HR, 26-06-2020, nr. 19/03406

PROCUREUR-GENERAAL

BIJ DE

HOGE RAAD DER NEDERLANDEN

Nummer 19/03406

Zitting 27 maart 2020

CONCLUSIE

E.M. Wesseling-van Gent

In de zaak

[de man]

(de man)

tegen

[de vrouw]

(de vrouw)

Tussen de man en de vrouw is op 6 februari 2013 door de rechtbank Oost-Brabant de echtscheiding uitgesproken. Bij beschikking van 21 mei 2013 is door die rechtbank aan de man een bijdrage in de kosten van levensonderhoud van de vrouw opgelegd van € 1.500,- per maand.

De man heeft bij verzoekschrift van 28 december 2016 de rechtbank Limburg verzocht de beschikking van de rechtbank Oost-Brabant van 21 mei 2013 te vernietigen, althans te wijzigen voor wat betreft de door de rechtbank vastgestelde partneralimentatie. De man heeft gesteld dat bij de vaststelling van de door hem te betalen bijdrage in de kosten van levensonderhoud van de vrouw van onjuiste en/of onvolledige gegevens is uitgegaan en dat sprake is van gewijzigde omstandigheden (art. 1:401 lid 4 en lid 1 BW).

De rechtbank Limburg heeft bij beschikking van 1 december 2017 het verzoek van de man afgewezen. Het hof ’s-Hertogenbosch heeft die beschikking op 18 april 2019 bekrachtigd, in de kern op de grond dat de vrouw nog immer behoefte heeft aan de door de rechtbank Oost-Brabant bij beschikking van 21 mei 2013 vastgestelde bijdrage.

In het principale cassatieberoep wordt onder meer opgekomen tegen de berekening door het hof van de behoefte van de vrouw.

Kern van het incidentele cassatieberoep is dat partijen overeenstemming hebben bereikt over het nettogezinsinkomen (peiljaar/bedrag) en de huwelijksgerelateerde behoefte en dat de rechtbank Oost-Brabant het bestaan van die overeenstemming heeft vastgesteld in haar beschikking van 21 mei 2013.

1. Feiten1. en procesverloop2.

1.1 Bij beschikking van 6 februari 2013 heeft de rechtbank Oost-Brabant tussen partijen de echtscheiding uitgesproken. Deze beschikking is op 1 oktober 2013 ingeschreven in de registers van de burgerlijke stand.

1.2 Bij beschikking van 21 mei 2013 heeft de rechtbank Oost-Brabant (onder meer) de man veroordeeld om vanaf de dag waarop de echtscheidingsbeschikking zal zijn ingeschreven in de registers van de burgerlijke stand, aan de vrouw voor haar levensonderhoud een bedrag van € 1.500,- per maand te betalen, telkens bij vooruitbetaling te voldoen.3.

Ingevolge de wettelijke indexering bedraagt die bijdrage in 2015 € 1.525,61, in 2016 € 1.545,44, in 2017 € 1.577,89, in 2018 € 1.601,56 en thans € 1.633,59 per maand.

1.3 De man heeft bij verzoekschrift, op 29 december 2016 binnengekomen bij de rechtbank Limburg, zittingsplaats Roermond, de rechtbank verzocht, uitvoerbaar bij voorraad, de beschikking van de rechtbank Oost-Brabant van 21 mei 2013 te vernietigen, althans te wijzigen voor wat betreft de door de rechtbank vastgestelde partneralimentatie en te bepalen dat de man met ingang van de datum van inschrijving van de echtscheidingsbeschikking in de registers van de burgerlijke stand een bijdrage in de kosten van levensonderhoud van de vrouw dient te voldoen van nihil, althans voor 2013 maximaal op € 812,00 te stellen, en voor 2014 maximaal op € 860,00.4.Verder heeft de man verzocht te bepalen dat de vrouw binnen veertien dagen na de in die procedure te wijzen beschikking de door haar teveel ontvangen bedragen, gelet op de beschikking van de rechtbank, aan de man dient te voldoen, waarbij de man heeft verzocht om het bedrag dat de vrouw dient te betalen op te nemen. Tot slot heeft de man verzocht de vrouw te veroordelen in de proceskosten.5.

1.4 De man heeft gesteld, zakelijk en samengevat weergegeven, dat bij de vaststelling van de door hem te betalen bijdrage in de kosten van levensonderhoud van de vrouw van onjuiste en/of onvolledige gegevens is uitgegaan. Dit heeft ertoe geleid dat de te betalen bijdrage in de kosten van levensonderhoud van de vrouw van meet af aan niet heeft voldaan aan de wettelijke maatstaven. De man heeft hiertoe onder meer aangevoerd dat het nettogezinsinkomen verkeerd is berekend aangezien de rechtbank Oost-Brabant ten onrechte heeft aangenomen dat partijen hebben samengeleefd tot 2012 (in plaats van tot mei 2009) en het nettogezinsinkomen van partijen heeft vastgesteld aan de hand van de inkomensgegevens van 2012. Daarnaast is er sprake van een wijziging van omstandigheden, te weten dat de vrouw inmiddels 65 jaar is geworden en met ingang van februari 2015 ouderdomspensioen ontvangt.6.

1.5 Primair heeft de man zich, verkort weergegeven, op het standpunt gesteld dat de vrouw van meet af aan geen behoefte heeft gehad aan een bijdrage in de kosten van levensonderhoud. De vrouw zal slechts een aanvullende behoefte gehad hebben van maximaal € 448,00 netto per maand. Gelet op het ontvangen van ouderdomspensioen met ingang van februari 2015, alsmede doordat de vrouw geen premie sociale verzekeringswetten meer voldoet, dient de vrouw met ingang van februari 2015 derhalve volledig in haar eigen behoefte te kunnen voorzien. Subsidiair heeft de man, samengevat, zich op het standpunt gesteld dat hij de draagkracht ontbeert om enige bijdrage te voldoen, indien er sprake zou zijn van een aanvullende behoefte, en zeker niet de bijdrage zoals door de rechtbank is vastgesteld. Uit berekeningen volgt dat de man een maximale draagkracht per maand heeft van in 2012 € 387,00 bruto, in 2013 € 812,00 bruto en in 2014 € 860,00 bruto.7.

1.6 De vrouw heeft een “verweerschrift op verzoek strekkende tot wijziging van een reeds vastgestelde bijdrage in de kosten van levensonderhoud” ingediend. Zij heeft daarin geconcludeerd tot niet-ontvankelijkheid van de man in het verzoek, althans tot afwijzing, en daarnaast bij wege van (voorwaardelijk) zelfstandig verzoek de rechtbank verzocht “de man te veroordelen in de proceskosten van de procedure”.

1.7 De man heeft een “verweerschrift op zelfstandig verzoek” ingediend en daarin, zakelijk weergegeven, aangevoerd dat een proceskostenveroordeling ten laste van de man niet aan de orde kan zijn.8.

1.8 Vervolgens zijn per brief producties van de vrouw en van de man ingediend, heeft een mondelinge behandeling plaatsgevonden op 3 juli 2017, waarbij partijen bijgestaan door hun advocaat, zijn verschenen, en heeft de vrouw bij brief een reactie ingediend op na de mondelinge behandeling ingediende producties van de man.

1.9 De rechtbank heeft bij beschikking van 1 december 2017 het verzoek van de man afgewezen, de proceskosten tussen partijen gecompenseerd in die zin dat elk van hen de eigen kosten draagt en het meer of anders verzochte afgewezen.

1.10 De man is, onder aanvoering van zes grieven, van deze beschikking in hoger beroep gekomen bij het gerechtshof ’s-Hertogenbosch. De man heeft verzocht de bestreden beschikking te vernietigen en, opnieuw rechtdoende, (naar het hof begrijpt: de beschikking van de rechtbank Oost-Brabant van 21 mei 2013 te wijzigen en) te bepalen dat de door de man aan de vrouw te betalen bijdrage met ingang van 1 oktober 2013 op nihil wordt gesteld, althans op een zodanig bedrag als het hof redelijk en juist acht, alsmede te bepalen dat de vrouw het door haar teveel ontvangen bedrag binnen twee weken na afgifte van de uitspraak van het hof aan de man voldoet.9.

1.11 De vrouw heeft de grieven bestreden.

Vervolgens hebben achtereenvolgens de vrouw en de man stukken ingediend.

1.12 Het hof heeft de zaak op 12 maart 2019 mondeling behandeld, in aanwezigheid van de man en de vrouw, bijgestaan door hun advocaten. De advocaat van de vrouw heeft ter zitting pleitnotities overgelegd, alsmede een aantal, in het procesdossier in eerste aanleg ontbrekende, stukken.

1.13 Het hof heeft bij beschikking van 18 april 2019 – verkort weergeven – de beschikking waarvan beroep bekrachtigd en het meer of anders verzochte afgewezen.

1.14 De man heeft tegen de beschikking van het hof tijdig10.beroep in cassatie ingesteld.

De vrouw heeft geconcludeerd tot verwerping van het principale cassatieberoep en heeft incidenteel cassatieberoep ingesteld.

De man heeft geconcludeerd tot verwerping van het incidentele cassatieberoep.11.

Het principale cassatiemiddel, dat drie onderdelen (met diverse subonderdelen) bevat, is gericht tegen rov. 5.1.5 en 5.4 alsmede tegen het dictum. In genoemde rechtsoverwegingen heeft het hof het volgende overwogen:

“5.1.5. Het hof is van oordeel dat het NBI van de vrouw juist is berekend. Het feit dat de man op een lager NBI uitkomt, heeft te maken met het feit dat de man in zijn berekening rekening heeft gehouden met de arbeidskorting, hetgeen niet correct is nu de vrouw een WW-uitkering genoot.

Het hof ziet geen aanleiding om van andere referentiejaren uit te gaan dan 2009. Partijen hadden in 2013 overeenstemming over dit referentiejaar, en in hetgeen door de man is aangevoerd ziet het hof geen aanleiding om het inkomen uit voorgaande jaren in de berekening van de huwelijksgerelateerde behoefte te betrekken. Vanwege het feit dat 2009 een uitzonderlijk jaar betrof, zal het hof wel een correctie op het netto besteedbaar gezinsinkomen toepassen vanwege de extra kosten die er waren ten gevolge van het feit dat de man in Duitsland is gaan werken. De reiskosten en de huurlasten in Duitsland waren immers noodzakelijk ter verwerving van het inkomen van de man en het geld dat hieraan besteed werd stond niet ter beschikking aan het gezin. Het hof acht het daarom redelijk om de huurlasten ter zake het verblijf van de man in Duitsland in mindering te brengen op het netto gezinsinkomen. Ten aanzien van de reiskosten bestaat onduidelijkheid en onenigheid tussen partijen over welke reiskosten woon-werkverkeer betroffen en welke privé waren. Het hof beschikt over onvoldoende gegevens om vast te stellen welk deel van de reiskosten betrekking had op privé-reizen van de man. Het hof zal daarom de totale verwervingskosten (dus huur en reiskosten gezamenlijk) in redelijkheid stellen op een bedrag van € 500,- per maand.

Het hof zal derhalve op het door de rechtbank in de beschikking van 21 mei 2013 in aanmerking genomen netto gezinsinkomen van € 5.668,- per maand, een correctie toepassen van € 500,-. De huwelijksgerelateerde behoefte komt daarmee op een bedrag van € 3.100,80 in 2009.

De eerste grief van de man slaagt deels.

(…)

Behoeftigheid (grief 3)

De derde grief van de man die ziet op de behoeftigheid van de vrouw heeft geen zelfstandige [betekenis], omdat deze voortvloeit uit zijn eerste grief.

Het NBI van de vrouw in 2015 van € 2.482,- is tussen partijen niet in geschil, zodat de vrouw in 2015 een aanvullende behoefte heeft van (€ 3.353,70 -/- € 2.482,- =) € 1.871,70. Het hof komt weliswaar tot een lagere huwelijksgerelateerde behoefte en dus tot een lagere aanvullende behoefte, maar de vrouw heeft hiermee nog immer behoefte aan de door de rechtbank Oost-Brabant bij beschikking van 21 mei 2013 vastgestelde (naar 2015 geïndexeerde) bijdrage van € 1.525,61 per maand.”

Onderdeel 112.klaagt – zakelijk weergegeven – dat het hof in rov. 5.4 een kennelijke rekenfout heeft gemaakt door de aanvullende behoefte op € 1.871,70 te berekenen, terwijl € 3.353,70 -/- € 2.482,- op een bedrag van € 871,70 uitkomt, derhalve € 1.000,- minder. Volgens het onderdeel is het oordeel als gevolg van de kennelijke rekenfout onbegrijpelijk, althans onvoldoende gemotiveerd, hetgeen wordt uitgewerkt in de subonderdelen.

Op dit oordeel wordt, aldus het onderdeel, voortgeborduurd in onder meer rov. 5.4, 6.1 en het dictum.

Subonderdeel 1.1 richt zich tegen het oordeel dat de vrouw nog immer behoefte heeft aan de door de rechtbank Oost-Brabant bij beschikking van 21 mei 2013 vastgestelde (naar 2015 geïndexeerde) bijdrage van € 1.525,61 per maand. Het subonderdeel klaagt, samengevat, dat het hof, kennelijk met het foute bedrag in het hoofd (€ 1.871,70, in plaats van € 871,70) een onjuist en onbegrijpelijk oordeel heeft gegeven over de huwelijksgerelateerde behoefte van de vrouw van € 1.525,61 per maand in 2015. Het subonderdeel voert daartoe aan dat het bedrag van € 871,70 weliswaar een nettobedrag is, maar dat dit bedrag gebruteerd nooit tweemaal zo hoog kan worden. Stel bijvoorbeeld een percentage van 36,5% IB en 4,8% ZVW dan is dat bruto € 786,70 + € 355,65 = € 1.227,35 bruto, aldus het subonderdeel.

In subonderdeel 1.2 wordt – zakelijk weergegeven – geklaagd dat het hof dus met voormelde onjuiste berekening verder aan het rekenen is geslagen, zodat het oordeel vanuit dit oogpunt strijdig is met het bepaalde in art. 149 Rv, althans onbegrijpelijk dan wel onvoldoende is gemotiveerd. Hoewel, aldus het subonderdeel, aan de motivering van alimentatiebeslissingen blijkens de rechtspraak geen hoge eisen worden gesteld, moeten deze wel voldoende inzicht geven in de daaraan ten grondslag liggende gedachtegang om deze beslissing zowel voor partijen als voor derden (waaronder de hogere rechter) controleerbaar en aanvaardbaar te maken. Daarvan is hier geen sprake. Er wordt in deze zaak volstrekt onvoldoende gemotiveerd waarom de vrouw nog immer behoefte zou hebben aan de door de rechtbank Oost-Brabant bij beschikking van 21 mei 2013 vastgestelde (naar 2015 geïndexeerde) bijdrage van € 1.525,61 per maand, terwijl haar aanvullende behoefte (de kennelijke schrijffout van het hof weggedacht) in de berekening van het hof uitkomt op een bedrag van € 871,70, waardoor het oordeel niet begrijpelijk is.

Subonderdeel 1.3 bevat geen klacht, maar slechts de opmerking van de man dat hij tegelijk met dit cassatieberoep, het hof om een herstelbeschikking op dit punt zal verzoeken in verband met deze kennelijke verschrijving. Mocht het hof tot herstel overgaan en blijken dat daarmee dit punt in het cassatieberoep volledig overbodig wordt, zal dit cassatieberoep op dit punt worden ingetrokken.13.

Subonderdeel 1.4 bevat de voortbouwklacht dat het slagen van onderdeel 1 ook invloed heeft op de rov. 5.6 tot en met 7.

De algemene klacht van onderdeel 1 alsmede de subonderdelen 1.1, 1.2 en 1.4 lenen zich voor gezamenlijke behandeling.

Zoals in subonderdeel 1.2 terecht wordt opgemerkt, heeft de rechter, volgens vaste rechtspraak van de Hoge Raad, een grote mate van vrijheid bij het vaststellen van de alimentatie. Dit betekent onder meer dat de vaststelling en de weging van de factoren die de behoefte van de onderhoudsgerechtigde bepalen, is voorbehouden aan de rechter die over de feiten oordeelt en dat deze oordelen niet in cassatie op juistheid kunnen worden onderzocht. Ook kunnen aan deze oordelen geen hoge motiveringseisen worden gesteld.14.

Dit laat echter onverlet dat het oordeel van de rechter voldoende inzicht dient te geven in de gedachtegang die aan zijn beslissing ten grondslag ligt, in het bijzonder hoe de rechter, gelet op het partijdebat, tot zijn beslissing is gekomen, zonder dat de rechter op alle stellingen van partijen behoeft in te gaan.15.Ook een beslissing over alimentatie dient ten minste zodanig te worden gemotiveerd, dat zij voldoende inzicht geeft in de aan haar ten grondslag liggende gedachtegang om de beslissing zowel voor partijen als voor derden – de hogere rechters daaronder begrepen – controleerbaar en aanvaardbaar te maken.16.

Het hof overweegt in rov. 5.3 dat de huwelijksgerelateerde behoefte (rekening houdend met de verhoging analoog aan de wettelijke indexering) in 2015 € 3.353,70 per maand bedraagt. In rov. 5.4 wordt door het hof vooropgesteld dat het netto besteedbaar inkomen (NBI) van de vrouw in 2015 van € 2.482,- tussen partijen niet in geschil is. Vervolgens wordt door het hof de aanvullende behoefte (behoeftigheid) van de vrouw in 2015 berekend. Hiertoe dient op de huwelijksgerelateerde behoefte per maand in 2015 het netto besteedbaar inkomen van de vrouw per maand in 2015 in mindering te komen. Op basis van de door het hof in rov. 5.3 en 5.4 opgenomen cijfers is de uitkomst van deze rekensom als volgt: € 3.353,70 - € 2.482,- = € 871,70 en niet € 1.871,70. Zoals beide partijen onderkennen17.heeft het hof dus een evidente fout gemaakt.

Ik sluit niet uit dat het hof alleen maar het verkeerde getal heeft genoteerd. Dat verklaart wellicht de overweging in het vervolg van rov. 5.4 waarin het hof constateert dat het tot een lagere huwelijksgerelateerde behoefte komt en dus tot een lagere aanvullende behoefte (ten opzichte van – zo neem ik aan – de beschikking van de rechtbank Oost-Brabant van 21 mei 2013). Uit de beschikking van 21 mei 2013 van de rechtbank Oost-Brabant valt af te leiden dat de netto behoefte van de vrouw in 2013 € 1.369,- per maand is.18.Een aanvullende behoefte van € 871,70 per maand in 2015 is inderdaad lager dan die van € 1.369,00 in 2013. Zou de aanvullende behoefte echter € 1.871,70 bedragen, dan zou deze juist hoger zijn geweest.

Hoe dan ook, ervan uitgaande dat het oordeel van het hof een rekenfout of verschrijving bevat en dat de aanvullende behoefte van de vrouw in 2015 € 871,70 bedraagt, geeft het oordeel van het hof dat de vrouw nog immer behoefte heeft aan de door de rechtbank Oost-Brabant bij beschikking van 21 mei 2013 vastgestelde (naar 2015 geïndexeerde) bijdrage van € 1.525,61 per maand, onvoldoende inzicht in de daaraan ten grondslag liggende gedachtegang van het hof.

De in rov. 5.4 door het hof vastgestelde aanvullende behoefte in 2015 van de vrouw betreft een nettobedrag. Dit bedrag dient derhalve nog gebruteerd te worden. Hoewel niet is uitgesloten dat het bruto equivalent inderdaad het door de rechtbank Oost-Brabant bij beschikking van 21 mei 2013 vastgestelde (naar 2015 geïndexeerde) bedrag van € 1.525,61 per maand bedraagt, heeft het hof geen enkel woord gewijd aan het bruteren, noch aan de berekeningswijze van het bruteren van het bedrag waaraan de vrouw maandelijks behoefte heeft. Evenmin is er als bijlage een berekening bij de beschikking gevoegd.19.

Op grond van het voorgaande slagen de algemene klacht van onderdeel 1 en de subonderdelen 1.1 en 1.2. De voortbouwklacht van subonderdeel 1.4 slaagt gedeeltelijk. Het slagen van de klachten waarop wordt voortgebouwd brengt niet mee dat rov. 5.6 onjuist is. In rov. 5.6.1 heeft het hof namelijk overwogen dat het hof niet in staat is de jus-vergelijking te maken nu het niet beschikt over een compleet overzicht van inkomsten en lasten, met onderliggende bewijsstukken, en dit voor rekening en risico van de man dient te blijven. Dit wordt door de slagende subonderdelen van onderdeel 1 niet anders.

Of het (gedeeltelijk) slagen van de klachten van onderdeel 1 ook tot vernietiging van de bestreden beschikking leidt, hangt af van de uitkomst van de beoordeling van het incidenteel cassatieberoep. Indien Uw Raad oordeelt dat het incidenteel cassatieberoep slaagt, heeft de man m.i. geen belang bij zijn principale cassatieberoep omdat de basis daaraan dan komt te ontvallen.

Onderdeel 220.is gericht tegen de hierboven geciteerde rov 5.1.5. In het onderdeel wordt – zakelijk weergegeven – opgemerkt dat het hof weliswaar een correctie van € 500,- toepast op het nettogezinsinkomen (waarmee de grief van de man deels slaagt), maar dat het hof deze correctie toepast op het door de rechtbank Oost-Brabant in de beschikking van 21 mei 2013 in aanmerking genomen nettogezinsinkomen van € 5.668,- per maand, terwijl de man in de toelichting bij zijn eerste grief met diverse stellingen ook dat uitgangspunt van € 5.668,- per maand als nettogezinsinkomen gemotiveerd heeft bestreden.

In subonderdeel 2.1 wordt in dat verband allereerst gesteld dat niet alleen de verwervingskosten van belang waren en zijn. Het subonderdeel klaagt vervolgens, samengevat, dat het hof ten onrechte essentiële stellingen van de man die er toe leiden dat, op basis van de financiële bescheiden van 2009, het nettogezinsinkomen op een lager bedrag had moeten worden gesteld21., inhoudelijk onbesproken heeft gelaten, althans onvoldoende gemotiveerd heeft gepasseerd, waardoor de uitspraak op dit punt onvoldoende met redenen is omkleed. Het betreffen de volgende stellingen:

- het gemiddelde netto besteedbare inkomen van de man komt gedurende de laatste jaren van het huwelijk op € 2.033,- per maand en niet op € 3.163,- en 2009 was een uitzonderlijk jaar (hetgeen het hof in rov. 5.522.onderschrijft);23.

- voor de bepaling van het netto-inkomen van de man in 2009 is ten onrechte geen rekening gehouden met de ziektekosten, de verwervingskosten en de door de man betaalde premie lijfrente.24.Uit de jaaropgaven van de man blijkt dat de werkgeversbijdragen in de ziektekosten (MSX, UWV en Kosmos) neerkomen op een bedrag van € 3.741,- en dat deze premie van zijn inkomen had moeten worden afgetrokken;

- voor de vaststelling van het inkomen van de man in 2009 dient tevens de premie inzake de lijfrente in mindering te komen op zijn inkomen, alsmede de door hem gemaakte reiskosten;25.

- de belastingaanslag in 2009 was niet representatief; de man heeft als productie 21 een ‘einkommensteuer splittingtabelle 2017’ overgelegd waaruit blijkt dat bij de onderhavige belasting een aanzienlijk lager inkomen hoort, waaruit volgt dat de belasting in 2009 op een extreem laag bedrag is gesteld.26.

In subonderdeel 2.2 wordt geklaagd dat het hof bovendien geenszins heeft onderbouwd waarom het van oordeel is dat het bedrag van € 5.668,- per maand als nettogezinsinkomen als uitgangspunt dient te worden gehanteerd, waarmee het oordeel evenzeer onbegrijpelijk, althans onvoldoende gemotiveerd is.

De man heeft met betrekking tot de stellingen waarop het hof niet of onvoldoende is ingegaan, verwezen naar de paragrafen 14 tot en met 21 van zijn verzoekschrift in hoger beroep.27.In die paragrafen is een toelichting opgenomen op grief 1 van de man. Die grief luidt als volgt:

“Ten onrechte, althans niet of onvoldoende gemotiveerd, heeft de rechtbank overwogen dat er geen enkele reden is om de huwelijksgerelateerde behoefte opnieuw uit te rekenen.”

Het hof heeft dienaangaande in rov 5.1.4 het volgende overwogen:

“Tegen dit oordeel richt zich de eerste grief van de man. Hij stelt dat bij het vaststellen van de huwelijksgerelateerde behoefte in de beschikking van 21 mei 2013 is uitgegaan van onjuiste gegevens, zodat deze beschikking van meet af aan niet aan de wettelijke maatstaven heeft beantwoord. Hij stelt daartoe – kort samengevat – het volgende:

- het NBI van de vrouw verkeerd is berekend;

- ten onrechte is 2009 als referentiejaar genomen. Dit was een uitzonderlijk jaar waarin de man na jarenlange werkloosheid in Duitsland is gaan werken en wonen, waardoor hij belastingplichtig werd in Duitsland, hij hoge verwervingskosten (reiskosten en huur woning in Duitsland) had, partijen gescheiden zijn gaan leven en er in oktober/november 2009 een definitief einde kwam aan het huwelijk. Daarom moet worden uitgegaan van het gemiddelde netto besteedbaar inkomen van partijen over de jaren 2005 t/m 2009;

- er dient een correctie te worden toegepast op het netto gezinsinkomen in 2009 vanwege reiskosten en huur in Duitsland.”

De man heeft deze uitleg door het hof van zijn eerste grief in cassatie niet bestreden. Het hof is vervolgens in rov. 5.1.5 op alle in rov. 5.1.4 genoemde stellingen (berekening NBI van de vrouw, 2009 als referentiejaar, correctie op gezinsinkomen in 2009) ingegaan. In het kader van de verwervingskosten (huur en reiskosten gezamenlijk) heeft het hof een correctie toegepast op het netto besteedbaar gezinsinkomen en de overige stellingen gemotiveerd verworpen.

Zoals hierboven onder 2.8 vermeld is vaste rechtspraak dat de vaststelling en de weging van de factoren die de behoefte van de onderhoudsgerechtigde bepalen, is voorbehouden aan de rechter die over de feiten oordeelt, dat deze oordelen niet in cassatie op juistheid kunnen worden onderzocht en dat aan deze oordelen ook geen hoge motiveringseisen kunnen worden gesteld. Bovendien behoeft de rechter in het kader van de vaststelling van alimentatie niet op alle stellingen van partijen in te gaan.

Voor zover de man in dit onderdeel klaagt dat hij in zijn verzoekschrift in hoger beroep heeft gesteld dat voor de bepaling van het netto-inkomen van de man in 2009 ten onrechte geen rekening is gehouden met de ziektekosten, de verwervingskosten en de door de man betaalde premie lijfrente, en de belasting in 2009 op een extreem laag bedrag is gesteld, meen ik dat het hof – gelet op rov. 5.1.4 – in grief 1 klaarblijkelijk niet een voldoende gemotiveerd beroep op deze onderwerpen heeft gelezen. Bovendien heeft de man, zoals gezegd, de uitleg door het hof van zijn eerste grief in cassatie niet bestreden.

Volledigheidshalve dient te worden opgemerkt dat het hof in het kader van de draagkracht van de man in de rov. 5.5.1 en 5.5.2 is ingegaan op de ziektekosten, de verwervingskosten en de door de man betaalde lijfrente en de stellingen van de man ten aanzien van deze onderwerpen gemotiveerd heeft verworpen.

Onderdeel 2 faalt op grond van het voorgaande in zijn geheel.

Volgens onderdeel 328.heeft het slagen van één of meer van de bovengenoemde klachten ook effect voor de rov. 5.6 tot en met 7 (rov. 7 betreft het dictum).

Door het falen van onderdeel 2, bevat onderdeel 3 in feite dezelfde klacht als subonderdeel 1.4. Ik verwijs dan ook naar hetgeen hierboven onder 2.13 en 2.14 is opgemerkt.

De conclusie strekt:

- in het principale cassatieberoep tot vernietiging van de beschikking van het gerechtshof ’s-Hertogenbosch van 18 april 2019 en verwijzing; en

- in het incidentele cassatieberoep tot verwerping.

De Procureur-Generaal bij de

Hoge Raad der Nederlanden

A-G