Hof 's-Hertogenbosch, 28-12-2011, nr. 20-000481-10

Aan verdachte is — na wijziging van de tenlastelegging ter terechtzitting in eerste aanleg — ten laste gelegd dat:

Voor zover in de tenlastelegging taal- en/of schrijffouten of omissies voorkomen, zijn deze verbeterd. De verdachte is daardoor niet geschaad in de verdediging.

De raadsman van verdachte heeft gesteld dat er geen causaal verband kan worden vastgesteld tussen de aanrijding op 26 maart 2009 en het overlijden van [slachtoffer 1] althans dat het overlijden van laatstgenoemde redelijkerwijs niet aan verdachte kan worden toegerekend, zodat verdachte van het onder 1 primair ten laste gelegde dient te worden vrijgesproken.

De raadsman heeft daartoe aangevoerd dat de deskundigen hun eigen standpunten ondergraven door niet voldoende duidelijk en bij vlagen zelfs inhoudelijk tegenstrijdig te zijn en pertinent één of meerdere slagen om de arm te houden (pagina 2 pleitnota). De onderzoeken van de deskundigen kunnen niet tot het bewijs worden gebezigd althans (zo begrijpt het hof) geldt dat in ieder geval voor het onderzoek van de deskundige Maes. De raadsman stelt zich voorts op het standpunt dat er onduidelijkheden bestaan over de doodsoorzaak van het slachtoffer en wijst daarbij op de omstandigheid dat er een drukschroef bij het slachtoffer is geplaatst hetgeen tot complicaties geleid zou kunnen hebben en op een medische misser die gemaakt zou zijn bij de plaats van de behandeling van het slachtoffer. Tot slot heeft de raadsman verzocht om, indien het hof hem niet zou volgen in de door hem bepleite gehele vrijspraak, het onderzoek te heropenen teneinde de getuigen (het hof begrijpt: deskundigen) Botter en Kubat nader te horen.

Het hof overweegt dienaangaande als volgt.

De vraag waar het hof zich voor gesteld ziet, is of verdachte opzet (al dan niet in voorwaardelijke zin) heeft gehad op de dood van het slachtoffer. Het hof overweegt dienaangaande als volgt.

Uit de door het hof gebezigde bewijsmiddelen, in onderling verband en samenhang beschouwd volgt —onder meer— dat:

Uit het vorenstaande leidt het hof af dat verdachte het kennelijk om het even is geweest of hij de bewuste avond van 26 maart 2009, als bestuurder van een personenauto rijdend op de N2 in Maastricht, zwakke verkeersdeelnemers, zoals een fietser, aan zou rijden met als gevolg dat die het leven zouden verliezen. Een dergelijk gevolg heeft verdachte kennelijk op de koop toegenomen. Bevestiging daarvan kan worden gevonden in de omstandigheid dat verdachte de plaats van het ongeval heeft verlaten zonder zijn identiteit achter te laten en zonder zich te bekommeren om het slachtoffer, terwijl hij wist dat hij met zijn personenauto een fietser had geraakt.

Het hof is dan ook van oordeel dat de verdachte zich door zijn wijze van rijden willens en wetens heeft blootgesteld aan de aanmerkelijke kans dat zijn handelen de dood van andere verkeersdeelnemers, zoals fietsers (en derhalve ook de dood van [slachtoffer 1] tot gevolg zou hebben en hij heeft die aanmerkelijke kans willens en wetens aanvaard. Het opzet van verdachte was derhalve (in voorwaardelijke zin) gericht op de dood van [slachtoffer 1].

De raadsman heeft als verweer gevoerd dat verdachte dient te worden vrijgesproken van het onder 1 primair ten laste gelegde. Hij heeft daartoe betoogd dat de (voorwaardelijke) opzet op de dood van het slachtoffer niet bewezen kan worden verklaard, omdat er geen aanwijzingen zijn dat verdachte met zijn handelswijze zijn eigen leven in de waagschaal wilde stellen. Het hof is van oordeel dat dit juist kan zijn, maar verdachte heeft als bestuurder van een personenauto in een verkeersongeval met een zwakkere verkeersdeelnemer een dergelijk risico niet hoeven afwegen.

Het hof verwerpt het verweer.

Met de rechtbank en de advocaat-generaal is het hof derhalve van oordeel dat de onder 1 primair ten laste gelegde doodslag wettig en overtuigend bewezen is. Tevens is wettig en overtuigend bewezen dat verdachte de plaats van het ongeval heeft verlaten zoals onder het feit 2 ten laste is gelegd.

Het hof acht op grond van bovenstaande bewijsmiddelen, welke in voetnoten zijn vervat en waarbij elk bewijsmiddel — ook in zijn onderdelen — slechts wordt gebruikt tot bewijs van dat bewezen verklaarde feit, of die bewezen verklaarde feiten, waarop het, blijkens zijn inhoud, betrekking heeft, en de bijzondere overwegingen omtrent het bewijs, een en ander in onderlinge samenhang bezien, wettig en overtuigend bewezen dat verdachte het onder 1 primair en 2 tenlastegelegde heeft begaan, met dien verstande dat:

Het hof acht niet bewezen hetgeen verdachte meer of anders is tenlastegelegd dan hierboven is bewezenverklaard, zodat deze daarvan behoort te worden vrijgesproken.

Het onder 1 primair bewezen verklaarde levert op:

Doodslag.

Het onder 2 bewezen verklaarde levert op:

Overtreding van artikel 7, eerste lid, van de Wegenverkeerswet 1994.

Er zijn geen feiten of omstandigheden aannemelijk geworden die de strafbaarheid van de feiten uitsluiten.

Er zijn geen feiten of omstandigheden aannemelijk geworden die de strafbaarheid van verdachte uitsluiten.

De verdachte is daarom strafbaar voor het hiervoor bewezen verklaarde.

De rechtbank heeft verdachte wegens doodslag en het verlaten van de plaats van het ongeval veroordeeld tot een gevangenisstraf voor de duur van 3 jaren en met ontzegging van de bevoegdheid motorrijtuigen te besturen voor de duur van 5 jaren.

Het hof komt tot eenzelfde bewezenverklaring.

De advocaat-generaal heeft gevorderd de verdachte voor die feiten te veroordelen tot een gevangenisstraf voor de duur van 7 jaren en met ontzegging van de bevoegdheid motorrijtuigen te besturen voor de duur van 7 jaren.

Door en namens verdachte is een strafmaatverweer gevoerd. De raadsman heeft gesteld dat de door de rechtbank opgelegde straf gematigd dient te worden, gelet op:

Het hof overweegt als volgt.

Bij de bepaling van de op te leggen straf is gelet op de aard en de ernst van hetgeen bewezen is verklaard, op de omstandigheden waaronder het bewezen verklaarde is begaan en op de persoon van de verdachte, zoals een en ander bij het onderzoek ter terechtzitting naar voren is gekomen.

Zoals hiervoor is overwogen komt het hof tot een bewezenverklaring van doodslag. De stelling dat hier sprake was van een betreurenswaardig verkeersongeval, zoals door de raadsman naar voren is gebracht, geeft een onjuist beeld van de feiten en het strafrechtelijk te maken verwijt. De strafzaken waar de raadsman naar verwijst en waarbij taakstraffen dan wel geldboetes zijn opgelegd, zijn op geen enkele wijze als vergelijkbare zaken aan te merken.

Naar het oordeel van het hof kan gelet op de ernst van het bewezen verklaarde in de verhouding tot andere strafbare feiten, zoals onder meer tot uitdrukking komt in het hierop gestelde wettelijk strafmaximum en in de straffen die voor soortgelijke feiten worden opgelegd niet worden volstaan met een andere of lichtere sanctie dan een straf die onvoorwaardelijke vrijheidsbeneming voor de hierna te vermelden duur met zich brengt.

Het hof heeft daarbij gelet op de volgende omstandigheden.

Als gevolg van het onder 1 primair bewezenverklaarde handelen van verdachte is [slachtoffer 1], een 20-jarige jongeman in de bloei van zijn leven, ernstig gewond geraakt en uiteindelijk aan zijn verwondingen overleden. Hierdoor is groot persoonlijk leed toegebracht aan de nabestaanden van [slachtoffer 1], die zich geconfronteerd zagen met de gewelddadige en onnodige dood van een dierbare. Dat handelen van verdachte heeft ook de rechtsorde ernstig geschokt.

Het onder 1 primair bewezenverklaarde handelen van verdachte getuigt van een grote onverschilligheid bij verdachte voor (de veiligheid van) andere verkeersdeelnemers. Die onverschilligheid wordt nog eens benadrukt door het onder 2 bewezenverklaarde handelen van verdachte, te weten: het verlaten van de plaats van het ongeval zonder zich om het slachtoffer te bekommeren. Het hof rekent de verdachte voornoemde onverschilligheid zwaar aan.

Ten nadele van verdachte heeft het hof voorts rekening gehouden met de omstandigheid dat hij, blijkens het hem betreffende uittreksel uit het Justitieel Documentatieregister d.d.

10 november 2011, herhaalde malen onherroepelijk is veroordeeld ter zake van het rijden zonder rijbewijs. Kennelijk hebben deze veroordelingen hem het laakbare van zijn handelwijze niet doen inzien. Hij heeft kennelijk niet de moeite willen nemen om zich de verkeersregels eigen te maken op de daarvoor geldende wijze, namelijk door het volgen van rijlessen en het behalen van een rijbewijs, alvorens opnieuw een auto te besturen.

Het hof acht, gelet op vorenstaande de door de advocaat-generaal gevorderde straf zowel wat strafsoort als strafmaat betreft het meest passend bij de persoon van de verdachte en de ernst van en de omstandigheden waaronder de bewezen verklaarde feiten zijn gepleegd. De door de rechtbank opgelegde straf doet naar het oordeel van het hof hieraan onvoldoende recht.

Het hof acht zich bij de strafoplegging overigens niet gebonden aan de eerdere opheffing van de voorlopige hechtenis.

Het hof volgt de raadsman niet in zijn stelling dat verdachte direct na het ongeval spijt had en zich daarom zelf heeft gemeld bij de politie. Immers, verdachte is na het ongeval doorgereden en is pas twee dagen na het ongeval naar de politie gegaan, dit omdat hij wist dat hij door de politie gezocht werd. Vervolgens heeft hij in eerste instantie de schuld op een ander willen schuiven. Het hof ziet hierin niet de spijt waar de raadsman op doelt. Evenmin ziet het hof andere omstandigheden (waaronder de jonge leeftijd van verdachte ten tijde van het plegen van de bewezen verklaarde feiten, zijn huidige persoonlijke omstandigheden en de gevolgen die een detentie voor hem zouden hebben) die tot matiging van de straf zouden moeten leiden.

Het hof merkt nog op dat het van een niet voortvarend en stigmatiserend optreden door het openbaar ministerie in onderhavige strafzaak, als door de raadsman gesteld, niet is gebleken.

Resteert de bespreking van de door de raadsman aangevoerde overschrijding van de redelijke termijn.

Het hof overweegt als volgt.

Voornoemde termijn vangt aan op het moment dat vanwege de Staat jegens verdachte een handeling is verricht waaruit verdachte heeft opgemaakt en redelijkerwijs heeft kunnen opmaken dat het openbaar ministerie het ernstig voornemen had tegen verdachte een strafvervolging in te stellen. In het onderhavige geval moet de termijn worden gerekend vanaf 28 maart 2009, zijnde de datum van zijn aanhouding.

De behandeling in eerste aanleg is afgerond met een eindvonnis binnen twee jaar na aanvang van de hiervoor genoemde termijn, te weten op 3 februari 2010. Op 5 februari 2010 is zijdens verdachte hoger beroep ingesteld en op 11 februari 2010 heeft de officier van justitie hoger beroep ingesteld. Blijkens de zich in het dossier bevindende aanbiedingsbrief van de rechtbank Maastricht is het dossier op 31 augustus 2010 aan de griffier van het gerechtshof 's‑Hertogenbosch verzonden. Na raadpleging van het interne registratiesysteem van dit hof is gebleken dat daar in is aangetekend dat het dossier op 2 september 2010 ter griffie van het gerechtshof is ontvangen. Hieruit leidt het hof af dat het dossier binnen acht maanden na het instellen van het hoger beroep, derhalve tijdig, bij het hof is binnengekomen. Vervolgens doet het hof binnen twee jaren na het instellen van het hoger beroep uitspraak, te weten op 28 december 2011.

Gelet op vorenstaande is, naar het oordeel van het hof, het recht op een openbare behandeling binnen een redelijke termijn in onderhavige strafzaak niet geschonden. De termijn gedurende welke verdachte onder de dreiging van een strafvervolging heeft doorgebracht is weliswaar aan te merken als lang, maar noch in zijn geheel noch in zijn afzonderlijke onderdelen als onredelijk lang. Bij dit oordeel heeft het hof rekening gehouden met de omstandigheden van het geval, waaronder begrepen de proceshouding van verdachte, de aard en ernst van het ten laste gelegde, de ingewikkeldheid van de zaak, de vraag of verdachte al dan niet preventief in detentie is gebleven en de mate van voortvarendheid waarmee deze strafzaak door de justitiële autoriteiten is behandeld.

Het verweer wordt verworpen.

Mede ter bescherming van de verkeersveiligheid zal het hof terzake van het feit onder 1 primair en voor een duur als hieronder vermeld aan de verdachte de bevoegdheid ontzeggen om motorrijtuigen te besturen. Daarbij heeft het hof acht geslagen op de omstandigheid dat deze gedurende de detentieperiode van verdachte niet ten uitvoer zal worden gelegd.

De in beslag genomen en nog niet teruggegeven personenauto zal worden teruggegeven aan de rechthebbende.

Van hetgeen verder in beslag genomen en nog niet teruggegeven is, zal de teruggave aan de verdachte worden gelast.

De benadeelde partij [benadeelde 1] heeft in eerste aanleg een vordering ingesteld, strekkende tot schadevergoeding tot een bedrag van EUR 9.172,96. Deze vordering is bij vonnis waarvan beroep toegewezen tot een bedrag van EUR 182,55. De benadeelde partij heeft zich in hoger beroep opnieuw gevoegd ter zake van het niet toegewezen gedeelte van de vordering, met uitzondering van de kostenpost affectieschade. Derhalve wordt in hoger beroep door [benadeelde 1] een bedrag gevorderd van EUR 4.172,96.

De benadeelde partij [benadeelde 2] heeft in eerste aanleg een vordering ingesteld, strekkende tot schadevergoeding tot een bedrag van EUR 2.518,17. Deze vordering is bij vonnis waarvan beroep toegewezen tot een bedrag van EUR 466,00. De benadeelde partij heeft zich in hoger beroep opnieuw gevoegd ter zake van het niet toegewezen gedeelte van de vordering.

Het hof overweegt als volgt.

Op grond van artikel 51f van het Wetboek van Strafvordering is degene die rechtstreeks schade heeft geleden door een strafbaar feit gerechtigd om zich als benadeelde partij te voegen in het strafproces. Wanneer deze persoon ten gevolge van het strafbare feit is overleden, kunnen de directe nabestaanden zich voegen terzake van hun onder algemene titel verkregen vordering tot schadevergoeding. Daarbij gaat het om zaakschade. Tevens kunnen zich voegen personen genoemd in artikel 6:108 lid 1 van het Burgerlijk Wetboek. Hierbij gaat het om personen die een vordering kunnen hebben terzake van schade wegens het derven van het levensonderhoud. Ten slotte kan zich op grond van artikel 6:108 lid 2 van het Burgerlijk Wetboek voegen degene te wiens laste de kosten van lijkbezorging zijn gekomen.

Voorts neemt het hof in aanmerking dat een belangrijk doel van de strafrechtspleging is dat zaken efficiënt en tijdig worden afgedaan en dat vorderingen van benadeelde partijen geen onevenredige belasting van het strafgeding mogen opleveren.

Ten aanzien van de diverse kostenposten die door de benadeelde partijen zijn opgevoerd is het hof van oordeel dat een deel daarvan, bezien van uit de hiervoor weergegeven wettelijke bepalingen, geen rechtstreekse schade vormen en dat deze posten in deze strafprocedure niet kunnen worden gevorderd maar dat de benadeelde partijen zich daarvoor tot de burgerlijke rechter moeten wenden.

Ten aanzien van de wellicht wel voor vergoeding in aanmerking komende kosten, is het hof van oordeel dat, gelet op de zijdens verdachte inhoudelijke en gedetailleerde betwisting daarvan en de onvoldoende mate van onderbouwing van deze posten, de behandeling van de vorderingen een onevenredige belasting van het strafgeding zou opleveren.

De benadeelde partijen kunnen daarom thans in hun vorderingen niet worden ontvangen en kunnen hun vorderingen slechts bij de burgerlijke rechter aanbrengen.

De officier van justitie heeft gevorderd de tenuitvoerlegging van de bij vonnis van de kinderrechter in het arrondissement Rotterdam op 7 mei 2007 opgelegde voorwaardelijke jeugddetentie voor de duur van 4 weken. Deze vordering is in hoger beroep opnieuw aan de orde.

Gelet op de duur van de hierna op te leggen gevangenisstraf acht het hof het niet opportuun om de gevorderde tenuitvoerlegging te gelasten. De vordering tot tenuitvoerlegging zal derhalve worden afgewezen.

De advocaat-generaal heeft ter terechtzitting van 14 december 2011 gevorderd dat het hof de gevangenneming van verdachte zal bevelen. De raadsman van verdachte is in de gelegenheid geweest zich over deze vordering uit te laten. Hij heeft afwijzing van de vordering bepleit.

Het hof overweegt als volgt.

Bij de onderhavige uitspraak wordt verdachte onder meer ter zake van doodslag veroordeeld tot een gevangenisstraf van lange duur. Verdachte wordt veroordeeld voor een feit waarvoor voorlopige hechtenis is toegelaten. Bovendien is sprake van een feit waarop naar de wettelijke omschrijving een gevangenisstraf van twaalf jaren of meer is gesteld en is naar het oordeel van het hof, gelet op de aard van het onder 1 primair bewezenverklaarde feit en op het aan de nabestaanden van het slachtoffer aangedane leed, de rechtsorde door dat bewezenverklaarde feit ernstig geschokt. Het tijdsverloop maakt dat niet anders. Dit brengt mee dat sprake is van een gewichtige reden van maatschappelijke veiligheid, welke de onverwijlde vrijheidsbeneming vordert van de verdachte. De omstandigheid dat een eerder gegeven bevel tot voorlopige hechtenis is opgeheven, maakt dit niet anders. Nieuwe bezwaren zijn daarvoor niet noodzakelijk. Het hof zal dan ook de gevangenneming van de verdachte bevelen.

De beslissing is gegrond op de artikelen 57, 63 en 287 van het Wetboek van Strafrecht en de artikelen 7, 176, 179 en 179a van de Wegenverkeerswet 1994, zoals deze luidden ten tijde van het bewezenverklaarde.