6.4.4.4 Voordelen van hybride handhaving

De in dit onderzoek onderzochte rechtsgebieden hebben hun eigen specifieke kenmerken waardoor de handhaving met ‘gewone’ privaatrechtelijke middelen tekortschiet. Zo is in de telecomsector geen sprake van een ‘gewone’ markt met een vraag- en aanbodkant. De telecommarkt is immers een netwerkmarkt waarop snel sprake is van natuurlijke monopolies. Een van het ‘gewone’ contractenrecht afwijkende aanpak is daarom vereist. Ook de financiële markten hebben specifieke kenmerken, zoals de strategische functies van banken en verzekeraars, de ondoorzichtigheid van de risico’s, de invloed op de financiële positie van consumenten en de grote internationale verwevenheid van de markten. Specialistische kennis en ex ante maatregelen om ongewenste praktijken en risico’s te beperken zijn noodzakelijk. Bij de meer generieke handhaving van het consumentenrecht gaat het om de handhaving van privaatrechtelijke regels waarvoor civiele procedures geen begaanbare weg bieden. De reden hiervan is onder meer gelegen in het feit dat de schade voor de consument relatief beperkt is in verhouding tot de kosten die gemaakt zullen moeten worden om bij de civiele rechter zijn gelijk te halen. Hybride handhaving zou op deze rechtsgebieden een alternatief voor en een aanvulling op de handhavingstekorten van het privaatrecht kunnen zijn. Per rechtsgebied dient gezocht te worden naar adequate, specifiek op de betreffende markt toegesneden, handhavingsmiddelen die de handhavingstekorten van privaatrechtelijke of bestuursrechtelijke handhavingsmiddelen op die markt kunnen verhelpen. Hierbij dient ook buiten de kaders van privaat- en publiekrecht gedacht te worden. Consumer redress is hier slechts een voorbeeld van.1

Een ander voordeel van hybride handhavingsvormen is dat de efficiëntie van procedures zou kunnen worden vergroot. Hybride handhaving verhoogt de snelheid van procedures en zorgt ervoor dat zwakke partijen zich kunnen voegen in een bestuursrechtelijke zaak waarin zij aanspraak kunnen maken op vergoeding van de geleden schade. Deze partijen worden nu in bestuursrechtelijke procedures niet voor geleden schade gecompenseerd als er een bestuursrechtelijke boete wordt opgelegd. Gedupeerde partijen dienen hiervoor een aparte civiele procedure te starten. Wanneer zwakke partijen zich kunnen voegen in de bestuursrechtelijke procedure zouden in voorkomende gevallen een civiele procedures vermeden kunnen worden.

Snelle en efficiënte procedures, onder andere mogelijk door het vermijden van de geconstateerde competentieproblemen, verhogen het vertrouwen in de rechtsbescherming.2 Daarnaast kunnen snelle en eenvoudige procedures bijdragen aan het aanpakken van dubieuze of frauduleuze marktpartijen, zodat deze marktpartijen uit de markt worden gedrukt.3 Naarmate de toegang tot rechtsbescherming eenvoudiger is, worden overtredingen sneller aangepakt. Malafide bedrijven kunnen zo sneller worden aangepakt en mogelijke initiatieven tot het oprichten van dergelijke ondernemingen in de kiem worden gesmoord.

Een verder voordeel van hybride handhaving is dat een meer eenduidig beleid omtrent open normen mogelijk is. Als de beoordeling van de (open) norm met betrekking tot een specifiek feitenkader in handen is van de handhaver, dan ligt coherente interpretatie voor de hand. Coherente interpretatie van informatieplichten en zorgplichten, heldere afbakening van het begrip ‘de gemiddelde consument’ en het voorkomen van problemen rondom competentie zijn van groot belang.