Rb. Arnhem, 07-03-2008, nr. 05/900230-07 en 05/509950-07

4.

hij op 29 augustus 2001 te Leiden met het oogmerk om zich wederrechtelijk te bevoordelen door bedreiging met geweld een (balie)medewerker van de ABN-AMRO bank (H.H. [slachtoffer6]) heeft gedwongen tot de afgifte van een geldbedrag van ongeveer 35.695 gulden, toebehorende aan de ABN-AMRO bank, welke bedreiging met geweld hierin bestond dat verdachte opzettelijk dreigend een wapen heeft getoond en gericht en gericht heeft gehouden aan/op die (balie)medewerker (H.H. [slachtoffer6] en N.R. [slachtoffer7]) en die (balie)medewerks (dreigend) de woorden heeft toegevoegd: "Geld, ik wil geld.", althans woorden van dergelijke aard of strekking;

5.

hij op 5 februari 2002 te Breda met het oogmerk om zich wederrechtelijk te bevoordelen door bedreiging met geweld een mederwerker van de ABN-AMRO bank (A.J. [slachtoffer8]) heeft gedwongen tot de afgifte van een geldbedrag van ongeveer 11.500 euro, toebehorende aan de ABN-AMRO, welke bedreiging met geweld hierin bestond dat verdachte opzettelijk dreigend een wapen heeft getoond en daarbij die medewerker (dreigend) de woorden heeft toegevoegd: "Dit is een overval, ik wil nu geld hebben." althans woorden van dergelijke aard of strekking;

6.

hij op 16 november 2005 te Leiden met het oogmerk om zich wederrechtelijk te bevoordelen door bedreiging met geweld medewerkers van de ABN-AMRO bank (Y.E.M. van [slachtoffer9] en G.W. [slachtoffer10]) heeft gedwongen tot de afgifte van een geldbedrag van ongeveer 8500 euro, toebehorende aan ABN-AMRO bank, welke bedreiging met geweld hierin bestond dat verdachte opzettelijk dreigend (in het algemeen) een wapen heeft getoond en daarbij dreigend - in het algemeen - de woorden heeft uitgesproken: "Dit is een overval, ik wil geld.", althans woorden van dergelijke aard of strekking;

7.

hij op 9 maart 2006 te Breda met het oogmerk om zich wederrechtelijk te bevoordelen door bedreiging met geweld medewerkers (J. van de [slachtoffer11] en G.R. [slachtoffer12]) van de ABN-AMRO bank heeft gedwongen tot de afgifte van een geldbedrag van ongeveer 15.400 euro, toebehorende aan de ABN-AMRO bank, welke bedreiging met geweld hierin bestond dat hij opzettelijk dreigend een wapen heeft getoond daarbij die medewerkers (dreigend) de woorden heeft toegevoegd: "Ik wil nu geld. Nu 20.000 euro.” en “Ik wil zien wat er in die zak zit.” en/of “Ja, want anders kan ik nog gevaarlijk worden.", althans woorden van dergelijke aard of strekking;

8.

hij op 22 december 2006 te Leiden met het oogmerk om zich wederrechtelijk te bevoordelen door bedreiging met geweld baliemedewerksters (I. [slachtoffer13] en [slachtoffer14]) van de ABN-AMRO bank heeft gedwongen tot de afgifte van een geldbedrag van ongeveer 12.375 euro, toebehorende aan de ABN-AMRO bank, welke bedreiging met geweld hierin bestond dat verdachte opzettelijk dreigend een wapen heeft getoond aan die baliemedewerksters (waaronder I. [slachtoffer13]) en die baliemedewerksters (dreigend) de woorden heeft toegevoegd: "Ik wil geld.", althans woorden van dergelijke aard of strekking;

Ten aanzien van parketnummer 05/509950-07:

1.

hij op 6 april 1994 te Nijmegen opzettelijk brand heeft gesticht in het BP station, gelegen aan het Industrieplein, immers heeft verdachte toen aldaar opzettelijk (open) vuur in aanraking gebracht met brandbare stoffen, ten gevolge waarvan brand is ontstaan, terwijl daarvan gemeen gevaar voor het BP Station, zijnde een gebouw met daarin goederen, te duchten was;

2.

hij op 30 oktober 1995 te Nijmegen opzettelijk brand heeft gesticht bij de Credit Lyonnais Bank, gelegen aan de Hertogstraat 130, immers heeft verdachte toen aldaar opzettelijk een fles met (motor)benzine en (motor)olie gevuld en een (deel van een) doek in die fles gestopt en met een lucifer of een aansteker de doek aangestoken en vervolgens deze fles met inhoud tegen de ruit en de gevel van het gebouw van de Credit Lyonnais Bank gegooid, ten gevolge waarvan brand is ontstaan, terwijl daarvan gemeen gevaar voor gebouw van de Credit Lyonnais en belendende panden te duchten was;

3.

4.

hij op 16 april 1996 te Arnhem opzettelijk een ontploffing teweeg heeft gebracht in de onmiddellijke nabijheid van het gebouw van de BASF,gelegen aan de Kadestraat, door een of meer gevulde blikken met explosieve stoffen (te) voorzien van een detonator bestaand uit (een aluminium pijpje met) TATP (tri Aceton Tri Peroxyde) en dit in contact te brengen en/of tot ontsteking en/of ontploffing en/of ontbranding te brengen met behulp van/door het aansteken van een zogenaamd 'vuurwerksterretje' in een mengsel van luciferkoppen en lijm, terwijl daarvan gemeen gevaar voor het gebouw van de BASF te duchten was.

Voor zover er in de tenlastelegging kennelijke taal- en/of schrijffouten voorkomen, zijn die fouten verbeterd. Verdachte is daardoor niet in zijn verdediging geschaad.

Hetgeen verdachte meer of anders is tenlastegelegd is niet bewezen. Verdachte zal daarvan worden vrijgesproken.

De beslissing dat verdachte het bewezenverklaarde heeft begaan, is gegrond op de feiten en omstandigheden die in de bewijsmiddelen zijn vervat.

De bewijsmiddelen zullen worden uitgewerkt in die gevallen waarin de wet aanvulling van het vonnis vereist en zullen dan in een aan dit vonnis te hechten bijlage worden opgenomen.

4a. De kwalificatie van het bewezenverklaarde

Het onder parketnummer 05/900230-07 bewezenverklaarde levert op:

Ten aanzien van feit 1:

Moord.

Ten aanzien van feit 2 tot en met feit 8 telkens:

Afpersing.

Het onder parketnummer 05/509950-07 bewezenverklaarde levert op:

Ten aanzien van feit 1 en feit 2 primair telkens:

Opzettelijk brandstichten, terwijl daarvan gemeen gevaar voor goederen te duchten is.

Ten aanzien van feit 3 en feit 4 telkens:

Opzettelijk een ontploffing teweegbrengen, terwijl daarvan gemeen gevaar voor goederen te duchten is.

4b. De strafbaarheid van de feiten

De feiten zijn strafbaar.

5.

De strafbaarheid van verdachte

Niet is gebleken van feiten of omstandigheden die de strafbaarheid van verdachte geheel uitsluiten, met name ook niet uit de hierna te noemen deskundigenrapportages.

6.

De motivering van de sancties

Bij de beslissing over de straf heeft de rechtbank rekening gehouden met:

-

de aard en de ernst van het bewezenverklaarde en de omstandigheden waaronder dit is begaan;

-

de persoon en de persoonlijke omstandigheden van verdachte, waarbij onder meer is gelet op:

• de justitiële documentatie betreffende verdachte, gedateerd 29 november 2007;

• een pro justitia rapport betreffende verdachte opgemaakt door dr. L.H.W.M. Kaiser, psychiater, en prof. dr. J.J. Baneke, klinisch psycholoog en forensisch psycholoog, deskundigen bij het Nederlands Instituut voor Forensische Psychiatrie en Psychologie, gedateerd 13 juni 2007;

• een aanvulling op het pro justitia rapport betreffende verdachte opgemaakt door prof. Baneke voornoemd, mede namens dr. Kaiser voornoemd, gedateerd 22 juni 2007;

• een pro justitia rapport betreffende verdachte opgemaakt door R.J.P. Rijnders, psychiater, en C.M. Deutekom, klinisch psycholoog, deskundigen bij het Nederlands Instituut voor Forensische Psychiatrie en Psychologie, locatie Pieter Baan Centrum, Psychiatrische Observatiekliniek te Utrecht, gedateerd 13 februari 2008.

De rechtbank heeft bij de straftoemeting mede gelet op de navolgende door de officier van justitie – onder toezegging van afzonderlijke strafvervolging ter zake te zullen afzien – ad informandum gevoegde strafbare feiten welke door verdachte zijn erkend, te weten:

-

onder parketnummer 05/900230-07

6 maart 2001, poging diefstal met geweld/afpersing van het GWK in Utrecht

(zaak B5)

-

onder parketnummer 05/509950-07

(poging tot) het teweegbrengen van een ontploffing te Arnhem op 17 oktober 1995 bij de Credit Lyonnais bank

(zaak C 3)

De rechtbank overweegt in het bijzonder het navolgende.

Verdachte heeft zich schuldig gemaakt aan moord op J.L.B. [slachtoffer1]. Dit is gebeurd op de openbare weg in de nabijheid van een aantal personen. Van een enigszins te bevatten motief is geen sprake geweest. Die omstandigheden maken het feit nog ernstiger dan het op zichzelf genomen al is. Door zijn daad heeft verdachte de nabestaanden van [slachtoffer1] groot en onherstelbaar leed toegebracht en ook vele anderen waarmee [slachtoffer1] betrekkingen onderhield diep geraakt. Ten slotte heeft het feit onder de plaatselijke bevolking grote beroering teweeg gebracht en is het ook in wijder verband schokkend geweest.

Voorts heeft verdachte zich schuldig gemaakt aan vier aanslagen op gebouwen en één poging daartoe. Bij één van die aanslagen is grote materiële schade toegebracht en in een ander geval zijn veel ruiten van de in de nabijheid gelegen woningen gesprongen. Bovendien zijn de aanslagen in weerwil van verdachtes bedoeling niet steeds zonder risico voor mens en dier geweest. Het hoeft geen betoog dat dergelijke - hier te lande vrij uitzonderlijke - incidenten veel commotie veroorzaken.

Daarnaast heeft verdachte zeven bankovervallen gepleegd en één poging daartoe gedaan. De ervaring leert dat bankovervallen, óók als daarbij, zoals door verdachte is gedaan, gebruik wordt gemaakt van een imitatievuurwapen, langdurige traumatische gevolgen kunnen hebben voor degenen die daarmee worden geconfronteerd, zoals door één van de slachtoffers ook daadwerkelijk is aangegeven.

Bij het hele feitencomplex op zichzelf beschouwd past naar het oordeel van de rechtbank in ieder geval de maximale tijdelijke gevangenisstraf van 20 jaar die in het onderhavige geval kan worden opgelegd. De beantwoording van de vraag of hiermee kan worden volstaan of dat overeenkomstig de eis van de officier van justitie een levenslange gevangenisstraf moet worden opgelegd, is in hoge mate afhankelijk van het inzicht dat de rechtbank omtrent de persoon van verdachte heeft kunnen verkrijgen op basis van de deskundigenrapporten en de houding van verdachte zoals daarvan in het vooronderzoek en ter terechtzitting is gebleken.

Dit brengt de rechtbank tot de bespreking van de deskundigenrapporten.

De deskundigen Baneke en Kaiser komen in het door hen opgemaakte pro justitia rapport tot de conclusie dat bij verdachte ten tijde van het begaan van de tenlastegelegde feiten sprake was van een ziekelijke stoornis zijner geestesvermogens in de vorm van het Syndroom van Asperger en narcistische en antisociale persoonlijkheidstrekken. Om die reden wordt verdachte door hen

voor de tenlastegelegde moord sterk verminderd toerekeningsvatbaar ingeschat en voor de bankovervallen verminderd toerekeningsvatbaar. De aanslagen zijn door deze deskundigen niet meegenomen in het onderzoek naar de geestesvermogens van verdachte.

De deskundigen Baneke en Kaiser hebben tevens geadviseerd verdachte de maatregel van terbeschikkingstelling met bevel tot verpleging van overheidswege op te leggen.

De deskundigen Rijnders en Deutekom hebben in het door hun opgemaakte pro justitie rapport het volgende overwogen:

Betrokkene is een 39-jarige hoogbegaafde man met een ontwijkende persoonlijkheidsstoornis met wantrouwende trekken. De ernst en omvang van betrokkene's persoonlijkheidsstoornis zijn beperkt. Betrokkene's hoogbegaafdheid zal hieraan mede debet zijn; deze geldt immers als zogenoemde protectieve factor. Desondanks is het gerechtvaardigd wel te spreken over een gebrekkige ontwikkeling. Hoewel is gebleken dat betrokkene Nijmeegse periode twee perioden heeft doorstaan waarin vermoedelijk sprake was van een matig ernstige depressieve stoornis, zijn deze niet van forensisch belang. Op basis van het milieuonderzoek, de observaties en gesprekken tijdens het onderzoek, alsmede het testonderzoek, kan worden gesteld dat er geen aanwijzingen zijn voor een ontwikkelings- of hechtingsstoornis bij betrokkene in de vorm van een (lifetime) ADHD of een stoornis in het autismespectrum. Betrokkene voldoet dan ook niet aan de kenmerken van de stoornis van Asperger.

Tijdens dit onderzoek zijn geen aanwijzingen gevonden voor een afhankelijkheid van alcohol, hoewel betrokkene wel perioden beschrijft tijdens welke hij overmatig alcohol gebruikte. Het onderzoekend team meent dat betrokkene in zijn Nijmeegse (en ook Antwerpse) periode overwaardig achterdochtige gedachten had over de gedragingen en bedoelingen van leden van het Nijmeegse linkse milieu en dat hij zeer op zijn qui-vive was voor de opsporingsdiensten, maar kan mede vanwege gebrek aan objectieve informatie niet concluderen dat er toentertijd bij betrokkene sprake was van een paranoïd-waanachtig of een paranoïde waandenken. De observaties en de gesprekken, alsmede de resultaten van het testonderzoek bieden daarvoor evenmin aanknopingspunten. Het is mogelijk dat betrokkenes achterdocht in die perioden een adequate manier van omgang betrof met een buitengewone stressvolle situatie.

Betrokkene is een rationaliserende man die met zijn aanvankelijk afhoudende, wantrouwende attitude geneigd is de kat uit de boom te kijken vooraleer een aanvang te nemen zich gevoelsmatig te verbinden met de ander. Dit kost hem de nodige tijd en moeite. Hierdoor is het begrijpelijk dat betrokkene in eerste of relatief korte contacten als stug, inflexibel of zelfs contactgestoord kan imponeren. Deze omgangsvorm van betrokkene, heeft wortels in zijn persoonlijkheidsproblematiek en niet in een onvermogen tot hechting of aangaan van sociale contacten, of het vormgeven daaraan, zoals wel wordt gezien bij personen met een stoornis van Asperger. Genoemde initiële barrières in betrokkenes contactname kan men opvatten als een pantser ter afscherming van de eigen ervaren kwetsbaarheid zoals betrokkene die heeft ervaren aan het begin van zijn adolescentie.

Betrokkene zou toentertijd de schraalte en stress van de sociale uitsluiting van de 'peer group' in volle omvang hebben ervaren. Door het op basis van zijn rationalisatie gebaseerde pantser was betrokkene toch enigszins in staat de bij de uitsluiting behorende emoties van zich af te houden. Op basis van dit onderzoek is niet gebleken dat betrokkene verhoogd krenk¬baar is.

In de laatste jaren van zijn adolescentie en tijdens zijn jonge volwassenheid vond betrokkene een identiteit in het anarchistische gedachtegoed. Hij besloot zijn leven te wijden aan de strijd tegen de kapitalistische maatschappelijke orde. Vanwege zijn chemische achtergrond lukte het hem kennis en kunde te vergaren met betrekking tot het vervaardigen van explosieven. Weloverwogen koos betrokkene zijn doelwitten uit. Planmatig, goed voorbereid en – volgens eigen zeggen – met nauwgezette aandacht voor het reduceren van persoonlijke risico's voor anderen pleegde hij de aanslagen (zaak 05/509950-07, sub 1 t/m 4). Het onderzoekend team ziet hierin geen argumenten voor doorwerking van betrokkenes persoonlijkheidsproblematiek in deze ten laste gelegde feiten.

Tegen het einde van zijn zelfverklaarde identiteitscrisis besloot betrokkene dat zijn levensonderhoud niet kon worden gefinancierd door inkomsten uit werk of middels een uitkering. Het is mogelijk zijn keuze voor het plegen van bankovervallen op te vatten als een residu van zijn antikapitalistische, anarchistische denken, waarin uitbuiting van de individu door instituties coûte que coûte werd afgewezen. Na observaties van de procedures ter plaatse en het creëren van ontsnappingsmogelijkheden pleegde betrokkene de bankovervallen (zaak 05/900230-07, sub 2 t/m 8 tenlastegelegde). Volgens betrokkene bekwaamde hij zich gaandeweg, op grond van een kritische analyse van de door hem eerder gepleegde overvallen. Het onderzoekend team meent dat betrokkene bij de bankovervallen weloverwogen en planmatig te werk ging en dat hij niet werd gehinderd door zijn ontwijkende persoonlijkheidsstoornis met wantrouwende trekken. Het handelen van betrokkene kan worden beschouwd als antisociaal getint verwervingscrimineel handelen. Het onderzoekend team meent dat betrokkenes persoonlijkheidsstoornis niet heeft doorgewerkt in deze ten laste gelegde feiten.

Volgens betrokkene had hij de leden van het kraakpand gedreigd met "échte problemen" als zij zouden verhinderen dat hij de zijns inziens legitieme afkoopsom à f 12.000,- ontving. Het vertrek uit het kraakpand en het Nijmeegse linkse milieu moet voor betrokkene een krenkende ervaring zijn geweest. Volgens betrokkenes eigen zeggen was hij in die periode wel wraaklustig, maar hij zou geen agressieve plannen hebben gesmeed. Volgens betrokkene zouden de wraakgevoelens op den duur zijn verdwenen en daarna zijn verworden tot afkeergevoelens voor representanten van het linkse milieu. Het onderzoekend team heeft geen aanwijzingen uit het milieuonderzoek en uit hetgeen betrokkene hierover zegt, dat hij gedurende de jaren tussen zijn vertrek uit Nijmegen en het plegen van het sub 1 tenlastegelegde (parketnummer 05/90023007) voortdurend wraakgevoelens en/of agressieve plannen had jegens het slachtoffer van dit tenlastegelegde.

Na een teleurstellende liefdeservaring zou betrokkene in 2005 hebben gemeend dat zijn mogelijkheden tot een liefdesrelatie definitief waren opgedroogd en dat hij de bodem van zijn bestaan was genaderd. Hierin zou men een depressieve stemming in het kader van een (ernstige) depressieve stoornis kunnen lezen. Retrospectief bestaat hierover echter geen informatie. Mede gegeven het feit dat betrokkene in de zomer van 2005 startte met het werken aan zijn autobiografie en daarin actief voortvarend te werk ging, lijkt het niet waarschijnlijk dat betrokkene toentertijd leed aan een depressieve stoornis. Deels ligt een onderbouwing hiervan in het verleden: tijdens vroegere depressieve perioden was betrokkene naar zijn zeggen immers moe, lusteloos en inactief.

Evenmin is het waarschijnlijk dat betrokkene in die periode meer dan het voor hem gebruikelijke wantrouwen ervoer jegens zijn omgeving of personen. Daarenboven geldt dat betrokkene nimmer agressief is geweest naar personen, ook niet in zijn Nijmeegse periode toen hij vermoedelijk overwaardig achterdochtige gedachten had jegens leden van het linkse milieu en richting opsporingsdiensten.

Het onderzoekend team heeft overwogen of betrokkene met zijn ontwijkende persoonlijkheidsstoornis met wantrouwende trekken - en dus zijn solistische opstelling - mogelijk door een tekort aan intermenselijke contacten onvoldoende corrigerende tegengeluiden van derden ontving, waardoor hij als het ware in een fuik van wraakgedachten is gezwommen waaruit terugkeer niet goed mogelijk was. Betrokkene is een hoogbegaafde man die ook op andere momenten in zijn leven teleurstellingen en verliezen heeft geleden en daarop niet heeft gereageerd met agressief handelen. Zowel uit betrokkenes autobiografie als uit gesprekken tijdens het onderzoek blijkt dat betrokkene een geëlaboreerd besef heeft van een basaal-menselijk streven naar veiligheid, gezondheid en integriteit.

Het is onwaarschijnlijk dat een als zwaar en geïsoleerd beleefde periode het bovengenoemd besef bij betrokkene heeft doen wegvagen. Los van het feit dat informatie over betrokkenes contacten in Antwerpen in 2005 ontbreekt, meent het onderzoekend team dat, mocht betrokkene in die periode in isolement hebben verkeerd, zijn handelen naar het slachtoffer van het in zaak 05/900230-07 sub 1 tenlastegelegde niet kan worden verklaard uit een – door zijn persoonlijkheids-stoornis geïnduceerd – gebrek aan corrigerende invloeden door derden.

Tevens overweegt het onderzoekend team dat betrokkene in de aanloop tot de aanslag op het slachtoffer uitgebreide voorbereidingshandelingen heeft verricht. Betrokkene had op veel momenten de gelegenheid zich te hernemen en af te zien van zijn plan. Op de avond van de aanslag op het slachtoffer wachtte betrokkene hem op, achtervolgde hem, en overwoog – volgens eigen zeggen – welke plaats en welk moment het beste uitkwam voor de tenuitvoerbrenging van zijn plan. Het onderzoekend team leest hierin betrokkenes mogelijkheid tot het maken van heldere en zorgvuldige afwegingen, ongeacht de eventuele aanwezigheid van een veelheid aan emoties en twijfels over zijn plan. Ook na het eerste schot had betrokkene zich kunnen hernemen. Uit hetgeen betrokkene hierover zegt tijdens het onderzoek lijkt te kunnen worden afgeleid dat hij deze mogelijkheid wel heeft overwogen, maar vervolgens terzijde heeft geschoven en is doorgegaan met zijn handelingen. Het onderzoekend team meent dan ook dat er geen argumenten bestaan voor een doorwerking van betrokkene's persoonlijkheidsstoornis in het in zaak 05/900230-07 sub 1 tenlastegelegde.

Het onderzoekend team concludeert derhalve dat tijdens het onderzoek van betrokkene – op grond van de beschikbare informatie – geen relatie gelegd kan worden tussen zijn persoonlijkheidsstoornis en de ten laste gelegde feiten. Weliswaar is betrokkene lijdende aan een gebrekkige ontwikkeling zijner geestvermogens in de vorm van een persoonlijkheidsstoornis, maar het onderzoekend team kan vanwege bovengenoemde overwegingen niet komen tot een vermindering van de toerekeningsvatbaarheid, zodat betrokkene niet anders dan volledig toerekeningsvatbaar kan worden geacht voor het tenlastegelegde.

Gezien het bovenstaande kan er vanuit betrokkenes pathologie beredeneerd geen schatting van de kans op herhaling worden gegeven. Om deze reden wordt afgezien van gedragskundige advisering.

Naar het oordeel van de rechtbank komt aan de conclusies van de deskundigen Van Deutekom en Rijnders van het PBC meer gewicht toe dan aan die waartoe de deskundigen Kaiser en Baneke zijn gekomen. De conclusies van eerstgenoemden zijn mede gebaseerd op een langdurige observatie van verdachte. Door deze deskundigen is gemotiveerd aangegeven waarom volgens hen verdachte niet lijdt aan het syndroom van Asperger dat door de deskundigen Kaiser en Baneke als (waarschijnlijkheids)diagnose is gesteld. Daar komt bij dat de deskundige Baneke ter terechtzitting heeft verklaard dat hij zich ook kan vinden in het oordeel van de deskundigen Van Deutekom en Rijnders dat er geen sprake is van een psychiatrische stoornis, maar van een persoonlijkheidsstoornis.

Voorts volgt de rechtbank de deskundigen Van Deutekom en Rijnders in hun conclusies dat

geen relatie kan worden gelegd tussen de door hen bij verdachte vastgestelde persoonlijkheids-stoornis en de ten laste gelegde feiten, dat verdachte daarom als volledig toerekeningvatbaar is te beschouwen en dat er vanuit verdachtes pathologie beredeneerd geen schatting van de kans op herhaling kan worden gemaakt, zodat wordt afgezien van gedragskundige advisering.

De rechtbank ziet er niet aan voorbij dat de deskundigen Van Deutekom en Rijnders de aanwezigheid van een paranoïd-waanachtig of paranoïde waandenken in de periode waarin verdachte in Nijmegen en Antwerpen verbleef mede vanwege een gebrek aan objectieve informatie niet hebben kunnen uitsluiten en dat het zelfde geldt voor de aanwezigheid van een depressieve stemming in het kader van een (ernstige) depressieve stoornis na een afwijzing op affectief gebied medio 2005. De rechtbank merkt in dit verband op niet geheel te kunnen uitsluiten dat verdachte de deskundigen op deze punten meer inzicht had kunnen verschaffen, maar dat om hem moverende redenen niet heeft gedaan. Mogelijk zouden deskundigen, althans wat betreft de moord, tot een andere conclusie zijn gekomen wat betreft de toerekeningsvatbaarheid van verdachte en de noodzaak tot gedragskundige interventie. Thans moet de rechtbank zich echter bepalen tot de conclusies waartoe de deskundigen op objectieve en verifieerbare gronden zijn gekomen.

Een en ander betekent dat vanuit gedragskundig oogpunt geen verklaring kan worden gegeven voor de moord op [slachtoffer1], terwijl een invoelbaar motief voor dat misdrijf ontbreekt.

Mede gelet op de omstandigheid dat verdachte pas in een laat stadium is teruggekomen van zijn hardnekkige opvatting dat zijn daad gerechtvaardigd was en in dit verband heeft gesproken over “oog om oog en tand om tand”, is er naar het naar het oordeel van de rechtbank sprake van een onpeilbare verdachte en dient er terdege mee rekening te worden gehouden dat hij te eniger tijd om hem moverende redenen opnieuw een zeer ernstig geweldsdelict pleegt.

Daarbij neemt de rechtbank in aanmerking dat verdachte de mogelijke gevolgen van de bankovervallen sterk bagatelliseert of althans wegredeneert ter rechtvaardiging van zijn opvatting dat van hem niet kan worden gevergd “een loonslaaf “ te zijn. Er lijkt bij verdachte een zekere vanzelfsprekendheid te zijn ontstaan om bankovervallen te plegen teneinde in zijn materiële behoeften te voorzien, alsof het gaat om een normale manier van opnemen van geld

of in verdachtes woorden: “self-banking”. Ook wat dit soort misdrijven betreft dient daarom rekening te worden gehouden met een reële kans op herhaling, temeer daar verdachte ter terechtzitting niet heeft willen uitsluiten onder omstandigheden opnieuw een bankoverval te plegen.

Alles bijeengenomen is de rechtbank van oordeel dat een terugkeer van verdachte in de maatschappij een zo grote kans op herhaling van ernstige misdrijven verbonden is, dat het opleggen van een levenslange gevangenisstraf onontkoombaar is.

6a. De beoordeling van de civiele vorderingen

De benadeelde partij [slachtoffer13] heeft niet overeenkomstig het bepaalde in artikel 51b van het Wetboek van Strafvordering opgave gedaan van de inhoud van de vordering, strekkende tot vergoeding van geleden schade, nu geen schadebedrag op het voegingsformulier is vermeld.

De rechtbank zal het voegingsformulier buiten beschouwing laten

De benadeelde partijen H.H. [slachtoffer6] en V.J. [benadeelde partij] hebben overeenkomstig het bepaalde in artikel 51b van het Wetboek van Strafvordering opgave gedaan van de inhoud van de vordering, strekkende tot vergoeding van geleden schade.

H.H. [slachtoffer6] vordert een bedrag van € 3.090,88 en V.J. [benadeelde partij] vordert een bedrag van € 2.600,00.

De rechtbank is van oordeel dat voldoende is gebleken dat de benadeelde partijen [slachtoffer6] en [benadeelde partij] als gevolg van verdachtes bewezenverklaarde handelen rechtstreeks de gevorderde schade hebben geleden. Verdachte is tot vergoeding van die schade gehouden, zodat de vorderingen worden toegewezen.

De rechtbank ziet af van het opleggen van de schadevergoedingsmaatregel als bedoeld in artikel 36f van het Wetboek van strafrecht, nu de in het kader van die maatregel te bevelen vervangende hechtenis niet uitvoerbaar is vanwege de op te leggen levenslange gevangenisstraf.

7.

De toegepaste wettelijke bepalingen

De beslissing is gegrond op de artikelen 10, 57, 157, 289 en 317 van het Wetboek van Strafrecht.