Rb. Den Haag, 06-01-2015, nr. SGR 14/2866

Verweerder heeft aan eiser een aanslag inkomstenbelasting en premie volksverzekeringen voor het jaar 2010 opgelegd naar een belastbaar inkomen uit werk en woning van € 27.847. Eiser heeft daartegen bezwaar aangetekend.

Verweerder heeft het bezwaar ongegrond verklaard.

Eiser heeft daartegen beroep ingesteld.

Verweerder heeft een verweerschrift ingediend.

Partijen hebben nadere stukken ingediend.

Het onderzoek ter zitting heeft plaatsgevonden op 2 september 2014.

Namens eiser is zijn gemachtigde verschenen. Verweerder heeft zich laten vertegenwoordigen door[gemachtigden], vergezeld van

[overige].

Partijen hebben elk een pleitnota voorgedragen waarvan exemplaren zijn overgelegd aan elkaar en aan de rechtbank.

Tevens is ter zitting behandeld het eveneens door de gemachtigde ingediende beroep met het zaaknummer SGR 14/2016.

Feiten

1. Eiser heeft de Nederlandse nationaliteit en woonde in 2010 in Nederland.

2. Gedurende de periode van 1 juni 2010 tot en met 31 december 2010 was eiser werkzaam op het [het schip] (het schip) dat eigendom is van [BV] gevestigd te[plaats 1]. Eiser stond gedurende voornoemde periode op de loonlijst van [werkgever], gevestigd te [plaats 2].

3. Op 14 november 2007 is door het voormalig Ministerie van Verkeer en Waterstaat een Rijnvaartverklaring afgegeven waarop [BV] als eigenaar en [werkgever] als exploitant van het schip staat vermeld. Op 24 juli 2009 is deze Rijnvaartverklaring ingetrokken.

4. Het schip was in het jaar 2010 voorzien van het certificaat als bedoeld in artikel 22 van de herziene Rijnvaartakte.

5. Eiser heeft voor het jaar 2010 aangifte inkomstenbelasting/premie volksverzekeringen gedaan naar een belastbaar inkomen uit werk en woning van € 27.103. In de aangifte is voor het hele jaar verzocht om vrijstelling van de premieheffing volksverzekeringen.

6. Naar aanleiding van de uitkomsten van een boekenonderzoek bij [werkgever], heeft verweerder in 2011 een derdenonderzoek ingesteld bij [BV]. In het kader van dit onderzoek heeft verweerder [BV] bij brief van 17 november 2011 verzocht om voor de periode 1 januari 2006 tot en met 15 november 2007 aan te geven door wie de schepen die bij [BV] in eigendom waren commercieel en economisch werden geëxploiteerd. In reactie op de in deze brief gestelde vragen heeft [BV] bij brief van 15 december 2011 het volgende aan verweerder geschreven:

“(…) In the meantime we can give you following replies/information on the various questions we received from you.

Als bijlagen zijn bij deze brief gevoegd een overeenkomst getiteld Ship Management Agreement welke op 22 oktober 2007 is gesloten tussen [werkgever] en [BV] alsmede een overeenkomst getiteld Ship Management Agreement, gesloten tussen [BV] en [manager], de Manager van het schip.

7. Naar aanleiding van voornoemde brief van 15 december 2011 heeft verweerder bij e-mailbericht van 7 april 2014 aan [BV] een nadere vraag gesteld welke [BV] bij brief van 21 mei 2014 heeft beantwoord. Deze brief luidt - voor zover hier van belang - als volgt:

“With reference to your e-mail dated 7 April 2014 (…), we understand that you

are seeking additional information in relation to the discussions between the Dutch

and Luxembourg authorities about the collection rights of the social security for

crew employed in Luxembourg on Dutch owned vessels. (…)

Accordingly we are happy to confirm that the agreement between [[werkgever]] and

[[BV]], dated 22 October 2007, was signed for their regional administration.

The agreements between the captains and [BV], outlining the tasks and

responsibilities of the ship manager, were never cancelled and remained in force.

As indicated in our previous letter, the profit and loss responsibility remained with

[BV] whist the ship manager received an management fee as a compensation for

the on-board responsibilities and administration as outlined in the agreement. (…)”

8. Met dagtekening 28 maart 2013 is de aanslag inkomstenbelasting/premie volksverzekeringen 2010 opgelegd. Verweerder heeft het aangegeven inkomen in verband met het niet verlenen van aftrek ter voorkoming van dubbele belasting gecorrigeerd en een aanslag inkomstenbelasting en premie volksverzekeringen opgelegd naar een belastbaar inkomen uit werk en woning van € 27.847. De verzochte vrijstelling van premieheffing volksverzekeringen is niet verleend.

Geschil 9. In geschil is of eiser in aanmerking komt voor vrijstelling van premieheffing volksverzekeringen voor de periode van 1 juni 2010 tot en met 31 december 2010.

Eiser beantwoordt deze vraag bevestigend en verweerder ontkennend.

10. Eiser stelt dat hij in aanmerking komt voor vrijstelling van premieheffing volksverzekeringen en voert daartoe onder meer het volgende aan:

11. Verweerder heeft de stellingen van eiser gemotiveerd weersproken en heeft zich op het standpunt gesteld dat eiser voor de periode van 1 juni 2010 tot en met 31 december 2010 niet in aanmerking komt voor vrijstelling van premieheffing volksverzekeringen.

12. Voor het overige verwijst de rechtbank naar de gedingstukken.

Beoordeling van het geschil

Nationale wetgeving

13. Vast staat dat eiser in 2010 in Nederland woonde en nog niet de leeftijd van 65 jaar had bereikt. Gelet hierop en op het bepaalde in de artikelen 2 en 6 van de Algemene ouderdomswet (de Wet) en de dienovereenkomstige bepalingen in de overige volksverzekeringswetten, is eiser voor dat jaar aan te merken als Nederlands ingezetene en derhalve van rechtswege in Nederland verzekerd en premieplichtig voor de volksverzekeringen.

14. In afwijking van artikel 6 van de Wet wordt op grond van artikel 6a van de Wet als verzekerde aangemerkt de persoon van wie de verzekering op grond van deze wet voortvloeit uit de toepassing van bepalingen van een verdrag of van een besluit van een volkenrechtelijke organisatie. Niet als verzekerde wordt aangemerkt de persoon op wie op grond van een verdrag of een besluit van een volkenrechtelijke organisatie de wetgeving van een andere mogendheid van toepassing is.

Verordening (EG) nr. 883/2004

15. Op 1 mei 2010 is van kracht geworden Verordening (EG) nr. 883/2004 betreffende de coördinatie van socialezekerheidsstelsels (de Verordening). Artikel 13 van de Verordening luidt - voor zover hier van belang - als volgt:

1. Op degene die in twee of meer lidstaten werkzaamheden in loondienst pleegt te verrichten, is van toepassing:a. de wetgeving van de lidstaat waar hij woont, indien hij aldaar een substantieel gedeelte van zijn werkzaamheden verricht, ofb. indien hij niet een substantieel gedeelte van zijn werkzaamheden verricht in de lidstaat waar hij woont:i) de wetgeving van de lidstaat waar de zetel of het domicilie van de onderneming of de werkgever zich bevindt, (…)”

Op grond van artikel 16 bestaat de mogelijkheid voor lidstaten om, in afwijking van de in de Verordening opgenomen aanwijsregels, de sociale zekerheidswetgeving van een andere lidstaat aan te wijzen als toepasselijke wetgeving. Artikel 16 van de Verordening luidt als volgt:

1. Twee of meer lidstaten, de bevoegde autoriteiten van deze lidstaten of de door deze autoriteiten aangewezen instellingen kunnen in onderlinge overeenstemming in het belang van bepaalde personen of groepen personen, uitzonderingen op de artikelen 11 tot en met 15 vaststellen.

2. Degene die recht heeft op een pensioen krachtens de wetgevingen van een of meer lidstaten en die in een andere lidstaat woont, kan op zijn verzoek worden vrijgesteld van de toepassing van de wetgeving van deze laatste lidstaat mits hij niet op grond van de verrichting van een werkzaamheid, al dan niet in loondienst, aan deze wetgeving is onderworpen.”

16. Op 11 februari 2011 hebben de autoriteiten van België, Frankrijk, [plaats 2], Nederland en Duitsland een overeenkomst als bedoeld in artikel 16, eerste lid, van de Verordening gesloten. Deze “Overeenkomst krachtens artikel 16, eerste lid, van de verordening (EG) 883/2004 betreffende de vaststelling van de op rijnvarenden toepasselijke wetgeving 883/2004” (hierna: Overeenkomst) bevat exclusieve aanwijsregels voor werknemers en zelfstandigen die op grond van de Overeenkomst als Rijnvarende kunnen worden aangemerkt.

17. De tekst van de Overeenkomst luidt - voor zover hier van belang - als volgt:

“(…)

- overwegende dat de toepasselijke wetgeving die van de Ondertekenende Staatmoet zijn waar de Rijnvarende voor de uitoefening van zijn beroepsactiviteit denauwste banden mee onderhoudt;

- overwegende dat de wetgeving van de Ondertekenende Staat waar de zetel ofhet filiaal van de onderneming of vennootschap zich bevindt die het schipdaadwerkelijk exploiteert, beschouwd moet worden als de wetgeving waarmeedeze beroepsactiviteit het nauwst verbonden is, (…)

(…)

2. Op de Rijnvarende is de wetgeving van toepassing van de Ondertekenende Staat op het grondgebied waarvan zich de zetel bevindt van de onderneming waartoe het in artikel 1, sub c) bedoelde schip behoort, aan boord waarvan deze Rijnvarende zijn beroepsarbeid verricht.

(…)

1. (…) De bepalingen van deze overeenkomst gelden met terugwerkende kracht vanaf

1 mei 2010, de dag waarop [de Verordening] in werking trad. (…)”

Terugwerkende kracht van de Overeenkomst tot 1 mei 2010

18. Eiser stelt zich op het standpunt dat de inwerkingtreding van de Overeenkomst met terugwerkende kracht tot 1 mei 2010 in strijd is met het beginsel van fair balance en dat dit voor hem leidt tot een individuele en buitensporige last nu hij als gevolg daarvan wordt geconfronteerd met dubbele premieheffing. De rechtbank veronderstelt dat eiser hiermee heeft beoogd te stellen dat de inwerkingtreding met terugwerkende kracht, naast een inbreuk op het rechtszekerheidsbeginsel, een inbreuk op artikel 1 van het Eerste Protocol (EP) bij het Europees verdrag tot bescherming van de Rechten van de Mens en de Fundamentele Vrijheden vormt.

19. Bij toetsing aan artikel 1 van het EP dient de rechtbank, naar vaste jurisprudentie van het Europese Hof voor de Rechten van de Mens (EHRM) en de Hoge Raad, een grote mate van terughoudendheid te betrachten. Uitgangspunt is dat aan de wetgever een ruime beoordelingsvrijheid toekomt, in die zin dat diens oordeel moet worden geëerbiedigd tenzij dat van redelijke grond ontbloot is. Verder dient in dit verband te worden opgemerkt dat terugwerkende kracht van fiscale wetgeving ten nadele van de belastingplichtige op zichzelf geen inbreuk vormt op artikel 1 van het EP. Van een inbreuk op deze bepaling is eerst sprake indien de wetgevende maatregel die in terugwerkende kracht voorziet, geen ‘fair balance’ teweegbrengt tussen de betrokken belangen, waaronder het belang van de belastingplichtige dat diens gerechtvaardigde verwachtingen worden gerespecteerd. Deze balans ontbreekt indien de desbetreffende maatregel in de omstandigheden van het concrete geval voor de belastingplichtige leidt tot een individuele en buitensporige last (‘individual and excessive burden’). Daartoe dient te worden beoordeeld wat de gevolgen zijn van die terugwerkende kracht op de positie van de belanghebbende. Bij het oordeel of sprake is van een ‘fair balance’ speelt verder een rol om welke redenen de wetswijziging met terugwerkende kracht is ingevoerd (vgl. HR 2 oktober 2009, nr. 07/10481, ECLI:NL:HR:2009:BI1892 en EHRM 10 juni 2003, nr. 27793/95, zaak M.A. en anderen tegen Finland, V-N 2003/52.2).

20. Uit de considerans van de Overeenkomst, zoals hiervoor onder 17 opgenomen, blijkt dat de partijen die de Overeenkomst hebben gesloten daarmee hebben beoogd om op Rijnvarenden de wetgeving van de staat waar de zetel of het filiaal van de onderneming of vennootschap zich bevindt die het schip daadwerkelijk exploiteert, van toepassing te doen zijn. Nu dit ook reeds het geval was onder het (oude) Verdrag betreffende de Sociale Zekerheid van Rijnvarenden (Rijnvarendenverdrag), is er naar het oordeel van de rechtbank geen sprake van een wijziging van eisers sociale zekerheidspositie. Hoewel in formeel opzicht sprake is van een wetswijziging, verandert er in materieel opzicht immers niets. Van een wijziging van toepasselijke wetgeving ten nadele van eiser is dan ook geen sprake zodat schending van artikel 1 van het EP niet aan de orde is. De vraag of sprake is van een ‘fair balance’ tussen de betrokken belangen behoeft daarmee geen beantwoording meer zodat evenmin behoeft te worden beoordeeld of sprake is van een individuele en buitensporige last. Nu van een wijziging van wetgeving ten nadele van eiser geen sprake is, faalt eisers beroep op het rechtszekerheidsbeginsel eveneens.

21. Nu vaststaat dat eiser een werknemer is die, behorend tot het varend personeel, zijn beroepsarbeid verricht aan boord van een schip dat met winstoogmerk in de Rijnvaart wordt gebruikt en is voorzien van een certificaat als bedoeld in artikel 22 van de herziene Rijnvaartakte, is eiser aan te merken als Rijnvarende in de zin van artikel 1, onder a, van de Overeenkomst, zodat de sociale verzekeringsplicht aan de hand van de Overeenkomst moet worden beoordeeld.

Stelplicht en bewijslast

22. De Hoge Raad heeft in zijn arrest van 24 oktober 2014 (ECLI:NL:HR:2014:3016) geoordeeld dat een redelijke verdeling van de stelplicht en bewijslast meebrengt dat een belanghebbende die het standpunt inneemt dat hij op grond van het (tot 1 mei 2010 geldende) Rijnvarendenverdrag niet in Nederland verzekerd is voor de volksverzekeringen omdat de onderneming waartoe het schip behoort in het buitenland is gevestigd daarvan de relevante feiten stelt en in geval van gemotiveerde betwisting door verweerder de inspecteur ook aannemelijk maakt. De rechtbank ziet geen aanleiding om te veronderstellen dat de stelplicht en bewijslast anders dienen te worden verdeeld indien een belanghebbende dit standpunt inneemt op grond van de met ingang van 1 mei 2010 in werking getreden Overeenkomst.

23. De hiervoor bedoelde verdeling van de stelplicht en de bewijslast brengt mee dat eiser, gelet op artikel 4, tweede lid, van de Overeenkomst, in samenhang gelezen met artikel 1, onder c, van de Overeenkomst, aannemelijk dient te maken dat het schip wordt geëxploiteerd door een onderneming die niet in Nederland is gevestigd.

24. Ter onderbouwing van zijn stelling dat het schip wordt geëxploiteerd door [werkgever] verwijst eiser naar de op 14 november 2007 afgegeven Rijnvaartverklaring welke [werkgever] als exploitant van het schip vermeldt. Nu deze Rijnvaartverklaring echter op 24 juni 2009 is ingetrokken en eisers verzoek om vrijstelling van premieheffing volksverzekeringen betrekking heeft op de periode van 1 juni 2010 tot en met 31 december 2010, komt daaraan geen betekenis toe. Dat [werkgever] niet als exploitant van het schip kan worden aangemerkt, volgt naar het oordeel van de rechtbank voorts uit het feit dat het [plaats 2] scheepsregister, naar aanleiding van een uitspraak van 16 juni 2010 van het [plaats 2] Tribunal Administratif waarin is geoordeeld dat [werkgever] niet als scheepsexploitant kan worden aangemerkt, in oktober 2011 alle Certificaten d’exploitant ten name van [werkgever] heeft ingetrokken. Verder heeft het [naam] op 19 december 2011 de Sociale Verzekeringsbank (SVB) geïnformeerd dat [werkgever] niet als scheepsexploitant kan worden aangemerkt, omdat [werkgever] zich uitsluitend met het uitlenen van personeel heeft beziggehouden en de beslissingsbevoegdheid met betrekking tot het commerciële en economische management niet bij [werkgever] ligt maar uitsluitend bij de eigenaar van het schip. Gelet hierop is de rechtbank van oordeel dat het schip niet voor rekening en risico van [werkgever] werd geëxploiteerd.

25.Ter onderbouwing van zijn stelling dat het schip wordt geëxploiteerd door een onderneming die niet in Nederland is gevestigd, verwijst eiser voorts naar de eerdergenoemde brief van [BV] aan verweerder van 15 december 2011. Daarin vermeldt [BV] dat zij een dochtermaatschappij is van [dochtervennootschap] welke vennootschap niet in Nederland gevestigd is en voorts dat de volledige vloot wordt geëxploiteerd vanuit Zwitserland. Hieraan verbindt eiser de conclusie dat het schip wordt geëxploiteerd door een niet in Nederland gevestigde onderneming, te weten [dochtervennootschap] dan wel haar Zwitserse dochtervennootschap. De rechtbank is echter van oordeel dat, gelet op de hiervoor onder 6 geciteerde passages uit deze brief, welke in samenhang moeten worden gelezen met de onder 7 vermelde beantwoording van de nadere vraag van verweerder in de brief van

21 mei 2014, [BV] als exploitant van het schip moet worden aangemerkt. De rechtbank leidt, anders dan eiser, uit deze correspondentie af dat [BV] de winst geniet die met het gebruik van het schip in de Rijnvaart wordt beoogd, en derhalve het winstoogmerk heeft dat op grond van artikel 1, onder a, van de Overeenkomst vereist is. Voorts komen de onderhoudskosten van het schip voor rekening van [BV] en is het [BV] die de vrachtvervoersovereenkomsten met betrekking tot het schip aangaat. Dat de behaalde exploitatieresultaten mogelijk uiteindelijk ten goede komen aan de (niet in Nederland gevestigde) moedervennootschap van [BV], maakt niet dat [BV] niet als de exploitant van het schip kan worden aangemerkt. Ook acht de rechtbank het feit dat de in de brief van 15 december 2011 verstrekte informatie betrekking heeft op de jaren 2006 en 2007 niet relevant nu in de brief van 21 mei 2014 namens [BV] wordt verklaard dat de situatie sindsdien feitelijk niet gewijzigd is. Ten slotte heeft eiser zijn stelling dat niet [BV], maar een Zwitserse groepsvennootschap als exploitant van het schip dient te worden aangemerkt, onvoldoende onderbouwd.

26. De rechtbank is van oordeel dat eiser niet aannemelijk heeft gemaakt dat het schip in de onderhavige periode werd geëxploiteerd door een onderneming of vennootschap die niet in Nederland gevestigd is zodat op eiser de Nederlandse sociale zekerheidswetgeving van toepassing is en verweerder terecht geen vrijstelling van premieheffing volksverzekeringen heeft verleend.

27. Eiser heeft ten slotte nog aangevoerd hij in [plaats 2] sociaal verzekerd is en daar ook premies betaalt. De rechtbank overweegt dat loyale uitvoering van het EU-verdrag inhoudt dat de lidstaten alle maatregelen treffen die geschikt zijn om de nakoming van de uit het EG-verdrag voortvloeiende verplichtingen te verzekeren en dat zij geen maatregelen treffen die de verwezenlijking van de doelstellingen van het EG‑verdrag in gevaar kunnen brengen. Deze loyaliteit houdt niet in dat een door de autoriteiten van een lidstaat genomen besluit door de andere lidstaat steeds moet worden gevolgd, ook als dit besluit, op grond van wat de lidstaten onderling zijn overeengekomen, als onjuist moet worden aangemerkt. Nu eiser, zoals hiervoor onder 26 is geoordeeld, onder de Nederlandse sociale zekerheidswetgeving valt, is hij door de [plaats 2] autoriteiten ten onrechte aangemerkt als verzekerde in [plaats 2] en heeft hij aldaar ten onrechte premies betaald. Om de dubbele premieheffing ongedaan te maken, dient eiser zich te wenden tot de [plaats 2] autoriteiten. Ook deze beroepsgrond faalt derhalve.

28. Gelet op hetgeen hiervoor is overwogen, is het beroep ongegrond verklaard.

Proceskosten

29. Voor een proceskostenveroordeling bestaat geen aanleiding.

De rechtbank verklaart het beroep ongegrond.

Deze uitspraak is gedaan door mr. E.E. Schotte, rechter, in aanwezigheid vanmr. E.J.P. Nevens, griffier. De beslissing is in het openbaar uitgesproken op 6 januari 2015.

griffier rechter

Tegen deze uitspraak kunnen partijen binnen zes weken na verzending hoger beroep instellen bij het gerechtshof Den Haag (belastingkamer), Postbus 20021,

2500 EA Den Haag.

Bij het instellen van hoger beroep dient het volgende in acht te worden genomen:

1. bij het beroepschrift wordt een afschrift van deze uitspraak overgelegd.

2. het beroepschrift moet ondertekend zijn en ten minste het volgende vermelden:

a. de naam en het adres van de indiener;

b. een dagtekening;

c. een omschrijving van de uitspraak waartegen het hoger beroep is ingesteld;

d. de gronden van het hoger beroep.