HR, 17-09-2010, nr. 09/00772

Eisers in cassatie, [eiser] c.s., huren van verweerster in cassatie, De Alliantie, een woning gelegen te Amsterdam aan de [a-straat 1].

Op 5 april 2005 heeft de huurcommissie een uitspraak gedaan, aan partijen verzonden op 12 mei 2005, in een groot aantal door partijen aangespannen zaken. Bij dagvaarding van 6 juli 2005 hebben [eiser] c.s. tegen deze uitspraak verzet aangetekend bij de sector kanton van de rechtbank Amsterdam, locatie Amsterdam.

[Eiser] c.s. hebben in cassatie de volgende zeven stukken — met pen van een nummer voorzien — overgelegd:

Uit de hiervoor genoemde stukken leid ik met betrekking tot het procesverloop af dat [eiser] c.s. in eerste aanleg in conventie vernietiging van de uitspraak van de huurcommissie van 5 april 2005 hebben gevorderd wegens het schenden van de mensenrechten en voorts dat de kantonrechter een huurverlaging tot 25 procent van de maximale redelijke huur met terugwerkende kracht tot en met 1 september 1999 zou uitspreken, alsmede een uitspraak zou doen over de onterechte huurverhogingen.

De Alliantie heeft zich tegen deze vorderingen in conventie verweerd en heeft in voorwaardelijke reconventie betaling gevorderd van een bedrag van € 876,62 terzake van een achterstand in de huurbetalingen alsmede betaling van een bedrag maandelijks van € 46,47 vanaf 1 januari 2006, alles met de wettelijke rente en hoofdelijk des dat de een betalende de ander zal zijn gekweten.

[Eiser] c.s. hebben geen verweer in voorwaardelijke reconventie willen voeren2..

De kantonrechter heeft bij vonnis van 2 oktober 2007 in conventie de vordering afgewezen en in voorwaardelijke reconventie, onder afwijzing van het meer of anders gevorderde, [eiser] c.s. hoofdelijk veroordeeld tot betaling van de huurachterstand van € 826,62 tot en met 1 januari 2006 en de nadien vervallen termijnen voor zover niet betaald ten bedrage van € 47,46 met wettelijke rente en deze veroordeling uitvoerbaar bij voorraad verklaard.

[Eiser] c.s. zijn bij appeldagvaarding van 21 december 2007 bij het gerechtshof te Amsterdam in hoger beroep gekomen van het tussenvonnis van de rechtbank Amsterdam, sector kanton, locatie Amsterdam van 10 juli 2007 en van het hiervoor genoemde (eind)vonnis van 2 oktober 2007.

Vervolgens heeft de procureur van [eiser] c.s. zich bij akte van 29 mei 2008 aan het geding onttrokken, waarna het hof de zaak heeft verwezen naar de rol van 16 juni 2009 voor memorie van grieven en De Alliantie op 25 juli 2008 een anticipatie-exploot heeft doen uitbrengen met oproeping van [eiser] c.s. tegen 14 augustus 2008.

[Eiser] c.s. hebben zelf van grieven gediend door toezending aan het hof van een stuk, getiteld ‘memorie van grieven’, dat vervolgens door de griffie van het hof bij brief van 28 augustus 2008 met bijlage aan hen is geretourneerd.

Aan De Alliantie is akte verleend dat [eiser] c.s. niet van grieven hebben gediend.

Het hof heeft [eiser] c.s. bij arrest van 7 oktober 2008 niet-ontvankelijk verklaard in hun hoger beroep wegens het niet aanvoeren van grieven tegen de vonnissen waarvan beroep.

[Eiser] c.s. hebben tegen dit arrest tijdig3. beroep in cassatie ingesteld.

Tegen De Alliantie is verstek verleend.

[Eiser] c.s. hebben hun cassatieberoep schriftelijk toegelicht.

Het middel is gericht tegen de rechtsoverwegingen 1 en 2 — en de daaruit kenbare rolbeslissingen —, waarin het hof als volgt heeft geoordeeld:

Het middel klaagt allereerst4. dat uit het arrest of de rolbeschikking ten onrechte niet blijkt of het hof de onttrekking van de procureur heeft getoetst aan het in deze zaak geldende rolreglement, waarin in art. 3.13 is bepaald dat de procureur van een partij die zich op een roldatum aan een zaak wil onttrekken daarvan ter rolzitting mededeling doet, waarbij hij tevens aangeeft dat hij zijn opdrachtgever over de gevolgen van een en ander heeft geïnformeerd. Volgens het middel behelst het arrest eveneens ten onrechte niets omtrent de (rol)verwijzing en de wijze van berichtgeving aan eisers omtrent het verdere verloop van het geding.

De klachten falen.

Nu de onttrekking van de procureur/advocaat een de cliënt persoonlijk betreffende omstandigheid is en het de taak van de zich onttrekkende procesvertegenwoordiger is om de cliënt op de gevolgen ervan te wijzen, behoefde het hof zijn beslissing niet nader te motiveren dan het heeft gedaan5.. Ook met betrekking tot de voorlichting over het verdere procesverloop is geen taak voor de rechter weggelegd.

Het middel klaagt in de tweede plaats6. dat het arrest ten onrechte niet vermeldt dat het anticipatie-exploot geldig is uitgebracht of dat de inhoud daarvan geheel in overeenstemming is met art. 3.13 van het destijds geldende rolreglement, hetgeen meebrengt dan aan De Alliantie geen akte kan worden verleend dat [eiser] c.s. niet van grieven hebben gediend.

Ook deze klachten falen.

In het door het hof in behandeling nemen van het anticipatie-exploot ligt het — feitelijke — oordeel besloten dat dit exploot aan de daaraan te stellen formele eisen voldoet. Dit oordeel behoefde geen nadere motivering. Het door het middel bepleite gevolg is dus niet aan de orde.

Ten slotte klaagt het middel7. — verkort weergegeven — dat het hof in strijd met een faire procesvoering heeft gehandeld door [eiser] c.s. geen nadere termijn te vergunnen om een memorie van grieven door een advocaat te laten indienen.

Uit de door mij ambtshalve opgevraagde en vervolgens door de griffie van het hof Amsterdam aan de griffie van de Hoge Raad toegezonden rolkaart en het audiëntieblad, alsmede uit het hiervoor beschreven procesverloop, blijkt het volgende:

De zaak 200.001.651/01 werd op 7 februari 2008 ter rolle aangebracht, op welke datum zich namens De Alliantie een procureur stelde. De zaak werd blijkens de rolkaart tot 20 maart 2008 aangehouden voor het nemen van grieven.

Op 20 maart 2008 werd niet van grieven gediend, waarna de zaak werd aangehouden.

Op de volgende roldatum, 29 mei 2008, is geen memorie van grieven genomen en heeft de procureur van [eiser] c.s. zich aan de zaak onttrokken, waarna de rolraadsheer de zaak heeft verwezen naar de rol van 12 juni 2008 voor grieven ambtshalve peremptoir. Het audiëntieblad van 29 mei 2008 vermeldt ‘mr. P.J. van der Putt trekt zich terug A/Z app. met het verzoek de zaak op de parkeerrol te plaatsen’.

Op 12 juni 2008 werd niet van grieven gediend. Blijkens de handmatig op het audiëntieblad gemaakte aantekening heeft het hof de zaak verwezen naar de rol van 16 juni 2009.

De Alliantie heeft op 25 juli 2008 een anticipatie-exploot aan [eiser] c.s. doen betekenen waarin zij zijn opgeroepen ter zitting van het hof op 14 augustus 2008 niet in persoon, doch vertegenwoordigd door een procureur te verschijnen en waarin hen is aangezegd dat indien zij op voormelde roldatum niet bij procureur verschijnen en alsdan van grieven dienen en alle termijnen en formaliteiten in acht zijn genomen, gerequireerden niet ontvankelijk zullen worden verklaard in hun hoger beroep.

Op 14 augustus 2008 werd niet van grieven gediend en werd de zaak naar de rol van 28 augustus 2008 verwezen voor ‘gr. per’.

Op 27 augustus 2008 hebben [eiser] c.s. zelf een memorie van grieven naar het hof gestuurd, die vervolgens door de griffie van het hof bij brief van 28 augustus 2008 aan hen is geretourneerd.

De rolkaart van 28 augustus 2008 vermeldt dat akte van niet dienen is gevraagd en verleend, waarna de zaak werd verwezen naar de rol van 9 september 2008 voor beraad partijen8..

Ter rolle van 9 september 2008 heeft De Alliantie arrest gevraagd en gefourneerd, waarna de zaak op 23 september 2008 voor dagbepaling arrest kwam te staan.

Uit de geschetste gang van zaken volgt dat er voor [eiser] c.s. voldoende tijd is geweest om een opvolgend advocaat een memorie van grieven te laten indienen nadat mr. Van der Putt zich aan de zaak had onttrokken. Dat zij dat klaarblijkelijk niet hebben gedaan en zelf in een later stadium een ‘memorie van grieven’ aan het hof hebben toegezonden, komt voor hun risico. Het hof heeft het anticipatie-exploot van De Alliantie kennelijk en niet onbegrijpelijk opgevat als een gecombineerde aanzegging van partij-peremptoir met akte niet-dienen, en heeft hiervoor de standaardtermijnen van art. 3.9 Rolreglement gehanteerd. Voor zover de klacht dat het hof in strijd met een faire procesvoering heeft gehandeld al feitelijke grondslag zou hebben, voldoet deze niet aan de eisen van art. 407 lid 2 Rv.

Deze conclusie strekt tot verwerping.

De Procureur-Generaal bij de Hoge Raad der Nederlanden

A-G