HR, 06-11-2012, nr. 10/05551

Het Gerechtshof te 's-Gravenhage heeft verdachte op 9 december 2010 voor "Openlijk in vereniging geweld plegen tegen personen"1. veroordeeld tot een geldboete van € 400. Voorts heeft het hof de benadeelde partij niet-ontvankelijk verklaard in haar vordering.

Mr. J.S. Nan, advocaat te Dordrecht, heeft namens verdachte beroep in cassatie ingesteld en een schriftuur ingezonden houdende drie middelen van cassatie.

Het eerste middel klaagt over de verwerping door het hof van het verweer dat het OM niet-ontvankelijk dient te worden verklaard, nu niet eerst getracht is tot schadebemiddeling te komen, hoewel OM-richtlijnen dit voorschrijven alvorens kan worden vervolgd.

Aan verdachte is ten laste gelegd dat:

In het proces-verbaal van de zitting in hoger beroep van 25 november 2010 is aangetekend dat de raadsman het woord tot verdediging voert overeenkomstig zijn pleitnotities. Deze houden onder meer het volgende in:

Uit het proces-verbaal van het onderzoek ter terechtzitting in hoger beroep blijkt niet dat de AG ter terechtzitting in de vordering of bij repliek de ontvankelijkheid van het OM in de strafvervolging heeft besproken, zodat ervan dient te worden uitgegaan dat dit niet is geschied.

Het hof heeft in zijn arrest het verweer als volgt samengevat en verworpen:

Op het tijdstip als aangeduid in de tenlastelegging gold de Richtlijn voor strafvordering van 5 januari 1999, Stcrt. 1999, 62 met betrekking tot artikel 141 Sr. Openlijk geweld, gepleegd tegen goederen, met een schade vanaf € 2500 tot € 5000 wordt volgens deze Richtlijn gewaardeerd op totaal 20 punten. Delictsspecifieke factoren die volgens de Richtlijn tot een verhoging van het puntenaantal aanleiding geven, zijn in de onderhavige zaak gesteld noch gebleken. Tevens gold de Aanwijzing kader voor strafvordering van 1 februari 2008, Stcrt. 2008, nr. 19, p. 20 (zie tevens Stcrt. 2008, nr. 62, p. 12), die bepaalde dat in beginsel een geldtransactie wordt aangeboden tot een maximum aantal punten van 20. Voorts bevat deze Aanwijzing een onderdeel over de schaderegeling. Dat onderdeel had de volgende inhoud:

Het is gissen naar de beweegredenen van het OM om in deze zaak tot een strafvervolging over te gaan. Duidelijk is dat er geen schaderegeling heeft plaatsgevonden. Als het OM van oordeel was geweest dat er ook geen poging tot een schaderegeling is ondernomen had het op de weg van het OM gelegen, zoals de Aanwijzing voorschrijft, om een schaderegeling te starten met als stok achter de deur een aanvullende transactievoorwaarde of een voorwaardelijke dagvaarding. Alleen als een schaderegeling zou zijn geweigerd door verdachte zou er rauwelijks kunnen worden gedagvaard, maar dan had het voor de hand gelegen als het OM in hoger beroep zich had uitgelaten over het aanbod van verdachte, gedaan in de brief van 21 december 2009. Het belang van verdachte om niet in strijd met een beleidsregel te worden gedagvaard is in de onderhavige zaak niet gecompenseerd doordat de AG ter terechtzitting een straf heeft gevorderd die feitelijk in overeenstemming is met het transactieaanbod dat overeenkomstig de beleidsregel zou moeten zijn gedaan.2. In de onderhavige zaak heeft de AG een boete geëist die hoger ligt dan het transactiebedrag en heeft ook het hof een hogere straf opgelegd. Het hof heeft geoordeeld dat het, gelet op de omvang van de schade, aan het OM vrij stond af te wijken van de richtlijnen. Daarbij ziet het over het hoofd dat de gestelde schade valt binnen de grenzen die de Aanwijzing trekt ter afbakening van het gebied waarbinnen een transactie is aangewezen. Voorts is er heel wat af te dingen op het oordeel van het hof dat het verweer tardief wordt gevoerd, maar omdat dit een overweging ten overvloede is laat ik haar onbesproken.

Het middel is gegrond.

Het tweede middel klaagt dat het hof niet in het bijzonder de redenen heeft opgegeven die hebben geleid tot afwijking van het uitdrukkelijk onderbouwd standpunt dat er geen sprake is geweest van het plegen van geweld en dat verdachte daar ook geen opzet op had.

De pleitnota van hoger beroep heeft gelet op de intensiteit van het handelen van verdachte, het gaan zitten op een auto, bestreden dat er sprake is geweest van geweld in de zin van artikel 141 Sr. Er is hoogstens sprake van een min of meer onschuldig gedoe, waarbij verdachte geen opzet gehad om schade te veroorzaken.

Bewezen verklaard is dat:

Uit de gebezigde bewijsmiddelen is af te leiden dat de verdachte op 18 juli 2009 te Dordrecht op het dak van een Mini is geklommen en daarop is gaan zitten (bewijsmiddel 1). De eigenaresse van de auto hoorde vanuit haar woning harde bonken uit de richting van de plaats waar haar auto geparkeerd stond. Door het raam zag zij drie jongens naast haar auto staan, die wegliepen toen zij in de gaten kregen dat zij waren gezien. Bij inspectie zag zij een flinke deuk in het dak van de auto (bewijsmiddel 2). Twee getuigen hebben gezien dat twee jongens op het dak van de Mini zaten en eraf sprongen (bewijsmiddel 3 en 4).

'Geweld' in artikel 141 Sr wijst op het aanwenden van fysieke kracht met een bepaalde hevigheid. Dat hier sprake is geweest van voldoende hevig geweld, uitgeoefend op de auto, is al af te leiden uit bewijsmiddel 2, waarin de eigenaresse van de auto vanuit haar woning bonkende geluiden hoort. Dat verdachte geen deuk in de auto wilde veroorzaken staat er niet aan in de weg dat hij geweld heeft gebruikt tegen de auto. Door het klimmen op andermans auto wordt de openbare orde geschonden, omdat het respect dat van ieder in het publieke domein gevergd wordt ten aanzien van andermans eigendommen en het vertrouwen in de ander, waarmee de rechtsgenoot van het publieke domein gebruik maakt bijvoorbeeld om zijn auto te parkeren, wordt aangetast. Het lijkt mij overigens een algemeen menselijk ervaringsgegeven dat het gaan staan of zitten op het dak van een auto leidt tot beschadiging daarvan. Ook verdachte moet dit hebben beseft. Naar mijn mening bevat de uitspraak voldoende gegevens, meer bepaald in de bewijsmiddelen 1, 3 en 4, waarin de motivering voor de afwijking van het uitdrukkelijk onderbouwd standpunt van de verdediging besloten ligt.3.

Het middel faalt.

Het derde middel komt op tegen het gebruik van bewijsmiddel 1, de verklaring van verdachte, voor het bewijs. De zinsnede daarin dat het niet verdachtes bedoeling was om een deuk in het dak van de auto te maken zou niet redengevend zijn.

Niet is bewezen verklaard dat de verdachte opzettelijk andermans auto heeft beschadigd. Wel dat hij geweld heeft gebruikt tegen een zaak, andermans auto. De betwiste zin dient te worden beschouwd tegen de achtergrond van wat daaraan voorafgaat. Verdachte heeft toegegeven dat het een domme actie was, waardoor hij er blijk van geeft te beseffen dat hij de grenzen die hij dient te respecteren met betrekking tot andermans in de openbare ruimte geparkeerde auto's heeft overschreden, hoewel hij niet de bedoeling had de auto te beschadigen. Kennelijk heeft het hof toch deze zin opgenomen omdat daarin verdachte tot uitdrukking brengt dat het hem er niet om ging om andermans eigendom te beschadigen, maar dat hij wel degelijk besefte dat zijn handelen niet door de beugel kon.

Aldus begrepen kan een zekere redengevendheid aan deze zinsnede niet worden ontzegd.

Het eerste middel is gegrond. De beide andere middelen falen en kunnen naar mijn oordeel met de aan artikel 81 RO ontleende motivering worden verworpen, maar kunnen onbesproken blijven indien uw Raad met mij van oordeel is dat de zaak moet worden teruggewezen. Ambtshalve heb ik geen grond aangetroffen die tot vernietiging aanleiding behoort te geven.

Deze conclusie strekt tot vernietiging van het bestreden arrest en tot terugwijzing van de zaak naar het Gerechtshof te 's-Gravenhage, teneinde de zaak op het bestaande beroep opnieuw te berechten en af te doen.