6.4.2.1 Algemeen

Hetgeen door de vernietiging uit het vermogen van de schuldenaar gegaan is, moet door hen jegens wie de vernietiging werkt, aan de curator worden teruggegeven met inachtneming van afdeling 2 van titel 4 van Boek 6 van het Burgerlijk Wetboek, aldus art. 51 lid 1 Fw. Op de verbintenis tot ongedaanmaking zijn derhalve de regels van onverschuldigde betaling van (overeenkomstige) toepassing. De in art. 51 lid 1 Fw gebruikte bewoordingen zijn niet voor alle gevallen goed gekozen.1 Met de faillissementspauliana kunnen ook rechtshandelingen worden aangevochten die er niet toe hebben geleid dat een goed 'uit het vermogen van de schuldenaar gegaan is'. Gedacht kan worden aan een overeenkomst die verplicht tot het vestigen van een hypotheekrecht. Wordt een dergelijke overeenkomst vernietigd dan is van een situatie waarin een goed aan de curator moet 'worden teruggegeven' geen sprake. De bedoelde woorden lijken dan ook niet voor een specifieke situatie te zijn geschreven, maar in algemene zin uitdrukking te geven aan de gedachte dat de boedel na vernietiging in de oude toestand moet worden teruggebracht.2 De vraag rijst of dit art. 51 lid 1 Fw in wezen tot een bepaling ten overvloede maakt. Bevestigt het slechts wat op grond van het algemene vermogensrecht al geldt, of vormt het in bepaalde gevallen een zelfstandige bron van verbintenissen? Volgens Huizink speelt de subjectief relatieve werking van de vernietiging bij het beantwoorden van deze vraag een belangrijke rol.3