7.1 Inleiding

De vraag die in dit onderzoek centraal stond, is of de regeling van de faillissementspauliana en de uitleg die daaraan door de Hoge Raad wordt gegeven, mede gelet op de door de wetgever bij de totstandkoming van die regeling geformuleerde uitgangspunten, nog voldoet als instrument ter bestrijding van onoorbare verhaalsbenadeling. Om deze vraag te kunnen beantwoorden, is eerst besproken op welke uitgangspunten de huidige regeling van de faillissementspauliana is gebaseerd (hoofdstuk 2). Vervolgens is mede tegen de achtergrond van deze uitgangspunten een analyse gemaakt van de faillissementspauliana, waarbij ook enkele uitgangspunten kritisch zijn bekeken (hoofdstuk 3 t/m 6). Uit deze analyse is naar voren gekomen dat bepaalde maatschappelijke en juridische ontwikkelingen de laatste decennia voor de faillissementspauliana hebben meegebracht dat nieuwe vragen zijn gerezen, het toepassingsgebied is uitgebreid en zich nieuwe leerstukken hebben ontwikkeld. De belangrijkste conclusie is echter dat, in afwijking van wat uit de wetsgeschiedenis volgt, thans niet meer het handelen van de schuldenaar centraal zou moeten staan binnen de regeling van de faillissementspauliana, maar het handelen van degene met of jegens wie de schuldenaar de aangevochten rechtshandeling heeft verricht. Een ontwikkeling in die richting is ook in de jurisprudentie van de Hoge Raad zichtbaar. In § 2 wordt de achtergrond van deze ontwikkeling besproken. In § 3 en § 4 wordt vervolgens aangegeven welke conceptuele en normatieve aanpassingen dit veranderende perspectief voor de regeling van de faillissementspauliana tot gevolg zou moeten hebben.