechtsvordering genoemde gronden.

Met haar eerste vraag wenst de verwijzende rechterlijke instantie in hoofdzaak te vernemen of het memorandum van overeenstemming waarvan de uitlegging wordt gevraagd is te beschouwen als een handeling van een instelling van de Unie in de zin van artikel 267 VWEU, die voor uitlegging aan het Hof kan worden voorgelegd.

Volgens vaste rechtspraak geeft artikel 267 VWEU het Hof de bevoegdheid om zonder enige uitzondering bij wijze van prejudiciële beslissing uitspraak te doen over de geldigheid en de uitlegging van handelingen van de instellingen van de Unie (arresten van 13 december 1989, Grimaldi, C-322/88, EU:C:1989:646, punt 8, en van 11 mei 2006, Friesland Coberco Dairy Foods, C-11/05, EU:C:2006:312, punt 36).

In de onderhavige zaak moet worden opgemerkt dat het memorandum van overeenstemming is gesloten tussen de Europese Gemeenschap, vertegenwoordigd door de Commissie, en Roemenië. Dat memorandum vindt zijn rechtsgrondslag in artikel 143 VWEU, dat de Unie de bevoegdheid verleent om wederzijdse bijstand toe te kennen aan een lidstaat waarvan de munteenheid niet de Euro is en die te kampen heeft met moeilijkheden of ernstig dreigende moeilijkheden in de betalingsbalans. Krachtens dat artikel doet de Commissie de Raad onder bepaalde voorwaarden aanbevelingen tot wederzijdse bijstand en betreffende de passende maatregelen. Het is aan de Raad, de wederzijdse bijstand toe te kennen en richtlijnen of besluiten vast te stellen die de voorwaarden en de wijze van toepassing van die bijstand bepalen.

Verordening nr. 332/2002 regelt het in artikel 143 VWEU bedoelde mechanisme voor wederzijdse bijstand. Ingevolge artikel 1, lid 2, van die verordening wordt de Commissie gemachtigd, namens de Unie op grond van een door de Raad overeenkomstig artikel 3 van dezelfde verordening vastgesteld besluit en na raadpleging van het Economisch en Financieel Comité leningen aan te gaan op de kapitaalmarkten of bij financiële instellingen.

Artikel 3 bis, eerste zin, van verordening nr. 332/2002 bepaalt dat de Commissie en de betrokken lidstaat een memorandum van overeenstemming sluiten waarin de door de Raad overeenkomstig artikel 3 van deze verordening gestelde voorwaarden worden gepreciseerd. Het tussen de Unie en Roemenië gesloten memorandum van overeenstemming, waarvan de verwijzende rechterlijke instantie in deze zaak de uitlegging vraagt, is vastgesteld volgens die procedure. De Raad heeft achtereenvolgens twee beschikkingen vastgesteld, beschikking 2009/458 tot toekenning van wederzijdse bijstand aan Roemenië uit hoofde van artikel 143 VWEU, en beschikking 2009/459 tot verlening aan die lidstaat van financiële middellangetermijnbijstand van maximaal 5 miljard EUR, waarvan artikel 2, lid 2, bepaalt dat de economische beleidsvoorwaarden die aan de financiële bijstand worden verbonden, in een memorandum van overeenstemming worden vastgelegd.

Zoals de advocaat-generaal in punt 52 van zijn conclusie heeft opgemerkt, vormt het memorandum van overeenstemming dus de concretisering van een verbintenis tussen de Unie en een lidstaat over een economisch programma, waarover tussen partijen is onderhandeld, waarmee die lidstaat zich ertoe verbindt, vooraf vastgelegde economische doelstellingen in acht te nemen om, onder voorbehoud van nakoming van die verbintenis, in aanmerking te kunnen komen voor financiële bijstand van de Unie.

Als handeling die haar rechtsgrondslag heeft in de bepalingen van Unierecht vermeld in de punten 31 tot en met 33 van het onderhavige arrest, en die is gesloten onder meer door de Unie, vertegenwoordigd door de Commissie, vormt het memorandum van overeenstemming een handeling van een instelling van de Unie in de zin van artikel 267, onder b), VWEU.

Gelet op het voorgaande moet op de eerste vraag worden geantwoord dat het memorandum van overeenstemming is te beschouwen als een handeling van een instelling van de Unie in de zin van artikel 267 VWEU, die voor uitlegging aan het Hof kan worden voorgelegd.

Met haar tweede tot en met vierde vraag, die samen moeten worden behandeld, wenst de verwijzende rechterlijke instantie in hoofdzaak te vernemen of het memorandum van overeenstemming aldus moet worden uitgelegd dat het de vaststelling gebiedt van nationale wettelijke bepalingen als aan de orde in het hoofdgeding, op grond waarvan het netto-ouderdomspensioen niet mag worden gecumuleerd met inkomsten uit werkzaamheden bij openbare instellingen indien dat pensioen hoger is dan het landelijke gemiddelde brutoloon op basis waarvan de staatsbegroting voor de sociale zekerheid is vastgesteld.

Zoals in het kader van de beantwoording van de eerste vraag is beklemtoond, vormt het memorandum van overeenstemming de concretisering van een verbintenis tussen de Unie en een lidstaat over een economisch programma, waardoor deze laatste in aanmerking kan komen voor een mechanisme van financiële ondersteuning op middellange termijn van de betalingsbalansen van de lidstaten, als bedoeld in artikel 143 VWEU en nader uitgewerkt in verordening nr. 332/2002. Het bevat een zeker aantal vereisten op het gebied van economisch beleid, waarvan de eerbiediging een voorwaarde is voor toekenning van de financiële ondersteuning en die met wederzijds goedvinden door de Commissie en de Roemeense autoriteiten zijn vastgesteld overeenkomstig de bepalingen van beschikking 2009/459.

Punt 5, eerste alinea, van dat protocol vermeldt dienaangaande dat de betaling van elke schijf zal geschieden onder het voorbehoud van een bevredigende tenuitvoerlegging van het economisch programma van de Roemeense regering. Voor elke tranche zijn specifieke, budgettaire of kwalitatieve criteria van economisch beleid vastgesteld die nader zijn gedetailleerd in bijlage I bij voormeld protocol en waaraan Roemenië moet voldoen in het kader van de doelstellingen van dat programma, te weten de gezondmaking van de begroting, het begrotingsbeheer, het monetair beleid en de reglementering van de financiële sector en, tot slot, de structurele hervorming. Binnen de grenzen van bovengenoemde criteria is het aan de Roemeense autoriteiten, de concrete economische oplossingen toe te passen waardoor zij in staat zullen zijn die doelstellingen te bereiken en het met de instellingen van de Unie vastgestelde tijdschema in acht te nemen.

Daar komt bij dat in punt 5, onder b), vierde alinea, van het memorandum van overeenstemming vermeld staat dat het pensioenstelsel moet worden herzien, onder meer door maatregelen als verhoging van de pensioenleeftijd of indexering van het bedrag van de overheidspensioenen aan de consumptieprijzen.

Niettemin is het zo dat het memorandum van overeenstemming weliswaar bindende kracht heeft, maar geen specifieke bepaling bevat die de vaststelling van de nationale wettelijke bepalingen die in het hoofdgeding aan de orde zijn gebiedt.

Gelet op het voorgaande moet op de tweede tot en met vierde vraag worden geantwoord dat het memorandum van overeenstemming aldus moet worden uitgelegd dat het niet de vaststelling gebiedt van nationale wettelijke bepalingen als aan de orde in het hoofdgeding, op grond waarvan het netto-overheidspensioen niet mag worden gecumuleerd met inkomsten uit werkzaamheden bij openbare instellingen indien dat pensioen hoger is dan het landelijke gemiddelde brutoloon op basis waarvan de staatsbegroting voor de sociale zekerheid is vastgesteld.

Met haar zesde, haar zevende, haar negende en haar tiende vraag wenst de verwijzende rechterlijke instantie in hoofdzaak te vernemen of artikel 6 VEU en artikel 17 van het Handvest aldus moeten worden uitgelegd dat zij in de weg staan aan nationale wettelijke bepalingen als aan de orde in het hoofdgeding, op grond waarvan het netto-overheidspensioen niet mag worden gecumuleerd met inkomsten uit werkzaamheden bij openbare instellingen indien dat pensioen een bepaalde drempel overschrijdt.

In herinnering zij gebracht dat het toepassingsgebied van het Handvest, wat het optreden van de lidstaten betreft, is omschreven in artikel 51, lid 1, ervan, op grond waarvan de bepalingen van het Handvest tot de lidstaten zijn gericht, uitsluitend wanneer deze het Unierecht ten uitvoer brengen (arrest van 26 februari 2013, Åkerberg Fransson, C-617/10, EU:C:2013:105, punt 17).

Zoals de verwijzende rechterlijke instantie uiteenzet, is in de onderhavige zaak wet 329/2009, inzake ‘reorganisatie van een aantal overheidsinstanties en publieke instellingen, de rationalisatie van de overheidsuitgaven, steun voor bedrijven en de naleving van de raamovereenkomsten met de [Commissie] en het [IMF]’, vastgesteld opdat Roemenië uitvoering kan geven aan de verbintenissen die het jegens de Unie is aangegaan en die zijn opgesomd in het memorandum van overeenstemming. Ingevolge artikel 2 van die wet hebben de daarbij ingestelde maatregelen onder meer tot doel, ‘de verplichtingen na te komen die voortvloeien uit het memorandum van overeenstemming tussen de Europese Gemeenschap en Roemenië’.

Tot de in het memorandum van overeenstemming vastgestelde voorwaarden die aan de toekenning van de financiële ondersteuning zijn gekoppeld behoren, in punt 5, onder a), van dat memorandum, de verlaging van de salarismassa in de overheidssector en, in hetzelfde punt, onder b), vierde alinea, teneinde op lange termijn de overheidsfinanciën te verbeteren, hervorming van de belangrijkste parameters van het pensioenstelsel.

Vastgesteld moet dan ook worden dat het in het hoofdgeding aan de orde zijnde cumulatieverbod, dat gelijktijdig de twee in het voorgaande punt vermelde doelstellingen nastreeft, ertoe strekt dat uitvoering wordt gegeven aan de verbintenissen die Roemenië is aangegaan in het memorandum van overeenstemming, dat deel uitmaakt van het recht van de Unie.

Het is juist dat het memorandum van overeenstemming Roemenië ruimte laat om te bepalen met welke maatregelen aan bedoelde verbintenissen het best uitvoering kan worden gegeven. Wanneer echter, in de eerste plaats, een lidstaat maatregelen vaststelt in het kader van de beoordelingsbevoegdheid die een handeling van Unierecht hem inruimt, moet hij worden geacht dat recht ten uitvoer te brengen in de zin van artikel 51, lid 1, van het Handvest (zie in die zin arrest van 21 december 2011, N. S. e.a., C-411/10 en C-493/10, EU:C:2011:865, punten 65–68). In de tweede plaats zijn de in artikel 3, lid 5, van beschikking 2009/459 vastgestelde doelstellingen alsook de doelstellingen die zijn vastgelegd in het memorandum van overeenstemming voldoende gedetailleerd en nauwkeurig opdat kan worden geconstateerd dat het uit wet 329/2009 voortvloeiende cumulatieverbod ertoe strekt dat uitvoering wordt gegeven aan dat memorandum en aan die beschikking en, bijgevolg, aan het recht van de Unie in de zin van artikel 51, lid 1, van het Handvest. Hieruit volgt dat dit laatste in het hoofdgeding toepasselijk is.

In die omstandigheden moet worden onderzocht of artikel 17 van het Handvest, inzonderheid lid 1 ervan, in de weg staat aan nationale wettelijke bepalingen zoals die in het hoofdgeding. Ter bepaling van de omvang van het fundamentele recht op eerbiediging van de eigendom, moet, gelet op artikel 52, lid 3, van het Handvest, rekening worden gehouden met artikel 1 van aanvullend protocol nr. 1 bij het Europees Verdrag tot bescherming van de rechten van de mens en de fundamentele vrijheden, ondertekend te Rome op 4 november 1950, waarin dit recht is neergelegd (zie in die zin arrest van 3 september 2008, Kadi en Al Barakaat International Foundation/Raad en Commissie, C-402/05 P en C-415/05 P, EU:C:2008:461, punt 356).

Wanneer op grond van wettelijke bepalingen automatisch een sociale uitkering wordt toegekend, doen die bepalingen een vermogensbelang ontstaan dat, voor de personen die aan de voorwaarden ervan voldoen, onder het toepassingsgebied van artikel 1 van aanvullend protocol nr. 1 bij voormeld Verdrag valt (EHRM, 7 juli 2011, Stummer/Oostenrijk, CE:ECHR:2011:0707JUD003745202, § 82). De rechten die voortvloeien uit de betaling van bijdragen aan een stelsel van sociale zekerheid vormen dus vermogensrechten voor de toepassing van dat artikel (EHRM, 12 oktober 2004, Kjartan Ásmundsson/IJsland, CE:ECHR:2004:1012JUD006066900, § 39). Het in genoemd artikel neergelegde eigendomsrecht kan echter niet aldus worden uitgelegd dat het een recht op een pensioen van een bepaald bedrag doet ontstaan (EHRM, 12 oktober 2004, Kjartan Ásmundsson/IJsland, CE:ECHR:2004:1012JUD006066900, § 39).

Aangaande artikel 17 van het Handvest volgt uit vaste rechtspraak dat het door dat artikel gewaarborgde eigendomsrecht geen absolute gelding heeft en dat de uitoefening ervan kan worden onderworpen aan beperkingen die hun rechtvaardiging vinden in door de Unie nagestreefde doelstellingen van algemeen belang (zie in die zin arrest van 20 september 2016, Ledra Advertising e.a./Commissie en ECB, C-8/15 P-C-10/15 P, EU:C:2016:701, punt 69 en aldaar aangehaalde rechtspraak).

De nationale maatregel die aan de orde is in het hoofdgeding brengt stellig niet mee dat personen in de situatie van verzoekers in het hoofdgeding zonder meer het recht op pensioen wordt ontzegd, aangezien die personen hun ouderdomspensioen kunnen blijven ontvangen indien zij ervan afzien, daarnaast bezoldigde werkzaamheden bij een openbare instelling te verrichten. Een dergelijke maatregel beperkt echter het gebruik en het genot van het recht op pensioen van de betrokken personen doordat als gevolg ervan de uitkering van hun pensioen wordt opgeschort wanneer zij ervoor kiezen, dergelijke werkzaamheden te verrichten.

In dit verband zij eraan herinnerd dat artikel 52, lid 1, van het Handvest bepaalt dat beperkingen op de uitoefening van de in dat Handvest erkende rechten en vrijheden bij wet moeten worden vastgesteld en de wezenlijke inhoud van die rechten en vrijheden moeten eerbiedigen. Met inachtneming van het evenredigheidsbeginsel kunnen slechts beperkingen aan die rechten en vrijheden worden gesteld indien zij noodzakelijk zijn en daadwerkelijk beantwoorden aan door de Unie erkende doelstellingen van algemeen belang of aan de eisen van de bescherming van de rechten en vrijheden van anderen.

Bepaald moet dus worden of de beperking van het eigendomsrecht die voortvloeit uit het in wet 329/2009 neergelegde verbod om het netto-overheidspensioen te cumuleren met inkomsten uit werkzaamheden bij een openbare instelling, de wezenlijke inhoud van het eigendomsrecht eerbiedigt, of zij beantwoordt aan een doelstelling van algemeen belang en of zij voor de bereiking van dat doel noodzakelijk is.

Dienaangaande moet allereerst worden opgemerkt dat wet 329/2009 blijkens de bewoordingen van artikel 2 ervan een uitzonderingsbepaling is en tijdelijk moet gelden. Bovendien laat zij het beginsel zelf van het recht op pensioen onverlet, maar stelt zij beperkingen aan de uitoefening ervan in duidelijk omschreven en afgebakende omstandigheden, namelijk wanneer het pensioen wordt gecumuleerd met werkzaamheden bij openbare instellingen en het bedrag ervan een bepaalde drempel overschrijdt. Wet 329/2009 eerbiedigt dan ook de wezenlijke inhoud van het eigendomsrecht dat verzoekers in het hoofdgeding op de betrokken pensioenen bezitten, zoals de advocaat-generaal in punt 83 van zijn conclusie heeft opgemerkt.

Vervolgens moet worden opgemerkt dat wet 329/2009 ertoe strekt, de overheidsuitgaven in een uitzonderlijke context van een wereldwijde financiële en economische crisis te rationaliseren (zie in die zin EHRM, 20 maart 2012, Ionel Panlife/Roemenië, CE:ECHR:2012:0320DEC001390211, § 21). Wat meer in het bijzonder de nationale wettelijke bepalingen in het hoofdgeding betreft, zij zijn er zowel op gericht, de salarisuitgaven in de overheidssector te verminderen, als de herziening van het pensioenstelsel uit te voeren, doelstellingen die in beschikking 2009/459 en in het memorandum van overeenstemming zijn vastgelegd om de moeilijkheden van de betalingsbalans te verhelpen die voor Roemenië reden waren om financiële bijstand van de Unie te vragen en te ontvangen. Dergelijke doelstellingen zijn doelstellingen van algemeen belang.

Aangaande de geschiktheid en de noodzaak van de nationale wettelijke bepalingen in het hoofdgeding zij in herinnering gebracht dat, gezien de bijzondere economische context, de lidstaten over een ruime beoordelingsmarge beschikken wanneer zij beslissingen van economische aard nemen en dat zij het best kunnen bepalen, met welke maatregelen het nagestreefde doel kan worden verwezenlijkt.

Bovendien legt wet 329/2009 op de personen die worden geraakt door het verbod om een ouderdomspensioen te cumuleren met inkomsten uit werkzaamheden bij een openbare instelling, geen onevenredige en buitensporige last, in de eerste plaats omdat zij pas hoeven te kiezen voor uitbetaling van hun ouderdomspensioen of uitbetaling van die inkomsten wanneer het bedrag van hun pensioen hoger is dan het landelijke gemiddelde brutoloon op basis waarvan de staatsbegroting voor de sociale zekerheid is vastgesteld, en in de tweede plaats omdat zij op ieder moment kunnen besluiten, hun arbeidsverhouding te beëindigen en hun ouderdomspensioen weer te ontvangen, zoals de advocaat-generaal in punt 86 van zijn conclusie heeft opgemerkt.

Bijgevolg zijn de nationale wettelijke bepalingen in het hoofdgeding geschikt voor de verwezenlijking van het nagestreefde doel van algemeen belang en zijn zij voor de bereiking van dat doel noodzakelijk.

Gelet op het voorgaande moet op de zesde, de zevende, de negende en de tiende vraag worden geantwoord dat artikel 6 VEU en artikel 17, lid 1, van het Handvest aldus moeten worden uitgelegd dat zij niet in de weg staan aan nationale wettelijke bepalingen als aan de orde in het hoofdgeding, op grond waarvan het netto-overheidspensioen niet mag worden gecumuleerd met inkomsten uit werkzaamheden bij openbare instellingen indien dat pensioen een bepaalde drempel overschrijdt.

Met haar achtste vraag wenst de verwijzende rechterlijke instantie in hoofdzaak te vernemen of artikel 2, lid 2, onder b), van richtlijn 2000/78 aldus moet worden uitgelegd dat deze bepaling in de weg staat aan de uitlegging van nationale wettelijke bepalingen zoals in het hoofdgeding, volgens welke het daarin vervatte verbod om het netto pensioen te cumuleren met inkomsten uit werkzaamheden bij openbare instellingen indien dat pensioen hoger is dan het landelijke gemiddelde brutoloon op basis waarvan de staatsbegroting voor de sociale zekerheid is vastgesteld, geldt voor beroepsmagistraten maar niet voor personen aan wie een in de nationale grondwet voorzien mandaat is verleend.

Het Hof heeft reeds de gelegenheid gehad om zich over een vergelijkbare vraag uit te spreken in de zaak waarin het arrest van 21 mei 2015, SCMD (C-262/14, niet gepubliceerd, EU:C:2015:336), is gewezen en waarin de uitlegging van artikel 2, lid 2, en artikel 3, lid 1, van richtlijn 2000/78 in de context van dezelfde bepalingen van wet 329/2009 aan de orde was.

In punt 29 van dat arrest heeft het Hof geoordeeld dat, aangezien overeenkomstig artikel 2, lid 1, van richtlijn 2000/78 het in die richtlijn neergelegde beginsel van gelijke behandeling ertoe strekt, iedere vorm van discriminatie op een van de in artikel 1 van deze laatste limitatief opgenoemde gronden te bestrijden, die richtlijn niet het oog heeft op discriminaties op grond van de beroepscategorie of de arbeidsplaats.

In de onderhavige zaak vermeldt de verwijzende rechterlijke instantie geen van de in bedoeld artikel 1 opgesomde gronden en maakt zij in haar vragen enkel gewag van een verschil in behandeling tussen beroepsmagistraten en personen aan wie een in de Roemeense grondwet voorzien mandaat is verleend.

Hieruit volgt dat een situatie als in het hoofdgeding niet valt onder het algemene kader dat in artikel 2, lid 2, van richtlijn 2000/78 is vastgelegd ter bestrijding van bepaalde discriminaties (zie arrest van 21 mei 2015, SCMD, C-262/14, niet gepubliceerd, EU:C:2015:336, punt 31).

Gelet op een en ander moet op de achtste vraag worden geantwoord dat artikel 2, lid 2, onder b), van richtlijn 2000/78 aldus moet worden uitgelegd dat deze bepaling niet van toepassing is op de uitlegging van nationale wettelijke bepalingen zoals in het hoofdgeding, volgens welke het daarin vervatte verbod om het netto pensioen te cumuleren met inkomsten uit werkzaamheden bij openbare instellingen indien dat pensioen hoger is dan het landelijke gemiddelde brutoloon op basis waarvan de staatsbegroting voor de sociale zekerheid is vastgesteld, geldt voor beroepsmagistraten maar niet voor personen aan wie een in de nationale grondwet voorzien mandaat is verleend.

Met haar vijfde vraag wenst de verwijzende rechterlijke instantie in hoofdzaak te vernemen of het recht van de Unie, inzonderheid het gelijkwaardigheidsbeginsel en het doeltreffendheidsbeginsel, aldus moet worden uitgelegd dat het in de weg staat aan een nationale wettelijke bepaling als in het hoofdgeding, op grond waarvan alleen in gezag van gewijsde gegane rechterlijke beslissingen in bestuursrechtelijke geschillen in geval van schending van het beginsel van voorrang van het Unierecht vatbaar zijn voor herziening.

Gelet op het antwoord op de overige vragen hoeft deze vraag niet te worden beantwoord.