Hof Amsterdam, 11-01-2013, nr. 23-004567-10

heeft hij, verdachte, en/of zijn mededader(s) (telkens) van een of meer voorwerpen, te weten:

(zaaksdossier faillissementsfraude 9.4.0)

(zaaksdossier beheer criminele gelden [M] 9.3.0)

(zaaksdossier 9.6.0)

heeft/hebben hij, verdachte, en/of zijn mededader(s) toen en aldaar (telkens) een of meer voorwerp(en), te weten:

(zaaksdossier beheer criminele gelden [M] 9.3.0)

(zaaksdossier beheer criminele gelden [O] 9.2.0)

(zaaksdossier 9.6.0)

(zaaksdossier faillissementsfraude 9.4.0)

een factuur van [bedrijf] d.d. 31 december 2007 gericht aan [Z.B.V.] t.w.v. 10.710,- euro (bijlage 15) en/of

een factuur van [bedrijf] d.d. 14 januari 2008 gericht aan [Z.B.V.] t.w.v. 9.520,- euro (bijlage 25) en/of

een factuur van [bedrijf] d.d. 12 oktober 2007 gericht aan [Z.B.V.] t.w.v. 27.965,- euro (bijlage 29) en/of

een factuur van [bedrijf] d.d. 13 december 2007 gericht aan [Z.B.V.] t.w.v. 8.925,- euro (bijlage 32) en/of

een factuur van [bedrijf] d.d. 21 december 2007 gericht aan [Z.B.V.] t.w.v. 4.403,- euro (bijlage 35) en/of

een factuur van [bedrijf] d.d. 5 februari 2008 gericht aan [Z.B.V.] t.w.v. 13.447,- euro (bijlage 37) en/of

een factuur van [bedrijf] d.d. 3 april 2008 gericht aan [Z.B.V.] t.w.v. 7.437,- euro (bijlage 39) en/of

een factuur van [bedrijf] d.d. 26 november 2006 gericht aan [Z.B.V.] t.w.v. 1.552,99 euro (bijlage 41) en/of

een factuur van [bedrijf] d.d. 8 juli 2007 gericht aan [Z.B.V.] t.w.v. 4.1650,- euro (bijlage 47) en/of

een factuur van [bedrijf] d.d. 11 januari 2007 gericht aan [Z.B.V.] t.w.v. 968,66 (bijlage 58) en/of

een factuur van [bedrijf] d.d. 9 mei 2005 gericht aan [Z.B.V.] t.w.v. 4.123,35 euro (bijlage 54) en/of

een factuur van [bedrijf] d.d. 2 april 2006 gericht aan [Z.B.V.] t.w.v. 1.071,- euro (bijlage 43),

zijnde (telkens) een geschrift dat bestemd was om tot bewijs van enig feit te dienen als ware dat geschrift echt en onvervalst, bestaande die valsheid en/of vervalsing hierin dat (telkens) in strijd met de waarheid:

ad. a t/m d:

op voornoemde fact(u)ur(en) staat vermeld dat de/het hieronder staand(e) project(en) en/of op die factu(u)r(en) vermelde werkzaamheden is/zijn uitgevoerd op:

de onder 2, onderdeel I sub B genoemde auto's

de onder 2, onderdeel I sub D genoemde auto's

de onder 2, onderdeel II sub A genoemde geldbedragen

de onder 2, onderdeel II sub D genoemde geldbedragen en auto's

het onder 3 genoemde kavel,

doordat de verdachte door zijn handelen telkens heeft verhuld wie de daadwerkelijke rechthebbende was en terwijl hij wist dat het voor de aanschaf benodigde geld een criminele herkomst had.

Immers, de zogenaamde [M]-gelden zijn afkomstig uit bij ramkraken op pinautomaten (onderzoek Kattekop) buitgemaakte gelden. Ten aanzien van [W], [A] en [B] geldt dat het inkomsten- en uitgavenpatroon van ieder van hen geen valide verklaring vindt in de van overheidswege bijgehouden registraties noch in de door hen afgelegde verklaringen. Het geld moet derhalve wel een criminele herkomst hebben.

Het standpunt van de verdediging

Namens de verdachte is om volledige vrijspraak van het onder 2 en 3 ten laste gelegde verzocht.

De raadsman heeft ten aanzien van de zogenoemde '[M]-gelden' het volgende naar voren gebracht. Het openbaar ministerie is van mening dat [M] zich schuldig heeft gemaakt aan drie ramkraken en dat hij de opbrengst van deze ramkraken bij de verdachte heeft ondergebracht (onderzoek Kattekop). Die stelling vindt geen steun in de stukken van het dossier. Daarbij is van belang dat [M] ter zake is vrijgesproken en dat aan de inhoud van onderdelen van het op 18 april 2006 afgeluisterde en opgenomen gesprek, in een huis van bewaring gevoerd door die [M] en [R.K.] (hierna ook te noemen: het OVC-gesprek) bezwaarlijk het gewicht kan worden toegekend dat het openbaar ministerie eraan toekent.

Ten aanzien van de op de inleidende dagvaarding onder 2, onderdeel I, sub B genoemde BMW's (zaaksdossier beheer criminele gelden 9.3.0) merkt de raadman nog het volgende op. Gebleken is dat deze auto's zijn aangekocht door [Z.B.V.] en uiteindelijk ook weer door [Z.B.V.] zijn verkocht en geleverd. Derhalve kan alleen [Z.B.V.] als rechthebbende van die auto's worden aangemerkt. Nu sprake is van een volledig transparante onderliggende geldstroom kan niet worden gezegd dat die auto's - onmiddellijk of middellijk - van misdrijf afkomstig zijn. Dat de auto's gedurende enige tijd bij anderen in gebruik zijn geweest doet daaraan niet af.

Ten aanzien van de onder 2, onderdeel I, sub D genoemde voertuigen, de onder 2 onderdeel II, sub D genoemde geldbedragen en auto's en de onder 3 genoemde kavel (telkens: zaaksdossier 9.6.0) heeft de raadsman het volgende naar voren gebracht.

De verdachte wordt verweten dat hij heeft verborgen of verhuld wie de rechthebbende van de op naam van de verdachte gestelde auto's was. De verdachte heeft daarvoor evenwel een goede reden gegeven, waardoor de "niet-anders-kan"-formule niet meer opgaat. Immers, [W] heeft al jarenlang een buitenechtelijke relatie met [B]. Zijn vrouw mag hier vanzelfsprekend niets van weten. Vanwege het risico dat de vrouw van [W] achter zijn buitenechtelijke relatie zou komen, kon [W] de kentekens van die auto's niet op zijn eigen naam doen stellen.

Ten aanzien van de onder 3 ten laste gelegde kavel geldt nog dat dit een registergoed is. Men wordt als eigenaar van het goed beschouwd indien men als zodanig in de registers staat geregistreerd. In dit geval is [Z.B.V.] eigenaar van de kavel. De verdachte wordt verweten dat hij heeft verhuld wie de rechthebbende op het voorwerp was. Aangezien [Z.B.V.] de enige rechthebbende is, is daarvan in het geheel geen sprake.

Het oordeel van het hof

Brondelicten

Het hof verstaat, tegen de achtergrond van de op vordering van de advocaat-generaal toegelaten wijziging en diens toelichting daarop, de tenlastelegging ten aanzien van de feiten 2 en 3 aldus dat beoogd is ten laste te leggen dat de genoemde geldbedragen en voorwerpen afkomstig zijn van misdrijven die zijn gepleegd door de in de verschillende onderdelen genoemde personen, dan wel bestemd zijn om de aan door hen gepleegde strafbare feiten gerelateerde misdadige herkomst ervan te verhullen of te verbergen.

Het hof overweegt met betrekking tot de vraag of bewezen kan worden geacht dat er, voor zover in de rubriek Vrijspraak niet reeds is overwogen dat op vordering van de advocaat-generaal van onderdelen dient te worden vrijgesproken, sprake is van brondelicten als volgt.

Wat betreft [M] wordt in het dossier vermeld dat hij op 25 november 2004 door de rechtbank te Amsterdam is vrijgesproken van betrokkenheid bij de in de tenlastelegging bedoelde zogeheten ramkraken op pinautomaten. Door de advocaat-generaal is als bewijsmiddel gepresenteerd de inhoud van het OVC-gesprek, op grond waarvan ondanks deze vrijspraak dient te worden aangenomen dat [M] deze feiten heeft gepleegd en daaruit criminele opbrengsten heeft verkregen.

Naar het oordeel van het hof kan dit gesprek niet een zodanig solide basis bieden om deze vergaande conclusie te trekken. Daartoe overweegt het hof allereerst dat het hierbij slechts om één gesprek gaat op de inhoud waarvan door de deelnemers geen toelichting is gegeven die steun geeft aan de door de advocaat-generaal voorgestelde conclusie. Voorts bestaat weliswaar grond voor de aanname dat op deze feiten wordt gezinspeeld maar elke nadere precisering ontbreekt, zowel wat betreft de feiten als wat betreft de opbrengsten. Voor behoedzaamheid bij de interpretatie en waardering van de inhoud van het gesprek bestaat daarnaast aanleiding omdat het is gevoerd op een moment dat ongeveer vijf jaren na de pleegdata van de strafbare feiten is gelegen.

Dit leidt ertoe dat het hof de verdachte zal vrijspreken van hetgeen onder 2, II, A is ten laste gelegd.

Voorts kan naar het oordeel van het hof niet worden aangenomen dat de auto's opgenomen in de tenlastelegging onder 2, I, B, verband houden met door [M] verkregen criminele opbrengsten.

Het hof leidt uit de bewoordingen van de in hoger beroep gewijzigde tenlastelegging, de toelichting van de advocaat-generaal daarop, en bezien in het licht van de inhoud van het dossier, af dat bij de onderdelen 2, I, D en 2, II, D en bij feit 3 (alle gebaseerd op het meergenoemde zaaksdossier) niet is beoogd een verband te leggen met specifieke brondelicten.

In het kader van de vraag naar het bestaan hiervan kan dit verder onbesproken blijven.

Vrijspraak feit 2, onderdeel II, D eerste deel

Zoals het hof hierna uitgebreider zal overwegen biedt het dossier weinig inzicht in de veronderstelde geldstromen tussen de verdachte c.q. zijn vennootschap enerzijds en [B], [W] en [A] anderzijds. Voorts moet uit de stukken van het dossier worden opgemaakt dat de BMW met [kenteken] en de Mercedes Benz met [kenteken] nooit op naam van verdachte of één van diens ondernemingen hebben gestaan. Reeds op die grond dient de verdachte te worden vrijgesproken van hetgeen is ten laste gelegd onder 2, II, D, eerste cumulatief/alternatieve deel.

Nadere overweging over het toetsingskader

Bij deze stand van zaken staat ter beoordeling of de verdachte zich, al dan niet via [Z.B.V.], heeft schuldig gemaakt aan het (bij wege van een gewoonte) witwassen van de volgende auto's van na te noemen merken en types, o.v.v. kenteken:

een BMW, type 318i [kenteken] in de periode van 29 april 2002 tot 17 september 2003

een BMW, type X5 [kenteken] in de periode van 3 oktober 2005 tot 13 oktober 2006

een BMW, type X5 [kenteken] in de periode van 7 april 2007 tot 19 november 2007

een Mercedes-Benz, type A160 [kenteken] in de periode van 7 mei 2004 tot 24 maart 2005

een Mercedes-Benz, type SLK [kenteken] van 24 maart 2005 tot 25 november 2008

een BMW, type 320 I [kenteken] in de periode van 7 april 2007 tot 22 mei 2008.

Bij deze beoordeling dient als uitgangspunt te worden genomen dat er geen direct bewijs voor brondelicten aanwezig is.

Daarbij dient de toetsing door de zittingsrechter de volgende stappen te doorlopen. Allereerst zal moeten worden vastgesteld of de aangedragen feiten en omstandigheden van dien aard zijn dat zonder meer sprake is van een vermoeden van witwassen. Indien daarvan sprake is, mag van de verdachte worden verlangd dat hij een verklaring geeft voor de herkomst van het geld of de goederen. Een dergelijke verklaring dient concreet, min of meer verifieerbaar en niet op voorhand hoogst onwaarschijnlijk te zijn. Zodra het door de verdachte geboden tegenwicht daartoe aanleiding geeft, ligt het vervolgens op de weg van het openbaar ministerie om nader onderzoek te doen naar de, uit de verklaringen van de verdachte blijkende, alternatieve herkomst van het geld en de goederen. Uit de resultaten van een dergelijk onderzoek zal dienen te blijken dat met voldoende mate van zekerheid kan worden uitgesloten dat de geldbedragen en de goederen waarop de verdenking betrekking heeft, een legale herkomst hebben en dat derhalve een criminele herkomst als enige aanvaardbare verklaring kan gelden.

Tegen de achtergrond van dit kader wordt het navolgende overwogen en opgemerkt.

De verdachte wordt binnen het bestek van hetgeen resteert na de voorafgaande overwegingen - kort gezegd - verweten dat hij er, tezamen en in vereniging met een ander en/of anderen, een gewoonte van heeft gemaakt om luxe auto's met een aanzienlijke economische waarde, al dan niet via [Z.B.V.], op zijn naam te stellen, terwijl het feitelijk gebruik van de desbetreffende voertuigen bij anderen heeft gelegen. Door zo te handelen heeft de verdachte telkens verhuld wie de rechthebbende van het desbetreffende voertuig is, terwijl hij wist dat het geld waarmee die auto's werden betaald uit misdrijf afkomstig is.

Bewezen dient derhalve te worden de (on)middellijke misdadige herkomst van de betrokken goederen, dat er sprake is van het verhullen of verbergen daarvan en voorts de wetenschap van de verdachte daaromtrent.

Het hof overweegt in dit verband als volgt.

In het maatschappelijk verkeer wordt de gebruiker van een auto vermoed de eigenaar van dat voertuig te zijn. Vanzelfsprekend vallen de eigendom en het gebruik van een voertuig niet altijd samen. In dat geval zal sprake zijn van een bepaalde (rechts-)verhouding tussen de eigenaar en de gebruiker. Daarbij kan worden gedacht aan een rechtsverhouding op basis van een leaseovereenkomst, of aan bruikleen op grond van vriendschaps- of familiebanden.

In het onderhavige geval kan uit de stukken in het dossier worden afgeleid dat de kentekens van de navolgende zes kostbare auto's gedurende een zekere periode op naam van de verdachte of [Z.B.V.] (waarvan de verdachte enig aandeelhouder en bestuurder is) zijn gesteld:

een BMW, type 318i [kenteken] in de periode van 29 april 2002 tot 17 september 2003

een BMW, type X5 [kenteken] in de periode van 3 oktober 2005 tot 13 oktober 2006

een BMW, type X5 [kenteken] in de periode van 7 april 2007 tot 19 november 2007

een Mercedes-Benz, type A160 [kenteken] in de periode van 7 mei 2004 tot 24 maart 2005

een Mercedes-Benz, type SLK [kenteken] van 24 maart 2005 tot 25 november 2008

een BMW, type 320 I [kenteken] in de periode van 7 april 2007 tot 22 mei 2008.

Uit de stukken kan voorts worden afgeleid dat anderen, namelijk [M] en diens toenmalige partner [S], alsmede [W] en diens vriendin [B], het feitelijk gebruik van een aantal van die voertuigen hebben gehad.

Ten aanzien van de hiervoor genoemde voertuigen biedt het dossier voorts aanknopingspunten voor de vaststelling dat de verdachte telkens (aanzienlijke) betalingen ten behoeve van de aanschaf ervan heeft gedaan. De aanleiding of het motief voor het aanbieden van de auto's aan de feitelijke gebruikers kunnen uit het dossier, waaronder begrepen de verklaringen van de bij dat gebruik betrokkenen en de verdachte, niet, althans niet ondubbelzinnig, worden afgeleid. Voor een (financiële) tegenprestatie van de gebruikers van die voertuigen ten gunste van de verdachte bestaan in een enkel geval weliswaar aanwijzingen, zij het dat vorm en omvang ervan niet zijn omlijnd en overigens niet van een inzicht biedende verklaring van de betrokkenen zijn voorzien.

Met betrekking tot bovengenoemde zes auto's houden de bewijsmiddelen wat betreft de eigendom, tenaamstelling en aan- en verkoop, het volgende in.

BMW, type 318i [kenteken]

In de in beslag genomen administratie van [Z.B.V.] is geen aankoopfactuur of aankoopbetaling aangetroffen. De auto stond voorafgaand aan de aankoop door [Z.B.V.] op naam van [bedrijf X]. Wel is in genoemde administratie aangetroffen een verkoopfactuur waaruit blijkt dat verdachte op 13 september 2003 de betreffende auto heeft verkocht aan [bedrijf Y] voor € 10.000,-. De verdachte betaalde de wegenbelasting. De autoverzekering stond op naam van [S].

BMW, type X5 [kenteken]

In de in beslag genomen administratie van [Z.B.V.] is een vel papier aangetroffen met als koptekst handgeschreven "KAS [Z.B.V.]" en daarop onder meer de aantekening "55.000 [H] Mercedes Jeep". Uit gegevens van de RDW volgt dat de betreffende auto tot 2 oktober 2005 op naam van [H] heeft gestaan en op genoemde datum op naam van [Z.B.V.] is komen te staan. In die administratie is tevens aangetroffen een factuur van [Z.B.V.], gericht aan [H] gedateerd 8 februari 2005, met een totaalbedrag van € 75.000,-. Handgeschreven staat daarop voorts vermeld "55.000 betaald per kas".

BMW, type X5 [kenteken]

In de in beslag genomen administratie van [Z.B.V.] zijn gegevens aangetroffen waaruit blijkt dat deze auto door [Z.B.V.] contant is aangekocht van [bedrijf] voor € 25.000,-. Voorts is in de kasadministratie een ontvangst van € 8.500,- genoteerd met de omschrijving "[M] betaling huur X5 + kosten".

Mercedes-Benz, type A160 [kenteken]

Tussen uitgeleverde schriftelijke bescheiden is met betrekking tot deze auto aangetroffen een factuur van [bedrijf] gedateerd 18 mei 2004 ten name van de verdachte ten bedrage van € 12.000,- welk bedrag contant (per kas) zou zijn betaald op 17 mei 2004. [B] heeft op 26 november 2008 verklaard dat deze auto van haar is en dat ze die van [W] heeft gekregen.

Mercedes-Benz, type SLK [kenteken]

Tussen uitgeleverde schriftelijke bescheiden is met betrekking tot deze auto aangetroffen een factuur van [bedrijf] gedateerd 23 maart 2005 ten name van [Z.B.V.] ten bedrage van € 62.000,-. Voorts is aangetroffen een overschrijvingskaart van de Postbank van 24 maart 2005, waaruit volgt dat door de verdachte € 62.000,- naar [bedrijf] is overgemaakt onder vermelding van onder meer SLK/zilver.

[M.R.], medewerker bij [bedrijf] heeft op 28 november 2008 verklaard dat [W] vaste klant is en dat [M.R.] steeds met [W] contact heeft gehad in verband met de [kenteken]. De auto staat op naam van de verdachte maar er zit altijd een vrouw in als de SLK wordt gebracht, aldus [M.R.]. Uit een afgeluisterd en opgenomen telefoongesprek tussen [W] en [B] op 8 november 2008 volgt dat [W] tegen [B] zegt dat hij het is, die haar auto betaalt.

BMW, type 320 I [kenteken]

[H.R.], boekhouder van [Z.B.V.], heeft op 27 mei 2009 verklaard dat uit aan hem getoonde bescheiden volgt dat [Z.B.V.] deze auto in 2007 heeft ingekocht voor € 35.950,- en in 2008 heeft verkocht voor € 27.000,-.

[W] heeft op 28 november 2008 verklaard dat deze auto in de tenaamstelling inderdaad is overgegaan van zijn vrouw naar [Z.B.V.]. "Die meneer heeft hem gekocht en toen hoefde ik nog maar heel weinig bij te betalen bij de dealer voor een andere auto voor haar. Dat kon toen handje contantje. Hij was een kennis van mij. Hij is de eigenaar van [Z.B.V.] Zijn naam is [de verdachte]", aldus [W].

Voorts blijkt uit de bewijsmiddelen het volgende.

In het dossier bevindt zich een schriftelijk verslag van het OVC-gesprek, waarin [M] voor zover hier relevant, heeft gezegd:

[M]: Nu bijvoorbeeld die X5 die van [H] overgenomen.

[R.K.]: Je bedoelt die BMW, he?

[M]: Ja die was 55 ruggen.

[M]: Ik betaal elke maand, elke maand een rooitje.

[R.K.]: is dat die terreinwagen?

[M]: ja. Daar rijdt mijn vriendin in. Ten minste mijn ex.

Waar het de heer [W] en mevrouw [B] in het bijzonder betreft, bezigt het hof voor het bewijs de inhoud van een op 29 november 2008 door de verdachte met de onbekend gebleven 'Bolle' (B) gevoerd en afgeluisterd telefoongesprek, voor zover hier relevant, inhoudend:

[Verdachte]: Weet je waar ik ook aan zat te denken? Ik heb natuurlijk 3, 2 even kijken sept, okt, drie maanden geleden, een inval gehad. En ik heb haar auto gekocht. En die nieuwe heb ik haar geleend, zeg maar, met [W] samen. En dat heeft hij terug betaald 2 jaar geleden. En dat stond allemaal in mijn boeken.

B: In jouw boeken?

[Verdachte]: Ja ik heb het gewoon gekocht met de zaak, zeg maar.

B: Dat ze via jou misschien op hem zijn gekomen.

[Verdachte]: Nou ja, dat vind ik wel heel kort door de bocht, maar ik hou overal rekening mee.

[Verdachte] zegt dat hij straks nog een schuld heeft. Bolle zegt dat hij zich daar geen zorgen over hoeft te maken. [Verdachte] zegt: "Ik heb het netjes terugbetaald gekregen". [Verdachte] zegt dat als ze dat in de boeken bij hem hebben gevonden, ze bij hem iedereen uit de boeken misschien napluizen en dat het dan een hoofdpijn verhaal is.

Uit de context kan worden opgemaakt dat dit gesprek gaat over de heer [W] en over één van de auto's die door verdachte aan [W] dan wel via deze aan [B] ter beschikking is gesteld.

Dit een en ander roept tal van vragen op. Zeker indien het hof daarbij betrekt dat de verdachte, zoals door hem ook ter terechtzitting is bevestigd, gedurende vele jaren ondernemingen heeft gevoerd op het gebied van vastgoed en, met name in de jaren negentig van de vorige eeuw, ook op het gebied van de handel in auto's.

Tegen die achtergrond bezien mag de verdachte dan ook (zeker ten aanzien van de handel in en/of het beheer van auto's) bekend worden verondersteld met de in het op dergelijke transacties in het handelsverkeer gebruikelijke regels en gebruiken. Bovendien valt in dit licht niet zonder meer in te zien dat de verdachte met betrekking tot deze auto's zo weinig zakelijk heeft willen of kunnen handelen.

Behoudens het geval van de BMW X5, afkomstig van [H], en één van de auto's van [W] en [B] is niet gebleken dat de verdachte voor de door hem verrichte prestaties op welke wijze dan ook, door de gebruikers is gecompenseerd. De verdachte heeft hierover niet nader willen verklaren.

Dat de verdachte in deze mate aan filantropie heeft willen doen, is evenmin gebleken noch anderszins aannemelijk geworden.

Ten aanzien van [M]/[S] en [W]/[B] is gezien de stukken van het dossier gebleken dat zij - buiten een bescheiden uitkering - niet ook andere (legale) inkomsten hadden.

Het kan dan ook niet anders dan dat de verdachte zich heeft gerealiseerd dat het op zijn naam c.q. op naam van zijn vennootschap stellen van voornoemde luxe auto's geen ander doel heeft gediend dan het op enigerlei wijze maskeren van de werkelijke niet-legale herkomst van de financieringsmiddelen voor de betrokken auto's, dan wel van de werkelijke rechtsverhoudingen tussen de eigenaar en gebruiker enerzijds en de auto's anderzijds.

Aan die vaststelling doet niet af, dat het onderzoek ten aanzien van enkele van die voertuigen weliswaar enig zicht heeft geleverd op de aanwezigheid van enige min of meer onderliggende geldstromen, maar het beeld daarvan is zeer ambigu en die stromen maken niet dat daardoor in het licht van de tegen de verdachte ingebrachte beschuldiging toereikend is verklaard dat er sprake is geweest van reguliere, zakelijke transacties. Integendeel, de financiële positie van de bronnen van die geldstromen, is telkens, voor zover het onderzoek deze in beeld heeft gebracht, niet zodanig dat deze een regulier zakelijk karakter van één en ander doen vermoeden.

De hiervoor weergegeven feiten en omstandigheden, in onderling verband en samenhang bezien, zijn van dien aard dat zij het vermoeden van witwassen zonder meer rechtvaardigen. Gelet hierop mag van de verdachte worden verlangd dat hij een concrete, min of meer verifieerbare en niet op voorhand hoogst onwaarschijnlijke verklaring geeft aangaande zijn handelen met betrekking tot de voornoemde auto's.

De verdachte heeft gedurende het politieonderzoek en tijdens de behandeling van zijn zaak in eerste aanleg en in hoger beroep (op dit punt) goeddeels gezwegen. Daarnaar gevraagd heeft hij ter terechtzitting in hoger beroep naar voren gebracht dat hij in het verleden wel eens te dure auto's heeft gekocht en dat hij die auto's aan anderen verhuurde totdat het voertuig weer was verkocht.

Het hof maakt uit deze zeer summiere verklaring van de verdachte op dat hij daarbij sprak over een periode in de jaren negentig van de vorige eeuw, waarin hij een garagebedrijf had. In dat kader had hij, zoals hij heeft verklaard, (ook) wel eens contact met personen met een criminele achtergrond.

Namens de verdachte is in hoger beroep ten aanzien van een aantal auto's nog naar voren gebracht dat de verdachte aldus heeft gehandeld met de auto's, opdat [W] zijn buitenechtelijke relatie voor zijn echtgenote [A] verborgen kon houden. Om die reden zou [W] de desbetreffende voertuigen niet op zijn eigen naam hebben kunnen stellen.

Het hof overweegt dat de stelling van de verdachte dat hij de auto's, die hij op naam van hemzelf dan wel [Z.B.V.] had gezet, aan anderen verhuurde weliswaar enige steun vindt in de stukken van het dossier maar overigens door de verdachte op geen enkele wijze is onderbouwd. Van één auto moet dit worden aangenomen op basis van een afgeluisterd en opgenomen telefoongesprek, waarbij in het midden moet blijven welke auto dit precies betreft. Voor een andere auto gaat het om de genoemde aantekening in de administratie en de inhoud van een OVC-gesprek waaraan de vermoedelijke gebruiker, [M], heeft deelgenomen, waaruit geen eenduidig beeld wordt verkregen van de omvang en vorm van de tegenprestatie, noch van de evenredigheid ervan in relatie tot de aanschafprijs.

Het hof acht het, mede gelet op het ontbreken van huurovereenkomsten en/of hiermee overeenstemmende verklaringen van de desbetreffende gebruikers, volstrekt onwaarschijnlijk dat de verdachte, anderen gedurende aanzienlijke periodes in zijn (zeer) kostbare auto('s) zou laten rijden. Het hof betrekt hierbij de waardevermindering van de auto die reeds door enkel tijdsverloop ontstaat.

Ook de stelling van de raadsman dat [W] zijn buitenechtelijke relatie wilde verbergen acht het hof - wat daarvan overigens zij - ontoereikend. Hiermee heeft de verdachte immers nog geen inzicht geboden respectievelijk doen bieden in de bekostiging van de betreffende auto's.

Dit alles brengt het hof tot het oordeel dat het niet anders kan dan dat achtereenvolgens de voor de aanschaf van de desbetreffende auto's door de verdachte gebruikte gelden een misdadige herkomst hebben gehad, dat door deze aanschaf de werkelijke herkomst van de gelden is verhuld dan wel verborgen en dat de verdachte hiervan wetenschap heeft gehad.

Weliswaar volgt uit hetgeen hiervoor door het hof is overwogen dat anderen, in de personen van [M], [S], [W] en [B] in hetgeen ten aanzien van de auto's zich feitelijk heeft voltrokken een opvallende rol hebben vervuld, daarmee is evenwel niet hun mededaderschap van het tenlastegelegde gewoontewitwassen gegeven. Nu de stukken van het dossier dienaangaande onvoldoende inhouden zal het hof bewezen verklaren dat de verdachte het bewezen verklaarde alleen heeft gepleegd.

Het witwassen heeft een zodanige omvang en continuïteit gehad dat het hof eveneens bewezen zal verklaren dat de verdachte hiervan een gewoonte heeft gemaakt.

Bewijsoverweging ten aanzien van feit 3

Uit de bewijsmiddelen met betrekking tot het onder 3 ten laste gelegde blijkt het volgende.

De eigendom van de kavel [nummer 1213] is op 25 oktober 2000 overgegaan op [S.T.E. B.V]. Op genoemde datum is de betreffende akte verleden bij een notaris te [plaats].

De betrokken kavel is voorafgaand aan deze levering gekocht door [W] van [J.B.].

De prijs was 30.000 gulden, welk bedrag door [W] contant aan [J.B.] is betaald.

Mevrouw [B], die een relatie heeft met [W], heeft van de kavel feitelijk gebruik gemaakt en [W] kwam bij haar vrijwel dagelijks gedurende enkele uren op bezoek.

[Z.B.V.] (van welke vennootschap de verdachte de enig aandeelhouder/bestuurder is) is enig aandeelhouder en bestuurder van [S.T.E. B.V.]. Laatstgenoemde rechtspersoon is opgehouden te bestaan op 30 september 2002.

Kadastraal was op 20 februari 2009 [Z.B.V.] als gerechtigde ten aanzien van de kavel geregistreerd met als jaar van ingang 2001 (geen nadere aanduiding van de datum).

Uit deze gang van zaken leidt het hof af dat als rechthebbende in de zin van artikel 420bis Sr van de kavel dienen te worden beschouwd de heer [W] en mevrouw [B], die de kavel (samen met enkele andere kavels) in gebruik hadden.

heeft hij, verdachte, telkens van een voorwerp, te weten:

(zaaksdossier 9.3.0)

(zaaksdossier 9.6.0)

heeft hij, verdachte, in de periode van 1 april 2007 tot 1 juni 2008 een voorwerp, te weten:

(zaaksdossier 9.6.0)

een factuur van [bedrijf] d.d. 31 december 2007 gericht aan [Z.B.V.] ter waarde van 10.710,- euro en

een factuur van [bedrijf] d.d. 14 januari 2007 gericht aan [Z.B.V.] ter waarde van 9.520,- euro en

een factuur van [bedrijf] d.d. 12 oktober 2007 gericht aan [Z.B.V.] ter waarde van 27.965,- euro en

een factuur van [bedrijf] d.d. 13 december 2007 gericht aan [Z.B.V.] ter waarde van 8.925,- euro en

een factuur van [bedrijf] d.d. 21 december 2007 gericht aan [Z.B.V.] ter waarde van 4.403,- euro en

een factuur van [bedrijf] d.d. 5 februari 2008 gericht aan [Z.B.V.] ter waarde van 13.447,- euro en

een factuur van [bedrijf] d.d. 3 april 2008 gericht aan [Z.B.V.] ter waarde van 7.437,- euro en

een factuur van [bedrijf] d.d. 26 november 2006 gericht aan [Z.B.V.] ter waarde van 1.552,99 euro en

een factuur van [bedrijf] d.d. 8 juli 2007 gericht aan [Z.B.V.] ter waarde van 4.165,- euro en

een factuur van [bedrijf] d.d. 11 januari 2007 gericht aan [Z.B.V.] ter waarde van 968,66 en

een factuur van [bedrijf] d.d. 9 mei 2005 gericht aan [Z.B.V.] ter waarde van 4.123,55 euro en

een factuur van [bedrijf] d.d. 2 april 2006 gericht aan [Z.B.V.] ter waarde van 1.071,- euro,

zijnde telkens een geschrift dat bestemd was om tot bewijs van enig feit te dienen als ware dat geschrift echt en onvervalst, bestaande die valsheid hierin dat in strijd met de waarheid op voornoemde facturen staat vermeld dat de op die facturen vermelde werkzaamheden zijn uitgevoerd op de [adres] en op [adres] en op [adres] en op [adres], terwijl die werkzaamheden in werkelijkheid zijn uitgevoerd op een andere locatie dan in de facturen is vermeld of (geheel of ten dele) niet zijn uitgevoerd,

bestaande dat gebruikmaken hierin dat voornoemde geschriften zijn verstrekt aan boekhouder [H.R] gevestigd te [plaats] ten behoeve van de financiële administratie en boekhouding van [Z.B.V.] en dat genoemde geschriften in de financiële administratie en boekhouding van [Z.B.V.] zijn geboekt en verwerkt en opgenomen, terwijl verdachte telkens wist dat die facturen bestemd waren tot gebruik als ware deze geschriften echt en onvervalst;

6. primair (zaaksdossier [Z.B.V] 9.7.0):

hij in de periode van 1 januari 2002 tot en met 30 maart 2009 in Nederland, als bestuurder van de rechtspersoon [Z.B.V.], telkens opzettelijk een onware balans, te weten: de balansen per 31 december over de jaren 2005 en 2007 van [Z.B.V.] openbaar heeft gemaakt of zodanige openbaarmaking opzettelijk heeft toegelaten, immers zijn voornoemde balansen over die jaren gedeponeerd bij de Kamer van Koophandel.

Hetgeen onder 1, 2 onderdeel I sub B en D, 2 onderdeel II sub D tweede alternatief, 3, 5 en 6 primair meer of anders is ten laste gelegd, is niet bewezen. De verdachte moet hiervan worden vrijgesproken.

Het hof grondt zijn overtuiging dat de verdachte het bewezen verklaarde heeft begaan op de feiten en omstandigheden die in de bewijsmiddelen zijn vervat.

Strafbaarheid van het bewezen verklaarde

Er is geen omstandigheid aannemelijk geworden die de strafbaarheid van het onder 1, 5 en 6 primair bewezen verklaarde uitsluit, zodat dit strafbaar is.

het onder 1 bewezen verklaarde levert op:

handelen in strijd met artikel 26, eerste lid, van de Wet wapens en munitie

en

handelen in strijd met artikel 26, eerste lid, van de Wet wapens en munitie en het feit begaan met betrekking tot een vuurwapen van categorie III;

het onder 2 onderdeel I sub B en D, 2 onderdeel II sub D tweede alternatief bewezen verklaarde levert op:

gewoontewitwassen;

het onder 3 bewezen verklaarde levert op:

witwassen, terwijl hij feitelijk leiding heeft gegeven aan de verboden gedraging;

het onder 5 bewezen verklaarde levert op:

opzettelijk gebruik maken van een vals of vervalst geschrift, als bedoeld in artikel 225, eerste lid, van het Wetboek van Strafrecht, als ware het echt en onvervalst, meermalen gepleegd;

het onder 6 primair bewezen verklaarde levert op:

het door de bestuurder opzettelijk openbaar maken van een onware balans, meermalen gepleegd.

Strafbaarheid van de verdachte

Er is geen omstandigheid aannemelijk geworden die de strafbaarheid van de verdachte uitsluit, zodat de verdachte strafbaar is.

Oplegging van straf

De rechtbank Amsterdam heeft het openbaar ministerie niet-ontvankelijk verklaard in de strafvervolging van verdachte van het onder 2 onderdeel II sub B ten laste gelegde. De rechtbank Amsterdam heeft de verdachte vrijgesproken van het onder 2, onderdeel I sub A, 2 onderdeel II sub F, 4, 9 en 10 ten laste gelegd en heeft de verdachte veroordeeld voor het onder 1, overigens onder 2, 3, 5, 6, 7 en 8 ten laste gelegde tot een gevangenisstraf voor de duur van drie jaar en zes maanden met aftrek van de tijd die hij voor de tenuitvoerlegging van deze uitspraak in verzekering en voorlopige hechtenis heeft doorgebracht. De rechtbank Amsterdam heeft de teruggave aan de verdachte gelast van een in beslag genomen en nog niet aan hem teruggegeven auto.

Tegen voormeld vonnis is door de verdachte en het openbaar ministerie hoger beroep ingesteld.

De advocaat-generaal heeft gevorderd dat het openbaar ministerie niet-ontvankelijk wordt verklaard in het ingestelde hoger beroep voor het onder 2 onderdeel I sub A, onder 2 onderdeel II sub F, 4, 6 primair en subsidiair telkens ten aanzien van de jaren 2006 en 2008 en 10 ten laste gelegde. Hij heeft voorts gevorderd dat het openbaar ministerie wel wordt ontvangen in de strafvervolging van de verdachte voor het onder 2 onderdeel II sub B, maar dat de verdachte voor dat onderdeel wordt vrijgesproken. Hij heeft eveneens vrijspraak gevorderd voor het onder 7 en 9 ten laste gelegde. De advocaat-generaal heeft gevorderd dat de verdachte voor het onder 1, overigens onder 2, 3, 5 en 8 ten laste gelegde wordt veroordeeld tot een gevangenisstraf voor de duur van drie jaar, waarvan zes maanden voorwaardelijk met een proeftijd van twee jaar. Daarnaast heeft hij gevorderd dat het hof ten aanzien van het beslag zal beslissen overeenkomstig de rechtbank in het vonnis waarvan beroep.

Het hof heeft in hoger beroep de op te leggen straf bepaald op grond van de ernst van de feiten en de omstandigheden waaronder deze zijn begaan en gelet op de persoon van de verdachte.

Het hof heeft daarbij in het bijzonder het volgende in beschouwing genomen.

De verdachte heeft zich gedurende een langere periode schuldig gemaakt aan gewoontewitwassen op de wijze als in de bewezenverklaring omschreven. Gewoontewitwassen heeft een ontwrichtende werking op de reguliere economie, omdat investeringen worden gedaan met vermeend legaal geld. Daardoor wordt de integriteit van het financieel en economisch bestel ernstige schade toegebracht.

De verdachte heeft zich voorts binnen zijn vennootschap schuldig gemaakt aan het plegen van valsheid in geschrift. De verdachte heeft, enkel gedreven door geldelijk gewin, er blijk van gegeven het bepaald niet nauw te nemen met de verplichting een getrouwe administratie te voeren waarin leningen leningen zijn en omzet omzet is. Door anderen te verzoeken medewerking te verlenen aan een constructie met valse facturen heeft de verdachte laakbaar gehandeld en het vertrouwen dat men in de juistheid van dergelijke geschriften moet kunnen stellen geschaad. Aan die laakbaarheid doet niet af dat de verdachte nadien tot een vergelijk met de fiscus is gekomen.

De verdachte heeft ten slotte in zijn (gezins)woning onder handbereik een vuurwapen en munitie voorhanden gehad. Het ongecontroleerd voorhanden hebben van dergelijke voorwerpen kan tot gevaarzettende situaties leiden en brengt een onaanvaardbaar risico voor de veiligheid van personen mee. Daarvan had de verdachte zich als geen ander bewust moeten zijn.

Blijkens een de verdachte betreffend Uittreksel Justitiële Documentatie van 4 december 2012 is de verdachte eerder ter zake van strafbare feiten veroordeeld.

Het hof heeft geconstateerd dat sprake is van een schending van de redelijke termijn, zoals bedoeld in artikel 6, eerste lid, van het Europees Verdrag tot bescherming van de rechten van de mens en de fundamentele vrijheden (EVRM), aangezien tussen het instellen van het hoger beroep door de verdachte (op 28 oktober 2010) en het wijzen van arrest door het hof op 11 januari 2013 is een periode verstreken van ongeveer twee jaren en drie maanden.

Het hof overweegt hieromtrent, rekening houdend met de complexiteit en omvang van het gehouden onderzoek en het onder de noemer 'Positano' aangelegde dossier en het feit dat aanzienlijke tijd gemoeid is geweest met het opsporen en vervolgens horen van de getuige [R.K.] in hoger beroep, dat de behandeling van deze zaak in hoger beroep weliswaar lang heeft geduurd, maar dat geen sprake is van een onredelijke vertraging als bedoeld in artikel 6 EVRM. Deze omstandigheid leidt dan ook niet tot het opleggen van een lagere straf.

Het hof acht, alles afwegende, een gevangenisstraf van na te melden duur passend en geboden. Deze straf is aanzienlijk lager dan door de advocaat-generaal gevorderd, omdat het hof tot een andere bewezenverklaring komt.

Voorlopige hechtenis

Gelet op hetgeen is overwogen in de beschikking van dit hof van 10 september 2010 gaat het hof er van uit dat ten aanzien van de verdachte geen bevel tot voorlopige hechtenis meer geldt.

Het hof zal dienaangaande dan ook geen beslissing nemen.

Toepasselijke wettelijke voorschriften

De op te leggen straf is gegrond op de artikelen 51, 57, 225, 336, 420bis en 420ter van het Wetboek van Strafrecht en de artikelen 26 en 55 van de Wet wapens en munitie.

Deze wettelijke voorschriften worden toegepast zoals geldend ten tijde van het bewezen verklaarde.